Бисмиллаһир-Рахманир-Рахим!
Әжәтун фи фәрдун һәйун қаюмун һәдулун қуддусун нәфси иақуба қазайһа.

Отырам кейде құрысып,
Бойымда бір жүк жатқандай.
Өтеді уақытым жылысып,
Өз міндетін атқармай...
Кетемін кенет.....

Баяғы заманда бір хан болыпты. Ханның жалғыз баласы болыпты, дәулеті сонша - бір өзеннен тоқсан мың жылқы суарады екен. Жылқыларын қайда суарса да су шақ келмепті. Күндердің күнінде хан бір жерден екінші жерге көшіп, басқа бір құдыққа қоныс аударыпты.
Әлгі құдықтың қанша жыл суарса да суы таусылмапты, мөлдіреп шығады да тұрады екен. Хан бұл құдық бір қасиетті құдық екен деп, құдыққа келген сайын бір ту бие тастап кетіп отырады екен. Бірнеше жыл өткен соң, хан қатты ауырып, өлер алдында баласына айтады......

Бисмиллаһир-Рахманир-Рахим!
Йә һәққа, иә мән би кәлиматиһи, иә мән лә муһақ қибу ли һукумиһи, иә мән лә рәдда лә қәзәиһи, иә мән иә һулу бәйна әл мәръи уә калбиһи, иә мән юһитунә би шәйн илла би илмиһи, иә мән фуә әъләма би мән зәлла ъән сәбили, иә мән ләй юсәббиъу иззәһәуә илла биһамдиһи, иә мән астахарат әл арзу би мәриһи иақбалу әттаубата ъән ибәдиһи, субханәкә лә иләһа әнта ъалисән мин әлһам олһум уәннар иараб.....

«Әл-хамдулиллаһйл Ахйанә баъда ма аманәтә уә иләйһин-нушуур».

Бисмиллаһир-Рахманир-Рахим!
Уә асалука биасмаика иә раббана, иә илаһана, иә сайида, иә мәулана, иә насирина, иә қадирана, иә хафизана, иә далилана, иә хабибана, иә муъинана! Субханака иә лә иләһа илла әнта һаласна минәлъамми уә әлһум уәннари иә рабби!

Қасаңсып кеткен кезімде
қайрақ тастардай қашалған,
кездесіп, сендік сезімге,
көзіме балқып жас алғам!
Жас алғам.....

Арал теңізі экологиялық апатқа дейін құрылық ішіндегі айдын су еді. Тереңдігі 53м дейін баратын теңіз бетінің аумағы 64,5 мың шаршы шақырымға дейін жететін. Ұзындығы 428, ені 235 шақырымға дейін созылып жататын. Суының көлемі 1060 текше шақырым болды.
Аралдың өзіне тән ерекшеліктері аз емес. Академик Л.С. Берг осы ғасырдың басында Арал теңізін зерттеп жүріп, оны «Керіағысты теңіз» деп атаған. Оның мәнісі мынада: Солтүстік жарты шарда барлық денелер жердің айналу бағытының әсерімен оңға қарай қозғалады. Гольфстрим ағысы да солай. Ал, Арал бұл заңға «бағынбайды», солға қарай ағады.
Экологиялық апатқа дейін Арал суының тұздануы әлдеқайда кем болатын. Сырдария мен Әмудария жылына 33 миллион тонна тұз әкелетін. Бірақ, теңіздің тұз мөлшері 11 млрд тоннадан асқан емес. Ол өзендердің бірнеше мың жылдар бойы құйғанын есепке алсақ, олар әкелген басқа тұздардың қайда кеткені жұмбақ.
Арал мен Каспий егіз болғанмен, «мінездері» кереғар. Каспийде су көбейсе, Аралда азаяды. Аралда су көбейсе, Каспий шегінеді. Әлімсақтан бері солай болып келеді. Бұл екі теңіз өзара тұтасып жатқан жоқ па деген сауал да алға тартылады.
Теңіз біткен тұмансыз болмайды. Аралда ол атымен болған емес. Аралдың бұл да бір «кереметі». Басқа теңіздерде тереңдеген сайын оттегі азая беретін болса, Аралда керісінше көбейе береді. Теңіздің су жағдайын зерттеген ғалымдар тағы бір жаңалық ашты. Арал жылына 5 млрд текше метр суды жер астынан алатын көрінеді.
Облыстың, оның ішінде Арал теңізінің ерекше бір аймағы – Барскелмес аралы. Экологиялық апатқа дейін Барсакелместе өсімдіктің 165 түрі өскен. Сегізсай жоны мен Қарақақ сайы, үлкен және кіші тұз көлдері, тұщы құдық маңы көктем мен жаз басында көркемдігімен көз тартады. Барсакелместе құлан, ақбөкен паналайды, сексеуіл мен басқа да бұталар осы жерде өседі. Үй хайуанаттары да осында жайылған. ....

Уа, туған жер, топырағыңнан жаралдым,
Алабыңнан арманыма нәр алдым.
Тұнығыңнан жүзіп іштім сендегі,
Алтын арай таңғы жұпар самалдың.
Әбу Сәрсенбаев.
Ес біліп етең жеңіңді жиған, балалық жастық шақ әркімнің есінен кетпейді . Асыр-салып ойнаған аңғал-саңғал балдәурен шағымыздың аспаны сағымға толы сағынышта қалары сөзсіз. Ол туған жер төсіндегі қиялымызға қанат бітірген туған өлке. Жазиралы дала, айдын шалқарлы көл, күркірей аққан өзені бәрі-бәрі де ыстық.......