Нарықтық экономика және бәсекелестіктің дамуы жағдайларында кәсіпорындардың қаржылық менеджментінің ролі мен міндеттері ең маңызды мәселердің бірі болып отыр. Кәсіпорынның табыстылығы, бәсекелестік жағдайлардағы өміршеңдігі, қаржылық тұрақтылығы мен төлем қабілеттілігі мәселелері қаржы менеджментінің негізгі басқару объектісі болып табылады.
Отандық экономикалық теорияда және тәжірибе жүзінде кәсіпорын қызметін стратегиялық басқару мәселелері әлі де болса жеткіліксіз қарастырылып келеді. Мұның басты себебі – еліміздегі экономикалық бетбұрыстардың басталуына дейін стратегиялық басқару мемлекеттің өз қолында болып келді. Мемлекет өзінің экономикалық саясаты шеңберінде елдің дамуы мен келешегінің стратегиясын қалыптастырып, салалар мен кәсіпорындардың өзекті стратегиялық мақсаттарын анықтап келді. Алайда, нарықтық қатынастардың қалыптасуы және дамуы бәрін де өз орнына қойды. Қазіргі таңда кәсіпорындардың өміршеңдігі, табыстылығы, бәсекелестікке жарамдылығы өз қолдарында, яғни олардың өз қаржылық және шаруашылық жағдайын нығайту кәсіпорынның қаржы менеджментінің стратегиялық міндеті балып табылады.
Жалпылай айтқанда қаржы менеджменті дегеніміз – бұл кәсіпорынның табыс табудың және өндірісті дамытудың стратегиялық мақсаттарын жүзеге асыру үшін қажетті ақша ағындарын қамтамасыз етумен, қаражаттар мен ақша қорларын қалыптастырумен және қолданумен байланысты кәсіпорындардың басқару қызметі болып табылады. ....

Ақпараттық жүйе – обьектіні басқару үшін қажетті ақпаратты жинақтау, сақтау, жаңарту, тасымалдау, өңдеу және шығару жүйелері.
Ақпарат айналымын тиімді ұйымдастыру адамдардың күнделікті өмірінің табыстылығының шартына күн өткен сайын айналып келеді. Адамзат өмірінің тұрақты жұмыс істеп тұруы үшін қажетті ақпарат мөлшері өндіруші күштер көлемінің өсіунен квадрат дәреже есе көп өсіп келеді. Көптеген дамыған елдерде ақпаратты өңдеу сласында жұмыс істейтіндердің саны нақты өндірістегі жұмыс күштерінен асып түседі. Ақпараттың айналымының барлық саласында автоматтандыруды қолдану экономиканың жаңа қарқын алып, үлкен жұмыс күші ресурстарын босатуға алып келеді.
Осындай қарқынды өсім мен интенсивті айналым кезінде ақпараттың қауіпсіздігі, соның ішінде криптоәдістерді қолдану ерекше маңызға ие.
Криптология ақпаратты оны түрлендіру арқылы қорғаумен шұғылданады. Ол криптография және криптоталдау (криптоанализ) деп аталатын екі салаға бөлінеді. Бұл екі бағыттың мақсаттары қарама-қарсы.
Соған қарамастан алдыңыздағы курстық жұмыста сол бағыттарды тең қолдана отырып, мен жұмысымды сипаттамақпын.
Симметриялық шифрлау саласына жататын Вижинер кестесімен шифрлау, омофондар жүйесі және гаммалау арқылы шифрлау қазіргі заманғы ақпаратты өңдеу құралдарының дамуымен бірқатар басымдылықтарын жоғалтса бірқатар басымдықтарға ие болды.
Төмендегі жұмыста сол айырмашылықтар және өзгертулер нақты көрініс табады.
Курстық жұмыста программалар Delphi программалау ортасында жазылды. Бұл ортаның болашағы зор екенін ескере отырып, жасаған программалар уақыт ағысында өз мәнін жоймайды деп сенемін.
Программаны қолдану барынша жеңіл және түсінікті.
Осы жұмыс барысында негізгі пайдалану көзі болып табылатын ашық текст барлық өзгертілген күйінде энтропиялық анализге түсті және оны жасау үшін университет кітапханаларында бар материалды қолдандым.
Жұмысты оқып шығу (тексеру) барысында қазақ тілінде осы сала бойынша материалдардың тапшылығын ескере отырып, кейбір аударудағы ауытқулар үшін алдын ала ғафу етемін. ....

КІРІСПЕ
Біздің қоғамымыздағы сақтандыру өзінің қалыптасуы мен даму процесіне байланысты айтарлықтай өзгерістерге төтеп берді. Сақтандыру жиырмасыншы жылдан бастап, сала ретінде өндіріс процестерінің дамуына және ұлттық табысты бөлуге, осылар арқылы материалдық игіліктерді жасауға ықпал ете бастады. Бұл әрине экономиканы басқарудағы қаржылық – несиелік механизмді пайдаланудың барлық жаңа жолдарын қарастыруды талап етті. Бұл жерде мемлекеттік субъектілердің шаруашылық қызметіндегі сақтандыру мәселелері, сондай-ақ тұрғындардың барлық топтарының нарыққа ойдағыдай өту үшін материалдық жағдайының қандай екендігі үлкен рөл атқарады.
Бүгінде біздің мемлекетіміз экономикалық әрі саяси күрделі жағдайда тұр. Сақтандыру ұйымдарында аталмыш қиындықтарды бастан кешіп әрі құбылмалы жағдайда икемделіп, өздері де өзгеріске түсуде. Тап осы баста біз саќтандыру түрлерін қарастырамыз, андеррайтинг жанында бірдей мінездемелер немесе ‰йлес жаќын мінездемелер болады. Сақтандырушының кµру нүктесінен біз тєуекелдердіњ екі т‰рін аныќтап ќарай аламыз: активтердіњ тєуекелдері(меншік, кµлік жєне т.б.) және ќаржылыќ тєуекелдер(жауапты, өндірістегі үзілістің зияндылығы). Айырманы мыналар жанында ескеру мањызды, активтердіњ ќорѓанышы арасында болған жєне олардыњ «тењдік ќ±ныныњ» төлеуімен. Біраќ жалпы кµп саќтандырушы кµруы бойынша, айталық, тєуекелмен м‰лік заќым келулері жєне µндірістегі ‰зіліс тєуекелімен. Өндірісте ‰зілістердіњ саќтандыру полисі кµптеген м‰лік саќтандыру полисімен байланысты ж±мыс істейді.....

КІРІСПЕ
Экономика ежелден келе жатқан ілім. Бұл ғылым әрқашанда ғұлама және білімді адамдардың өзіне көңіл аудартқан. Бұған дәлел көрнекті американдық ғалым П.Самуельсон экономика мен саясат экономикасын ғылымдардың патшасына балаған. Нобель сыйлығының иегері М.Фридмен айтқан: «Экономика – бұл ерекше ғылым, оның ерекшелігі сол оның білім іргетасының принциптері өте қарапайым және олар бір бет қағазға сыйғысуға болады,»-деген.
Экономикалық теория бұл адамдардың өндіріс жөніндегі , тауар алмасу жөніндегі, тауары тарату және қолдануды тиімді ұйымдастыру туралы ғылым.
Нарықтық экономикада, әдетте сұраныс пен ұсыныс арасында белгілі бір сәйкестілік құрылады.
Сұраным мен үсыным тепе-теңдігіне қарсы үш кедергіні атап өтелік.
1. Ұсыным мен сұраным қисығын сыза отырып, біз басқа факторларды өзгеріссіз қалады деп санаймыз.
Бидайға ұсыным қисығын бейнелей отырып, біз оның бағасына өзгеріс енгіземіз. Бұндай жағдайда, егер де осы уақытта басқа факторлар өзгеріссіз қалғанда, сатып алынатын тауардың санымен не болады? Жанұя табысын, басқа алмастыра алатын тауар бағасы өзгеріссіз делік. Не себепті? Тек біз бір ғана фактордың нәтижесін білмекпіз, ал басқаларынан дерексізденеміз (абстракцияланамыз). ....

Кіріспе
Бұл курстық жұмыста банктік қызметіндегі тәуекелділік мәселесі қарастырылып отыр. Новиков И.А. айтқандай « Банктік нарық тәуекелділіксіз – нарық емес, сонымен қатар барлық банктік операциялардың спецификасы тәуекелділікке байланысты ». Соған сүйене отырып, банк үшін тәуекелділіктен қашу емес ( өйткені ол мүмкін емес), оны басқару арқылы шығындарды барынша азайту керек.
Банк тәуекелділігі дегеніміз не? Тәуелділік негізінде ықтималдылықты, ал нақтырық айтсақ, банктің қаржылық операцияларды жүргізу кезінде өз ресурстарының табысы бір бөлігін жоғалту немесе қосымша шығын шығару қаупін түсіндіреді. Банктік қызмет зиянсыз болу үшін келесі категорияларды ескеру керек: жоғалтулар, шығындар және залалдар.
Тәуекелділік пен жоғалту түсініктерін өзара тығыз байланысты. Сол себептікті тәуекелді жоғалту категориясын қолдану арқылы сан жағынан да бейнелеуге болады. Бұл тәсіл тәуекел теориясының дамуы үшін негіз болып табылады.
Банктер өз қызметі барысында белгілі бір шығындар шығарады. Шығын категориясына қатысты тәуекелдік, көзге көрінбейтін жағдайларға байланысты белгіленген мөлшерден көбірек шығын шегу нәтижесінде пайда болады. ....

Кіріспе
Кез келген елге шетелдік инвестициялардың ағыны және олардың эффективтілігі жағымды инвестициялық климаттың бар болуымен анықталады.
Инвестицияның климатты үлгілеу (модельдеу) – мемлекет саясатының шетел инвестицияларын пайдалану және тартудағы маңызды звеносы. Себебі ол, біріншіден шет ел инвесторына әсер ететін факторлардың жүйелік көрінісін береді, екіншіден, елдегі жағдайды терең бағалауға, үшіншіден, шет ел іс-әрекет ынтасын сезінуге мүмкіндік береді. Елдегі жағымды инвестициялық климатты қалыптастыру – бұл көрсеткіштердің толық жүйесін құратын, сол кезеңдегі Қазақстандағы инвестициялық климаттың салыстырмалы анализді бағалау негізі болып табылатын әртүрлі шаралар кешені:
1. елдегі нарық потенциалының сипаттамасы; ....

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Қазақстан Республикасы халықаралық сауда саласында және ел ішіндегі макроэкономикалық жағдайға бейімделумен халықаралық экономикалық айырбас барысында өзгерістер мәселелеріне жиі кезігеді. Қазақстан экономикасын әлемдік экономикамен байланыстыратын негізгі буын – валюта саясаты мен ұлттық ақша бірлігінің валюталық бағамындағы өзгерісі. Сыртқы экономикалық саясат жүйесінде валюталық саясат ең маңызды орынды алатыны белгілі. Қазақстан Республикасы Президентінің жыл сайынғы Қазақстан халқына Жолдауында сыртқы және ішкі саясаттың негізгі бағыттарының бірі деп, ақша-несие саясаты, сондай-ақ қаржы нарығы және ұлттық валютаның айырбас бағамының тұрақтылығына, инфляция деңгейіне аса назар аударуы осының айғағы.
Валюта саясаты мәселесі, ұлттық валютаның айырбас бағамын қалыптастыру және әлемдік валюта нарығында оның тұрақты жұмыс істеу проблемалары тәрізді валюталық қатынастарға Қазақстандағы нарық реформаларының байланыстылығы оның ерекшелігі болып саналады.
Валюталық бағамның өзгеру перспективасы бойынша мәселеге ғалымдар және көптеген сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар арасында қызу пікірталастар ұдайы жалғасуда. Осы көзқарастан валюталық саясат және ұлттық валютаның айырбас бағамын тұрақтандару мәселесін зерттеудің өте өзекті екені айқын. Бұл тұрғыдан осы мәселенің тиімділігін зерттеу және оның мүмкіндігінше тұрақты экономикалық өсуі стратегиясын жүзеге асыруды қамтамасыз ету қажеттілігі туындайды.
Зерттеудің мақсаты және міндеттері. Курстық жұмысының мақсаты: Валюталық реттеуді, ұлттық валютаның айырбас бағамын тұрақтандырудағы, қолданылатын әдістердің және осы процеске пайдаланылатын валюта-қаржы құралдарының тиімділігін анықтау арқылы тұрақты экономикалық өсуді қамтамасыз ету үшін жүргізілетін валюта саясатын жетілдіруге бағытталған ғылыми негізделген ұсыныстарды әзірлеу болып табылады. Қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін, курстық жұмысының мазмұнын және қисынды дәйектілігін анықтаған келесі міндеттерді шешу қажет:
- ұлттық валютаның айырбас бағамының қалыптасуына және оның тұрақтануына ықпал ететін факторлар әсерін анықтау;
- сыртқы тепе-теңдікті сақтауда валюталық саясаттың, басқа да экономикалық салалармен тығыз байланыстылығына теориялық негізді сипаттама беру;
- ұлттық валютаның жұмыс істеу тиімділігін арттыруды қамтамасыз ететін экономикалық шараларды айқындау;
- валюталық тәртіптемені ырықтандыруға Қазақстандағы қаржы нарығының ықпал ету мүмкіндіктерін айқындау;
- экономикалық көрсеткіштерді теңдестіру мақсатында валюталық саясат механизмін жетілдіруге қатысты нақты ұсыныстар ....

Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан Республикасының отын өнеркәсібіне талдау жасау қазіргі кездегі өзекті мәселелердің біріне жатады, өйткені тәуелсіздігімізді алғаннан кейінгі жылдары елміздің экономикасы төмен құлдырап, тек 1995 жылдан бастап қана ол бірте-бірте көтеріле бастады, ал 2005 жылы еліміздегі жалпы ішкі өнім көлемі 1995 жылмен салыстарғанда екі есе өсті. Экономикамыздың өсуінде отын өнеркәсібінің ролі зор. Республиканың Энергетика және минералды ресурстар министрлігі «Республиканың отын өнеркәсібінің 2015 жылғы дейінгі даму стратегиясын» қабылдады. Міне, осындай дәрежеге жету үшін қандай жұмыстар жүргізілді және экономикамыздың дамуының басты бағыттары қандай болды, ел экономикасындағы отын өнеркәсібінің ролі қандай деген сұраққа жауап беру үшін осы жұмыста көптеген статистикалық мәліметтерге талдау жасалынып, ел экономикасы дамуының басты себептерін айқындау қазіргі уақытта өте қажет.....

Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеті: Курстық жұмыстың негізгі мақсаты Ұлы Октябрьде туған жас қазақ совет әдебиетінің тұңғыш өкілдерінің ішінде Ілияс Жансүгіровтың алатын орнын анықтау. Ілияс Жансүгіровтың өмірі мен шығармашылығына жалпы сипатын беру. Ілияс Жансүгіровтің аударма өнеріндегі ерекшеліктеріне толық анықтама жасау. Ілияс поэзиясының ерекшеліктеріне тоқталып, тақырыпты толық ашу. Поэзиясын лексикалық жағынан қарау, поэтикалық синтаксистің негізгі түрлеріне тоқталу. Оның ағартушылық, адамгершілік сарыны, туған халқын, Отанын сүйгіш сезімі, қорлыққа, әділетсіздікке төзбеуі, жаман мінез, қылықтар мен әлеуметтік міндерді сынап, сықақ ету дәстүріне, өлеңдеріне шолу жасау.
Курстық жұмыстың құрылымы: Кіріспеден, екі тараудан, алты тақырыпшадан, екі бөлімнен, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Қазақ совет әдебиетінің тұңғыш өкілдерінің ішінде Ілияс Жансүгіровтың алатын орны өте үлкен және өзгеше. Совет өкіметінің алғашқы жылдарында – ақ әдебиет табылдырығын аттаған жас ақын Ілияс Жансүгіров коммунист жазушы Сәкен Сейфуллин бастаған жаңа әдебиет туының астында Бейімбет Майлин, Мұхтар Әуезов, Сәбит Мұқановтармен бірге сол әдебиеттің іргесін көтерісіп, қабырғасын қаласты. Бұл тұста ол өзінің өрен талантының қырларын ашып, үздік көзге түсті.
Сәкен мен Бейімбет сықылды тырнақ алды өлеңдерін Ілияс та революция қарсаңында жазыпты. Бірақ олары жарқ көрмей, дәптер жүзінде қалып қойған.
Ілияс Жансүгіровтың сауатын ашып, жазушы ретінде жарқырап танылған кезі – совет дәуірі. Өзге совет жазушылары секілді Ілияс та революция оятқан еңбекші халық ортасынан шығып, әдебиетке Совет өкіметі ашқан даңғыл жолмен келген жас талапкер болатын. Әрине бұл жолға да әркім өз соқпағымен, өз ерекшелігімен шықты. Біреу жарқын коммунистік идеясы мен партиялық билетін көкірегінде сақтап, жаулардың улы тырнағынан, өлім вагонынан шығып келді, ....

Эконономикалық құбылыс ретінде инфляция ұзақ уақыт өмір сүруде. Оның пайда болуын ақшаның шығуымен, қызметімен байланыстырады. Инфляция термині латын сөзі – inflatio – (вздутие) – қампаю, тұңғыш рет Солтүстік Америкада 1861-1865 жылдардағы азамат соғысы кезінде пайда болып, айналымдағы қағаз ақшалардың тым көбейіп кетуі процесін білдірген. XIX ғасырда бұл термин Англия мен Францияда қолданыла бастады. Экономикалық әдебиеттерде инфляция түсінігі XX ғасырда бірінші дүние жүзілік соғыстан кейін жиі қолданылып, кеңес өкіметінің экономикалық әдебиеттерінде 20-жылдардың орта кезінде көрінді.
Инфляцияның жалпы, әдеттегі анықтамасы – айналымдағы ақша массасының қажеттіліктен тыс артып кетуі. Бұл ақша өлшемінің құнсыздануына және тауар бағаларының соғұрлым өсуіне әкеледі. Алайда инфляцияны айналым процесін құнсызданған қағаз ақшамен толтыра беру деп түсіндіру жеткіліксіз. Инфляция тауар бағаларының өсуінен көрінгенімен, ол тек ақшаға тән “ғажайып” құбылыс емес. Ол – күрделі әлеуметтік – экономикалық құбылыс, оны тудырушы рынок шаруашылығының түрлі саласындағы ұдайы өндіріс сәйкестілігінің бұзылуы. Инфляция дүние жүзіндегі көптеген елдердің экономикалық өміріндегі ең өткір проблемалардың бірі ....