Көкте жүзіп жарық күн, Нұрын шаша бастады. Оянсын деп жер жүзі, Алтын сәуле тастады. Бірінші сәуле ұшты да, Бозторғайды оятты. Сескеніп, сасып торғайың, Жалмаң қақты қанатты. Көтеріліп аспанға,....
Сәуле шарпуы жасуша құрамына кіретін атом мен молекулаларды иондап қалыптасқан заттар алмасу процессін бұзады. Сонымен клетканың тіршілігін өзгертіп адамды сәуле ауруына шалдықтырады. Аз мөлшермен ұзақ сәулеленуге ұшырағанда созылмалы сәуле ауруы өршеленеді. Оны сәулеленуге ұшыраудың жиынтық мөлшері және сол мөлшердің ағзаға таралу сипаты бойынша, бүкіл дене мүшелері мен жүйкелер қызметінің бұзылуы арқылы анықтауға болады. Созылмалы сәуле аурудан ішек-қарын қызметі бұзылып, қызыл иектен, мұрыннан қан кетеді, сүйектері ауырады. Сырттай сәулелендіруден өрістейтін жиі сәуле ауруы (ЖСА) ерекше қауіп туғызады ауру барлық мүшелер мен жүйелер қызметінің бұзылуына негізделе дамып орталық жүйке жүйесі, қан жасау жүйесі, асқазан жолының зақымдануымен қалыптасады. ЖСА-ы сәулеленуге бір дүркін ұшыраған кезде 100 рентген мөлшерден бастап білінеді. Сәулеленуге ұшыраған адам алғашқы кезеңде оны сезбейді. Шарпу мөлшері бір мезгілде 5000 Р-нен асқан кезде ЖСА күрт дамиды, оның жасырын мезгілі болмай, организм алғашқы күндерінде-ақ өледі. ЖСА-ның 4 мерзімі болады; - бірінші мерзімде организмнің алғашқы реакциясы бірнеше сағаттан үш тәулікке созылады; адам тез арада әлсіреп қалады, жүрегі айнып құсуы мүмкін, артерия қысымының ауытпалығы білінеді, басы ауырады, көңіл-күйі төмендейді; - екінші мерізімі (латент мерзімі) 2-3 аптаға дейін созылуы мүмкін, бірақ неғұрлым шарпу мөлшері көп болса, соғұрлым мерзім қысқа, адам өзін уақытша сауықтанып қалғанын сезеді, сонда да тамаққа тәбеті төмендеп, ұйқысы бұзылады, аздап терлеуі сақталады, қан құрамы өзгере бастайды; үшінші мерзімде, температурасы көтеріледі, ішкі ағзаларға және теріден сыртқа қан ағуы басталып, қан қысымы төмендейді, шашы түсуі мүмкін, қан ұйысууы бұзылады, эалпы организмның қорғаныс күштері бәсеңдеп инсфекциялық және басқа ауруларға жол ашылады; қанның жалпы қағындысы дамиды, дене өте әлсізденеді; ....
Пән: Қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Сәулет өнері Сабақ тақырыбы: 3- сабақ. Түбір сөз. Сәулет туындыларын тамашалау. Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттры (оқу бағдарламасына сілтіме) 3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру 3.3.4.1* мұғалімнің көмегімен сызба, график, кесте, фотосуреттер пайдаланып, мәтін (хат, шақыру, нұсқаулық) құру/компьютерде теру 3.2.6.1 мұғалімнің көмегімен ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін (көркем мәтін, ғылыми-танымдық мәтін/ жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу Сабақтың мақсаты: Оқушылардың барлығы: • мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтарғажауап береді, берілген сұрақтарды пайдаланып пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастырады; • мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастырады және сұрақтарға жауап береді; Оқушылардың көбі: • сызбада берілген мәліметтер негізінде бірлесе отырып, қарапайым нұсқаулық құрап жазады; • сызбада берілген мәліметтер негізінде толықтыра отырып, қарапайым нұсқаулық құрап жазады; Оқушылардың кейбірі: • тірек сызбаларды басшылыққа алып, мәтін түрлері/стилі/ жанры бойынша ұқсастығы мен ерекшеліктерін анықтайды • мәтіндердің ұқсастығы мен ерекшеліктерін сипаттайды мәтіндердің ұқсастығы мен ерекшеліктерін сипаттайды....
Сәуле Мағазбекқызы Досжан (1959 жылы 2 қыркүйекте Алматы облысы Ұйғыр ауданы Ақтам ауылында туған) — ақын, жазушы, журналист, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, халықаралық және республикалық әдеби байқаулардың жүлдегері, Қазақстан Жазушылар одағының, Журналистер Одағының және Халықаралық жазушы әйелдер гильдиясының мүшесі.
Өмір жолы 1974 жылдан бастап аудандық және облыстық Жетісу газетіне өлеңдері мен мақалалары жарық көре бастады. 1982-1984 жылдар аралығында Социалистік Қазақстан газетінде тілші. 1987 жылы Қазақ Мемлекеттік Университетінің журналистика факультетін тәмамдаған. 1995-2000 - "Қазақ тілі мен әдебиеті" газеті журналы Бас редакторының орынбасары, "Ұлағат" журналының тұңғыш редакторы. 2000-2002 жылдар аралығында Қазақ радиосында журналист. 2003-2018 жылдар аралығында Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжiлiсі Аппаратында жауапты қызмет атқарған. 2018 - Әдебиет саласындағы беделді сыйлықтардың бірі «Букер»-2019 конкурсына қатысуда. Қазіргі уақытта зейнетке шығып, шығармашылықпен айналысуда....
Пән:Дүниежүзі тарихы Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Феодализм Сабақ тақырыбы: Ортағасырлық қоғамды қаланың сәулеті мен өнері қалай бейнелейді? 1-сабақ Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 6.4.1.1 – қолөнер мен сауданың рөлін анықтай отырып, ортағасырлық қалалардың даму ерекшеліктерін сипаттау; 6.2.2.2 – өнердің (сәулет, сурет өнері) дамуына қоғамдағы өзгерістердің ықпалын анықтау Сабақ мақсаттары: - ортағасырлық өнер стильдерінің ерекшеліктерін зерттеу......
Пән:Физика Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Атом құрылысы. Атомдық құбылыстар Сабақ тақырыбы: Рентген сәулелері Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 9.6.1.5 Рентген сәулесін электромагниттік сәулелердің басқа түрлерімен салыстыру; 9.6.1.6 Рентген сәулесін қолдануға мысалдар келтіру Сабақтың мақсаты: Рентген сәуле қасиеттерін және қолданылуын білу......
Айдап салдым жылқымды ақ қауданға, Жабағы арық, тай семіз көп сауғанға, сәулем-ай. Қуанғаннан жүрегім от боп жанар, Ақ білегің сыбанып қой сауғанға, сәулем-ай.
Екі ғана жирен-ай, Өңшең манат кигені-ай. Оймақ ауыз, күлім көз, Ғашық жардың сүйгені-ай......
Пән:Жаратылыстану Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Табиғат физикасы. Жарық, дыбыс, электрлік, магниттілік. Сабақтың тақырыбы: Жарық сәулесі жұтыла ма? Оқу мақсаты: жарықтың жұтылуы туралы білесің; жарықтың жұтылуының маңызын түсінесің. зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне байланысты негіздеу; Сабақтың мақсаты: Барлық оқушы: Ақ жарықтың құрамын біледі Оқушылардың көбі: Түстерді қалай көретінімізді түсіндіре алады. Оқушылардың кейбірі: Ақ және қара түстер қалай пайда болатынын біледі.....
Пән:Дүниежүзі тарихы Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Ислам тарихы Сабақ тақырыбы: Ортағасырлық қоғамды қаланың сәулеті мен өнері қалай бейнелейді? Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 6.4.1.1 қолөнер мен сауданың рөлін анықтай отырып, ортағасырлық қалалардың даму ерекшеліктерін сипаттау; Жетістік критерийі: 1. Ортағасырлық қалалардың пайда болу алғышарттарын анықтау 2. Римдік мәдениетпен салыстыра отырып ортағасырлық мәдениеттің даму ерекшеліктерін табу 3. Ортақ белгілері мен ерекшеліктерін табу. 6.2.2.2 өнердің (сәулет, сурет өнері) дамуына қоғамдағы өзгерістердің ықпалын анықтау Жетістік критерийі; 1. Ғимараттың салыну кезеңін анықтау 2. Екі ғимарат түрлерінің не үшін салынғанын анықтау 3. Екі ғимарат түрлерінің өздеріне тән ерекшеліктерін анықтау 4. Екі ғимарат түрлерінің ұқсастығын анықтау 5. Ғимараттар ортағасырлық қоғам туралы бізге қандай түсінік беретініне қорытынды жасау. Сабақ мақсаты: Деректер негізінде ортағасырлық қоғамның ерекшеліктерін анықтау.......
