Жаңадан алған киімімізге байқаусызда бір нәрсе тамызып, төгіп алып, кетіре алмай жатамыз. Немесе қымбат киімді «бүлдіріп аламын» деп, киюге қимай, гардеробта тоздырамыз. Сондықтан назарларыңызға киім жуып, тазалағанда пайдасы тиетін кеңестерді ұсынамыз.

✅ 1. Жиырылып қалған трикотаждан жасалған киімді дымқыл матамен сулап, үтіктеу керек.

✅ 2. Ақ түсті жүннен жасалған киімдерді ағарту үшін арнайы дайындалған ерітіндімен жуу керек. Ерітіндіні дайындау үшін 10 литр суға 2 ас қасық сабын салып, араластырыңыз. Киімді 2 сағаттай ерітіндіде ұстап, уақыт өткен соң, жуу керек. Жүннен жасалған киімді ыстық немесе салқын суда жууға болмайтынын ескеріңіз. Сондықтан суыңыз жылы болсын. ......

Бала киімдерін жууға кірісетін болсаңыз, құлақ асуға тұрарлық бірнеше кеңесіміз бар:
1. Кез келген жаңа киімді алдын ала жуып алыңыз.
Балаңыздың терісін қажамай, жарақаттамас үшін өзіңіздің де, баланың да жаңа киімдерін жуыңыз.
Кір жуу жай ғана тазартудан басқа, тасымалдау немесе қоймада сақтау барысында заттарға қонып қалуы мүмкін химикаттар пен майлардың дақтарын кетіруге көмектеседі.
Балаңыздың терісіне тиетін бірнеше зат:
• Киім
• Ішкі киім (теркөйлек, жөргектер, шұлықтар, дамбалшалар, пижамалар)
• Көкірекшелер
• Төсек-орын тыстары (ақжайма, жастыққаптар, сейсептер және т.б.)
• Жаялықтар
• Автокресло, бесік-арба және матамен қапталған бала манежі
• Ананың жеңіл жейделері
Бірақ барлық шараларды орындағанда, асыра сілтемеңіз, әрбір затты жуып отыру қажет емес. Балалар жылдам өседі, кейбір заттар балаңызға қажет болмай қалуы мүмкін. Сондықтан киімнің бір бөлігіндегі баға көрсеткіші бар заттаңбаны сақтап қойыңыз – онда Сіз оларды дүкенге қайта өткізіп, егер қажет болса, сатып жіберіп те аласыз. ......

Пән: Қазақ тілі
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Өзім туралы
Сабақ тақырыбы: Кейіпкерлердің киімін, әшекей бұйымдарын суреттеймін
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтемеу) 2.3.1.1 тірек сөздерді пайдаланып, жеке сурет/сюжетті суреттер арқылы шағын сипаттау/әңгімелеу мәтіндерін құрап жазу
2.5 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау
Сабақ мақсаттары: Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтайды....

Халқымыздың қымыз бен қара шәймен қатар таңертең кофе ішетін әдеті бар. Әсіресе жұмыста сергек жүргенді ұнататын қала тұрғындары жоқ емес. Бұл сусын бойға ерекше күш-қуат беріп, ұйқыны ашуға көмектеседі. Денсаулыққа зиян тигізетін тұстары да жоқ емес. Алайда біздің айтайын деп отырғанымыз бұл емес...

Таңертең оятқыштың шырылдағанын естімей, артынша кешігеміз деп төсектен асыға тұрып, жиналып жүріп байқамай кофе төгіп алатын әдеміз бар. Ол өзінен кейін дақ қалдырады. Киімнен ол дақты қалай кетіруге болады? Сол туралы сөз қозғайық. ......

Күн жылына бастағанда әдемі әрі сәнді аяқ киімімізді шкафтан шығара бастаймыз. Ақ түс әмбебап түстердің біріне жататындықтан, ақ түсті аяқ киім барлығында дерлік бар деп ойлаймын. Ақ түсті аяқ киімдер әдемі көрінгенімен, ерекше күтімді қажет етеді. Себебі оған тиген кез келген дақ пен жарық бірден көзге түседі.

Ақ немесе ашық түсті былғары аяқ киіммен даладан үйге кірген кезде шаңын жүн матамен сүртіңіз. Содан соң оған қалпына келгенше 15-20 минут сайын аяқ киімге арналған түссіз крем жағыңыз.

Егер аяқ киімді жуу қажет болса, жұмсақ ысқышпен немесе тіс щеткасымен, жылы ерітілген сабын және жуатын ұнтақ көмегімен тазартуға болады. Содан соң ағын сумен абайлап шайып тастау керек. Аяқ киім ішіне су тимеуін қадағалаңыз. Аяқ киім толық кепкен соң, түссіз крем жағыңыз.......

Мұндай қолайсыз жағдайға тап болған жан араларыңыздан міндетті түрде табыларына еш күмәнім жоқ. Әсіресе, қоғамдық орындарда киіміне сағыз жабыстырып алып, одан қалай «құтылудың» жолын таппай жататындар көп кездеседі. Ендеше, киімге жабысқан сағызды тазалаудың жолдарын қарастырып көрелік.
Жалпы, сағызды киімнен тазалау үшін ол киімнің материалына, түр-түсіне, сапасына аса мән берген жөн. Мысалы, түсі оңып кететін маталарға сағыз жабысқан жағдайда ацетон немесе спирт, сондай-ақ ыстық суды да қолданбаған жөн.
Тоңазытқышқа салу
Ең оңай, әрі тиімді тәсіл сағыз жабысқан киімді полиэтилен қапқа (пакет) салып, тоңазытқышқа 1 сағатқа қою. Осы уақыт ішінде сағыз қатып, өзі түсіп қалады. ......

Білімділік: Балалар киімі, киім түрлері, қысқы киімдер туралы түсінік беру. Қысқы киімдерді ажырата білуге үйрету.
Дамытушылық: Әр мезгілде киетін киімдерді атай білуге, жұмбақтар шешкізу арқылы ойлау қабілеттерін дамыту. Сөз тіркестерін, сөйлем құрату арқылы сөздік қорларын молайту, граматикалық тұлғада жүйелі сөйлеуге баулу.
Тәрбиелік: Киімді ұқыпты, таза киюге тәрбиелеу.
Жаңа сөздер: ұлттық киім, кебіс.
Көрнекілігі: Жылдың әр мезгілінің суреттері, қысқы киім үлгілері.

Оқу іс - әрекетінің барысы:
Сергіту сәті
Біздің топта балалар,
Тату - тәтті ойнайды.
Дос көңілі әрқашан,
Тек жақсылықты ойлайды.
Жыл мезгілдері .....

Бала киімдерін жууға кірісетін болсаңыз, құлақ асуға тұрарлық бірнеше кеңесіміз бар:
1. Кез келген жаңа киімді алдын ала жуып алыңыз.
Балаңыздың терісін қажамай, жарақаттамас үшін өзіңіздің де, баланың да жаңа киімдерін жуыңыз.
Кір жуу жай ғана тазартудан басқа, тасымалдау немесе қоймада сақтау барысында заттарға қонып қалуы мүмкін химикаттар пен майлардың дақтарын кетіруге көмектеседі.
Балаңыздың терісіне тиетін бірнеше зат:
• Киім
• Ішкі киім (теркөйлек, жөргектер, шұлықтар, дамбалшалар, пижамалар)
• Көкірекшелер
• Төсек-орын тыстары (ақжайма, жастыққаптар, сейсептер және т.б.)
• Жаялықтар
• Автокресло, бесік-арба және матамен қапталған бала манежі
• Ананың жеңіл жейделері......

Мақсаты: 1. Балаларға киім, киім түрлері, қысқы киімдер туралы түсінік беру. Қысқы киімдерді ажырата білуге үйрету.
2. Әр мезгілде киетін киімдерді атай білуге, жұмбақтар шешкізу арқылы ойлау қабілеттерін дамыту. Сөз тіркестерін, сөйлем құрату арқылы сөздік қорларын молайту, грамматикалық тұлғада жүйелі сөйлеуге баулу.
3. Киімді ұқыпты, таза киюге тәрбиелеу.
Көрнекілік: жылдың әр мезгілінің киімін киген қуыршақ, ұлттық киімдер үлгісі.
Жаңа сөздер: ұлттық киім, кебіс.

Ұйымдастыру
Шаттық шеңберін ұйымдастыру.
- Кәне, балалар, дөңгелене тұрып, бір - бірімізге жылы лебіздерімізді білдірейік.
Негізгі бөлім
Әңгіме өткізу.
- Қайырлы таң! Бүгін қандай күн? Ауа райы қандай?
- Жылдың қай мезгілі?
- Қыс мезгілінде қалай киінеміз?
Оқу іс - әрекетіне қуыршақ Айнұрдың келгенін, оның бір сандық киім алып келгенін хабарлайды.
- Айнұрдың үстіндегі киімді ата.
- Киімді қай мезгілге сай киген?
- Олай болса, бүгінгі біздің сабағымыздың тақырыбы қысқы киімдер......

Адамға ауа райының қолайсыз жағдайынан қорғану үшін және көріктілік үшін де киім қажет. Ертедегі адамдардың киім-кешектері мал терісінен жасалатын еді. Әсіресе, теріні сырт киім үшін пайдаланатын –ды. Оның бірі — тон. Ол «қаптама», «камйолша» атанып екіге бөлінген. Қаптамасы суықка сырттан киетін тон. Махамбеттің «Қаптай соққан боранда, қаптама киген тонар ма?» — дейтіні осы. Қамзолшасы етегі тізеден жоғары келетін тон. Тон орнына қасқырдың, түлкінің, қарсақтың, күзеннің, басқа аңдардың терісімен астарлап, сыртын матамен тыстап тігетін киімнің аты ішік. Ішіктің толып жатқан түрлері болады. Мысалы, түлкі терісінен, оның жөн, бауыр, аяқ терілерінен — қараяқ ішіктер жасалады. Кейде, құндыз, бүлғынның қымбат терілерінен де ішік жасалады. Оған Абайдың Ақылбай деген баласы шығарған ән сөзіндегі «Бұлғын ішік мен кидім, құндыз жаға» деген жолы куә.
Құндыз қазақта аса бағалы аң саналған. Қазақтар оның сала-құлаш терілерін төрдегі кереге басына сән үшің ілген. Ертеде бұл аң қазақ даласында көп болғандығына «Құндызды» аталатын өзен мен (Қостанайда), «Қамқа» (құндыздың бір түрі) атты келдің болуы куә. Кейін ел жиілене келе бұл сулардан құндыз бен қамқа ауып кеткен.
Құлынның терісінен астарсыз тігілетін тонды «жарғак» дейді, Оның қара кұлынның терісінен сәндеп тігілетіні жоғары бағаланады. Қасқыр терісінен астарланатын ішік те қымбатқа саналады. Ішікті қазақтар тыстап киген.
Кедей адамдар ішікті қоян, тарақ кұйрық (сарышұнақ) сияқты арзан терілерден де жасаған. Бірақ олардың сапасы оншама болмайды. Сондықтан «бір жылға қоян терісі де шыдайды» деуде де мән бар.
Ішіктің тысы, әдетте шұға, мәуіті сияқты қальщ мата-лардан тігіледі. Тері мен тыстың арасьш қалыңдату үшін тозған маталардан, жүннен «бидай» саналады.
Тонның жағасы жоғары етіп жасалады да, боран-шашында оны көтеріп алса, басқа суық тигізбейді. «Ел ағасыз, тон жағасыз болмайды» деу содан. Жағаға қымбат аң терісі, қозының, лақтың бұйра елтірісі сияқты терілер салынады. Тонның белі тарылып тігілетіндері «қынамал», қынамайтындары «қаптал» деп аталады.
Тысқы киімнің біреуі — күпі. Ол қойдың және түйенің жабағасынан жасалады да, жылылығы тері тоннан кем болмайды.
Жаздың сырткы киімі, түйенің иә қойдың жүнінен тоқылатын шекпен, түйе жүнінен тоқылған шекпен дәулетті адамдардын, қолына түскен. Шамасы келмеген кедейлер шекпенді қойдың жүнінен жасайды. ....