Реферат: Функционалды стильдердің жіктелуі
Функционалды стиль – бұл адамдар қызметімен қарым-қатынасының белгілі бір аясына қызмет ететін, тарихи қалыптасқан әдеби тілдің бір түрі. Стиль туралы ұғым антикалық поэзия мен риторикада пайда болды.
Стильдің жіктелуінуң негізінде экстралингвистикалық факторлар жатыр: тілді қолдану аясы және оған негізделген тақырып пен қарым-қытынас мақсаты. Тілдің қолданылу аясы қоғамдық сана сезім түріне сәйкес келетін адамдардың қызмет түріне байланысты болып келеді. Дәстүрлі және қоғамдық маңызы бар қызмет салаларына іскери, ғылыми, қоғамдық саяси және көркем өнер жатады. Осыған сәйкес нақты стильдер ажыратылады: ғылыми стиль, ресми-іскери стиль, публисцистикалық стиль, көркем әдебиет стилі. Бұларға күнделікті тұрмыста қолданылытын тұрмыстық ауызекі стилі қарама-қарсы қойылады.
Тілді қолдану аясы айтылымның тақырыбы мен мазмұнына әсер етеді. Олардың әрқайсысының өзекті мәселелері болады. Мысалы ғылым саласында әлемді ғылым тұрғысынан тану мәселелері қарастырылады, ал тұрмыстық салада күнделікті тұрмыс мәселесі қарастырылады. Дегенмен әр түрлі салада бір мәселе қарастырылуы да мүмкін, бірақ талқылау мақсаттары әр түрлі болады, соның нәтижесінде айтылым мазмұндарында өзгешеліктер пайда болады. Мысалы, Үлкен Кеңес энциклопедиясындағы «Сел» ұғымын ашу мен А.С.Пушкиннің шығармасындағы «Селдің» бейнеленуін салыстырсақ ерекшеліктерді бірден байқауға болады ....
Стильдің жіктелуінуң негізінде экстралингвистикалық факторлар жатыр: тілді қолдану аясы және оған негізделген тақырып пен қарым-қытынас мақсаты. Тілдің қолданылу аясы қоғамдық сана сезім түріне сәйкес келетін адамдардың қызмет түріне байланысты болып келеді. Дәстүрлі және қоғамдық маңызы бар қызмет салаларына іскери, ғылыми, қоғамдық саяси және көркем өнер жатады. Осыған сәйкес нақты стильдер ажыратылады: ғылыми стиль, ресми-іскери стиль, публисцистикалық стиль, көркем әдебиет стилі. Бұларға күнделікті тұрмыста қолданылытын тұрмыстық ауызекі стилі қарама-қарсы қойылады.
Тілді қолдану аясы айтылымның тақырыбы мен мазмұнына әсер етеді. Олардың әрқайсысының өзекті мәселелері болады. Мысалы ғылым саласында әлемді ғылым тұрғысынан тану мәселелері қарастырылады, ал тұрмыстық салада күнделікті тұрмыс мәселесі қарастырылады. Дегенмен әр түрлі салада бір мәселе қарастырылуы да мүмкін, бірақ талқылау мақсаттары әр түрлі болады, соның нәтижесінде айтылым мазмұндарында өзгешеліктер пайда болады. Мысалы, Үлкен Кеңес энциклопедиясындағы «Сел» ұғымын ашу мен А.С.Пушкиннің шығармасындағы «Селдің» бейнеленуін салыстырсақ ерекшеліктерді бірден байқауға болады ....
Рефераттар