Еділ мен Жайық бойындағы Е.Пугачев басқарған 1773-1775 жылғы шаруалар соғысына орыс, башқұрт, татар, Орта және Кіші жүз қазақтары қатысты. Көтерілістің алғышарттары:
1. Патша үкіметінің Каспий теңізінің солтүстік-батысындағы шұрайлы жерлерді орыс помещиктеріне бөліп беруі.
2. Петербург билеушілерінің осы аймақты жазалаушы топтармен ойрандатуы.
3. Жайық бойында патша үкіметінің бекіністерді көптеп салуы.
Қазақ шаруаларының және жеке феодалдардың көтеріліске қатысуына түрткі болған - жер мәселесі. XVIII ғасырдың 50-жылдарында Кіші жүздің ханы Нұралы қазақ шаруаларының талаптарын ескеріп, 1742 жылы 19-қазандағы Жайық бойында мал жаюға тыйым салған патша үкімін жоюды талап етті. 1756 жылы императрица Елизавета Петровна башқұрттардың көтерілісін басуға көмектескені үшін қазақтарға Жайықтың сол жағасында мал жаюға уақытша рұқсат ете отырып, Жайықтың оң жағасына көшіп-қонуға тыйым салды.
XVIII ғасырдың 60 жылдарында патша үкіметінің Ертістің оң жағасындағы шұрайлы өлкені қазақ шаруаларына тартып алып беруі, қазақтарға бекіністерге жақындауға тыйым салуы халықтың наразылығын туғызды.
Кіші жүздің ірі ақсүйектері - Ералы, Досалы, Айшуақ сұлтандар, Нұралы хан көтерілісті қолдады.
• 1773 жылғы 20 қыркүйек - Пугачев Нұралыға арнайы үндеу жолдады: жер мен суды қазақтарға қайтаруға уәде беріп, қазақтарды өзіне тарту мақсатын ұстанды.
• 1773 жылы қарашаның 17-нен 18-не қараған түні - Нұралының өкілі Зәбір молда Усиха өзені маңында Пугачевке жолықты.
Алайда Жайық бекінісін қоршаудағы Пугачевтің сәтсіздігі ханның көмек беруге асықпауына себеп болды. Пугачев күштерінің Орынбор әскери шебіне жақындауы осы өңірде көшіп-қонып жүрген қазақтарды рухтандырды. Қазақ жігіттері Пугачевтің әскерімен бірлесіп шайқасты:
- Жайық бекінісін қоршауға қатысты.
- Кулагин бекінісін алды.
- Орынборды қоршауға 2000 қазақ қатысты.
1773 жылдың қарашасында Пугачевтің манифесіне арқа сүйген қазақтар Жайықтың оң жағасына өтіп, малдарын жайды. Нұралы хан бастаған ақсүйектер екі жақты бағыт ұстанды:
- Көтерілісті пайдаланып, жер тапшылығын жою.
 Көтерілістің өршуінен сескеніп, қазақтарды тәуелділікте ұстау және жеңілсе патша алдында ақталу.
1775 жылы 7 қараша - сыртқы істер коллегиясының жарлығы бойынша, қысқы уақытта Жайық, Еділ Каспий теңізі, Ертіс пен Жайықтың оң жағалауы, Ембі, Сағыз өзендері бойындағы жайылымдарды пайдалануға рұқсат етілді.....

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Эволюциялық даму және селекция негіздері
Сабақтың тақырыбы: Жердегі тіршіліктің дамуының негізгі кезеңдері
Осы сабақтың көмегімен қол жеткізілетін оқу мақсаттары: Жердегі тіршіліктің дамуының негізгі кезеңдерін зерттеу
Сабақтың мақсаты: Жердегі тіршіліктің негізгі кезеңдерін сипаттау .....

КСРО заманында Қазақстан аумағында атом бомбалары сынақтан өтті. Ол үшін арнайы 18 млн га жер бөлініп, Семей ядролық полигоны ашылды. Бастапқысынды адамдарға, жануарлар мен табиғатқа тікелей зардабын тигізген ашық сынақтар жасалды. Сосын оларды жер астына жасай бастады. Атом бомбаларының жарылыстары сұмдық ауыр болды. Семей маңындағы радиациялық әсер аймағында тұратын 500 мыңдай адам осы сынақтан азап шекті.
1949 жылдан 1963 жылға дейін жер бетінде жасалған сынақтардың зардабы әсіресе мол болғаны рас. Бұл аймақтағы аурулардың есеп-қисабы 1990 жылға дейін мұқият жасырылып келді. Облыста онкологиялық, жүрек-қан тамыр, жүйке және психикалық аурулар саны күрт өсті. Азап шегіп, өлім құшқан адамдар қаншама. Отбасыларында кемтар балалар көбейді. Бұның өзі қазақ ұлтының келешегіне төнген зор қауіп болатын 1980 жылдардың аяғына қарай халықтың төзімі таусылып, шегіне жеткен еді. ....

Пән: Қазақстан тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 5.3A Сақтар (12 сағат)
Сабақтың тақырыбы: Неліктен Шілікті мен Бесшатыр «патша қорғандары» деп аталады? (2 сағат) Тарихи концепт (фокус): дәлел
Сабақтың мақсаты: Қазақстан территориясындағы ерте темір дәуіріндегі ескерткіштерді
Оқу мақсаттары: Оқушы археологиялықескерткіштерді салыстырады
Оқушы әлеуметтік топтардың ерекшеліктерін түсіндіреді
Оқушы ежелгі тайпалардың дүниетанымын сипаттайды.

Пән: Дүниежүзі тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Рим империясының құлауы
Сабақ тақырыбы: Неліктен Батыс Рим империясы құлады? 2-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 6.3.1.1 – «ерте, орта, кейінгі орта ғасырлар» хронологиялық шегін білу және уақыт сызығында белгілеу;
6.3.2.1 – Рим империясының ыдырау себептерін анықтау және жіктеу
Сабақ мақсаттары: Орта ғасырлардың хронологиясын біліп, Батыс Рим империясының құлдырау себептерін анықтау және талдау......

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Өсу және даму
Сабақ тақырыбы: Өсімдіктің ұзарып және жуандап өсуі (зертханалық жұмыс)
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары: Өсімдіктердің ұзарып және жуандап өсу үдерістерін зерттеу
Сабақ мақсаттары: • Бұршақ өскіндерінің биіктігін өлшеу арқылы өскіндердің өсу графигін құру;
• Бастапқы және екінші реттік өсу арасындағы айырмашылықты көрсету;
• Жылдық шеңбердің сызбасын салу......

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Координация және реттелу
Сабақ тақырыбы: Холинергиялық синапстың құрылысы мен қызметі.
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары: Оқушылар орындай алады:
1. Холинергиялық синапстың құрылысын түсінеді.
2. Холинергиялық синапстың қызметінің бірізділігін сипаттай алады.
3. Кальций каналадырының, натрий каналдарының қызметттерін және олрадың жұмыс жасау принциаптерін талдай алады.
Сабақ мақсаттары: Барлық оқушылар орындай алады:
Холинергиялық синапстың құрылысын біледі және қызметін түсінеді.
Оқушылардың көбі орындай алады:
Холинергиялық синапстың жұмыс жасау принципін және бірізділігін дұрыс сипаттайды.
Кейбір оқушылар орындай алады:
Логикалық тапсырмаларды немесе күрделілігі жоғары болатын тапсырмаларды /олимпиадалық деңгейде/ орындай алады және оларды басқа оқушыларға түсіндірі бере алады.....

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Спирттер
Сабақтың тақырыбы: № 6 зертханалық тәжірибе «Спирттердің судағы ерігіштігі, жануы, бір атомды және көпатомды спирттерге сапалық реакциялар»
Оқу мақсаты: 10.4.2.27 біратомды және көпатомды спирттерге сапалық реакция жүргізу;
Сабақтың мақсаты: Орындалған тәжірибелерге сүйене отырып, спирттердің физикалық қасиеттерін (түсін, иісін, суда ерігіштігін) анықтау.
Қаныққан біратомды спирттердің кейбір химиялық қасиеттерін зерттеу.Көпатомды спирттердің сапалық реакциясын белгілеу. ......

Пән: Қазақстан тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 7.3А Отарлау және ұлт-азаттық күрес
Сабақ тақырыбы: Қазақстанның Ресей империясына қосылуының аяқталуы 2-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 7.3.1.2 – Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайын талдау
7.3.2.2 – Қазақ хандығының сыртқы саясатының нәтижелерін
анықтау
Сабақтың мақсаты: Ұлы жүз аймағының Ресей империясының құрамына еніп, Қазақстанның отар елге айналғандығы туралы түсінеді....

Араға жарты ғасыр салып өлгеніміз тіріліп, өшкеніміз жанды, жоғымызды қозғап, барымызды көрсетуге мүмкіндік туды. «Бүгініңді білмесең болашақтан үміт үз, бүгінімді білсем десең, өткеніңе үңіл» деген қағиданы ұстанып, өткенімізге көз жүгіртсек қаншама мол дүниеге кезігіп, қәзіргі жаңалық деп отырғанымыз ғасыр басындағы жақсының жаңғырығы екеніне көзіміз жетуде.....