Шәкәрім Құдайбердіұлы шығармашылығын зерттеу мәселелеріне шолу жасай отырып ақынның адам, қоғам, дінтану мәселесі жүйелі түрде жеке зерттелмегенінің куәсі боламыз. Ақын шығармашылығында Адам – Қоғам – Дін мәселелері ең өзекті тақырыптар. Бұл мәселелер оның поэзиясының дүниетанымдық және идеялық күретамырлары болып табылады. Ақын мақсаты адамды жөңдеу, қоғамды түзету және Жаратушыны тану. Осы құндылықтарды поэзиялық сипаттау, талдау, түсіндіру, уағыздау арқылы ақын қазақ халқына дұрыс өмір сүруді үйретуге ұмтылады. Ақын поэзиясының осындай терең тақырыптық, идеялық маңызы оның бүгінгі күн үшін....

Ордада ханның қасында әр уақытта ақылшы жыраулар болған. Жыраулар - халық поэзиясын жасаған ақылғөй даналар. Олар заманының өздері куә болған елеулі уақиғаларын, тарихи кезеңдерді жырға қосқан...

Жыраулар поэзиясына дейінгі әдебиет халык жасаған ауыз әдебиеті деп аталды. Жыраулар поэзиясы Қазақ....

Жүрекке жыр, кеудеме толтырып ән,
О, поэзия өзің деп толқыды жан.
Ғашық едім мен саған жан-тәніммен,
Азабыңды қаншама тарта білгем.
Қармағымды үмітпен тереңге атып,
Табамын ба деп жүрмін сенен бақыт.
Жазған болса ақын....

Ана тілім, дана тілім ол менің,
Сол арқылы суреттеймін шежіренің өрнегін.
Дағдарысқа ұшыраса ол егер
Онда менің сол мезетте демім тоқтап , өлгенім!

Ғасырлардың қойнауынан сыр тартқан,
Ана тілім – таусылмайтын жыр, дастан.
Ана тілім – салт-дәстүрім....

Мен бүгін құттықтаймын шын жүректен,
Үн қосып мерекеге зор үмітпен.
Мың алғыс ұстаздарым дархан жүрек,
Ағарту майданында еңбек еткен.

Атыңа жыр арнаймын жеке дара,
Орныңды өмірдегі.....

Поэзия! менімен егіз бе едің?
Сен мені сезесің бе, неге іздедім?
Алауыртқан таңдардан сені іздедім,
Қарауытқан таулардан сені іздедім .....

Қазақтардың поэтикалық өнері
XIX ғасырдың бірінші жартысындағы эпикалық шығармалар негізінен халықтың қаһарман батырлары Абылай мен Кенесарының ерлік істерін суреттейді. Қыз ұзату, келін түсіру тойлары, рулар мен тайпа басыларының жиындары әдетте ән салу, күй тарту сияқты салтанатты жағдайда басталатын. Қазақтардың жазға қарай жайлауға, кысқа.......

Тоқтат,
Дүние,
Дабырды!
Не керек,
Көңіл
Ескі оймен
Тыңдайық жаңа дабылды
Жолдас
Маяковскийден.
Поэзия маршалын
Көрдің бе,
Қызыл......

Өзіңді іздеп ағады жұлдыз жерге
Көктемнен де сұрадым, қыс, күзден де
Жазды күн жусан иісін жұтып тұрып,
Мені есіңе алдың ба гүлді үзгенде.

Ақша бұлттар толқытып көңілімді,
Кеудемдегі оятса.....