« Журналистика – ар-ұждан
Мен қоғамның айнасы»
Ия , неткен өтіп бара жатқан уақыт десеңізші?! Мен тоғызыншы сынып оқушысымын , бірақ қазірден ой үстіндемін, мен журналист болғым келеді. Уақыт шіркін тез өтуде адамдар бір – біріне қарамастан арпалысуда әркімнің өз тіршілігі, өз өмірі. Біз өмірге адам болып туылғасын осы Отанымызға, ата – анамызға пайдалы азамат болуымыз керек. Ал журналист ең алдымен, өмір көрінісін беретін , халыққа қызмет көрсететін қоғамға өте пайдалы адам. Бүкіл әлемде болып жатқан қазіргі заманғы зор өзгерістерге байланысты журналистика да жаңа көзқарасты, жаңа ұғымды, жаңаша ойлауды қажет етеді. Уақыт өткен сайын ішкі – сыртқы саясат баспасөз,......

Журналист - әмбебап мамандық. Бұқаралық ақпарат құралдарының ең басты қызметі – қоғамдық пікірді қалыптастыру болса, балалардың өмірге деген көзқарасының қалыптасуына да масс-медианың ықпалы зор екені айқын. Журналист ең алдымен қоғамға қызмет етуші тұлға. Сондықтан оның еңбегінің әрбір жемісі адам бойына адамгершілік, имандылық, ізгілік, еңбекқорлықты сіңіре отырып, ой-өрісін кеңейтіп, эстетикалық танымын дамытуға қызмет етуі керек. Бүгінгі таңда жастар өмірін теледидарсыз елестету мүмкін емес. Сондықтан телехабар мағынасыз жасалмауы тиіс. Балалар мен жасөспірімдерге арналған бағдарламалар жоғары білімділік пен біліктілікті, қоғамдық-саяси белсенділігін таныта отырып, жастардың үлкен өмірге жолдама алуына көмектесуі тиіс. Яғни бұқаралық ақпарат құралдарына – газет, журнал, телевидениеге қоғамның ертеңіне кепіл болатын жас ұрпақты тәрбиелеуде жүктелер жауапкершілік мол.
Бұл мәселе қазіргі кезде тек біздің елде ғана емес, әлемді толғандырып отырғаны ақиқат. Жаһандастыру үрдісінде жарқын болашақ үшін әлем лаңкестік, нашақорлық, түрлі ауруларға қарсы бірігіп күресуде. Осының барлығы дерлік адам, әсіресе жас ұрпақ психологиясына ерекше әсер етеді. Сондықтан біздің ғылыми зерттеуімізде негізгі қарастырып отырған мәселе де осыған үндес.
Бұл бітіру жұмысымызда негізгі қарастыратынымыз - шетелдердегі балалар журналистикасының ерекшеліктері. Осы тақырып аясында жұмыс істей отырып, біз шетелдегі балаларға арналған телебағдарламалар арқылы өз еліміздегі балалар бағдарламаларының балалар тәрбиесінде атқарып отырған қызметін сараптаудан өткізуді ұйғардық.
«Балалық шақ күн сайын айналада болып жатқан оқиғаны, құбылысты сол қалпында немесе жаңаша қабылдау. Туған жерді, Отанды тану осы қабылдаудан өріс алады. Сондықтан да сәби жүрегіне адам жанының сұлулылығы мен дүниеде ешбір асыл затқа теңдесі жоқ Ұлы Отан ұғымын қалыптастыру осы кезден басталады» деп жазады ұлы педагог В.А.Сухомлинский. Осы пікірге сүйенсек, балалар журналистикасында қантөгіс, күш көрсету, қорқыту, ұрып-соғу, ұрлау, сабау сияқты көріністерді көрсетуге немқұрайдылық танытпауымыз керек. ....

Тәуелсіз елдің осы заманғы үрдістерге сай болуы кезек күттірмейтін мәселелердің бірі. Әлемдік тәжірибеге сүйенсек, өркениетті атанып отырған елдер осы демократияны негізгі бағыт-бағдарын алған. Демек, біз де демократияны басты құндылық ретінде әрі оны реальды өмірде орнықтыруға күш салуымыз – жаңаша дамудың кепілі екеніне сөз жоқ.
Осы айтып отырған демократияны ақпарат еркіндігінсіз елестету мүмкін емес. Себебі, қоғам осы ақпаратты меңгермесе, мемлекетіміздің ұстанған бағының негізі болмас еді. Бұл жолда журналистердің және БАҚ-тың көтерер жүгі аз емес. Ол биліктен бастап, қарапайым азаматтардың атқарып жатқан істерін айнадағыдай көрсетіп отарады. АҚШ-тың он алтыншы президенті Авраам Линкольн «Идея ағыны, жан-жақты ойластырылған шешім қабылдай білу, сынауға мүмкіндік алу – осының бәріне негізделген саяси демократия көп жағдайда ақпаратқа тәуелді» - деген екен./1/
Қазақстан тәуелсіздігін алғаннан бері ақпараттық құралдарымыз да қарқынды дамып келеді. Қоғамда ақпараттық еркіндік, билік пен халық арасындағы дәнекерлік рөлді атқарып келе жатқан бұқаралық ақпарат құралдарының маңызы айтпаса да белгілі. Ақпараттық технологиялар мен нарық заманында ең жедел ақпараттар беру тәсілдері мен қоғамдық пікірді қалыптастыру күн тәртібіне қойылған мәселелердің бірі. Кешегі Кеңестік кезеңде тек қана бір идеологияға бағынған БАҚ болса, қазіргі кезде түрлі ұстанымдағы БАҚ қоғамымыздың жан-жақты дамуының кепілі болып отыр. Мемлекет пен қоғамның, билік пен халықтың арасын жалғастыруда, жұртшылықты елде, жаһанда болып жатқан жаңалықтармен таныстырып, хабардар етуде баспасөздің рөлінің аса жоғары екендігі ақиқат. Ел тәуелсіздігінің тұғырын нығайтуда да, қоғамда демократиялық, адамгершілік құндылықтарды насихаттауда да журналистердің аянбай еңбек етіп жүргеніне көпшілік куә. Бұқаралық ақпарат құралдарына «төртінші билік» деп қарау бекер болмаса керек. Өйткені бұқаралық ақпарат құралдары арқылы қоғамның бейнесін тануға да, оны өзгертуге де болады. Осы жағынан келгенде Қазақстан баспасөзі өзінің кәсіби миссиясын абыроймен атқарып келеді. Оған біздің елде түрлі органдардағы баспасөз қызметі мен оны үйлестіруші орталықтардың жұмысы куә. ....

Отандық журналистиканың мазмұнын қарастырғанда негізінен жанрлық тұрғыдан үш топқа бөліп қарастырамыз: ақпараттық, сараптамалық және көркем-публицистикалық. Ал батыс елдерінің баспасөзі туралы айтар болсақ, айталық АҚШ-та нақты журналистика және зерттеу журналистикасы.
Журналистика әлемі – алып мұхит. Ақиқат жолындағы арпалыс пен айқасқа толы, буырқана бұлқынып, шарпысып жатқан сезімтал әлем. Ол күн сайын сені өзінің түпсіз тұңғиық құпиясына еріксіз тарта береді. Ал, сол әлемнің шыңырауына түсіп кетпеу үшін де даралық пен қабілет, пайым, парасат пен байқампаздық керек. Ізденімпаз жанға нәтиже – мол, білім, тынымсыз еңбек, өз ісіне деген сүйіспеншіліктің арқасында келеді. Ізденіс пен азапты арпалысты өз өмірінің кредосы етіп алған журналист қауымының қалам тербемейтін, араласпайтын саласы жоқ. Бәрінде де іс - әрекеттерді өз жан дүниесімен сезіне өз биігінен баға беріп, ой тұжырым жасайды. Парасат әлеміндегі кейіпкерлердің көңіл – күйіне ене отырып солармен бірге тыныстап, шынайы сезім шуағына бөленеді. Осының бәрі де «шеберлік» дейтін мәнді ұғыммен етене байланысты. Шеберлік жоқ жерде ойлы да көркем дүниенің өмірге келмейтіндігі әлімсақтан белгілі. Десек те, бізде күні бүгінге дейін тележурналистикадағы жекелеген даралықтардың методологиясы тиянақты зерттеліп, қорытылған емес. Қазақ тележурналистері бұл саланың жетістіктерін толық меңгеріп, игеріп кете алған жоқ.....

Бітіру жұмысының өзектілігі. Ұрпақтан-ұрпаққа беріліп отыратын даналар сөзі, бабалар өсиетінің бір бөлшегі ауызша жетіп отырса, көп бөлігі тасқа таңбаланып, ақ қағаздың бетіне маржандай тізіліп бүгінгі күнге жетті. Тіпті кейбірін оқи алмай отырған отырған жайымыз бар. Оның себебі қазақтың тарих көшінде түйесін ауыстырған жолаушыдай әліпбиінің бірнеше мәрте өзгеріске ұшырауы болып табылады. Айдауына жүретін, ыңғайына көнетін жайлы түйесін тартып алып өзгесіне мінгізсе, жолаушының астындағы түйесімен алысып жүріп көштен қалып қоятыны секілді қазақ та ой сандығындағы талай маржандарды төгіп, шашып алып, көшке әрең ілесіп келді. Әдейі сүріндіру де болды. Бас аяғы айналдырған 5-6 жылдың ішінде әліпбиін 4 мәрте өзгертуді - әдейі сүріндіру демеген де қалай атауға болады? Өйткені әліпби ауыстырудың соңы сауатсыздыққа әкеліп соғатыны айтпаса да түсінікті. Сол себептен де әліпби - белгілі бір топтың немесе мамандардың ғана талқылар нысаны емес, тұтыс бір ұлттың тағдыры, болашағы. Ахмет Байтұрсынов айтқан халықтың құлағы, көзі һәм тілі баспасөз бұл үлкен мәселеден де шет қалған жоқ. Сонау 20-ғасырдың басынан бері журналист жан айқайының себепшісі болып келе жатқан әліпби мәселесі бүгін де өз шешімін тапқан жоқ. Қайта өршіген үстіне өрши түсуде. Бірі латынға, бірі төте жазуға, үшіншілері көне жазуымыз – рунаға көшейік десе, төртіншілері «басты қатырмай, артық проблема туындатпай кирилше жаза берейік» дейді. Құдды бір, аққу, шортан һәм шаян дерсің. Ал ортада көкпарға түскен серкедей халық бар. Ғалымдар ұсынып отырған харіптердің қайсысы қазаққа тиімді? Бұл сұрақтың жауабы әлі табылған жоқ. Баспасөз бетінде де жан-жақты талқылаулар, пікір-таластар көп. Солардың бірі, қазақ тілінің де, ұлтының да жанашыры «Ана тілі» газетінде материалдар оқырман назарына молынан ұсынылуда. Сондықтан да бір ұлтты тағдырына, бір халықтың болашағына әсер етер, менің бітіру жұмысыма арқау болып отырған тақырыпты ең өзекті мәселе дер едім. ....

Со средствами массовой информации и телевидением в частности давно уже считаются как с серьезной силой в обществе. Эта тема не выходит из политологической «моды». Телевидение – явление комплексное, многомерное. Поэтому необходимо учитывать комплексность проблемы влияния СМИ на культуру общества. В работе «Модели зрительского восприятия» я постараюсь проследить полифонию уровней проблемы и попробую как можно полнее воссоздать модель воздействия телевидения на зрителя.
Одна из концептуально важных задач этой работы – это выработать как можно более четкое понимание связи зритель - телевидение. Телевидение интересует нас не столько само по себе, сколько в его связи с политическими и культурными отношениями. И наша задача - определить силу этой связи и те элементы в структуре телевидения и политической культуры, которые связаны между собой.
Итак, прежде всего, – что же такое телевидение, где суть и границы того объекта, который мы собираемся изучать? Телевидение – область науки, техники и культуры, связанная с передачей на расстоянии аудио-визуальной информации при помощи радиоэлектронных устройств. Нас, тем не менее, не будет интересовать техническая сторона телевидения, то есть точкой отсчета можно считать определение «аудио-визуальная информация». Аудио-визуальная информация посредством телевизионного канала образует вещательную телевизионную программу.
Телевидение как средство массовой информации существует чуть более полувека, однако, даже за такой небольшой по историческим меркам промежуток времени оно стало одной из важных социальных потребностей человека. Однозначно, что ни одно из ныне действующих средств массовой коммуникации не может соревноваться с телевидением по величине и силе влияния на общественные процессы. И чем больше вес данного института в социальной общности, тем лучше прослеживаются основные функции телевидения: 1. Развлекательная. 2. Информативная (сообщения о фактах, значимых для данной общности). 3. Передача духовного наследия, трансляция ценностей культуры. 4. Воспитательная, основанная на принятых установках. 5. Рекреационная, и т.д.
Мы не случайно поставили развлекательную функцию на первое место, а ведь именно она делает телевидение таким сильным инструментом. Развлекательная функция телевидения похожа на функцию соуса к блюду. Без этого «соуса» ни одна из перечисленных выше функций не могла бы быть востребованной в обществе. Возьмите даже просто прилагательное «развлекательный». Достаточно привести несколько однокоренных слов «увлекать», «влечение»… То есть массовость телевидения обусловлена, прежде всего, тем, что оно призвано «развлекать». ....

"Қазақ әдебиеті" газеті алғашқы санынан бастап ұлт мүдесін ұлықтап, ұлттық дәстүрімізді жазып келе жатқан басылымның бірі. Осы басылымға сол кезеңде газеттің бас қасында болған Сәкен Сейфуллин, Ілияс Жансүгіров, Бейімбет Майлин, Ғабит Мүсірепов және өзге көптеген тұлғалар мен қатар, публицистикалық мақалаларын да жариялап келгені де жұртшылыққа белгілі. Сөйтіп «Қазақ әдебиеті» газетінің алғашқы санынан бастап, күні бүгінге дейін публицистика жанры тұрақты орын алып, қазақтың ұлттық мүдесін қорғау жолындағы күресте алдыңғы қатардан көрініп келеді.
Иә, еліміз егемендік алғаннан кейін «Қазақ әдебиеті» газеті жаңа сапалық белестерге көтерілді. Қазақ халқының ғасырлар бойғы жасаған рухани мұрасын енді ұлттық мүде тұрғысынан саралау ісін көтеріп, әдеби-мәдени ой-пікірдің орталық қазынасына айналды. Әсіресе, қазақ халқының ұлт-азаттық жолындағы арман-аңсарлары көрініс тауып, күрес жолдары жырланған шығармаларды қалың оқырманға жеткізген де осы басылым.
«Қазақ әдебиеті» газеті қашан да ұлт мүдесі жағынан табылып келген газет. Газет бүгінгі күні де қай жағынан болмасын терең тақырыпта өзекті мақалаларды жазып халық көңілінен үлкен орын алуда. ....

Данная работа посвящена исследованию системы подготовки и обучения журналистов в вузах Китайской Народной Республики. В настоящее время с развитием рыночных отношений как внутри страны, так и в партнерстве со всеми странами мира Китай очень большое внимание уделяет системе образования, четко прослеживает реформаторские достижения в странах, подписавшихся под Болонской программой развития образования.
Эти страны, внедрившие единую систему кредитной технологии обучения с целью идентификации диплома существенно изменили прежнюю систему образования в странах постсоветского пространства. Казахстан одним из первых внедрил двухступенчатую систему обучения – бакалавр - магистр. Приняты по всем специальностям новые учебные программы. Данный опыт соседа для Китая имеет большую значимость, так как Китай и Казахстан, подписавшие хартию о вечной дружбе и развитии добрососедских отношений стремятся, как можно глубже понять друг друга и перенять прогрессивные достижения.
Большие изменения в учебном процессе наблюдаются и в китайских вузах. Особенно это касается подготовки журналистских кадров, как важной социальной группы, активно влияющих на расширение и развитие информационного пространства, столь необходимого при росте социально-экономических преобразований в стране и вхождении в глобальную мировую экономическую систему как одна из наиболее динамичных и мощных государств. В этой связи необходимо отметить что, государственные и партийные органы очень большое внимание уделяют обучению населения в плане оптимального сочетания рынка и социальной идеологии. В этой связи журналистика играет важную роль в свете воспитания и информационного оснащения китайского общества.
Актуальность выбранной темы
Как известно, начиная с декабря 1978 года, в КНР осуществляются экономические и политические преобразования, архитектором которых является выдающийся государственный и политический деятель современности Дэн Сяопин (1904 -1997). К 2006 году в жизни страны достигнуты громадные экономические, политические, индустриальные и социально-культурные изменения, создана новейшая электронная и вычислительная техника. В конце 1980-х гг. стало возможным осуществлять компьютерный набор иероглифов. Это достижение позволило китайским журналистам во много раз ускорить процесс производства печатной продукции: отныне вместо кисти и типографского набора повсюду стала использоваться компьютерная техника. В 1992 году в Китае появился Интернет. В 2001 году Китай вступил во Всемирную торговую организацию. Страна включилась в систему глобальных экономических отношений. Все это оказывает большое влияние на экономическую, политическую и общественную жизнь страны, в которой проживает более 1300 млн. чел. ....

Журналистің, бұқаралық ақпарат құралдарының азаматтық жуапкершілігі, әсіресе, мемлекеттік пен домократияның қалыптасу кезеңінде ерекше жоғары. Мөралдық – адамгершілік тұрғыдан біздің жетістігіміз төлемдік қаблеті өсті, мұнің өзі БАҚ тың қомамдық саладағы өзіндік ролінің әсері.
Бүнінде біз барлық салалардағы реформаларымыздың елуеулі нәтижелер бреді. Ал біздің азаматтарымыз олардың өң жемісін сезініп отырғаны туралы айтатын болсақ, бұл бұқаралық ақпарат құралдарынына да қатысты. Бұл, әсілі қазақстандықтар күн сайын және сағат сайын көріп отырған реформалардың бірден – бір субъектісі. БАҚ – мен байлынысты мына бір мәселелерді де есте ұстаған дұрыс. Қайсы бір мемлекеттік органдардың немесе ченеуліктердің БАҚ тың толық мемлекеттік билік бақылауына алғысы келтініде, ал БАҚ тың трапынан, әрине, керісінше, бұл тәуелсіздікке аңсайтындары да бар. Шындығына келсек біздің пікірімізше, бүгінгі күндік қоғамдық ахуалға, үрдіске сай келмейтін мақсаттар. Қазірде еліміз журналистер қауыымдастығының «журналистың касыптык етникасы кодексы» әзірлеу үстінде екендігі көпке мәлім. ....