Эссе: Үй керек

Үй – адамның басты баспанасы. Адамзат баласы жұмыр жер бетіндегі тіршілік атаулының биігі – адам болып жаралып, таспен тасты үйкеп от жаққаннан, қайла ұстап қайратын жұмсағаннан бері үй жасауға құмар. Бұл құмарлық ыстық пен суықтан, түрлі сыртқы күштерден қорғануға деген биологиялық, қала берсе, қарапайым тұрмыстық қажеттіліктен келіп шықты. Есте жоқ ескі заманда баспана үңгірден басталып, кейін ұра, одан беріректе лашық, жаппа, киіз үй болып жалғасып, келесі сатыда іргетасы қаланып, керегесі көтерілетін қазіргі тұраққа келіп табан тіреді.

Қазақ тілінде «үй» сөзі «шаңырақ», «отбасы», «түтін», «үй іші», «отау» және «баспана», «қоныс», «тұрақ», «жай», «там», «пана» деген сөздерге синоним ретінде қолданылады. Алғашқы синонимдік қатардағы ұйытқы сөздің «отбасы» екеніне қарап қазақ атамыз материалдық құндылықтардың бәрін отбасы құндылығының алдына әкеп басын идіріп, соған қызмет көрсеткізіп, қажетіне жаратқанын аңғарамыз.

Үй әрбір адамға керек. Өң мен түсі түрлі-түрлі, ниеті мен пейілі әр қилы адамзат баласының бір бөлігі басқа түскенге баспақшыл деп немесе тағдырына наласын жаудырып тулақтай болса да тұрақ-жайға жете алмай зар, бір бөлігі барына қанағат етушілер, қалғаны баспанасы бар болу деген бақытты баяғыда-ақ ұмытып кеткендер. Тіпті кейде жылдар бойы жабық тұрған үйлерінің кілтін қайда қойғанын әлдеқашан есінен шығарып алғандар «кілтсіздерді» де кездестіреміз.......
Эсселер
Толық
0 0

Шығарма: Қырық күн үлкен жүрек тоқтағалы

Қырық күн үлкен жүрек тоқтағалы,
Біз оны көп айтармыз жоқтап әлі,-деп бір кездері Әбділда ақын жырлағандай Алланың берген саналы ғұмырын асқан парасаттылықпен пайымдап, тынымсыз тірлікпен терлеп, елеулі еңбекпен көгеріп, жан-жағын қаумалаған қауымға сыйластықпен сән түзеп, өзінен кейін өшпестей із қалдыруға бекініп, жай отындай жарқ етіп, мынау фәниден мезгілсіз мизам боп ұшып кететін, санада қаққан қазықтай қатталып қалатын ерекше жандарды таңды таңға ұрып жырлап біте алмайсың... Сондай жанның бірі әрі бірегейі Сарысу ауданының сары даласында Жаңа-арық деген өнегелі өлкесінде 1965 жылы шыр етіп дүние есігін ашқан, ес білген шағынан ортасында озық ойымен оңашаланған, зеректігімен зерделенген, қабақ шытып көрмеген, өмірде өзіндік қалпынан өзгермей, адалдық пен аңқылдаған ақ жүрек пейілінен айнымаған қайсар қыз Зияш Тұзақбайқызы. Бала күнінен әдеби кітаптарға аңсары ауып, тауып сөйлейтін сөзшеңдігімен ел құлағын елең еткізген есті қыз алтын ұя мектебінен түлеп ұшып арман қуып қазақи ұлттық құндылықтардың қаймағы бұзылмаған шырайлы Шымкенттің педагогикалық институтының филология факультетіне оқуға түсіп оны ойдағыдай тәмамдайды. Бірге оқыған курстас құрбы қыздары Зияшпен университет қабырғасында және жатақханада өткен әр күндерін тәтті ертегідей ерекше еске алып отырады.

Ол кездері жаңадан оқу бітірген жас мамандарды қолына бір жапырақ қағазын ұстатып ұстаздықтың ұлы ісіне белсене атсалысуға бағыт беріп, шалғай ауылдарға жіберетін болған. Машақаты мол мамандықты бір кісідей игеріп, игілікті істі иіруге икемділік танытқан инабатты бойжеткен Комунар мектебі яғни қазіргі Шоқай датқа атындағы орта мектепке жолданады......
Шығармалар
Толық
0 0

Сабақ жоспары (ұмж): Нұрсұлтан Назарбаевтың Астананы көшіру стратегиялық шешімі неліктен қабылданды? (Қазақстан тарихы, 10 сынып, ІV тоқсан)

Пән: Қазақстан тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:10.4 А.Тәуелсіз Қазақстан мемлекеттілігінің нығаюы (1997 жылдан бүгінге күнге дейін)
Сабақ тақырыбы: Нұрсұлтан Назарбаевтың Астананы көшіру стратегиялық шешімі неліктен қабылданды?
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): Астананы Қазақстанның өркендеуінің нышаны ретінде бағалау;
Тәуелсіз мемлекеттің қалыптасуындағы тұңғыш Президент, Ұлт көшбасшысы Н. Назарбаевтың ролін түсіну
Сабақ мақсаттары: Әр түрлі дерек көдерінен тарихи фактілерге сүйене отырып, оқиға желісін құрастыра алады, түсінеді;
Астананы көшіру секілді тарихи оқиғаға өзіндік пікір (интерпретация) айту арқылы өзіндік көзқарастары дамиды;......
Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар (ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ)
Толық
0 0

Сабақ жоспары (ұмж): Ежелгі Грекия өнерінде мифтер қандай көрініс тапқан (Дүниежүзі тарихы, 5 сынып, ІІІ тоқсан)

Пәні: Дүние жүзі тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Ежелгі Грекия мәдениеті
Сабақтың тақырыбы: Ежелгі Грекия өнерінде мифтер қандай көрініс тапқан
Оқыту мақсаттары: 5.2.2.3 Ежелгі дүниенің мәдениетіне сипаттама беру
Бағалау критерийлері: 1.Неліктен ежелде мифологиялық түсінік болғанын 2-3 себеппен түсіндіру;
2. Ежелгі грек өнеріне мифологияның ықпалын 2-3 мысалмен келтіру;......
Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар (ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ)
Толық
0 0

Эссе: Бірер сөз

Туған жер-тұңған шежіре

"Туған елдің түтіні күйесіз" дейді ғой?
Әсте, сұңқар да қиясын,торғай да ұясын аңсайтыны белгілі ғой. Себебі сол табиғаттың заңы осы. Ғұмыр-дариямызда өлшеусіз толқыны тербелген туған жер жайлы алыста тұрып-ақ жазарым жетерлік..Айтарым көп-ті. Сенсеңіз де, сенбесеңіз де менің өскен жерім жұмақ мекен. Жо-жоқ, бәрі айтатын "жұмаққа" емес менің "жұмағыма" төрлетіңіз ендеше.!
Туған жер-адам табиғатының тынысы. Менің балалық шағымның жұмағына айналған бұл мекеннің ауасы түгіл шаңынан жұпар аңқиды. Шуылында бір жанға жайлы тыныштық бар. Ал,күздегі ескен самалынан бір сырды ұзуға тиіссің! Терезе бойындағы тал-теректен,
шашылған жапырақ бетінен шабыт алуға мәжбүрсің! Мал-жанның, құс тіршіліктің, тау-тастың, құбылған ауа-райының бір күндік ішкі дауысынан хабарыңыз болар ма? Әнге баладым өз басым.Тұнып тұрған табиғаттың таланты.Тіпті бір шығарма дерсіз! Автор табиғат секілді. Еріксіз,себепсіз еліңе деген алай-дүлей белгісіз сезімдерің қаламыңа тұсауланбай, жүрегіңе үстемдік етпей тұрмайды-ау,сірә! Қанатты кеңге, қиялды шыңға апаратын бұл сезімнің рухы биік қашан да.......
Эсселер
Толық
0 0

Сабақ жоспары (ұмж): Механикалық және магнит өрісінің энергиялары арасындағы сәйкестік. (Физика, 10 сынып, IV тоқсан)

Пән: Физика
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Электромагниттік индукция
Сабақ тақырыбы: Механикалық және магнит өрісінің энергиялары арасындағы сәйкестік.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.4.5.3 - механикалық және магнит өрісінің энергиялары арасындағы сәйкестікті жүргізу;
Сабақ мақсаттары: - механикалық және магнит өрісінің энергиялары арасындағы сәйкестікті жүргізу.......
Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар (ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ)
Толық
0 0

Сабақ жоспары (ұмж): Координатадағы есептерді шығару 3-сабақ (Б-бөлім) (Геометрия, 8 сынып, IV тоқсан)

Пән: Геометрия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Жазықтықтағы тік бұрышты координаталар жүйесі
Сабақ тақырыбы: Координатадағы есептерді шығару 3-сабақ (Б-бөлім)
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 8.1.3.14 координатасы бойынша жазықтықта екі нүкте арасындағы қашықтықты есептеу;
8.1.3.15 кесіндінің ортасының координатасын табу;
8.1.3.16 кесіндіні берілген қатынаста бөлетін нүктенің координатасын табу;
8.1.3.17 центрі (a; b) және радиусы r шеңбер теңдеуін білу: 〖(x-a)〗^2+〖(y-b)〗^2=r^2
8.1.3.19 берілген екі нүкте арқылы өтетін түзідің теңдеуін және жалпы теңдеуін жазу: ax+by+c=0, (х-х_1)/(х_2-х_1 )=(у-у_1)/(у_2-у_1 )
8.1.3.20 координатадағы қарапайым есептер шығару
Сабақтың мақсаттары: Оқушылар:
жазықтықта координаталары бойынша екі нүкте арасындағы қашықтықты есептеу;
кесіндінің ортасының координатасын анықтау;
центрі (a,b) және радиусы r шеңбер теңдеуін жазу
〖(x-a)〗^2+〖(y-b)〗^2=r^2 ;
берілген екі нүкте арқылы өтетін түзу теңдеуін жазу;
координатадағы қарапайым есептер шығару.......
Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар (ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ)
Толық
0 0

Сабақ жоспары (ұмж): Компьютердің қызметі 2-сабақ (Информатика, 6 сынып, I тоқсан)

Пән: Информатика
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: «Компьютерлік жүйелер мен желілер»
Сабақ тақырыбы: Компьютердің қызметі 2-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 6.1.1.2- компьютердің негізгі құрылғыларының өзара әрекетін түсіндіру
Сабақтың мақсаты: Компьютердін негізгі құрылғылардың өзара әрекеттесуі туралы білімді қалыптастыру.......
Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар (ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ)
Толық
0 0

Сабақ жоспары (ұмж): Компьютердің қандай маңызды құрылғылары бар? (Информатика, 5 сынып, I тоқсан)

Пән: Информатика
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Компьютер және қауіпсіздік
Сабақ тақырыбы: Компьютердің қандай маңызды құрылғылары бар?
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 5.1.1.1 қарапайым деңгейде процессордың және қатқыл дискінің қызметін түсіндіру
Сабақ мақсаттары: Жүйелік блоктың негізгі компоненттерін білу, процессордың және қатқыл дискінің қызметін түсіндіру......
Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар (ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ)
Толық
0 0

Сабақ жоспары (ұмж): Табиғаттағы және техникадағы жылу берілу (Физика, 8 сынып, I тоқсан)

Пән: Физика
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Жылу құбылыстары
Сабақ тақырыбы: Табиғаттағы және техникадағы жылу берілу
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 8.3.2.2 - табиғаттағы, тұрмыстағы және техникадағы жылу берілу түрлерінің қолданылуына мысалдар келтіру;
Сабақ мақсаттары: • Табиғаттағы, тұрмыстағы және техникадағы жылу берілу түрлерінің қолданылуына мысалдар келтіру;
• Атмосферадағы конвекциялық ағындардың пайда болуын білу;........
Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар (ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ)
Толық
0 0