Күндердің бір күні Жылан жер жүзіндегі жанды мен жансыздарға мынадай арыз айтады:

— Мені Тәңірім сендердің бәріңнен кем жаратыпты. Аяқ-қолым жоқ. Басымды көтере алмай, жер бауырлап қалдым. Не жеп, не қоярымды да білмеймін. Сендердің бәрің бір бүтін тілдісіңдер, ал мен айыр тілдімін. Ойлап отырсам, жанды мен жансыздың ішіндегі сорлысы мен екенмін. Маған ешқайсыңның жәрдем еткілерің келмейді. «Сен қасіретті көп тарттың, ондайлар әрдайым әділ келеді, сен барлығымызға патша да бола аласың» деп, сөзбен болса да жұбатып кетпейсіңдер, – деп, ол екі көзінен....

Келіп көктем құстары,
Бау - бақшада ән салды.
Оларды жас достары
Ұя жасап қарсы алды.

Ертеде бір бес ағайынды жігіт бар екен. Бесеуі бір байтеректің қасына жарты жер салған екен. Егіні піскен соң, түнде келіп біреу жеп кетеді екен. Сонан соң олар егінін күзетіпті. Әуелі үлкен ағасы күзетіпті, бірақ ешкімді көрмепті. Солайша төрт ағасы - төрт күн күзетіпті. Бесінші күні ең кішісі күзетіпті, аты Қарағылыш екен, Қарағылыш күзеткен.....

Күндердің бір күні Жылан жер жүзіндегі жанды мен жансыздарға мынадай арыз айтады:

— Мені Тәңірім сендердің бәріңнен кем жаратыпты. Аяқ-қолым жоқ. Басымды көтере алмай, жер бауырлап қалдым. Не жеп, не қоярымды да білмеймін. Сендердің бәрің бір бүтін тілдісіңдер, ал мен айыр тілдімін. Ойлап отырсам, жанды мен жансыздың ішіндегі сорлысы мен екенмін. Маған ешқайсыңның жәрдем еткілерің келмейді. «Сен қасіретті көп тарттың, ондайлар әрдайым әділ келеді, сен барлығымызға патша да бола аласың» деп, сөзбен болса да жұбатып кетпейсіңдер, – деп, ол екі көзінен....

Атасы он жасар ұл баласымен далада келе жатып, баласынан сұрады:

– Анау өрмекшiнi көремiсiң, не iстеп жүр?
– Көремiн, өрмек тоқып жүр.
– Анау құмырсқаны көремiсiң?
– Көремiн, аузында бiр нанның......

Маңғыстау облысы Қарақия ауданы Жетібай ауылы №8 орта мектеп
Бастауыш сынып мұғалімі Жалғасбаева Айжан Қаршығақызы
Әдебиеттік оқу 4 сынып

Ашық сабақтың тақырыбы: Өтебай Тұрманжанов «Қарлығаш» өлеңі
Ашық сабақтың мақсаты: 1) Өлеңнің мазмұнын ашып, түпкі негізгі ойды ашу.
2) Ананың балаға деген махаббатын, сезімін түсінуге баулу, мейірімділікке, сүйіспеншілікке, шығармашылыққа,қайырымдылыққа баулу.
3) Өз бетімен жұмыс жасау, сурет бойынша әңгіме құрау, мінездеме жазу ,сатылай кешенді талдау қабілеттерін дамыт.
Сабақтың көрнекілігі : слайд,тақырыпқа байланысты сурет , қарлығаш, дәуіт, жылан суреттері
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ- жауап, талдау- жинақтау
Сабақтың жүрісі: I Ұйымдастыру бөлімі
II Психологиялық дайындық
Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір- біріңе жымиыңдар.....

Айыр құйрық, ақ көңіл, адал құсым,
Жеттің бе туған жерге, аманбысың?!

Біз жолықтық салдық та араға қыс,
Айналайын, қарлығаш – қара ала құс!

Жем іздеп, дала кездің, қия шалдың,
Босағаға берік қып.....

Сабақтың тақырыбы: Қарлығаштың құйрығы неге айыр? (слайдымен)
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: Ертегінің мазмұнымен оқушыларды таныстыру, тілдерін жаттықтыру. Әрбір сөздің мән - мағынасын ажырату, сөздік қорын молайту. Жаңа білімді деңгейлік тапсырмалар арқылы меңгеру.
2. Дамытушылық: Оқушылардың сөздік қорын молайту, сөйлеу мәдениетін дамыту, өз пікірлерін айтуға дағдыландыру.