Домбыра көне аспап және ол қазақпен кіндіктес ұлыстардың бәріне ортақ мүлік, себебі домбыраның жасы қазақ хандығынан үш мың жылдай үлкен, дәуірлей тексергенде аспап аттары әртүрлі диалект салдарынан өзгеріске ұшырағанымен түбі бір екені айдан анық білініп тұрады. Толғамды мәселелердің сырына үңілместен бұрын, әуелі аспап жайына түсіндірме бере кетейік.
Қазақтың домбырасы түркі-монғол (арғы атасы – ғұн) мәдениетінің меншігі, тамыры тарихқа терең жайылған, байырғы аспап. С.Өтеғалиева Орталық Азиядағы танбуртекті аспаптарды үш топқа бөледі: Сібір-Алтайлық, Ортаазиялық, Таяушығыстық (Хордофоны Средней Азии. Алматы-2006. 39-бет). Осы тұжырыммен қарасақ біздің шертпелі аспаптарымызды...

Жалын мен оттан жаралып,
Жарқылдап Рағит жайды айдар.
Жаңбыры жерге таралып,
Жасарып шығып гүл жайнар.
Жайына біреу келсе кез,
Белгілі жұмыс, сор.....

Бір шөл далада негр келе жатып, құмыра тауып алып , шаңын сүртіп қалса ішінен ЖЫН шығып,
-Үш тілегіңді орындаймын сен мені босаттың депті.
Сөйтсе негр:
1- аппақ болғым келеді,
2- көп әйелдердің......

Армысыздар жиналған көпшіл қауым,
Биік қойған жанынан қыздың арын!
Қыз өсірген қазақтың қайғысы осы,
Қатал сынға салатын әр қадамын!

Шын сыналған жүйрікте мін болмайды,
Ақылы озық - біреуге...

Жоспар:

1) Кіріспе ………………………………………………………………………3
2) Омыртқасыздардың балық тіршілігіндегі маңызы.………………………4-8
3) Бір клеткалы және көпклеткалы жануарлар өкілдеріне сипаттама…………………..9-12
4) Негізгі бөлім – сүліктер класы……………………………………………..13-19
5) Қорытынды…………………………………………………………………..20
6) Қолданылған әдебиеттер……………………………………………............21

Бозторғай өзінің туысы қараторғаймен көрші тұрады. Ертелі-кеш ән салып, көңілін көтеретін-ді. Торғайдың да шықылдап бірсыдырғы ыңылдайтын «әндері» болатын. Бозторғайдың әнінен кейін.....

Болыпты баяғыда Жеке батыр...
Тау бағып жатады екен тігіп шатыр.
Бір күні қарауылда қалғып кетіп,
Сол батыр бүгінгеше ұйықтап жатыр.
Сол батыр осы күні бір үлкен тау,
Көз жұмған көкке қарап....

Сайрайсың мұңды күймен жүз құбылтып,
Кейде аяң, кейде желіс, кейде сылтып.
Денені суытасың, ысытасың,
Тұрасың маужыратып кейде жылытып.
Кұясың тәтті дауыс тамылжытып,
Тұрады жан-жануар....

Мен - қазақпын, Абаймын, Құнанбаймын!
Мәнгілік құламайтын шынардаймын.
Құлағы кереңдер естіп алсын.
Мың мәрте қазақпын деп ұрандаймын.

Мен - қазақпын, Абылай, Жәнібекпін!
Ұлылықты ұрпаққа тәлім еттім.
Орыс құрған орданы.....