Банктің есеп айрысу - кассалық операциялары екі формада жүзеге асады : қолма-қол ақшалар және қолма-қолсыз ақшалармен есеп айырысу.
Қолма-қол ақшалармен есеп айырысулар – бұл нақты ақшалармен төлемдер және аударымдар жасауды сипаттайды.
Мұндағы нақты ақшаларға : банкноталар және монеталар жатады. Қолма-қол ақшалармен есеп айырысулар көбіне кассалық операциялар көмегімен іске асады.
Есеп айырысу операцияларының басым бөлігі қолма-қолсыз түрде жүреді.
Қолма – қолсыз ақшалармен есеп айырысулар - клиенттердің банкте ашқан шоттары көмегімен, олардың тапсырмасы негізінде бір шоттан екінші бір шотқа аударылатын төлемдердің жиынтығы.
Мұндағы, қолма-қолсыз ақшалар – чектер, пластикалық карточкалар электрондық аударымдар көмегімен пайдаланылатын клиенттердің шоттардағы сақтаған ақшалары (депозиттер).
Қолма-қол ақша мен қолма-қолсыз ақшалар арасында тығыз байланыс пен өзара тәуелділік бар. Ол ақшаның үнемі бір айналыс сферасынан екінші біріне өтіп отыруынан байқалады. Айталық, қолма-қол ақшалардың банктегі депозитке салынуы, олардың қолма-қолсыз ақшаға айналуын білдірсе, ал, банктен жалақы, жәрдемақы, шәкіртақы, зейнетақы және т.с.с. төлеу үшін ақша алған жағдайларда қолма-қолсыз ақшалар қолма-қол ақшаларға ауысуы байқалады.
«Қазақстан Республикасы аумағында төлем құжаттарын пайдалану және қолма-қолсыз төлемдер мен ақшалай аударымдарды жүзеге асыру ережесі» туралы ҚР Ұлттық банк Басқармасының 2000 жылға 25 сәуірде бекіткен №179 Қаулысына сәйкес, заңды тұлғалар арасындағы 4000 айлық есеп көрсеткішінен асатын мөлшерде есеп айырысулар тек қана қолма-қолсыз тәртіпте жүзеге асырылуға тиіс. Осы ережеге сәйкес қолма-қолсыз есеп айырысуларда қолданылатын төлем құжаттарының түрлеріне мыналар жатады:
1) төлем тапсырмасы;
2) төлем талап-тапсырмасы;
3) инкассолық өкім;
4) чекпен есеп айырысу;
5) вексельмен есеп айырысу;
6) төлем карточкаларымен есеп айырысу.


Аталған төлем құжаттарының мынадай өзіне тән көрсеткіштері болуға тиіс:
1) төлем құжатының атауы;
2) төлем құжатының номері, толтырылған күні, айы, жылы;
3) ақшаны аударушының (төлеушінің) толық аты-жөні және жеке идентификациондық коды;
4) ақшаны аударушы банктің толық аты-жөні және банктік идентификациондық коды;
5) бенефициардың (ақшаны алушының) толық аты-жөні және жеке идентификациондық коды;
6) бенефициар – банктің толық аты-жөні және банктік идентификациондық коды;
7) төлемнің тағайындалу коды;
8) санмен және жазбаша түрде берілген төлем сомасы;
9) төлемді немесе ақшалай аударымды жасайтын тұлғаның қолдары мен мөрлері (егер құжат қағаз түрінде толтырылған болса);
10) бенефициардың және ақшаны аударушының салықты төлеуші ретіндегі тіркеу номері(СТТН).
Төлем құжаттары қағаз және электрондық жолмен толтырылуы мүмкін. Төлем құжаттарының дұрыс толтырылуына үлкен мән беріледі. Әсіресе, ондағы төлемнің тағайындалу коды 1999 жылғы 15 қарашадағы «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік классификаторы – төлемдердің тағайындалуының бірдей классификаторын пайдалану ережесі туралы» ҚР Ұлттық банктің Басқармасының бекіткен №388 Қаулысына сәйкес болуға тиіс.
Төлемдердің тағайындалуының бірыңғай классификаторы толтырылатындарға мынадай төлем құжаттары жатады:
1) төлем тапсырмасы;
2) төлем талап-тапсырмасы;
3) салық (кеден) органдарының инкассолық өкімі;
4) аударуға берген өтініші. ....

Алмаз Ибрагимов – репродуктолог дәрігер, «Экомед Астана» адам репродукциясы клиникасының медициналық директоры. Еліміздің репродуктология саласындағы жарқын тұлғасы, күшін, білімін, уақытын аямайтын, 365/7/24 режимінде жұмыс істейтін, жасампаздығымен, жаңа көзқарастарымен, мықты логикасымен, сыни және инженерлік пайымымен ерекшеленетін жас ғалым, талантты дәрігер

Бедеулікпен ауыратын емделушілердің күрделі психологиясын ерекше түсіне отырып, олар үшін үнемі байланыс аясында, бір де бір қоңырау немесе хабарламаны назардан тыс қалдырмайды, өзінің шамадан тыс жұмысбастылығына қарамастан, мүмкіндігі бола салысымен оларға кері хабарласады және қиын сұрақтарына жауап беруге уақыт табады. Оның және ол басқаратын мамандар тобының көп жылдық еңбегінің нәтижесі – бедеулікті жаңа репродукциялық әдістермен емдеуден соң 4 мыңнан аса баланың дүниеге келуі! Емделушілер арасында Еуропа, АҚШ, араб елдерінен келген ерлі-зайыптылар бар, бұл олардың еліміздің репродуктологиясына деген сенімдерін білдіреді.....

Дәурен Әділбай - онколог

Дәурен Әділбай – онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтының ғылым жөніндегі директоры орынбасары. Еңбек қызметін 2005 жылы дәрігер болып бастаған. 2008 жылы Америка клиникалық онкологтарының қауымдастығы (ASCO) грантына ие болған, ол арқылы Хьюстон қаласындағы М.Д.Андерсен онкология орталығында бас және мойын хирургиясы бойынша тағылымдама өтуге мүмкіндік алды. Сондай-ақ EAFO (Еуразиялық онкология федерацясы) гранты бойынша Милан қаласындағы Еуропалық онкологиялық клиникада көмей хирургиясы бойынша тағылымдамадан өткен. «Болашақ» бағдарламасы бойынша Н.Н. Блохин атындағы Ресей онкологиялық ғылыми орталығында клиникалық ординатурадан өту барысында Еуропа онкология мектебінің (ESO) қолдауымен өткізілгн көптеген білім шараларының ұйымдастырушысы болған. Оның командасы мемлекет думасы депутаттарының қатысуымен темекіге қарсы форум өткізіп, онда РФ-ның БДҰ шектемелі конвенциясына қосылуы туралы тарихи шешім қабылданды.

2010 жылы ҚР денсаулық сақтау министрімен бірлесіп Шенжен қаласында өткен Бүкіләлемдік онклогия көшбасшыларының саммитіне (World cancer Leaders Summit UICC) қатысқанының арқасында ракқа қарсы күресте Қазақстанды әлемдік деңгейге шығарды. Сондай-ақ Қоғамдық денсаулық сақтау жоғары мектебін (ҚДЖМ) бітіріп, медицина магистрі академиялық дәрежесін алған. Оның «Онкологиядағы диагностика мен емдеу периодтық хаттамаларының сапасын бағалау» тақырыбы курста үздік деп танылып, М.К. Құлжановтың сертификатына ие болды. 2012 жылы Астана қаласы әкімдігінің бастамасымен қалада Қазақстандағы екінші жоғары мамандандырылған бас және мойын ісігі бөлімін құру процсін басқарған.....

Пән: Қазақстан тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 7.2В Отарлау және ұлт-азаттық күрес
Сабақ тақырыбы: 1822-1824 жж. патша реформалары 3-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 7.1.2.1 – дәстүрлі қазақ қоғамындағы өзгерістерді өткен тарихи кезеңдермен салыстыру арқылы анықтау
Сабақтың мақсаты: 1822-24 жж жарғылары нәтижесінде Қазақстанда болған әкімшілік-аумақтық өзгерістерді түсіну.

Ер есімі – ел есінде
Сүйінші, халқым, сүйінші!
Сүйіншіге сүйінші!
Шаттан, ата-анамыз,
Шаттан, аға-бабамыз,
Кек қайтарып фашистен,
Соғыс бітті жеңіспен,
Жеңдік жауды күресте
Жасалсын той-мереке.
Т. Жароков
Міне, Ұлы Отан соғысының жеңіспен аяқталғанына бірнеше жыл өтті. Бұл сол кездегі кеңес халқының ержүректілігі мен төзімділіктерін паш ететін, тарихта мәңгілік қалатын күн. Бұл күнді соғыстың алғы шептерінде қайсарлықпен шайқас жүргізіп, ерліктің сан үлгісін көрсеткен ардагерлер тойлайды. Бұл мейрамды өздерінің тылдағы қажырлы еңбегімен жеңісті шыңдаған, станоктың қасынан, егін даласында, күні-түні мал бағып, тынымсыз жұмыс істеген жұмысшылар, ауыл адамдары тойлайды. Бұл мейрамды біздің аяулы да даңқты әйелдеріміз - өздерінің әкелерін, ерлерін, ұлдарын және сүйіктілерін көзінен жасы сорғалай жүріп төзімділікпен күткен, олардың орнын жоқтатпаған аналар мен жұбайлар, қалыңдықтар мен қыздар тойлайды. Бұл мейрамды өздерінің әкелері мен ағалары қанын төгіп, жанын қиып бақытты өмірін қамтамасыз еткен Ұлы жеңістің құрдастары тойлайды.....

Ұқсаттым өршіл тұлғаңды
Ақша қар жапқан шыңдарға.
Жүректен туған жырларды
Асқар тау-ата тыңдар ма.
Ә. Ысқақ
Ұлы Жеңістің 71 жылдығы қарсаңында елімізде соғыс ардагерлерінің ерлігін паш етіп, Отан үшін, келешек ұрпағы үшін, жан аямай майдан кешкен майдангерлер үшін Елбасының қолдауымен жасалып жатқан игі істер баршылық. Солардың арқасында бейбіт өмір сүріп отырған ұрпаққа майдангерлерге осындай құрмет көрсету парыз деп ойлаймын. Соғыс жаңғырығы жылдан-жылға алыстап барады... Ол туралы үлкендерден, көнекөз қариялардан естіп жүреміз. Кинолардан, деректі фильмдерден көреміз.
Әйтсе де өткенге көз жүгіртпей, болашаққа бағдар жасау мүмкін емес. ХХ ғасырдың орта кезінде болған алапат соғыс Екінші дүниежүзілік соғыс болса, соның бір бөлшегі Кеңес Одағының тарихындағы Ұлы Отан соғысы болды. Жан алысып, жан берісер майдан шебінде қасық қаны қалғанша жау оғына қасқая қараған аталарымыз да ұрпақ жүрегінен ұмытылмақ емес.....

Қазақ даласының Ресейге қосылуы ХІХ ғасырдың орта тұсында аяқталды.
Осыдан бастап қазақтар қай жағынан болсада да Ресейге тәуелді күй кешті. Бұл кезде Ресейде капиталистік қоғам өркен жайған болатын. Капитализм Ресейге ғана емес, Кавказда, Орта Азияда, Сібірде, сонымен қатар қазақ даласында да қалыптаса бастаған еді. Ресейде болып жатқан экономикалық өзгерістер, саяси оқиғалар, мәдени даму үрдістері азды – көпті болса да қазақ даласына жетіп жататын.
Патшалық Ресей шет аймақтарындағы халықтарды аяусыз қанады, барлық жағынан дамуына кедергі жасап, соған тікелей күш жұмсады. Бұл жағдай ұлттар арасындағы араздықты қоздырды. Ресейге қараған басқа халықтар сияқты, қазақтың да тілі, ұлттық мәдениетіне зорлық келді, қорланды. ....

Елдің экономикалық құрылымы өндірістік күштердің орналасуымен, өндірістік және ғылыми потенциалдармен және материалдық өндірістің әлеуметтік-экономикалық даму қарқындарымен өзара әрекеттеседі. өндірістің тиімді орналасуы – халық шаруашылық және территориялық пропорцияларды жетілдіруге арналған база. Ғылыми ауқымды, бәсекеге қабілетті жаңа кәсіпорындарды орналастыру арқылы үйлеспеушіліктер жойылады, олар қоғамның мұқтаждықтарын есепке алумен қажетті пропорцияларды белгілейді. Ішкі құрылыстағы ығысулар да салалардың даму қарқындарына, табиғи ресурстарды және қолда бар өндірістік аппаратты пайдалануға байланысты болады:
Сонымен, бір аймақтың дамуы меншікті міндеттерді шешуді ескермегенде басқа аймақтардың мұқтаждықтарын қанағаттандырумен анықталды. Оның экономикасы тиімсіз құрылымдық саясаттың салдары болып табылған, бірқатар ерекшеліктермен сипатталады:
- ауыр өнеркәсіптің шамадан тыс дамуы, соңғы емес, аралық өнімді шығаратын материал сыйымы салалардың басым болуы;
- тұрғындардың қажеттері үшін өндірілетін өнімнің төмен үлесі;
- өндірістік аппараттың технологиялық артта қалғандығы (өнеркәсіптің негізгі қорларының тозуы – 60 % - тен артық, оның шамадан тыс көп үлесі металлургиялық, отын-энергетикалық комплекстерде);
- экологиялық проблемалар – Орталық Қазақстан қоршаған ортаның ластану және құлдырау дәрежесі бойынша, табиғатқа антропогенді жер етудің жиынтығы бойынша республикада алдыңғы орындардың бірін алады (ол атмосфераға зиянды заттардың лақтырыстары бойынша – бірінші орын).
Барлық постсоветтік кезең бойында орталық органдар аймақтың әлеуметтік, әлеуметтік-экономикалық дамуы үшін база құруға емес, көмір өндіру бойынша міндеттерді шешуге баса назар аударды. Шаруашылықты жүргізудің және әлеуметтік проблемаларды шешудің жағымсыс тәжірибесі – бұл аймақты шаруашылықтық игерудің технократтық тұжырымдамасын айтарлықтый іске асыру, ол өндірістік мақсаттардың әлеуметтік мақсаттардан басылымдығымен ғана емес, сонымен бірге келешекті міндеттерді шешуге зиян келтіріп, ағымдағы қиыспаушылықтарды жоюға жұмсалатын күштерді шоғырландырумен де сипатталған.
Өндірісті дамыту, ҒТП бойынша шараларды жүзеге асыру, өнім сапасын жақсарту үшін өте қолайсыз жағдайлар қалыптасты. Сондықтан өнеркәсіптегі онсыз да ескірген өндірістік аппарат, соңғы екі-үш жылда алапатты түрде бұзылады, бұл көптеген кәсіпорындардың тоқтатылуы және жабылуы үшін қосымша себеп болуы мүмкін. Сонымен бірге, бұрын көрсетілгендей, біздің экономикамыздың жетілмеген құрылымын есепке алу керек. ....

Ердос Төлегенов - журналист, әлемнің бірнеше елінде жарық көретін балаларға арналған “OYLA” ғылыми журналының негізін салушы

Интернет дамығалы газет-журналдың болашағына сенбейтіндердің саны көп. Тек Ердос Төлегенов олардың қатарынан емес. Ұзақ жыл “Эксперт Қазақстан” журналында қызмет еткен ол тек Қазақстанда емес, көптеген дамыған елдерде сұранысқа ие журналдың негізін салған.

“Балаларым өскен сайын, оларға оқуға ұсынатын сапалы әрі қызықты қазақстандық басылымның жоғын түсіндім. Ал біздің бала кезімізде ондай журналдар бар еді. Айналамда да ғылымға қатты қызығатын жастар көп болатын. Сондықтан, мен біздің балаларымыз білімді, жаңалыққа құмар, мәдениетті және сыни ойлай алатын адам болып өскендерін қаладым”. ....

Владислав Трифонов – Маңғыстау облысы әкімінің кеңесшісі

Владислав Трифонов – пейілі кең, жүрегі жұмсақ жан. Бірінші топтағы мүгедек боласа да, үнемі айналасындағы адамдарға көмектесіп келеді! Ол тағдырдың тауқыметіне қарсы тұра білді, бойындағы жігер мен қайсарлық оны алға жетелеп, Маңғыстау облысы әкімінің кеңесшісі лауазымына дейін өсті.

Владислав Трифонов 1972 жылы өмірге кеген. 15 жасында Владиславтың көзі көру қабілетінен 99 % айырылады. Көз жанарының көруі нашарлағаны үшін ол 1-ші топтағы мүгедек болып қалды. Мұндай қиындыққ тап болған кез-келген адам өмірден баз кешіп, қиналары сөзссіз. Алайда Владислав тағдырдың сынағына қарсы тұра білді. Ол жасымай Шевченко қаласындағы техникалық училищеге оқуға қабылданып, «слесарь» мамандығын меңгерді. Мүгедектігіне байланысты кәсібі бойынша жұмыс істей алмайтындығын түсініп, 1994 жылы Ақтау қаласының «Меридиан» медицина колледжіне «фельдшер» мамандығы бойынша оқуға түсті. Оқуын аяқтағаннан кейін 23 жыл бойы мануалды терапия маманы болып жұмыс істеді.....