Педагогикалық процесте тәрбиенің мәні мен мақсаты және жүйесі өмір сүріп отырған қоғам саясаты экономикалық жүйесінің дамуына байланысты туындайды. Әрбір қоғамдық-экономикалық формацияларда адамдардың материалдық және рухани өмірлерінің үздіксіз өзгеріп отыруына сай қарым-қатынастың жаңа формалары туып, тәрбие мақсаты мен мазмұнына да жаңаша идеялар енеді. Демек, әрбір қоғамдық-экономикалық формацияның алмасуымен әлеуметтік, философиялық ой-пікірлер де өзгерісте болып тәрбиенің мақсаты мен міндеттеріне ықпал жасайды.
Тәрбие – қоғамдық құбылыс, онсыз ешбір қоғамның алға дамуына, өркендеуіне мүмкін емес. Тәрбиені жалпы және мәңгілік категория деп санаған жөн.
Еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуын жеделдету кезеңінде адам факторы жаңа негізде қаралып, жаңа адамды қалыптастыру барысында әрбір жасөспірімнің субъективтік талап-тілегін, бейім қабілетін және тіршілік өмір сферасында белсенді-саналы шығармашылық қасиетін одан әрі дамытады. Өйткені жеке адамның әлеуметтік белсенділігі артқан сайын, оның терең мағыналы қоғамдық мәселелерді шеше білуге құлшына кірісіп, айналасын қоршаған адамдармен адамгершілікті-психологиялық байланыстары күрделеніп, қоғамның саяси-экономикалық қарым-қатынастары жүйесінде әлеуметтік шығармашылық көлемдері өрбіп, оның мәні арта түспек.
Жас ұрпақтарға аға буындардың жинақтап берген әлеуметтік бай тәжірибесін беруде, олардың сана-сезімдеріне сіңдіруге, мыналы мінез-құлық нормалары мен тұрмыс, әдет-дағдыларын қалыптастыруда тұтас педагогикалық тәрбие қоғамдық функция атқарады. Осы орайда, тәрбиеге жүктелген ең басты мақсат: қоғамға қажетті адамгершілік қасиеті жоғары, еңбек сүйгіш, ғылыми дүниетанымы қалыптасу үстіндегі, эстетикалық талғам сезімі мен дене күші мығым, белсенді өмірлік поэзиясы айқындалған жасөспірімді дамытып, қалыптастыру.
Жас ұрпақтарды тәрбиелеуде жанұя мен жұртшылық тың рөлін шұғыл арттыру, олардың мінсіз тұлғалы, дені сау, шат көңілді еңбекке және Отанды қорғауға даяр болып өсуіне мейлінше назар аударуда.
Тәрбие процесінің мәнін ашуда Н.К.Крупская, А.В.Луначарский, П.П.Блонский, С.Т.Шацский, А.С.Макаренко, В.А.Сухомлинский және т.б. ғалымдар өз үлестерін қосты. Мысалы, А.С.Макаренко тәрбие процесінің мақсаты әр елдің қоғамдық қажеттілігінен, яғни біздің тәрбие процесіхалқының талабынан, мақсаттары мен міндеттерінен туындайтыны белгілі. ....