Қарынды, баста қылған, аяғы үш, Зат бір, пошымдары не түрлі-түсті, Қарнына таяқ тығып піспектесең, Ысқырып күрілдейді қайнайды күш. Осындай түсі суық мақұлық бар, Ойланып ақылдылар жұмбағым шеш.
Шымкенттік тұрғын Астанада жұмыс істеп жүрген кезін еске алып, бас қала туралы жағымсыз ойымен бөлісті. Елорданы «тоқалдар» қаласына теңеген ол бұл туралы пікірін nur.kz порталының өңірдегі тілшісіне айтып берді.
Өткен заманда он сегізге келген бір ақын қыз ауыл-аймақ ішіндегі бозбала, жігіт-желеңге өлеңмен ұпай салып азар-ақырет берсе керек. Содан қызда есесі кеткен ел жігіттері алыс жердегі атақты ақын шалды ат-шапанын беріп қызбен айтыстырмақ болып алып келеді, қыз мұнан хабарсыз болады. Екеуіне арнайы қызойнақ істейді. Көпшілік жиналған соң, шал қызға «айтысалық» деп өлең айтады. Қыз: «Сізді шал демейін, айтысайын, бірақ та бір жұмбағым бар......
Қытай тарихына үңілсек, 5000 жылдан астам уақытты қамтитын кезеңде небір оқиғалар болғанына көз жеткіземіз. Әрбір оқиға, әрбір кезең өз батырын туғызып, есімін тарихта қалдырып жатады. Қытай тарихында мұндай есімдермен тұлғалар өте көп. Кейбіреулері әлемге әйгілі болып, тарих беттерінде қалып жатса, кейбіреулері мүлдем көлеңкеде қалып, кей кезде ғана ауызға алынып жатады. Мен өз еңбегімнің негізі еткен тұлға-Қытай тарихында өзіндік үлкен орын бар, сіңірген еңбегінің маңызы зор, ортағасырлардағы ұлы географиялық ашуларға өз үлесін қосқан қытайлық теңізші Чжэн Хэ. Чжэн Хэ есімі Қытай халқына танымал, алайда әлі күнге дейін бұл ұлы теңізші – саяхатшының тарихта әсіресе дүниежүзілік географиялық ашулар, тарихында алатын орны шынайы таналып отырған жоқ. Чжэн Хэ бастаған қытайлық теңізшілердің Оңтүстік теңіздер мен Үнді мұхиты аймағына жасаған 7 реттік саяхаттары көптеген жылдар бойы құпияға толы болып, толыққанды қажетті дәрежеде зерттелген болатын. Алайда соңғы жылдары Чжэн Хэ есімі қытайлық тарихшылардың ғана емес, сонымен қатар көптеген басқа елдер тарихшыларының назарын өзіне аударды. Чжэн Хэ тұлғасына дег.ен қызығушылық әсіресе Британдық газет The Daily Telegraph – тағы мақалаға байланысты күрт өсті. Ол мақалаға сүйенетін болсақ, кезінде іскерй - теңіз флотының штурманы болған, қазіргі әуесқой тарихшы Гейвин Мензис қытайлық саяхаттар тарих ұзақ уақыт зерттеу нәтижесінде мынандай тұжырымдамаға келді – қытайлық саяхатшы Чжэн Хэ Колуб пен Магиланнан әлде қайда бұрын америка континентінде болып, алғашқылардың бірі ретінде жер шарын айналып өткен. Бұл гепотезаны Генвин Мензис алғаш рет өзінің 2003 жылы шыққан “1421 қытайдың әлемді ашқан жылы” атты еңбегінде келтіріледі. Мұндай тұжырымға Генвин Мензес сөзіне сенетін болсақ, ол ұлы қытайлық абмирал Чжэн Хэнің тобы жасаған 1428 жылы картаның көшірмесі болып табылатын 1763 жылы салынған картаға сүйеніп келеді. Ол картада таңқаларлықтай дәлелдікпен Солтүстік және Оңтүстік Америка, Африка, Еуразия, тіпті Антарктида да бейнеленген. Генвин Мензис пікірі бойынша Флотилия Пекиннен 1421 жылы шығып, Манук аралдарына жеткенде 2 топқа бөлінеді. Кемелердің жартысы солтүстік- батыстағы Парсы шығанағына қарай бағыт алса, қалғаны Үнді мұхитын кесіп өтіп Африка жағалайларына жетеді. Батыс жағалауларын жағалай отырып, Жасыл (Зеленый) мүйісіндегі аралдарға шейін жетеді. Флотилия ақыр-аяғындағы Кариб теңізіне жетеді де, тағы да бөлінеді. Жартысы солтүстік- бағытка, солтүстік Америкаға, ал қалған бөлігі оңтүстік-батыс, Оңтүстік Америка мен Антарктидаға бағыт алады. Осыған қоса, тарихи хронологияға сүйенсек, Колум Америкаға келгенде қытайлықтарды кездестіріп, өзін Қытайға жеттім деп ойлайды. Сондағы жоғарыда Генвин Мензис келтірген ұзақ қашықтықты жүріп өткен, Чжэн Хэ есімімен белгілі және халықтың Христофор Колумб Американы ашты, Ал Кук, Магилан және да Гама бірінші болып жерді айналып өтті дегенге күмәндарын туғызған тұлға кім? Ол шынымен де Колумб, Магилан есімдерімен бір қатарда тұра ала ма? Оның саяхаттарының нәтижесі қаншалықты маңызды? Менің еңбегім дәл осы сұрақтарға жауап тауып, барша мүмкіндікше Чжэн Хэнің 7 саяхатын баяндап, оның маңыздылығына жету. Чжэн Хэ тұлғасына, Чжэн Хэ есіміне байланысты құпияларды шешуге бір қадам жақындау. ....
Алыс жақтан ұшып келе жатқан екі қаз жолай су таба алмай, жер шарлап, ұзақ жүріпті. Шілденің шыжыған ыстық күндері екен. Ақыры бір сарқынды көлшікке келіп қоныпты. Бір бақа сол көлшікті көптен мекендеп жүріпті. Ол көлшігін қызғанып, барқылдай қорып, екі қазды жолатпай, су ішкізбей қойыпты.
Шөлден таңдайлары кеуіп тұрған екі қаз әлгі бақаға бас иіп жалыныпты. Бақа сонда да......
Қазақстан – ұшқан құстың қанаты, шапқан аттың тұяғы талардай, кең – байтақ, дархан даланы мекен еткен жаны жомарт қазақ халқының Отаны. Бүгінгі таңда, Қазақстан – тәуелсіз мемлекет! Тәуелсіздік – қазақ жұртына оңай келген жоқ. Сан ғасырлардан бері дербес ел болуды көксеген халқымыз мұра болып келе жатқан кең байтақ жерді, ақ білектің күшімен, найзаның ұшымен келген ұлан-ғайыр өлкемізді өзге жұрт өкілдері таптап кетпес үшін қасық қаны қалғанша күресті, жері, елі үшін талай күнәсіз жастардың қаны төгілді.......
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:«Табиғат және қоршаған орта» Сабақтың тақырыбы:Қыс мезгілі туралы оқу Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтеме)2.3.1.1 Таныс сөздерден құралған қарапайым сөз орамдарының мағынасын түсінеді Сабақтың мақсаттары:Барлығы: тақырыпқа қатысты сөздерді түсінеді Көбі: өлеңнің мазмұнын түсінеді, түсінгені бойынша сурет салады, суретін өз сөзімен түсіндіреді Кейбірі: өз өлеңін құрастырады...
Салауатты өмір салты дегеніміз — дұрыс тамақтанып, күн сайын спортпен айналысып, таза ауада серуендеу. Мұның барлығы да салауатты өмір салтын қамтамасыз етеді. Спортпен айналысатын адамдар құрдастарына қарағанда ұзақ өмір сүреді. Дұрыс тамақтану теріні жақсартып, ағза қызметін ретке келтіреді. Таза ауаның ағза үшін пайдасы мол.
Кез келген адам аман-сау жүргісі келеді. Денсаулық дегеніміз — тек биологияға....
Қазақтың біртуар азаматы, ұлтым деп шырылдап жүрген Мұхтар Шаханов жастарға, батыстың цивилизациясын аламын деп, канализациясына түсіп кетпеңіздер деп ескерткен болатын. Иә, бұл сөздер қазіргі заманның мұңы да, шыны да. Адамзат баласының дертіне айналған есірткінің қазақ даласына да әлдеқашан келіп үлгергені бәрімізге мәлім. Бойымызға сіңген батырлығымыз, анамыздың сүтімен сіңген адалдығымыз, сонау дәуірлерден бері тамырымызда тулап жатқан таза қанымыз осы бір аждаһаның алдында дәрменсіз күйге түсті. Осынша азғанымыз ба?! Бүкіл жер шарын, адамзат баласын құртып жіберуге шақ қалған бұл кеселге неге дәрменіміз жетер емес? Адамзат бірігіп, қарсы тұра алмайтындай бұл қандай апат болғаны? Әлде жеткілікті деңгейде санамызға сіңіріп, қорғана алмай жүрміз бе?......
