Алда ақ бәтес, айшықтаған
Қаста жібек, қолда біз.
Өте сұлу тігіп кесте..
Отыр екен бір жас қыз.
Көргім келіп қыз кестесін
Жақындадым жанына,
Арнап шегіп отыр ма деп
Сәулесіне — жарына.
Жапырағын төгілдіріп
Ою ойып шырматып,
Кімге асығыс тіктің, шырақ,
Тыным таппай, түн қатып?
— Қошқар мүйіз кестем түрін
Қолтырмаштап, мәнерлеп.
Төктім сырлы, сәулетті етіп
Сәнді шимай, сан өрнек.......

Жайланып, қару-жарақсыз,
Жатырмын, мұнда мен неге?
Өр жүрегім тағатсыз,
Жабырқау тарттың сен неге?
Майдандас достан айырып,
«Жан сауға ма» мені алған.
Сәулетсіз қара тіршілік,
Еттім қашан сені арман!
Төсекке тарттың тән - дене,
Қалды жорық... қалды ду...
Жалынбас ғұмыр пендеге,
Жалынды жүрек, болдың у...
Босат мені, қарағым,
Украина қызы, қарындас......

Бақыт жолы біліммен табылады...
Ахмет Йүгінеки

Қай заманның болмасын, өз қиындығы, өз тартымдылығы бар. Қазақ халқының басынан не өтпеді десеңізші!.. Оған дәлел, тарих айнасы – көркем әдебиет. Небір аласапыран кезеңдерді, аштық, соғыс, небір жылан үстіне бозторғай жұмыртқалаған мамыражай өмірді көз алдымызға әкелетін әдебиет емес пе? Сондай шығармалардың бірі – Жүсіпбек Аймауытовтың «Ақбілек» романы.

«Ақбілек» - Қазан төңкерісінен кейінгі азамат соғысы зардабының әсерінен қазақ ауылының өмір-тіршіліктері мен таптық тартыс кесірінен қорлық көрген қазақ қызының ауыр тағдырға берілмей, «көзі ашық, көңілі ояу» тұлғаға дейін көтерілгендігін баяндайтын туынды.

Ақбілек – ата-анасының бауырында еркелеп өскен, ауыл ішінде «Мамырбайдың Ақбілегі» болған, бір мезетте анасынан айрылса, сол мезетте өзін өлдіге санайтын оқиғаға ұшыраған, сөйте тұра тағдырға қасқая қарсы тұрған қайсар қазақ қызы. Оған дәлел – орыстың мазағынан соң жалғыз қалып, жапан түзде қасқырмен алысып, ерлікпен жеңуі. «Ақбілек аллалап, қасқыр абалап, Ақбілек сабалап» отты көзді жыртқыштармен көп алысты. Былайғы уақытта қарусыз түз жануары алпамсадай еркекке де оңай алғызбайды, ал Ақбілек еш қарусыз-ақ, «қасқыр оттан қорқады» дегенді есіне түсіріп, шоқты алаулатып жауын қуды. Осы тұста Ақбілекті қайсар, жауына оңай берілмейтін адам ретінде танимын......

Мөлдір бұлақ,
Ақ сылдырап,
Суың кәусар, жерің бай.
Көгалың гүл,
Мәнерлі сыр,
Мөлдір бұлақ,
Ақ сылдырап,
Елде бақыт, шаттық күй.
Әсем сырлы,
Қызыл гүлді,
Саған арнап тарттым сый.
Мөлдір бұлақ,
Жасыл құрақ
Етегінде оранған.......

Жатыр атам Мавзолейде,
Жатыр жанның данышпаны.
Жатыр күндей күлген адам,
Мәңгі сөнбес бақыт таңы.
Елімде ұлы жеңістердің
Шын иесі — бас маршалы.
Жатыр атам Мавзолейде,
Өзі атырған кәріп танды.
Асқар таудай келбетіне,
Таң қалдырып бар ғаламды.
Сұм қара жер жұта алмады,
Ұлы тұлға — данышпанды.
Шайқалтқан жоқ дауыл үрлеп,
Зеңгір мұхит — оң санды.
Тербелткен жоқ Кораблін,
Састырған жоқ капитанды.
— Сасатын кім?......

I
Дала да аппақ, көк те аппақ
Сықырлайды басқан жер.
Ысқырады борандап,
Қысқы ашуға мінген жел.
Қарлы құйын аралас,
Құтырады, тынбайды.
Арыстандай араны аш,
Жата қап жер тырнайды.
Күндіз-түні сабылып,
Кезеді елдің қырларын.
Жел құсып, қар жамылып,
Көрсетеді тырнағын.
Қайыстырып жер бетін
Қармен аппақ көмеді,
Көрсетем деп келбетін
Аяз атаң келеді —
— Ей, балалар, балалар!.....

Қаңтар күйі қарт боран
Жынданады айғай сап,
Аш арыстан сымбатты
Азу тісі сақылдап.
Абыржымай, ақырын.
Теңселеді қара орман,
Мұздай темір құрсанып
Түн қатады партизан.
Түн қатады партизан,
Қар құшады, мұз жайлап,
Қалтырамас біреуі,
Көр қылсаң да ойбайлап.
Қатал, қайсар жүрегі
Қайтпас боран кәрінен,
Қымбат елдің намысы
Партизанға бәрінен......

Май!
Қала жоқ кетпеген адам кернеп,
Жалынды сөз, күшті уран көшені өрлеп,
Жер шарында адал жан үн қосады
Бірде туы көкке асып, бірде көлбеп.
Серпінді дауыстары өте қатты
Шақырған бар әлемде адамзатты,
Күреске топталуға бір адамдай
Көтеріп бейбітшілік деген атты.
Бұл үндер текпе дейді адам қанын.
Кореядан қайт дейді янки залым......

Лениншіл комсомол!
Қатарында болдым мен де жалынды,
Бесжылдықтар белестерін бірге астым,
Құрдым завод, бөгестім зор ағынды,
Бар майданда бірге аттадым, бір бастым,
Сенен алдым үлгілерін еңбектің
Бөгеттерді қиратуды күреспен
Үйреттің сен, қиыр шетке мен кеттім,
Шахтада ауыр, жүрдім иін тірескен.
Қаздым жерді, кен қыртысын копардым,
Екпінді боп топтың алдын бермедім,
Арман еттім көркеюін Отанның,
Құлашымды шығандарға сермедім.....

Ал, жүрегім лепірді,
Елдің түйдек сырына.
Ақын тілін безеді,
Толғауына — жырына.
Ақын шапты ақыра,
Өшпендестің қырына.
Ақын міне қол созды,
Көкте күннің нұрына.
Ақын қосты дабысын,
Өмірдің айқын сынына.
Шыңына өмір, шыңынан
Жырына елдің, жырынан
Сөйле де тіл, шешендеп,
Минутте мың құбыла;......