Әңгіме: Сүлеймен Баязитов | Шамаң келсе


Атынан айрылып жаяу атанса да жаны жасымаған Жаяу Мұсаның «Ақсисасын» білмейтін қазақ жоқ. Солардың көбі біліп қана қоймай, ойын - тойларында сол әнді шырқаумен келеді. Шырқай да бермек.

Сол әндегі: -Жігіттер, шамаң келсе маған ұқса, - деген жалғыз тармақтың өзі неге тұрады. Осы күні халық композиторларының әндерінің өміршеңдігін сөз етушілер, себебін іздеушілер аз емес. Оның себебі неде? Оған әртүрлі жауап беруге болады. Соны ықшамдап айтар болсақ, олардың әндері ойдан шығарылған байбалам емес.

Күштіден көрген қорлығын күйіне, күйзеле сөз ете отырып өзін де, өзгелерді де зорлыққа көнбей, әзілдік үшін айбаттанып, қайраттанып күресуге үндеді. Ал рухы жасымаған еңселі ел мұндай сананы сілкетін асқақ әндерді әманда аялай бермек.

Бұл – өмір сынына суарылған сұрапыл шындық. Өткен тарихтың шаң баспас, жоғалып жойылмас өмірмен бірге жасай берер мәңгілік ізі.

Сүлеймен Баязитов

.....
Әңгімелер
Толық
0 0

Махаббат хикаясы: Бақытты болсын

Сәлеметсіздер ме?! Мен қазір ауыр күйдемін ( болған оқиғамды айтайын ... Бір ақпан айының 12 -ші жұлдызында Р есімді бала маған жаза бастады. Мен оны былай ну сырттай танитынмын... Сипаттап кетейін ) өзі сүйкімді, бойы ұзын, гитара тартады, көп қыздың арманы, және 11 бітірген 1 курс студенті ) бір жағдайларға байланысты оқудан шығып кеткен...

Ал мен ол кезде 9 сынып оқимын... Сол жазып жүрген бала маған 15 -ши ақпанда сөз берип және 16 -шы күні кездесіп жауабын сол кезде беретінімді айтты... Сонымен не керек кездестік, ия деген жауабымды алды... Сол кезде есімде қалғаны ол маған құлағыма сыбырлап неге сен адемісін деді )) сонда мен Құдай өзі Солай жаратты ғо дедім ) Содан кейін 6 -шы наурызда менің телефоныма сообщения келді. Ол сообщенияда оған менің мінезім ұнамайтындығы және де бұрынғы қызын әліде сүйетіндігі жайында жазылған... Мен ол кезде ағылшыннан келе жатыр едім (( әрине жылап жібердім........
Махаббат хикаялары
Толық
0 0

Әңгіме: Память Патриотизм Культура

Суть в том, чтобы, вобрав в себя опыт прошлого, жить сознательно, думая о будущем
Ч. Айтматов

Со дня окончания войны пройдет шестьдесят пять лет, а победа не постареет. Пройдет сто лет, а она не постареет, будет такой же молодой, как и в сорок пятом, потому что молодыми были солдаты, защищавшие родную землю. Мы никогда не забудем слезы и горе военных лет, как бы давно не закончилась Великая Отечественная. И сейчас, отдавая дань уважения ветеранам, вновь вспоминаем подвиг тех людей, кто достойно нес призвание – защищать Родину. Войну мой отец встретил на Алтае. Вместе со взрослыми, не разгибая спину, он работал на полевом стане, сеял кукурузу, пшеницу. А вечером его ждали голодные сестренки и братишка. Сиротская доля отца выпала на военное лихолетье. Другой мой дедушка, Корней Жанзаков, пехотинцем дошел до Берлина. После войны он работал учителем. Их уже нет среди живых, но память о них останется в делах. .....
Әңгімелер
Толық
0 0

Әңгіме: Сүлеймен Баязитов | Тың өлкесі Қаймана қазақтың жоқшысы тарихы

Журналист Сая Молдайып өзінің облыстық «Сарыарқа самалы» газетінің 14 ақпан 2017 жылғы №17 санында жарық көрген «Жұртыңмен талай заман көрдің» атты мақаласын «Ойға өріс беріп көрейік» деп бастаған екен. Саяның осы сөзі сырласуға, бүкпесіз сыр ашуға шақырып тұрғандай көрінді. Тек... тақырыбы... Оқи келе мұның белгілі айтыс ақыны Қуаныш Шармановтың: «Жай күйін толғап жағадағы елдің, жұртыңмен талай замана көрдің», -деген өлең шумағының алғашқы екі тармағы екенін түсіндім.

Ал мақала авторы мен қатарлылардың кезінде балаң ойын тербетіп, әдебиет атты қияға көз тіктіріп, қанатымыздың қатаюына ықпал еткен «Тың өлкесі» газеті туралы сөз бастамастан бұрын біз жоғарыда келтірген жалғыз сөйлемде әншейін сөздің сыралғысы ретінде жаза салмаған екен. Оған «Сарыарқа самалының» маңызы қандай, қажеттілігі неде? Бұл – облыстың үлкен деректеме көзі. Павлодар уезінен Павлодар облысына айналғанға дейінгі мәселелердің көбі осы газетте жазылды...

Алпысыншы жылдардың басында жабылып, «Тың өлкесі» газетінің шыққаны индустрияландыру, орыстандыру саясаты қалай жүзеге асырылды? Тың жерлерді игергенде шет жерден қанша адам келді? Олар қалай өмір сүрді? Тілімізден, дін, ділімізден қалай айрыла бастадық? Жалпы, «Қызыл тудың» өткен тарихының ішінде тың игеру жылдарында жабылып, «Тың өлкесі» деген газеттің жарыққа шығуы жайлы көп айтылмайды, осыған қозғау салу керек. «Бұл халықтың тарихы ғой»,-деген еді Ғарифолла Есімов бір сұхбатында деген жолдарды оқығанда көз жеткіздік. .....
Әңгімелер
Толық
0 0

Махаббат хикаясы: Жүрекке әмір жүрмейді

Жүрекке әмір жүрмейді деген шын екен. Мен өмірімде бір жігітті кезіктірдім(досымнын туған күнінде).Бір көргеннен ғашық болдым. Сол вечерде таныстық, сөйлестік,тел.ном сұрагасын бердім. Адамдар тарқасып жатты, қоштасарда бетімнен сүйейін деді.Сүйгізбедім. Себебі бұл менің алғашқы жігітпен танысуым еді. Ол - неге? деп сұрады.
Болмайт,дедім. Содан ертесі соқпады. Мен күтіп жүрдім. Себебі ғашық болғандаймын. 2ші куні соқты. Сөйлестік,сырластық. Күнде солай жалғаса берді. Оның айтуы бойынша қызы жоқ екен. Бірақ ол жайында сұрастыра келе олай емес екен. Қаламыздың барлық қызымен жүргендей бәрі таниды екен.
Бірақ мен құлай ғашық болдым сол жігітке. Одан сұрадым шындығын жасырмады, жүріпті талай қызбен(әдемі жігіт өзі). Бірақ ол айтатын қай қызға барсамда саған айналып келем,себебі сені шын сүйем, саған тиіспейм деді. Талай айлар сөйлестік, кездестік. Басқа қызға баратынын білсемде күттім оны, маған оралар дедім, сүйдім оны, бірақ оның артынан жүгірмедім (намысым жібермеді). Әйтеуір бір күні келер дедім. Содан өзі хабарласқысы келген кезде хабарласты. Бірақ мен ешқашан оны іздеп соққан емеспін. Одан жылдар өтті сөйлесіп жүрміз әліде. Енді маған үйленейік дейді. Мен оған "жоқ" деп қарсылығымды айттым. Себебі ойландым, мен оны қанша қатты сүйсемде,намысымды таптауға жол бере алмадым. Ол қазірдің өзінде басқа қыздарға барып тұрып, мені сүйседе қарсы болдым. Себебі бұл әдетін маған үйленген жағдайда да қоймас еді, оның еті үйренісіп кеткен соған. Мен оны әліде сүйем......
Махаббат хикаялары
Толық
0 0

Махаббат хикаясы: Махаббат емес....

Мен өзім үйдің кенжесімін, еркесімін. Айтқаным болмаса не жылап, не айқайлап, әйтеуір орындатам. 5 сыныпта бір бала келді. Сыныпқа бойы ұзын, сымбатты еді. Мен алғаш рет сол балаға ғашық болдым. 7 сыныпқа дейін жақсы дос болдым. Ойнап, күліп, бірақ ол 6 сыныпта менің жан құрбым А. мен жүрді. Бірақ ол бізден бір сынып жоғары оқитын. Олар жақсы жүрді. Бір-біріне сыйлық сыйлап. Сонда аңғырттығым ба аңқаулығым ба мен А. дан ол балаға мені жақсы көретінін айт деп өтініш айттым. Ол үнсіз ммм деп жауап берді.

Біраз уақыт өтті. А. мен достыгымыз тыйылды. Бірақ мен ойланбастан оған хат жаздым. Мен сені жақсы көрем деп. Ол оқыды да 10 сыныпта туысқан әпкесінің сыныптасы бар еді соны шақырып алды. Мен сол кезде терезе жанында тұрғанмын. Ол екеуі хатты оқыды. Маған қарап күлді.

......Мен қатты ұялдым. 1 күн сөйлеспедік. Мен оған дос болайық. Мен шыдай алмаймын дедім. Мен ақымақ сөйтіп айтқаныма әліде сенбеймін. .......Күндерім зулап өтіп жатыр. 7 сыныпқа көштік. Сол кезде көрші ауылдан У. деген қыз келді. Ап арық, әдемі еді. Ал мен толықтау едім. Ол қызға бәрі ғашық болды......
Махаббат хикаялары
Толық
0 0

Махаббат хикаясы: Сол бір көктем

Менің махаббат оқиғам да барлық махаббат оқигалары сияқты қарапайым басталды. Бірақ қазір ойланып қарасам, сол бір күннің тура сол кездегідей өткенін қаламас едім. Жарайды, болар іс болды, өткен күнге өкіну еш пайда әкелмейтіні сөзсіз.
Сол бір кез тамылжыған көктем болатын, дәлірек айтсақ 10-наурыз, күлкілі әрине, бірақ канша жыл өтсе де ол күн әлі есімде.Мектептен қайтқан соң құрбым екеуміз есік алдына серуенге шыққан болатынбыз,бірақ үй жақтан біршама алыстап кеттік.Үй маңында мектеп бар еді.

Құрбым екеуміз сол мектеп ауласына барып отырдық.Сол кезде мектептен қайтып бара жатқан 1топ жігіттерді көрдік.Сол жігіттердің арасынан бойшаң, сүйкімді келген біреуі менен көзін алмай қарады, ия мен де оны байқадым. Ол достарына бізді көрсетіп, танысқысы келді ме білмеймін, ал достары асығып жүріп кете берді.Ал бойшаң жігіт мектеп маңында қалды.Ол алыстан ұзақ уақыт біз жаққа қарап тұрды, бірақ қасымызға жақындауға батылы бармады.

Біздің де үйге қайтатын уақытымыз болды, тұрып үй жаққа қарай жөнеле бердік.Жүріп келе жатып артымыздан «қыздар» деген жағымды дауыс естілді.Бұрылып қарасақ, әлгі жігіт екен.Ол бізге танысуға болады ма деді.Мен үндемедім (бірақ ішімнен әрине танысқым келіп тұр).Ол Ерсұлтан деп қолын ұсынды.Мен өз есімімді айтып, ары қарай танысып кеттік.Ерсұлтан менен телефон нөмірімді сұрады, Ò қалай екенін білмедім бірақ ойланбастан бере салдым.Содан ары қарай хабарлвсып, бір-бірімізді көріп,жақсы сөйлесіп жүрдік, мен ол жігітке ғашық бола бастадым.Бірақ Ерсұлтанның маған деген сезімін түсіне алмадым.Сөйтіп жүргенімізде күз де келіп жетті,біз күзде мүлдем сөйлеспей кеттік, Ерсұлтан хабарсыз, менім де хабарласуға батылым жетпеді.Қыста да арамыз мүлдем суып кетті.Көктем келе мен оны қайтадан жолықтырдым.22-наурыз болатын, мен құрбыммен, ол достарымен бір-бірімізді көріп қалдық.Сол сәтте менің ішімдегі үміт оты одан әрі лаулай түсті......
Махаббат хикаялары
Толық
0 0

Махаббат хикаясы: Бірақ, мен сені сүйемін!

Неден бастарымды да білмеймін... Өміріме құйындай кіріп, барлық дүниемнің астан-кестенін шығарып, кетіп барасын. Сені күткен уақыт ғасырлармен тең еді.Армандап сонша жыл аңсағаным сен болып шықтың.Сені қанша жыл білсемде, 1 жылдың ішінде өте жақсы танып білдім.Сенің ғана жанарыңнан өзім іздеген жылулықты таптым.Сен маған шексіз бақыт сыйладың.Сенің жаныңда жүріп қаңдай жан екеніңді біле алғ аныма қуанамын, сен нағыз бақытқа ие адамсың.Сенің көргенімде әлемнің бәрі жарыққа толы болып көрінетін.Менің өмірімді қалай өзгерткеніңді білсең ғой.Жасқа толы жанарымды шаттыққа толтырдың, сенің жаныңда өзімді әлемдегі ең бақытты жандай сезіндім.Сенің бар екеніңнін өзі шексіз бақыт.

Есіңдеме мені ешқашан тастамаймын деп айтқаның, олда ұмытқа айналып барама?Менде айттым сол кезде сені тастамаймын деп, мен бұл сөзімде тұралмайтын шығармын,егер сен болмасаң өмірдің мәнісі қалмайды,менде ол кезде жоқ болуым керек емес пе, оңдай жағд айда мен сөзімде тұралмаймын, сені тастап алыс сапарға кетермін,кешір.Мен саған барымды бердім, барымды.Мен сені шексіз сыиладым, пірімдей тұттым, саған бір шан жуытпадым, саған сендім. Жалғыз жарық жұлдызым едің, осы күнде сөнгенің рас па сонда?Сенің балаларыңа ана, анаңа қамқоршы,қарындасыңа ақылшы, өзіңе тірек болғым келіп еді,сенің таңдауын басқа жол екен,жоқ мен сені айыптамаймын. Сен әлемдегі жаны таза жансың, мүмкін біреудің азғыруына тап болған шығарсын.Сен бақытты боласын,сен соған ғана лайықсын.Қолымнан келсе саған үнемі бақ ыт қана сыйлар едім......
Махаббат хикаялары
Толық
0 0

Махаббат хикаясы: Жүрекке әмір жүрмейді деген шын

Жүрекке әмір жүрмейді деген шын екен. Мен өмірімде бір жігітті кезіктірдім(досымнын туған күнінде).Бір көргеннен ғашық болдым. Сол вечерде таныстық, сөйлестік,тел.ном сұрагасын бердім. Адамдар тарқасып жатты, қоштасарда бетімнен сүйейін деді.Сүйгізбедім. Себебі бұл менің алғашқы жігітпен танысуым еді. Ол - неге? деп сұрады.
Болмайт,дедім. Содан ертесі соқпады. Мен күтіп жүрдім. Себебі ғашық болғандаймын. 2ші куні соқты. Сөйлестік,сырластық. Күнде солай жалғаса берді. Оның айтуы бойынша қызы жоқ екен. Бірақ ол жайында сұрастыра келе олай емес екен. Қаламыздың барлық қызымен жүргендей бәрі таниды екен.
Бірақ мен құлай ғашық болдым сол жігітке. Одан сұрадым шындығын жасырмады, жүріпті талай қызбен(әдемі жігіт өзі). Бірақ ол айтатын қай қызға барсамда саған айналып келем,себебі сені шын сүйем, саған тиіспейм деді. Талай айлар сөйлестік, кездестік. Басқа қызға баратынын білсемде күттім оны, маған оралар дедім, сүйдім оны, бірақ оның артынан жүгірмедім (намысым жібермеді). Әйтеуір бір күні келер дедім. Содан өзі хабарласқысы келген кезде хабарласты. Бірақ мен ешқашан оны іздеп соққан емеспін. Одан жылдар өтті сөйлесіп жүрміз әліде. Енді маған үйленейік дейді. Мен оған "жоқ" деп қарсылығымды айттым. Себебі ойландым, мен оны қанша қатты сүйсемде,намысымды таптауға жол бере алмадым. Ол қазірдің өзінде басқа қыздарға барып тұрып, мені сүйседе қарсы болдым. Себебі бұл әдетін маған үйленген жағдайда да қоймас еді, оның еті үйренісіп кеткен соған. Мен оны әліде сүйем......
Махаббат хикаялары
Толық
0 0

Әңгіме: Құдайберді ұрпақтары

Шәкерімнің әкесі Құдайберді - Құнанбайдың үлкен бәйбішесі Күңкеден туған жалғыз баласы. Ақылды, дәулетті адам болған. Құдайбердінің Төлебике (қолы ашық болғандықтан жұрт Дәметкен деп атап кеткен) және Ботантай деген әйелі болған. Дәметкеннен Омар, Мұртаза, Шәке, Шәкерім туған. Шәкерімнің бәйбішесі Мәуеннен Суфиян, Тауфық, Мәйміне, Ғалия есімді екі ұл, екі қыз туған. Суфиянның жеңгелей алған әйелінен Шәмел, одан Бану туған. Осы Бану мақаланың басында біз сөз еткен әнші Құралайдың анасы болып шықты.

Шәкерімнің екінші әйелі Айғаншадан Ғафур, Қабыш, Ахат, Кәмпит (ол жас кезінде қайтқан, Жәкіш (Жәкібала), Гүлнәр мен Зият туған. Ғафурдың Ақлима, Мәкей атты әйелдері болған. Мәкейден Баязит, Ләбиба, Нағима, Кәмилә туған. Жоғарыда анасының естелігін айтқан Мақсат Жаппарханұлы Кәмиланың баласы. Шәкерім ұлы Қабыштың отбасы ашаршылықтың құрбаны болыпты. Шәкерім ұлы Ахаттың әйелдері – Сағила, Қадиша, Бәтима. Сағиладан туған екі бала 1931 жылы Райханның үйінде қайтыс болған екен.

Ахат Шәкерімұлы зерделі, сауатты, ақылды адам болған дейді. Ол Шәкерімнен тараған бірнеше ұрпаққа қамқорлық танытып, олардың білім алуларына жөн сілтеген. Шәкерімнің Айғаншадан туған кенже ұлы Зият нәубет жылдары Қытайға өтіп кеткен екен. Қытайда отасқан әйелінен туған баласы Мереке Алматыда тұрды. Шәкерімнің кенже қызы Гүлнәр 1970 жылы Алматыда қайтыс болған.

Сая Молдайып .....
Әңгімелер
Толық
0 0