Бұл толғау жаңа низам жүріп, ел «штатка» көніп, елді оязнай, болыс, ауылнайлар билей бастаған заман түріне айтылған. Айтылуы 1873 жылдын шамасында болған.

1
Заманнан заман оралған,
Дүние шіркін соны алған –
Адыра қалғыр....

Бұраңдап ақ моншақтай керілген қыз
Оздырдың салтанатты еліңнен қыз,
Сәулесі ақ жүзіңнің жерге түссе,
Реңкің сары алтындай көрінген қыз.
Шәй ішіп самаурыннан сәске түсте
Керіліп әзер тұрасың....

Жалғаншы фәни заманда,
Топырақтан жаратқан
Осы бір жүрген адамды.
Асырап, сақтап өсірген
Бір жасаған.....

«Ноғайлығының он шалы, біреуі Шәлгез жырау, қалмақтың көп жылқысын қуып қашады. Артынан көп қалмақ қуып жеткенде Шәлгез жырау тоғыз шалға жылқыны айдатып жіберіп, өзі қалмақты сөзбен тоқтады. Сөзінде жылқыны айдаған шалдардың әрқайсын бұрынғы замандағы атағы шыққан батырлар деп.....

Ақ сұңқар құстың асылы,
Айдыннан таңдап қу алған.
Тәуекелшіл ер жігіт
Адаспай жүріп жөн табар,
Қараңғы түнек тұманнан,
Жиырманың.....