Дипломная работа: Духовная культура населения Дешт-и Кыпчака в XIII-XVвв


Актуальность темы. Казахи исповедуют ислам в течение тысячи лет. Если тюрко-язычные протоказахские племена Казахстана начали в массовой форме обращаться в мусульманскую веру во второй половине 10 века, то к 14 веку ислам завоевал господствующие позиции в Великой Степи – Дешт-и Кыпчаке. С этого времени мусульманство суннитского толка стало неотъемлемой частью этнической идентичности его населения.
Нет никаких сомнений в цивилизационном воздействии ислама в средние века на христианскую Европу, Индию, Персию. Тюркские народы в этом отношении не были исключением. Приобщение к мусульманской культуре дало мощный толчок развитию науки и культуры в Казахстане.
Утверждение же ислама на территории Казахстана у основной массы тюркских кочевников неразрывно связано с завоеванием монголами Дешт-и Кыпчака и образованием на его территории ряда монгольских государств – Золотой Орды, Ак Орды и др.[1; 55].
В советской историографии образ этих государств представлялся в виде образа завоевателей, уничтожавших всё на своем пути, не делавших пощады никому. Сложился общий для всей советской исторической науки стереотип о том, что этими государствами беспощадно уничтожались города, вместе с их населением. Но новейшие данные археологических раскопок дают нам противоположную информацию: кочевой образ не исключал оседлости некоторой части населения, лишившиеся по тем или иным причинам скота. Так было в Дешт-и Кипчаке до монголов. Но после образования Золотой Орды и особенно после утверждения сильной центральной власти кочевники в массовом масштабе переходят к городской оседлости, становятся жителями новых бурно развивающихся городов. К оседлости переходит не только обедневшая часть кочевников, но и богатая, знатная часть номадов.
Более того, по мере укрепления торгово-экономических связей и усиления центральной власти наблюдается увеличение числа городов и расцвет ремесла. Характерной чертой городской жизни Золотой Орды была тенденция к переносу городских столиц и строительство новых городов. В Золотой Орде начинает быстро расти новая столица. Многие города, судя по монетам, получают в какой-то период к своим названиям эпитет «Новый», что, по-видимому, связано с новым городским строительством [1; 67].
С развитием городов и оседло-земледельческой культуры Степи и связана материальная и духовная культура народов Золотой Орды, которая восходит в своем генезисе к древнетюркской цивилизации и является своеобразным синтезом древних кочевых традиций «степной» культуры с городской. С принятием ислама Золотой Ордой развитие культуры выходит в сферу господствовавших на мусульманском Востоке философско-эстетических воззрений, отражает влияние художественного стиля воплощенного в мусульманском искусстве. Ислам выдвигал идейно-эстетические задачи, связанные со становлением и развитием феодализма культуры, укрепляя ее систему, идеологию, приобщая народы к ирано-арабской культуре, являющейся в эпоху формирования средневекового общества наиболее передовой. На мусульманский Восток были устремлены идеалы кыпчакского, а позднее и монгольского общества. Такая духовная ориентация, обусловленная широкими политическими, торговыми и др. связями способствовала развитию монгольского и местного населения в русле универсальной мусульманской культуры.
В целом роль ислама в истории и культуре казахского народа можно свести к двум главным аспектам. С одной стороны, придя на смену деградировавшим архаическим культам, ислам способствовал нравственному возвышению, интеллектуальному и культурному прогрессу. Особенно в суфийской интерпретации эта религия оказала влияние на формирование лучших черт национального характера. С другой стороны, «облучение» исламом было целесообразно для борьбы народа за культурное самовыживание в перипетиях истории – в условиях постоянного давления на него могущественных народов-соседей, представлявших дальневосточную и христианскую традиции-цивилизации.
К сожалению, в современном мире весьма живучи предрассудки в отношении ислама, возникшие как результат христианоцентристского мировоззрения, многовекового исторического противостояния Востока и Запада. История ислама, пожалуй, как ни одной другой религии, часто выступала объектом фальсификации и конъюнктурной политики. Использование ислама экстремистами в политической борьбе в ряде стран Востока также мешает видению гуманистического содержания, культуротворческих и интеграционных возможностей и положительных заслуг этой религии в истории человечества.
Для русских и советских трактовок рассматриваемой проблемы характерны противопоставление кочевничества и ислама, идеализация домусульманской старины (шаманизма), положения о примитивности и реакционности мусульманской религии, навязывания её народам силой, о религиозной индифферентности казахов, якобы массовом неприятии ими ислама, о классовой сущности ислама, использования его в своих целях «эксплуататорами». В целом, установка была на всяческое принижение роли ислама в истории, этническом и духовно-культурном развитии народа.
Проблема «казахи и ислам» -- одно из «белых пятен» отечественной историографии и культурологии. Без разработки данной проблемы останутся не высвеченными многие аспекты истории, культуры, политического и этнического развития и, в целом, сущность национальной традиции.
Хронологические рамки нашей работы диктуются самим историческим процессом, в том числе и процессом духовного развития населения Великой Степи, связанным в этот период с монгольским нашествием, начавшимся в 1218 году (закончилось это завоевание в 1224 году, когда Чингисхан с южно-русских степей вернулся через территорию современного Казахстана в родные монгольские земли, подчинив весь Дешт-и Кыпчак), а также со всем монгольским периодом в истории Казахстана, закончившимся в 15 веке с началом формирования и образования Казахского ханства, и оставившем значительный след в духовной культуре казахов. Таким образом, хронологически наша работа охватывает период с начала 13 до середины 15 века.
Цель работы. Настоящая работа преследует цель историко-культурологического исследования предпосылок, закономерностей и итогов исламизации Казахстана, как основы духовной культуры населения всего Дешт-и Кыпчака периода 13-15 веков, через взаимодействие и взаимовлияние оседлого населения городов и кочевых племён степей.....
Сборник дипломных работ [бесплатно]
Толық
0 0

Шығарма: Ұлы Жеңіс

«Ұлы Отан соғысы біздің халкымыздың, аға буын өкілдерінің, біздің әкелеріміз бен аналарымыздың биік рухын, ерлігі мен каһармандығын күллі әлемге таныткан касиетті соғыс болса, Ұлы Женіс аға ұрпақтың сол ұлы ерлігін мәңгілік ел жадында сақтауға арналған ең қастерлі мереке. Егер Сіздердің сол сұрапыл соғыстағы жеңістеріңіз болмаса, бүгін жаркын болашаққа батыл қадам жасаған тәуелсіз Қазакстан да болмас еді»
Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев
Жатқанда отан жері отқа жанып,
Тұрғанда туысқандар жауда қалып,
Жеңбесек , жойқын қайрат шығармасақ,
Жігіттің неге жүрміз атын алып?
Жұбан Молдағалиев
Соғысты біз көргеніміз жоқ. Оның қандай ауыр азабы барлығын тек оқулықтар мен кинофильмдерден, ән шумақтарынан және ата-әжелердің әңгімелерінен ғана білеміз. 1941-1945 жылғы Ұлы Отан соғысы кезінде қазақтың қаншама ер жүрек, батыл, өжет ұлдары мен қыздары Отан үшін жандарын пида етті. Менің туған жерім Қобда өңірінен шыққан есімі елгі әйгілі қазақтың батыр қызы Әлия Молдагұлованың ерлігі еш уақытта ұмытылмайды. Жас ұрпаққа өнеге болу үшін,туған жерінде мұражайы бар. Ақтөбе қаласының Шернияз көшесіндегі Әлия Молдағұлова ескерткіші бар. Көптеген ақындар батыр қыз Әлия туралы өлеңдерін жазды. Осылар арқылы Әлия есімі ел есінде мәңгі қалды......
Шығармалар
Толық
0 0

Шығарма: Еліміздің тағлымды тарихы

Міне, көзді ашып жұмғанша уақытта зымырап өтіп бара жатыр. «Уақыт – ұлы дәрігер» дегендей, халқымыз бастан кешірген сұрапыл қайғы мен қасірет жеңілденді, ер-азаматтарымыздың төгілген қаны мен тері өзінің жемісін беруде. Ұлы Жеңістің 71 жылдығы және Ұлы Отан Соғысы басталуына 75 жылдығы да жақындап келеді. Жыл өткен сайын бізге Ұлы Жеңісті сыйлаған ардагерлеріміз бен тыл жұмыстарында аянбай тер төккен жандардың қатары да азайып барады. Солардың жанымен, қанымен, терімен, көз жасымен, күшімен, ісімен, ерлігімен, атаның туын жықпай, ананың намысы үшін туған жердің топырағын жауға таптатпай, еңіреп жүріп жауды жеңіп, тауын шағып, туын жағап, жеңістің таңбасын басқан күн – Жеңіс күні. Сол себепті біз ардагерлерімізді құрметтеп мақтан тұтуымыз керек. Батыр дегеніміз- ел басына күн туған шақта ел-жұртын жанын аямай қорғай білу. Қазақ халқы- ежелден батыр халық. Бұған сан ғасырлық тарихымыз, батырлық дастандарымыз айғақ. Сол шайқастарда талай боздақтарымыз қыршыннан қиылды, елінің болашағы үшін жанын пида етті. Ауыл тұрмысын жақсартуда сүт-тауарлы фермасын ашып, ел болып қыруар еңбек жасағанын әңгімелегендерін үлгі –өнеге ретінде қабылдаймыз. Сол кездердегі үлкен тұлғаларда біздің ауылдың қадірлі қонағы болған. Солардың бірі – Дінмұхамед Қонаев ауыл ақсақалдары мен еңбек ардагерлері, үлкен-кішілерімен кездесіп қолын алды.«Қазақта Димекеңдей кемеңгер тұлғалы адам кемде-кем. Тағдыр маған онымен үш мәрте көзбен көріп, кездесуді жазыпты» деп әңгімелейтін атам. .....
Шығармалар
Толық
0 0

Шығарма: Ұрпағымыз соғысты көрмесін!

Таң атар кез. Мүлгіген тыныштық. Тіршілік нышаны әлі байқала қойған жоқ. Көк майса шөпте моншақтай шықтар әлсін-әлсін көрінеді. Жаздың мамыражай шағы. Тіпті шыбынның өзі шырылдамайды. Айнала тылсым тыныштық көрпесіне еніп кеткендей. Тарс етіп, күнгей бетте бір нәрсе жерге түсті. Тыныштық бір мезетте беймәлім дыбыстан үзілді. Жан шошырлық дүрсіл айналаны жаулай бастады. Қызараңдап атып келе жатқан таң шапағы бір мезгілде көрінбей, көзден ғайып болды. Аспанды қара бұлт торлады. Кең даланы қара қошқыл тұман көмкерді. Сол сәтте-ақ табиғат әсем бейнесінен айырылып, тіршілік атаулы үрейге бөленді. Бір сәтте бәрін түп тамырымен өзгертіп жіберді. Отанға қауіп төнгені осы мезетте сезілді, жүрек дүрсіл қағып, дабылдап Отан-Ана көмек сұрап тұрды. Міне, қисапсыз қайғы-қасірет пен қыршын жандардың өмірін қиған сұм соғыстың алғашқы ұшқынының өзі соншама қорқынышты, аяусыз еді.
Барша адамзат баласын дүр сілкіндірген, тарихта ізін қалдырған, жүректерде өшпес жара салған Ұлы Отан соғысы жайлы біз балғын балалық кезімізден бері білеміз. Әркез соғыс жайлы сөз қозғалған сәтте көзіне жас алып отырған ата-әжелерімізді көргенде, өзіміз де тебіренетін едік. Алайда, ол кезде оның қаншалықты аяусыз ауыр болғанын әлі күнге дейін түсінбеппіз-ау. Бала көңіл алып-ұшпа боп келетіндіктен бе екен, соншалық ой жүгіртіп, елестетіп те көрмеген шығармыз. Сондағы, ардагер атамыздың сөз соңында «Ұрпағымыздың басына ешқашан мұндай күн тумасын! ....
Шығармалар
Толық
0 0

Реферат: Торайғыров Сұлтанмахмұт

Торайғыров Сұлтанмахмұт– қазақ ақыны, ағартушы, қоғам қайраткері, ойшыл.
Солтүстік Қазақстан облысының Уәлиханов ауданында туған. Торайғыровтың 3 жасында шешесі қайтыс болып, 6 жасына дейін әжесінің тәрбиесінде болды. Кейін әкесі екі ұлымен Баянауылға көшіп, Торайғыр кентіне таяу жерге қоныстанды. Торайғыров алғаш әкесінен ескіше хат танып, 13 жасынан Мұқан, Әбдірахман, Тортай деген молдалардан дәріс алды. Өлеңге үйір, шығыстық сюжеттер негізінде жырлар туындатқан Мұқан молда тәлімінің Торайғыровтың ақын ретінде қалыптасуына игі әсері болғанымен, 1908 жылы баянауылдық Әбдірахман молданың қаталдығы, өлең шығарғаны үшін жас қаламгерді жазалауы оның дін мен молдалар жайлы теріс көзқарасының қалыптасуына негіз болды.
1911 жылы жаңаша оқыған Нұралы ұстазының көмегімен қазақ, татар тілдеріндегі әдеби кітаптармен, газет-журналдармен танысады. 1912 жылы Троицкідегі Ахун Рахманқұли медресесіне түседі, бірақ мұнда бір жылдай оқыған ол өкпе ауруының зардабынан оқудан шығып қалады. Торайғыров енді медреседе оқуды қойып, орысша оқу іздейді, қала маңындағы елде жаз бойы бала оқытады.
Пән негіздерін үйреніп, білімге деген ынтасы артқан Сұлтанмахмұт одан әрі оқуын жалғастыру арманына жете алмайды. Троицк, Семей, Томск сияқты ірі қалаларда барып оқуын жалғастыруға ниеттенсе де, қамқоршысы мен қаржының жоктығынан, тұрмыстың қиыншылығынан ол мақсаты орындалмайды. Бірақ оптимист Сұлтанмахмұт өз бетімен ізденіп көп оқыды, ғылымның әралуан саласынан хабардар болды, сөйтіп заманының оқымысты жастарының біріне айналды.....
Рефераттар
Толық
0 0

Эссе: Қыз - қазына

Ұл тәрбиелей отырып, халықты тәрбиелейміз,
Қыз тәрбиелей отырып, ұлтты тәрбиелейміз
М.Әуезов

Біздің қазекеңдер қыз баласын қонақ ретінде сыйлап, төріне шыығарып, бетіне келмей,нәзік гүл екендігін сезіндіре білген.Тал бесігінен жат жұрттық екендігін түсіндіріп, бойына асыл текті қасиеттерді «қызым саған айтам, келінім сен тыңда» қағидасына салып тәрбиелеп отырған. Тек ділімізде ғана емес, дінімізде қыз баласының наласы мен ризық- несібесінің мол болатындығы, жақсы қыз әкесі мен ағасын бірдей жұмаққа кіргізетіндегі, риза кейпі сол үйдің байлығы мен берекесін ұйытатыны хақ дүние.

Ең алдымен «қыз баласы» деген ұғымға тоқталып өткенім дұрыс шығар. Мен үшін қыз- болашақ ана, аяулы жар, үлгілі келін. Қыз баланың тәрбиесі тек өзінің ғана болмысын көрсетпейді. Дүйім жұрттың, бір қауым елдің, қырық үй қарайласқан аялы алақан мен үлгілі өнегінің бейнесі. Бойға сіңген қасиет арқылы сыйы артып, сыбағасын алады. Бір қызды тәрбиелеу- бір ұлтты тәрбиелеу. Қазақта «әйел -ана», «әйел- жар» деген керемет тіркестер қалыптасқан. Расында, әйел мен ана, қыз бен келін т.б атаулардың қандай айырмашылығы бар?......
Эсселер
Толық
0 0

Эссе: Ұмытылмас ұлы ел

Біз қырандай самғаған, алдымызға мақсат қоя білген, ертеңіне сеніммен қарайтын ұлы халықпыз. Біз әлем картасынан ойып тұрып, орын алып, мәңгілік елдің іргетасын қаладық. Жаңа ғасырдың ұлы мемлекеті - Қазақстан!

Н.Ә.Назарбаев

Ен далада есіле,кең далада көсіле өмір сүрген ұлықты халықпыз.Сонау ықылым заманнан бері ата-бабамыздан қалған шынжырлы міндетті ұрпақтан-ұрпаққа қалдырып, қазақ елінің еңсесін тіктедік.Тарих тамырының түкпірінде жатқан құндылықтарымызды сақтап,алдыға үлкен мақсат қоя білдік.Көптеген қиындықтарды халқымызбен бірге жеңіп,Ресей бұғауынан босап,келешегіміздің,ұрпағымыздың болашағын ойлап,ел тарихындағы маңызды шешімді қабылдадық.Бұл шешімді қабылдауда ұлт зиялылары мен ұлт көшбасшылары көп үлес қосып,халқымыздың жаңа елдік идеологиясын қалыптастырды. Осылайша біз жаңа,арманы асқақ болашағымызға қадам бастық.

ⅩⅩ ғасырда тәуелсіздігімізге,елдігімізге қол жеткізіп,төрткүл дүниені ат тұяғымен дүбірлеткен бабаларымыздың асқақ арманын орындадық.Осы бір қиын жолды қазақ батырларынын бастап,Ахмет Байтұрсынов,Сәкен Сейфуллин,Міржақып Дулатов аталарымыз тар жол тайғақ кешумен және халықты жігерлендірумен ұлтымызды қоғады.Олар еліміздің мықтылығын,ұлылығын барша ұлтқа танытпақшы болды.Еліміз тәуелсіздігімізді алғаннан кейін алты құрлыққа танылған халық атандық.Осылайша еліміз қырандай қомданып,тұғырына қайта қонды......
Эсселер
Толық
0 0

Шығарма: Мұхтар Әуезовтың қайталанбас, асыл мұрасы

Қазақ өнерінің кемелденуіне, әлемдік әдебиет пен мәдениетке қымбат қазына қосқан, «сарқылмайтын, бітпейтін, жасарып, жаңғыратын, өмірдің өзіндей, жапырағы мәңгі жап-жасыл, жалғаса беретін» әлемдік құбылыс, қазақ әдебиетінің шыңы саналатын, қазақ халқының ғасыр перзенттерінің бірі - Мұхтар Омарханұлы Әуезов.

Мұхтар Әуезовтың есімін атаған кезде ең алғаш Абай бейнесі, «Абай жолы» эпопеясы көз алдымызға келеді. ««Абай эпопеясы-творчествоның тылсым сырына, өмір мен өлеңнің өзара байланысына терең бойлаған туынды, ақын мен поэзия жайлы әлем әдебиетіндегі ең шоқтығы биік үздік шығарма» деген екен М. Луконин.

Шынында да, «Абай жолы» - М. Әуезовтің шығармашылық зор мұрасы, қазақ әдебиетінің мақтанышы, кезінде көпұлтты кеңес әдебиетінің ірі жетістігі саналған айтулы туынды. М. Әуезов осынау ұлы туындысын жазуға жан-жақты ұзақ даярлықпен келді, көптеген жылдар бойы Абай өмірі мен шығармашылығын сарыла зерттеді, шығармаларын жариялады, ақын туралы очерк, мақалалар, көлемді зерттеу еңбектер жазды.

Абай - эпопеяның бас кейіпкері. Өйткені, осынау төрт томдық ғажайып асыл рухани қазына ең әуелі Абайдай аяулы азаматқа, күрескерге, ұлы ақынға арналған, оның халықпен қуанышты да, қайғыны да бірге бөліскен «қалың елім, қазағым, қайран жұртым» деп соққан ұлы жүрегіне арналған рухани ескерткіш......
Шығармалар
Толық
0 0

Махаббат хикаясы: Парақорлық

Кластастар басқосуы деп әлдекім телефон шалып шақыра қалды. Оларды көрмегелі де оншақты жыл өтіпті-ау. Оқу бітірген соң көп санды кластастарымның тасы өрге домалай бастады. Ешбір таныс-тамырым болмағасын мен бір зауытта жұмыс жасап жүрдім. Әйелім мектепте мардымсыз жалақымен сабақ береді. Екеуміз әр айда тапқан аз ғана ақшамен отбасымызды асырап келеміз. Бас қосуға бару ойымда жоқ еді. Бірақ, бала күнгі достардың көңілін қимадым.

Әйелім ұлымның сабақтарына қолғабыс етіп жүр. Бұл қаладағы деңгейі жоғары орта мектепте ақша төлеп оқытуға жағдаймыз белгілі. Алайда бастауышты жақсы нәтижемен аяқтаса, үкімет қаржысымен жақсы мектепте оқуға орай бар еді.

Бас алмай сабақ қарап отырған балама мейірлене қарап қойып, үйден шықтым. Бас қосу осындағы ең ірі «Салтанат» қонақсарайының оңаша бөлмесінде өтеді екен. Мен кірген кезде кластастарым жиналып қалыпты. Дастарқан қыза бастады. Көбі бастық болып алған. Тіпті класта ең нашар оқитын Балтабек те білдей бір соттың бастығы. Бір-бірінің мақтауын асырып, шалқып отырды. Үстелдегі тағамдарға қарап, өз тұрмысымды ойладым. Мына аста-төк дастарқан әйелім екеуміздің үш айлық еңбекақымызбен бірдей. Балтабек мына дастарқанды өзі жайып отырғандай жік-жапар болып, қонақтарға шарап құйып жүр. «Дастарқанды өзім жайып отырмын. Бүгін мен қонақ етейін. Ақшасын өзім төлеймін» дейді кеудесін қағып. Бастық болған қандай жақсы. Қыран-топан дарақы күлкі, сыңғырлап, босап жатқан қымбат бағалы арақ бөтелкелері........
Махаббат хикаялары
Толық
0 0

Дипломная работа: Поэтика абсурда в романе Е. Клюева «Между двух стульев»

Евгений Клюев – талантливый московский писатель, автор более тридцати захватывающих детективных романов; его детективы филигранны, собы-тия в них развиваются динамично и причудливо, яркие характеры сочета-ются с головокружительно закрученным сюжетом, завораживающей лю-бовной линией и великолепным литературным языком, а разгадка совер-шенно неожиданна для читателя.
Своеобразие художественного стиля Евгения Клюева во многом определяется приемами авторского сюжетосложения, этим и обусловлен выбор темы дипломного исследования: «Поэтика абсурда в романе Е. Клюева «Между двух стульев».
Актуальность дипломной работы доказывается необходимостью глубокого и многоаспектного изучения произведений современного лите-ратурного процесса.
Сюжетная организация детективных романов Евгения Клюева специ-ального анализа в критической литературе не получила. Научная новизна предпринятого исследования заключается в попытке самостоятельного анализа приемов сюжетосложения автора.
Объект исследования в дипломной работе – сюжетная организация художественного произведения.
Предмет исследования в дипломной работе – приемы авторского сюжетосложения Евгения Клюева.
Материал дипломного исследования – психологические детективы Евгения Клюева «Островитяне», «Истина в вине», «Гробница Наполеона», «Попробуйте позвонить позднее», «Вид на жительство в раю», «512 кило-байт долларов», «Автора!», «Дети Белой Богини», «Между двух стульев»
Основная цель дипломного исследования – анализ сюжетной органи-зации детективных романов Евгения Клюева.
Исследовательские задачи:
• изучить теоретическую проблему сюжета как категории худо-жественного мира произведения;
• изучить единицы сюжета, сюжетные типы, сюжетные функции;
• проследить развитие канонического и неканонического сюжет-ных типов;
• проанализировать формы сюжетной организации детективных романов Евгения Клюева;
• выявить наиболее устойчивые в авторской системе приемы сюжетосложения, определить их функции;
• сделать заключение о своеобразии художественного стиля Ев-гения Клюева, определяемого сюжетостроением его романов.
Методы исследования:
1. целостный анализ;
2. типологический анализ.....
Сборник дипломных работ [бесплатно]
Толық
0 0