Ақыл құсы адаспай аспандаса,
Әлемде нәрсе болмас оған таса,
Жетi көк жерден оңай басқыш болып,
Ғарышқа қол жетедi қармаласа.
Жанның бәрi мендей жар табар едi,
Терең ой, сау ақылмен шамаласа,
Өлiм маған өмiрден....

Адамнан артық жәндiк жаралмаған,
Дейдi жұрт: «Айуан жоқ иттен жаман».
Бұл туралы менде бiр бөтен ой бар,
Анық ұқсаң, айтайын, достым, саған.

Адамның айуаннан айласы мол,
Қит етсе, қиянатқа.....

Бiлгенiмдi жазушы ем‚
Бекем буып белiмдi.
Мiнiн айтып қазушы ем,
Түзетпек боп елiмдi.
Бұлдарлық ой менде жоқ,
Бұған шыққан терiмдi.
Ұқтырарлық пенде.....

Бостандық туы жарқырап,
Еркіндік суы сарқырап.
Байқұс қазақ осыдан
Қана ала ма бас құрап.

Ата-анасыз жас бала,
Денесінде көп.....

Дәуір тұлғасы Шәкәрім Құдайбердіұлының шығармашылығы

Шәкәрім Құдайбердіұлы – Қазіргі Шығыс Қазақстан облысы, Абай ауданы, Қарауыл ауылында дүниеге келген. Қазақ ақыны, ойшыл, композитор, аудармашы. Әкесінен жастай жетім қалып, немере ағасы Абай Құнанбаевтың қолында тәрбиеленді. Бұл жағдай Шәкәрім Құдайбердиевтің дүниеге көзқарасының қалыптасуына, ақындық шеберлігінің шыңдалуына зор әсер етті. Орыс, араб, парсы, түрік тілдерін жетік меңгеріп, Батыс, Шығыс әдебиетін зерек білді. Жеті жасынан бастап өлең жазып, өмірінің ақырына дейін ағартушылық бағыт ұстады.
Абайдың жаңашылдық дәстүрін дамытып, Абайдан кейінгі екінші реалист ақын атанды. Ақынның творчествосы сан-салалылығымен ерекшеленді, оған көңілдің шат-шадыман әуені де, көкіректі қарс........

Патшалар сансыз шығын қылады,
Дайындап соғыс үшін ғаскерін.
Аямай бірін-бірі қырады,
Ел алар оққа байлап жастарын.

Тұрақсыз шыр айналған дүние,
Жұтады бәрінің де.....

Анық асық – әулие,
Кереметке сол ие.
Жаны құрбан жарына,
Керексiз өзге дүние.

Жарынан бөлек жаны жоқ,
Табатын басқа....

Өткен адам болады көзден таса,
Өлді-өшті, оны ешкім ойламаса.
Ол кетсе де белгісі жоғалмайды,
Керектісін ескеріп, ұмытпаса.

Ақыл деген — денеге егулі дән,
Суғарылса кіреді ......

Өлшеусіз, түпсіз терең бір дария бар,
Көрмейміз, құр естиміз анық хабар.
Дарияның суын түгел құятұғын,
Ол сиярлық ыдыс бар кішкентай, тар.
Дарияны сол ыдысқа құя білсең,
Керек суы болады көзге даяр.
Онда бірақ дарияны......