ГЛАВА 1. СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ
НЕФТЕГАЗОВОЙ ОТРАСЛИ
В Стратегии развития Казахстана до 2030 г. осо¬бая роль отводится нефтегазовой отрасли промышлен¬ности, в качестве долгосрочных приоритетов определе¬но эффективное использование энергетических ресур¬сов в целях обеспечения устойчивого роста экономики и улучшения жизни народа.
Стратегия использования энергетических ресурсов базируется на долгосрочном партнерстве с крупнейши¬ми нефтяными компаниями для привлечения капита¬лов и современных технологий, создании системы экс-портных трубопроводов, по которым будет реализовы¬ваться углеводородное сырье, ускоренном создании сво¬ей энергетической инфраструктуры; разумном (с пози¬ции эффективности) использовании будущих доходов от экспорта ресурсов. Исходя из основных положений Стратегии определяется реализация ряда государствен¬ных программ, в которых предусматривается решение таких задач в пределах отрасли, как решительное оз¬доровление этого сектора экономики, строгое соблюде¬ние всех заключенных соглашений и взятых обяза¬тельств, окончательное определение схемы доставки энергоносителей на мировой рынок, завершение рекон¬струкции и строительства ключевых объектов транс¬порта и коммуникаций, обеспечивающих развитие международной торговли, усиление внимания к воп¬росам охраны окружающей среды.
Лидирующая роль нефтегазовой промышленнос¬ти в экономике страны объясняется прежде всего по¬тенциальными возможностями извлечения ресурсов из недр. Республика сегодня относится к группе госу¬дарств, обладающих стратегическими запасами углево¬дородов и оказывающих влияние на формирование ми¬рового рынка энергоресурсов. Разведанные запасы сы¬рья категории С по 203 открытым месторождениям составляют в настоящее время по нефти 6,293 млрд.т (геологические) и 2,095 млрд.т (извлекаемые), по при¬родному газу - 1,901 трлн.м3 (геологические), по газово-му конденсату - 944 и 668 млн.т соответственно......

Ақша дегеніміз не? Ақша - адамзаттың ойлап тапқан керемет өнертапқыштығының бір куәсі деуге болады. Біздің заманымызда ақша көптеген адамдар үшін өмірдің негізгі мәні болып отыр. Адамдар ақшалай табыс табу үшін өзінің барлық уақытын сарп етуге дайын.
Ақшаның сиқыры адамдарды арбап алады. Кейбіріеулер ақша үшін терлеп-тепшіп еңбек етсе, енді біреулер оны қолға түсірудің, көбейтуді түрлі амалдарын іздестірумен болады. Ақша – тек қана одан құтылып қана пайдалануға болатын бірден-бір тауар. Ақшаны жаратпайынша ол сізді тамақтандырмайды, баспана болмайды. Ақша үшін адамдар көптеген тірліктерге барады және ақша сол үшін қайтарым да береді.
Қазіргі елімідегі ақша-несие және қаржылық шаруашылық елеулі құрылымдық өзгерістер кезеңін бастан кешіп отыр. Өйткені әміршіл-әкімшіл экономикадан нарықтық экономикаға көшу кезінде ақша жүйесі түбегейлі қайта құрылып, несие-қаржы институттарының және олар жүргізетін операцияларды жаңа түрлері пайда болуда. Біздің тәуелсіз елімізде Ұлттық банк пен екінші деңгейдегі қарым-қатынастар жүйесі қалыптасып олар заман талабына сай әрекет етуде. Сондықтан осы курстық жұмыстың тақырыбы мені қатты қызықтырды.
Себебі, балалық шақтан бастап адам ақшаның неге қажеттігін және оның өз өміріндегі атқаратын ролі жөнінде біле бастағанымен «Ақша деген не?» деген сұраққа жауап табуға қиналады.
Ақша адамдарға ежелден таныс. Бірақ оның қалай пайда болғандығы туралы құпия сыры және қоғам өміріндегі мәні көп уақытқа дейін беймәлім болды. Дәл осы мәселені мен мейлінше кеңінен қарастырмақпын.....

Кіріспе.
Бұл курстық жұмыстың негізгі мақсаты ақшаның пайда болуына, құрылымына, маңыздылығына теориялық аспектілер беріп, ақшаны жан-жағынан - бұрынғы, қазіргі және болашақтағы позицияларынан қарастыру.
Менің ойымша, ақшаның экономикалық мәнін бағалау өте қиын. Оның маңыздылығы мен функциясын түсінбей, нарықтық экономиканың механизмін және де оған ақшаның әсерін танып білу мүмкін емес. Егер де сіздер «экономиканың» не екенін және онда болып жатқан процестердің қоғам өміріне әсерін білгіңіз келсе, ең алдымен ақшаның мазмұнын және функциясын танып біліңіз. Бұл сұрақтардың білуі, біздің қоғамда кездесетін экономикалық проблемаларға басқаша көзқараспен қарауға мүмкіндік береді.
Ал енді, ақша дегеніміз не деген сұраққа келетін болсақ, ақша - ол тауарлардың тауары, оның өз бойында жасырын түрде барлық басқа тауарлар болады, егер керек болса, қызығарлық және тілеген заттың қандайына болса да айнала алатын сиқырлы құрал. Құнның ақшалай нысанының бекуімен байланысты баға пайда болады. Баға құнның ақшалай көрінісі. Оның құннан жоғары да, төмен де, тең де болуы мүмкін.....

Қазақстандағы ақша – несие саясатының негізгі мақсаттарының бірі – жуық кезеңде ұлттық валютаны одан ары тұрақтандыру болады. Үкімет пен Ұлттық банктің бірлесе күш салуымен айырбас бағамының күрт ауытқуын болдырмау және ішкі баға тұрақтылығын қамтамасыз ету жөнінде жұмыс жүргізілетін болады.
Үкіметтің әрекеті. 2000 жылы шамамен алғанда
жылына 5-6% мөлшеріндегі инфляция қарқынына жету үшін ақша – несие және бюджет саясатын қатайтумен қатар ішкі инвестициялық мүмкіндіктерді кеңейтуге ықпал ететін қаржылық тетіктер дамыйтын болады.
Жинақтауыш зейнеткерлік қордағы жинақталған ақша қаражатының айтарлықтай бөлігін тәуекелсіз инвестициялауды қамтамасыз ету қажет.
Үкімет мемлекеттік бюджет пен бюджеттен тыс қорлардың зәрулігін жабу үшін Ұлттық банктің несиесін
пайдаланбайтын болады. Мемлекеттік бюджеттің зәрулігін қаржыландырудың құрылымы,көбінесе,инфлияция қаржынының төмендеуімен,мемлекеттік қарызды басқару тиімділігінің артуымен, бюджеттік зәрулікті қаржыландыруға
инфлияциялық емес көздерді пайдаланумен,мемлекнттік
құнды қағаздар айналымының мерзімін ұзартумен анықталады.
Республиканың қаржылық жүйесінің тұрақты жұмыс істеуін қолдау үшін ақшалай- несиелік реттеу рычагтарын пайдалану жетілдіріле түспек.Банк жүйелерінің дамуына орай ақша-несие саясатының құралдарын мейлінше белсенді қолдану жоспарлануда:
ҚҰБ сыйақы(мүдделер) ставкасына бекіту,міндетті резервтердің сараланған мөлшерін реттеу,және,әсіресе,
ашық рынокта операциялар жүргізу.Мүдде ставкасына қатысты Ұлттық банктің саясаты тиісінше инфляция
деңгейінің динамикасымен және инфляциялық тасуға байланысты өзгеретін нақты көріністегі біркелкі оң ставканы қолдауға,сондай-ақ,қаржылық рыноктар жағдайларына бағыталатын болады.Ақша-несие саясатының
дәстүрлі құралдарын пайдалану,банктік қадағалауды күшейту,қаржылық рыноктарды қалыптастыру мен дамыту үшін қолайлы жағдайлар туғызу ішкі жинақтауды көбейтіп және оларды ұтымды орналастыруға ықпал ететін болады. ....

ВВЕДЕНИЕ
Фондовая биржа – это организованный, регулярно функционирующий рынок ценных бумаг и других финансовых инструментов.
Фондовые биржи благодаря торговле ценными бумагами, могут сосредотачивать в своих руках большие капиталы, которые в дальнейшем привлекаются для развития производства. Здесь осуществляется купля – продажа акций и облигаций акционерных обществ, а также облигаций государственных займов.
Биржевая игра весьма заманчива. Покупая, ценные бумаги по низкому и продавая, по высокому курсу, можно получить крупную биржевую прибыль. Являясь организатором рынка ценных бумаг, фондовая биржа первоначально занимается исключительно созданием необходимых условий для ведения эффективной торговли, но по мере развития рынка её задачей становится не только организация торговли, сколько её обслуживание. Механизм биржи разнообразен. Для осуществления работы на бирже выбирается руководящий орган биржи – биржевой комитет, в который входят крупные товаропроизводители или же их доверенные лица. Члены биржи подразделяются на биржевых посредников (брокеров и маклеров) и дельцов (или дилеров), которые проводят операции с ценными бумагами. При фондовых биржах создаются валютные биржи, где продаётся и покупается иностранная валюта.
Биржевая деятельность рассматривается в её эволюционном развитии: от сделок на наличный расчёт к форвардным сделкам, через них – к фьючерсным контрактам и, наконец, к опционной торговле, что позволяет значительно снизить риски.
Рассматриваемая тема является на сегодняшний день одной из актуальных. Актуальность данной темы исходит из того, что в Программе Президента Республики Казахстан “ Казахстан – 2030” предусмотрено: “В целях содействия развитию фондового рынка будет проводится работа по активизации обращения на организованном фондовом рынке акций и других ценных бумаг банков, действующих в организационно – правовой форме открытых акционерных обществ с обязательным опубликованием в средствах массовой информации их котировок на регулярной основе, будет расширена деятельность банков с корпоративными ценными бумагами”......

Введение
Определение валютного риска.
Валютный риск связан с неопределенностью будущего движения обменных курсов, т.е. цены национальной валюты по отношению к иностранным, такие движения влияют на всех физических лиц, на деловые предприятия и правительственные учреждения. В качестве заемщиков, кредиторов, инвесторов и спекулянтов, они совершают сделки в валютах, отличных от их национальной валюты.
Слово риск во всех без исключения словарях определяется как «возможность убытка или ущерба». Таким образом, «риск» означает неуверенность в результате осуществления сделки, договора или другой транзакции рынка.
На концептуальном уровне валютные (и в более широкой интерпретации - финансовые) риски изучены достаточно хорошо. В условиях становления в Казахстане новой финансовой системы, ориентированной на социальную рыночную экономику, механизм регулирования финансовых отношений на уровне предприятий требует не меньшего внимания, чем макрорегуляторы экономических отношений. Финансовый менеджмент как самостоятельная наука появился в Казахстана совсем недавно, но уже успел зарекомендовать себя в качестве универсального инструмента управления финансовыми ресурсами предприятий с учетом риска.
Хеджирование валютного риска предприятий, занимающихся внешне-торговой деятельностью, в последнее время становится все более насущ¬ной проблемой. Курсы конвертируемых валют уже подвергаются колебанию в таком широком диапазоне, что представляют опасность для внеш¬ней торговли. Курсовые колебания часто настолько велики, что могут превратить изрядно обговоренную и выгодно заключенную сделку из прибыльной в убыточную.
I. Теоретические основы валютного риска и теории хеджирования.
1.1. Экономическая сущность валютных рисков.
Подверженность валютному риску можно разделить на три взаимосвязанные категории:
а. трансляционная подверженность риску: иногда называемая учетная подверженность риску, возникает в связи с «транслированием» финансовых отчетов банка или предприятия, выраженных в иностранной валюте (например, отчетов иностранных дочерних компаний) во внутреннюю валюту (например, при консолидации финансовой отчетности фирмы);.....

Банктік емес кредиттік ұйымдар
Сұраныс пен ұсынысты ұтымдылығына сәйкес пайдалану үшін ресурстардың бөлініп таралуы арқылы нарық экономикалық тиімділікке қол жеткізеді. Қаржы нарығының және осыған сәйкес мекемелердің жақсы жүйелері ақшаларын жоғары пайдасы бар инвестицияларға аудару арқылы осы процестің бір бөлігі болып табылады. Әлемдік тәжірибе бойынша қаржы жүйесі жоғары дамыған елдер бұл жүйесі нашар дамыған елднрмен салыстырғанда тез, әрі өседі. Сонымен қатар бұл елдер экономикалық жағдайларының шұғыл өзгеруіне жақсы бейімделе алады. Сондықтан, экономикасы дамушы елдердің барлығы үшін кез келген қаржылық жүйесінің ажырамас бөлігі – банктік емес қаржылық институттардың дамуын тездетудің маңызы зор.
Белгілі қоғамдық қажеттілікті қаржыландыру үшін және өз бетімен оперативті түрде жұмсалатын қаржылай қаражатты пайдалануды мемлекет тарапынан, қайтадан таратудың бірі бюджеттен тыс қордың қордың формасы болып саналады.
Бұл қорлар қаржы нарығының қатысушы ретінде және инвесторы болып шыға алады. Өйткені, біріншіден, ақшалай қаржыны пайдалану олардың құрылу уақытымен үйлеспейді, ал екіншіден, инвестициядан түскен табыс басқа немесе бөгде қорды қосымша қаржыландырудың көзі болып саналады.
Қазақстанда мемлекеттік бюджеттен тыс қорларға мыналар жатады:
• Зейнетақы қоры;
• Халықты жұмыспен қамтудың мемлекеттік қоры;
• Әлеуметтік сақтандыру қоры;
• Міндетті медициналық сақтандыру қоры (ММСҚ).....

Орталық Азияның батыс бөлігі Қазақстан мен Түркменстан, Кавказ өңірі, Ресей Федерациясының кейбір аудандарымен, Иранның солтүстік аумағы Каспий аймағын қүрайды. Бұл аймақ өз кезегінде Еуразия материгінің орталық бөлігін құрап, қазіргі таңда әлемнің саяси картасында ерекше орын алады. Еуразияның географиялық орталығы бола тұра, Каспий аймағы экономикалық және саяси маңызды аймақтардың, Шығыс Еуропаның, Таяу және Орта Шығыс, Оңтүстік Азияны, Азия-Тынықмұхит аймағын және Ресей Федерациясының солтүстік-батысындағы дамыған аудандарын байланыстырып, сонымен қатар, оларды бір-бірінен бөліп тұрады.
Каспий теңізі арқылы мұнай мен газ тасымалдайтын құбырлар мен онымен шектесетін аймақтарды байланыстыратын кеме жолдары өтеді. Сондықтан, ағымдағы саяси, сауда-экономикалық және демографиялық ерекшеліктері Каспий өңіріндегі мемлекеттер мен халықаралық қатынастардың маңызды субъектілерінің Еуразия орталығы арқылы бір-бірімен қандай сипатта байланысатындарын анықтайды.
Геосаясат ғылымынын негізін қалаушылары Каспий өңірінің әскери-саяси және экономикалық артықшылықтар беретін географиялық ерекшеліктеріне бұрыннан көңіл бөлген. Британ географы Х.Макиндер аймақты «Әлем аралы» деп сипатама берген.
Тақырыптың өзектілігі – қазіргі таңда әлемдік экономиканың қарқынды дамуы, халықтың өмір деңгейінің жоғарылауы елдерде энергия тұтынысының өсуіне байланысты дамыған әлем державаларының негізгі мұнай ағымын қадағалауға, стратегиялық қорларының көлемін өсіруге бағытталған энергия ресурстары шоғырланған аудандардың бірі Каспий аймағындағы мұнайқұбыр коммуникациялар геосаясатының қарама – кайшылықтары мемлекеттердің экономикалық мүдделерінің сай келмеуі болып табылады.
Энергия ерте уақыттын бері билік, байлық және әділеттілік мәселелерімен тығыз байланысты. Өткен жүзжылда құрылған энергетикалық жүйе жаппай өнеркәсіптік өндірістің қарқынды өсуіне, адамдардың жақсы тұрмыс хәлінің өсуіне әсер етті, осыған байланысты осы заманғы консьюмеризмді анықтады, әлеуметтік теңсіздіктің жаңа түрлерін және маңызды геосаяси және экономикалық мәселелерді тудырды. Аймақтағы мұнайқұбыр коммуникациялары геосаяси күштердің тоғысуының негізгі объектісі болып табылады. Каспий аймағында АҚШ, Ресей, Иран, Түркия, Қытай және Еуропалық Одақ (ЕО) сияқты әлемдік және аймақтық геосаяси күштердің және кіші транзиттік мемлекеттердің экономикалық мақсаттары шоғырлануда. Қазіргі таңдағы Каспий аймағындағы мұнай құбыр коммуникациялары аясындағы геосаяси жағдайларды келесі тенденциялар арқылы сараптауға болады: Баку – Тбилиси – Джейхан (БТД) жобасын іске асыру арқылы АҚШ-тың аймақтағы ролін нығайту; Ресейдің аймақтағы транзиттік мүмкіншіліктерін жоғалтпауға бағытталған іс-әрекеттері; Каспий аймағындағы Қытайдың өз позициясын нығайту. ....

Темой дипломного проекта является проектирование понизительной подстанции с высшим напряжением 110кВ и низшим напряжением 10кВ. Напряжение на высокие стороны трансформаторов подстанции подводится двумя кабельными линиями 110кВ. От шин 10 кВ проектируемой подстанции питаются РП 10 кВ, с которых осуществляется электроснабжение потребителей всех трех категорий.
В дипломном проекте рассматриваются следующие вопросы проектирования подстанции:
1) Выбор главной схемы электрических соединений подстанции и выбор электрооборудования.
2) Разработка релейной защиты трансформаторов и питающих кабельных линий 110 кВ.
3) Исследование работы дифференциальной защиты на терминале 7UT.
4) Технико-экономическое обоснование проекта.
5) В разделе "Безопасность и экологичность проекта" описаны меры по технике безопасности и охране труда при монтаже и обслуживании подстанции.
Требования выбора главной схемы электрических соединений, и устройств релейной защиты, вызывают необходимость охарактеризовать данную сеть. Принимается, что рассматриваемая тупиковая подстанция имеет резерв по передаваемой мощности, а в перспективе - увеличение объёма передаваемой электроэнергии. Потребители сети 10 кВ характеризуются наличием всех категорий электроприёмников, кратковременное нарушение электропитания потребителей не приводит к нарушениям технологического процесса, что позволяет применять в указанной сети защиты с относительной селективностью.
Расчёт дистанционных и токовых защит линий, а также расчёт защиты трансформаторов произведены для терминалов цифровой релейной защиты фирмы «SIEMENS».
При определении токов КЗ применялись программы Electronic Workbench, TKZ-3000 и RTKZ. ....

Введение
Функцио¬нально-стоимостного анализ возник в конце 40-х годов текущего столетия. Почти одно¬временно американский инженер Л.Д. Майлз (фирма "General Elektrik") и российский Ю.М.Соболев (Пермский телевизионный завод) предложили качественно новые подходы к поиску резервов сниже¬ния себестоимости изделия. Эффект был почти ошеломляющий. Пер¬вая разработка Ю.М. Соболева (узел усиления микротелефона) позволила сократить количество деталей на 70%, затраты материа¬лов — на 42%, трудоемкость — на 69%, а общую себестоимость - в 1,7 раза. С того времени и начинается история теоретической разра¬ботки и практического использования функцио¬нально-стоимостного анализа. На Западе этот метод довольно быстро завоевал всеобщее признание. Следом за теорети¬ческими разработками и подготовкой соответствующих специалис¬тов он начал широко использоваться самыми разнообразными фир¬мами. Сегодня на крупнейших фирмах сотни специалистов занима¬ются функцио¬нально-стоимостным анализом. Почти все новые виды продукции, поступающие на рынок, на стадии предпроизводственной подготовки проходят через функцио-нально-стоимостного анализ. Этому способствует его исключительная эффективность. Каждый доллар, затраченный на проведение функцио¬нально-стоимостного анализ, дает экономию от 7 до 20 долларов в зависимости от отрасли производства и объекта иссле¬дования.
В пределах бывшего СССР и стран так называемого "социалис¬тического лагеря", вероятно из-за бесхозяйственности, как неотъем¬лемой черты этого строя, методика функцио¬нально-стоимостного анализа использовалась значительно меньше. Однако преобразование функцио¬нально-стоимостного анализа в неотъемлемый элемент системы производства не произошло, несмотря на такую же высокую (а другой раз и более высокую), как и на Западе, его эффективность.
За время развития функцио¬нально-стоимостного анализа в пределах бывшего СССР сложилось что-то подобное на систему. Наибольшее совершенство этой систе¬мы было достигнуто в бывшей всесоюзной отрасли, подчиняющейся Министерству электротехнической промышленности. Здесь в сос¬тав министерства входил координационный совет, который и управ¬лял всем процессом проведения, методического и кадрового обеспе¬чения функцио¬нально-стоимостного анализ на предприятиях. Как методический центр этой системы существовал научно-исследовательский институт, который занимался проблемами функцио¬нально-стоимостного анализа. Подготовку кадров и обобщение информации о результатах функцио¬нально-стоимостного анализа осуществлял так называемый базовый центр. На предприятиях создавались или специализированные отделы функцио¬нально-стоимостного анализа, или временные творческие группы для проведения анализа отдель¬ных объектов. В целом все это представляло собой громоздкую бю¬рократическую систему, которая имела несколько уровней управ¬ления над предприятием......