Меруерт Балғабайқызы Түсіпбаева (1971 жылы 6 тамызда Павлодар облысы Баянауыл ауданында туған) — қазақстандық танымал эстрада әншісі, кино актриса, тележүргізуші. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (2015). Қазақстан жастар одағы сыйлығының иегері (2000). Педагогика ғылымдарының кандидаты (2009).

Меруерт Балғабайқызы 1971 жылы 6 тамызда Павлодар облысы Баянауыл ауданында дүниеге келген.
1995 жылы Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының "музыкалық театр актері" мамандығы бойынша Қазақстанның халық артисі, профессор Тілектес Мейрамовтың классын бітірген.
1995 - 2001 жылдары Ғабит Мүсірепов атындағы Қазақ Мемлекеттік Академиялық балалар мен жасөспірімдер театрының актрисасы болды. Осы театрда жүріп, Ғ. Мүсіреповтың «Ұлпан мен Есеней» спектаклінде Ұлпан рөлін, М.Ақынжанов, А.Әшімовтың «Алтын сақасында» Күнбала рөлін, М.Шаханов пен Ш. Айтматовтың «Сократ» спектаклінде Нуриді және т.б. елге танымал койылымдарда аса биік актерлік шеберлік көрсете білді.
1996 жылдан жеке шығармашылықта. ....

Мемлекетімізде нарықтық дамуы қиыншылықпен баяу дамып келе жатқанымен, «советтік модельден нарыққа өту процесі, заңдардың жетілдірілуі, жекешелендіру мен ресструктуризацияцияның даму қарқынының өсуі, ақырындап инфрақұрылымның қалыптасуы, қор жұмысының негізінің қалануы іске асуда. Қоғамдағы соңғы 6-7 жылда болған өзгерістер – Қазақстан Республикасының нарық қатынастары арқылы демократиялық ел болуға бет алғандығы өтпелі дәуір кезеңдерінің өзгерістері. Әсіресе қаржы несие институттары демократиялық негізде құрылған қазіргі нарық – адамзат дамуының ең жоғарғы жетістігі. Нарық – күрделі, әрі жан-жақты қызмет атқаратын қоғамдық қатынастар жиынтығы. Ал, осы нарықтық қатынастары қалыптасып, халық шаруашылығының экономикалық басқару құрылымы елеулі өзгеріске түскен қазіргі жауапты да күрделі кезеңде тікелей айналысып жүрген сала мамандары болмаса, былайғы қарапайым жұртшылықтың зердесіне жете бермейтін жайлар да жоқ емес. Солардың бірсыпырасы бағалы қағаздарға келіп тіреледі. «Бағалы қағаздар» дегенде құлағымыз елең ете қалғанымен, соның түп-төркініне түсінбей дал боламыз. Көз алдымызға сонау 40-50жылдардағы елге есепсіз таратылып, кейін қаржы реформасына қатысты құнын жайып, артынан қалта-қалта қылып жинақ кассасына өткізіп, бірақ болар-болмас қара бақырға қанағаттанған заемдар елестейді. Бала-шағаның аузынан жырып жинаған азын аулақ қаржыға бағалы қағаз сатып аламын деп ертең есем кетіп жүрмей ме деп күдіктенетіндер көп. Сондықтан, осындай сенбеушілікті жойып, туған топырағымызда жаңа-жаңа бүршік жарып келе жатқан нарықтық қатынастар кезеңінде бағалы қағаздардың қандай пайдасы бар, оның халықтың тұрмысын түзеуге септігі тие ме деген мәселелер нарық экономикасының өзекті мәселелерінің бірі. БҚН Қазақстанды қазір қалыптасу кезеңінен өтуде ....

Адам да тау сияқты, биік не аласалы,
Тұлғалы азаматтар қаламас аласаны.
Қорғаған елін желден, қара бұлт ызғарлардан,
Тұғыры биік шыңға ұқсатам аға сізді.
Ұлтымның ұлылығын сақтаған ұлы тұлға,
Қосады халқы бүгін бір өзін ән мен жырға .........

• Созылмалы гастритке анықтама бер.

Созылмалы гастрит- асқазан клегейлі қабығының жасушалық инфильтрациясымен, регенерациясының бұзылысымен жүретін және үнемі меңдеуімен бездік эпителийдің атрофиясына, кілегей қабықтың іштік метоплазиясына алып келіп, асқазанның секрециялық моторикалық инрекциялық функцияларының жетіспеушілігін туғызатын, асқазан кілегей қабығының созылмалы қабыну ауруы.

• Созылмалы гастриттің эпидемиологиясы қандай?

Асқазанның барлық ауруларының 85% құрайтын, кең тараған аурулардың бірі, ересек жастағы адамдардың 50% -да анықталады және адамның жасы ұлғая келе осы ауруға шалдығу мүмкіндігі жоғарлай түседі. Бірақ науқастардың көбі ауруына мән бермеуінен дәрігерге қаралатындардың саны 10-15%-тен аспайды.


• Созылмалы гастриттің этиологиясы қандай?

Созылмалы гастрит – полиэтиологиялық ауру. Дамуына алып келетін себептер:
• Хеликобактерлік инфекция (95% )
• Аутоиммундық факторлар (15-18% )
• Дуеденогастральдік рефлюкс
• Ұзақ қолданған дәрі дәрмек әсері, мәселен стероидтық емес қабынуға қарсы дәрмектердің, калий хлоридінің, резерпиннің, туберкулезге қарсы дәрмектердің т.б.
• Алиментарлы факторлар ( уақтылы тамақтанбау; тамақты шайнамастан асығыс жұту; аса өткір , ыстық немесе салқын тағамдарға әуесқойлық.
• Зиянды әдеттер (ішімдікке салыну, темекі тарту)
• Өзге ағзалардың аурулары: анемия, өкпенің, жүректің, бүйректің жетіспеушілігі; созылмалы холецистит, панкреатит, дуеденит т.б.).

Созылмалы гатриттің дамуының ең басты себебі- хеликобактерлік инфекция 90-95% , ал қалған 5-10% өзге себептерден болады.
• Созылмалы гастриттің патогенезін түсіндір?
Аталған факторлардың ұзақ әсер етуінен асқазан эпителийінің регенерациялық қасиеті төмендейді, қабыну процессі дамиды, жүре келе қалыпты эпителий мен бездер жойылып, асқазанның кілегей қабығында атрофиялық және ішектік метоплазия процестері туындайды. Кілегей қабықтың атрофиясы ақырында асқазан секрециясының жетіспеушілігіне әкеледі.....

Пән: Қазақ тілі (екінші)
БөлімЯ: Саяхат
ТАҚЫРЫБЫ: Көлік-оқылым
ОҚУ МАҚСАТТАРЫ:А 6 Қарапайым айтылымдарды қайталайды.
Т 5 Тыңдалған мәтінді түсінеді, түсінгенін пікір, сұрақтар немесе қимыл арқылы білдіреді.
О 1 Таныс сөздерді буынға бөліп оқиды және сөздердің мағынасын түсінеді.
САБАҚ МАҚСАТЫ:Барлық оқушылар:
Мәтіндегі сөздерді түсіне алады.Үлкендердің көмегі арқылы ақпараттарды таңдай алады.
Оқушылардың көбі:
Мәтінді суретпен байланыстырып оқып, ойды жалғастыра алады. Бейнематериалды қарап, жолда жүру ережесімен танысып, сұрақтарға жауап бере алады. Көліктің иесін тауып, меншіктей алады.
Оқушылардың кейбірі:
Берілген мәтінді буынға бөліп, суреттердің орнына сөздерді қойып оқи алады. Бейнематериалды қарап, берілген сұрақтарға сөз тіркестермен, жай сөйлемдермен жауап бере алады .....

Введение.
В данной курсовой работе рассматривается тема «Калькуляция себестоимости продукции».
Объектом исследования является машиностроительное предприятие «ОРМЕТО-ЮУМЗ», которое специализируется на выпуске станков и оборудования для металлургических заводов и горнодобывающих шахт. Целью деятельности предприятия является получение прибыли и наиболее эффективное использование её для экономического и социального развития общества.
Планирование себестоимости продукции является важнейшей составной частью управления предприятием и без неё вряд ли возможна успешная работа предприятия. Оно позволяет своевременно обновлять и модернизировать выпускаемую продукцию и повышать её качество в соответствии с конъюнктурой рынка. Но для того, чтобы планирование могло выполнять эту функцию, оно должно быть построено на научных принципах и методах.
В отечественной практике применяются различные методы планирования на предприятии: балансовый метод, нормативный метод, программно-целевой метод, метод планирований по технико-экономическим факторам.
Классификация затрат по статьям калькуляции позволяет определить себестоимость единицы продукции, распределить затраты по ассортиментным группам, установить объем расходов по каждому виду работ, производственным подразделениям, аппарату управления, выявить резервы снижения затрат. Калькуляционный принцип группировки затрат лежит в основе построения планов счетов бухгалтерского учета в нашей стране и за рубежом.
В современных условиях усложнения производства, диверсификации, изменения структуры себестоимости предпочтение стоит отдать такой учетно-калькуляционной системе, которая принесет наиболее объективные и реалистичные результаты. Затраты предприятия становятся более управляемыми, появляется возможность обнаружить наиболее действенные рычаги их снижения.
1. Себестоимость и калькулирование себестоимости
1.1. Себестоимость продукции в машиностроении, и её виды......

Бiздiң жүрегiмiз темiр емес. Бiрақ бiздiң кек отымыз қандай темiрдi болса да ерiтiп, күйдiрiп жiбере алады. Бiздiң үрейдi жеңетiн ең күштi қаруымыз бар, ол – Отанға деген сүйiспеншiлiк. Бауыржан Момышұлы
Өмірі - ұрпаққа өнеге.
Соғыстың аты соғыс қой,
Жалмады талай арысты.
Мылтықтың оғы босқа ұшпай,
Өлiм мен өмiр алысты.
Ешкім де, ешнәрсе де ұмытылмақ емес! Соғыс – күйретуші күш! Дәл солай! Барды жоқ ететін, тауды жер ететін. Жер бетіндегі тіршілік атаулының бәрін жалмап жұтатын тажал. Сол қанды кезеңді еске түсіріп, елестететін газет-журнал материалдары немесе радио-телехабарлар, кинолар:аталар ерлігін мақтаныш тұта бізге жеткізді.Иә, содан бері 70 жылдан астам уақыт өтсе де, ешнәрсе де ұмытылған жоқ. Ұлы Отан соғысы... Бұл сол кездегі кеңес халқының ержүректілігі мен төзімділіктерін паш ететін, тарихта мәңгі қалатын күн. Бұл күнді соғыстың алғы шептерінде қайсарлықпен шайқас жүргізіп, ерліктің сан үлгісін көрсеткен ардагерлер тойлайды.
Неменеңе жетістің бала батыр,
Қариялар азайып бара жатыр,
Бірі мініп,келместің кемесіне,
Бірі күтіп, әнеки, жағада тұр, - деп тебіренген Мұқағали мұңында жұмырбасты пенде үшін теңдессіз құндылық ұрпақаралық қимастық, сыйластық сезімдері мөлдіреп тұр.......

«Кеудесі жақсылардың алтын сандық» дейді. Бұл сөз бабалардан қалыпты. Сол рас! Жақында редакцияға Баянауыл ауданы С.Торайғыров атындағы ауылдан ардагер ұстаз Шолпан Әбілғазықызы Жақыпова келді. Осы аймақтан өткен тарихи тұлғалардың жұрт біле бермейтін мәліметтер, фотосуреттер жайлы көрген-білгенімен бөлісті. Соның бірі – Сұлтанмахмұт Торайғыров сүйген қыз Мәлике Мұқтарқызы!

Өнер-білімімен асқан, ақын, алуан-алуан тақырыпқа қалам сілтеп, әдебиет пен мәдениетке толағай мұра қалдырып үлгерген Сұлтанмахмұт Торайғыров 28 жасқа қараған шағында өмірден «құйрықты жұлдыздай ағып» өтті, ол 1920 жылы 21 мамырда қайтыс болды.

Ақынның туып-өскен жері – Баянауыл ауданының Торайғыр ауылы. Сол ауылда жерленген. Басына белгітас қойылып, тоқсаныншы жылдардың басында кесенесі көтерілді. Бұған ұйытқы болған әйгілі қаламгер Әбіш Кекілбаев болатын. Сол ауылда мұражайы бар. Осыдан 3-4 жыл бұрын барғанымызда мұражай тым жүдеу еді. .....

(сықақ)



Банкоматқа тұрып

Жатып кезекке

Әдетімен жеңіл мінез жезөкше

Еркектерге қылмың –қылмың еткен-ді.

Уыздай жас әйтсе-дағы етжеңді,

Әлдебіреу бұған назар еткен-ді.

-Сіз бе соңы?

Көзін қысып, күлім етіп,

Еріндері жыбыр етіп:

-Иә,- деген бұл-дағы.

-Жақсы,- деген анау бұған тақалып.

«Өзі сұлу, өзі алып жігіт» екен деп,

Тұрды Жайна ойға кетіп, таңқалып:

«Мұндай жанды бұрын- соңды көрмегем».

Анау болса мұны баяу тергеген. .....

Болса екен ұстаздардың бәрі сіздей,
Жүресіз әрқашанда күліп күндей.
Аямайтын ақылын көпшіліктен,
Аяулы жан арамызда мәңгі жүргей!

Шуағын төгіп жайқалған гүл көктемге де қадам бастық. Сұлу да көркем көктем мезгілі жеткенде барша қыз-келіншектер де сұлуланып, ажарлана құлпырып шыға келеді.

Сұлулық дегеніміз не? Иә, біз көбінесе сұлулық деп сыртқы сұлулықты айтамыз. Десек те, тән сұлулығы уақыт өте келе көмескіленетіні жасырын емес. Ал жан сұлулығына келетін болсақ, ол - мәңгілік, оның берері де мол! «Сұлулық адамның жүзінде емес, жүрегінде болады деген мақал да тегін айтылмаған ғой.

«Дүниеде адам баласының ұлы қасиеті екеу–ақ: ой ұлылығы, сұлулық ұлылығы. Көркем айтылған ой - ұлы, ойландыра алған сұлулық - ұлы»- деп жазушы Ғ. Мүсірепов айтқандай, мен бүгін қаламымды қолыма алып, осындай ұлы қасиетті бойына дарытқан, жан дүниесінде мейірімділіктің, махаббаттың сұлулығы толып жатқан жан туралы сөз қозғамақпын. .....