Реферат: Экономика | Әлеуметтану білімінің тарихи қажеттілігі

Әлеуметтік фактыларды ғылыми бақылау мен топтастырып жіктеудің алғашқы әрекетгері біз үшін Платонның "Республикасы" мен "Заңдарында" және Аристотельдің "Саясатында" сақталып қалды, бірақ олардың бәрі тек алғашқы талпыныстар болған еді.Алайда, осынау шығармаларда тұтас алғанда коғам азаматтық қауымға немесе мемлекетке ұйымдасу ретінде қарастырылады, ал Рим империясы заманында, орта ғасырларда және Ағартушылық ғасырларында әлеуметтік құбылыстарды барлық ғылыми зерттеулер тым узік-узік болды. Бұл зерттеулердің кебіреулері экономикалық, енді біреулері - заңгерлік, үшіншілері - шіркеулік, төр-тіншілері - саяси сипатта болды. Ешкім де ассоциация мен әлеуметік ұйымды толық күйінде сипаттауға талпынған жоқ; ешкім де нақты емір тұтастығын түсінуге ми қатырған жоқ. Тек ағымдағы ғасырда ғана ғылыми әдістер бұл ауқымды міндетті шешуге жуйелі қолданыла бастады, және де ол колданылғанан кейін зерттеуде басқа салаларындағы секілді, қоғамды зерттеуде, ол әдістер өзін білімнің ортақ жиынтығына елеулі үлесімен молынан марапаттады.Қазіргі кезде біздің қолымызда әлеуметтік қатынастар жөнінде сыннан өткен және ой елегінен өткен, тез ұлғайып келе жатқан білім қоры бар. Енді біздің қолымызда тұтас күйінде қарастырылған қоғамды суреттеу және түсіндіру деп анықтама беруге болатын әлеуметтану бар деп кесіп айту тым қауіпті емес. Ол әлеуметтік құбылыстар туралы ортақ ғылым.
"Әлеуметтану" сөзін тұнғыш рет Огюст Конт озінің "По¬зитивтік философия курсында" позитивті философияның бір бөлігін құрайтын ауқымды әлеуметтік ғылымның атауы ре¬тінде пайдаланды. Конт бірінші болып осы ғылым элементтерін көлденең материалдар, идеялар мен әдістер атаулыдан тазарту қажеттігін айқын көре біліп, бірінші болып барлық шынында да кажетті элементтерді бір уғымға біріктірді. Пла¬тон мен Аристотель саясатты этикадан немесе саясат ғылы-мын саясат өнеріен ешқашан ажыратқан емес. XVIII ға¬сырда саясат ғылымы революциялық рухпен біржола бытыстырылып жіберілді. Гоббс та, Монтескье де, экономистер де қоғамды оның барлык түрлерінде зерттеген жоқ, жэне, Конт: барышна қарыздар Юмның ықпалына қарамастан, оның себептілік уғымындағы ақиқат атаулы әлеуметтік түсіндірмелері әлі едәуір дәрежеде теологиялық және метафизикалық болып қала берді.
Сонымен, Конт бірінші болып осынау кемшіліктегре ұтымдылық сәүлесін септі, қоғам тұтас организм ретінде қарастырылуға тиіс деп кесіп айтып, және барлық байланыстарындағы әлеуметтікк құбылыстар туралы ғылымның фактыларды кеңінен байқап-бақылауға негізделген және саяси өнер мен революциялық мақсаттардан біржола арылған позитивтік ғы¬лымның негізін қалауға тырысты. Әлеуметтану, Конт түсінігінде, әлеуметтік физикаға әбден сәйкес болуға тиіс, өйткені, әлеуметтанудың міндеті коғамның жаратылыстық себептреі мен жаратылыстық заңдарын ашу және тарихтан, саясат пен экономикадан метафизикалық және жаратылыстан тыс іздерді олар астрономия мен химиядан қалай қуылса, солай қуып тастау болуға тиіс. Конт, позитивтік әдіске сүйене отырып, әлеуметтану жеткілікті дәрежеде болашақты болжап, прогресс барысын көрсете алатын ғылым бола алады деп білді.
Конттан кейін әлеуметтану негізіен ғылыми ой барысын күрт өзгерткен ілімнің бүкіл қуатын әбден сезіне білген кісілер еңбегінің арқасында дамыды. Жаратылыстық дүниені эволюциялық түсіндіру білімінің барлық салаларына бойлады. Жаратылыстық сұрыптау заңы және өмірді организмнің қоршаған ортаға бейімделу процесі ретінде түсіну осы заманғы биология мен психологияның өзегіне айналды. Эволюциялық философия сөзсіз кеңейіп, адам омірінің әлеу-меттік құбылыстарын да қамтуға тиіс болатын. Тіршілікті протоплазмадан адамға дейін ізерлеп шыққан ғылым оның ішкі құрылысын тусіндірумен шектеле алмайтын еді. Ол оның толып жатқан сыртқы қатынастарымен, этностық топтармен, адамдардың жаратылыстық қоғамдарымен және оларда байқалатын барлық қубылыстармен танысып, сондайақ соның бәрі бүкіләлемдік эволюцияның нетижесі емес не деген мәселелерін зерттеуге тиіс болатын. Сондықтан әлеуметтік қатынастарды эволюция ықпалымен түсіндіруге ишараны біз тек Герберт Спенсердің алғашқы шығармаларынан ғана емес, Дарвин мен Геккель туындыларынан да табамыз. Бұл ишаралардың өздері әлі әлеуметтануды құрамайтын, өйткені ол үшін тікелей әлеуметтік қубылыстардан индукциялық жолмен алынған өзге факторлар кажет еді. Бірақ мұндай ишаралар жаңа ғылымның туғырлары қайда жатқанын жеткілікті көрсететін; сонымен бірге олар әлеуметтанудың негізгі
ұғымдарының кейббіреулерін жеткілікті айқындап, әлеуметтанушы тек тарихшы, экономист, статист қана емес, биолог және психолог болуға тиіс екендігін дәлелдеп берді. ....
Рефераттар
Толық
0 0

Реферат: Педагогика | Гүлдене бер Республикам менің

« Менің елім-Қазақстан» Қазақстанға әлемнің басқа елдері қызыға да, қызғана қарайды. Олар біздің көнбіс те еңбекқор халқымыз бүкіл Европаның қоректендіре алатын дүние жүзіндегі ең тамаша бидайды өсіре білетіндігі үшін сыйлайды. Енді біреулері біздің жеріміздің кеңдігіне, өзен-көлдеріміз бен байтақ далаларымызға қызығады. Ал биылғы жұртшылықтың көбі дала данышпандығы мен көрегендігінің үлгісі сынды өзін жақсы басшы ретінде көрсете білген Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтай президентіміздің барлығына қызығады.
Қазақстанның егемендігі туралы декларация. 1991жылдың желтоқсанында екі тарихи оқиға болып өтті. Біріншіден, аса қуатты мызғымас держава болып есептелетін КСРО мемлекеті бірақ сәтте таратылды. Екіншіден, одақтың бір мемлекеттің орнына 15 дербес республика пайда болды. Ескі мемлекеттік құрылыс бұзылып, жаңа типті мемлекет пен жаңа құқықтық жүйе қалыптаса бастады. Ал, 1991жылдың 16 желтоқсанында «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» ҚР-ның конститутциялық Заңы жарияланды. Бұл-еліміздің ешкімге тәуелсіз дербес мемлекет екендігін дүниежүзіне әйгілеген аса қасиетті құжат. Осы күннен бастап еліміз ешкімге жалтақтамай, өз бетінше өмір сүріп келеді
Гүлдене бер Республикам менің.
Республикамыз егемендік алып, тәуелсіздікке қол жеткізгелі бері елімізде әр қилы өзгерістер өтіп жатыр. Қазақ жастарының Кеңестік империялық саясаттық өтемдігіне қарсы бас көтерген 1986 жылғы желтоқсан оқиғасы тәуелсіздігіміздің бастауы болғаны белгілі. Іле-шала Балтық жағалауы республикаларында, Грузяда,Молдавяда, толқулар болып өтті де, тәуелсіздік лебі айқынырақ сезім бастады.
Халықтың хан мен теріне суарылған кеңестік қатал жүйе елдің ынта-жігерін тұсап, күш-қайратын құрсаулап келгені анық. «Ұзақ жылдар бойы халықтың бойындағы буырқанған қуат дамуға емес, өлместің күнін кешуге жұмсалып жатты,-деп атап айтылды жолдауда. Біз жаңа жүз жылдықтың табалдырығына қилы-қилы мұраны арқалап жеттік, сонымен бірге ұлттық тарихта бізге дейін ешқандай ұрпақтық қолына тимеген мүмкіндікті ала келдік.....
Рефераттар
Толық
0 0

Реферат: Психология | Қараңғы мезгілде автомобильді басқару

Жүргізуші ақпараттың көп бөлігін көзбен көру арқылы алады. Шамамен (85%-90%-ы) деп есептеуге болады. Күндіз жүргізушіге еркін жүруге ақпарат мол болса түнде қараңғылыққа байланысты жүргізушілерге жол жүруне қиындық туындайды. Түнде жүргізушінің қабылдау қызметі нашарлап, сонымен бірге оның қимылдау қызметі де нашарлап ашушаң болып келеді. Сондықтан түнгі уақытта жолда жүру қарқындылығын 5-10 төмендесе де, автомобиль апаттары күрт өсіп кетеді.
Ресей мамандарының пікірі бойынша түнде жүрру 2 есе қауіпті. Ал ағылшын мамандарының мағлұматы бойынша 2/3-і жолдағы қайғлы апаттар болып есептеледі. Кешкі уақытта апат саны 3% өссе, түнде 30%-ке жетеді, бұл жүргізушінің жұмыс қабілетінің 56% дейін қалыпты жағдайынан түсуіне байланысты.
Францияда да апаттардың көп бөлігі түнде болып, жол апаттарынан қайтыс болған адамдардың саны 57%-ті құрап отыр.
Осыларға қарағанда түнде көлік жүргізу өте қиын әрі жауапкершілігі күшті жұмыс ьолоып саналады.
2. Негізгі апат тудырушы себептері
1. Жүргізушінің көру қабілеттілігінің төмендеуінің бірнеше факторлары бар. Олар:
- географиялық орналасуы.
- айдың жарқырауы.
- бұлттың тығыздығы.
- өңірдің өзгешеліктері.
- жыл мезгілі.
- метрологиялық жағдайлар. ....
Рефераттар
Толық
0 0

Өмірбаян: Зүлфия Чиншанло Салахарқызы (25 шілде 1993 жылы)

Зүлфия Салахарқызы Чиншанло (25 шілде 1993 жыл; Алматы, Қазақстан / Қытай деректері бойынша шын есімі Жао Чаң Лиң және Қытайдың Хунань провинциясында туған) — қазақстандық ауыр атлет, 2009, 2011 және 2014 жылдары әлем чемпионы, 2012 жылғы Лондондағы Жазғы Олимпиада ойындарының чемпионы. Ұлты — дүнген. Әкесі — Чиншанло Салахар, дүнген және орыс тілдерін білетін кәсіпкер.
Жетістіктері
Пошта маркасы, 2013 жыл
2008 жылдан — ауыр атлетикадан ҚР Ұлттық құрама командасының мүшесі. Ауыр атлетикадан 53 кг дәрежесінде қос сайыстан 219 кг жиынтығын жинаған әлемнің ең жас чемпионы (Оңтүстік Корея, 2009). XVI Азия ойындарының күміс жүлдегері (2010). ҚР Еңбек сіңірген спорт шебері (2009)....
Өмірбаян / Биография
Толық
0 0

Өмірбаян: Халифа Алтай Ғақыпұлы (1917 жылдың 18 желтоқсан)

Ғалым, діни ағартушы ұстаз Халифа Алтай Ғақыпұлы 1917 жылдың 18 желтоқсанында Шығыс Түркістан аймағы Шіңгіл ауданының Жарынты өзенінің бойында дүниеге келген. Сауатын алғашында әкесі Ғақып Қаракеленұлынан, кейін ауыл молдасынан ашқан. Абақ керей ішіндегі Жантекей руынан шыққан.
Отбасылық жағдайы
Бірінші әйелі Үндістанда көз жұмған. Екінші әйелі – Бибәтіш Алтай Жүнісқызы.
Ғалымның Абдулсаттар, Абдулсамет, Абдуррахим, Аднан есімді ұлдары мен Шакира, Шекүре, Мешкүре, Айсен атты қыздары бар.
1933 - 1938 жылдары Қытайдағы қуғын-сүргінге байланысты ел-жұрты Баркөл, Гансу, Цинхай аймағына қоныс аударды;
1940 жылы Халифа Алтай және Елісхан, Зайып бастауымен бірнеше мың адам Тибет арқылы Үндістанға барды;
1941 жылы Кашмир өлкесінде тұрақтады. Кейін Үндістан мен Пәкістанға өтіп, онда арабша, урдуша білім алды;
1952 жылы Араб, урду тілдерін білген Халифа Алтай алғашында Пәкістанның Пешавар қаласында қызмет етеді. Кейін сонда құрылған "Шығыс түркістандық қазақ көшіп келушілері қоғамының" жауапты хатшысы болды;...
Өмірбаян / Биография
Толық
0 0

Дипломная работа: Экономическая сущность малого предпринимательства

В большинстве стран мира рост малого бизнеса имеет большое значение для развития всей экономики и повышения ее эффективности.
Предпринимательство является главнейшей, громадной важности политической и экономической задачей. Малое предпринимательство в сегодняшнем Казахстане, хотя и испытывает значительные трудности, - уже свершившийся факт. Оно защищено законом и будет развиваться.
Интерес к бизнесу естествен и оправдан. На наших глазах создаётся новая экономическая основа общества, появляются люди, стремящиеся организовать собственное дело, желающие не приспосабливаться к новым условиям, а жить в них, проявлять инициативу, выражать себя в свободной трудовой деятельности. Этому способствует демократизация общества и хозяйственной деятельности.
В Республике Казахстан интенсивно создаются все условия для развития предпринимательской деятельности, в частности, осуществлена большая работа по приватизации собственности, ставшей прочной экономической основой для развития предпринимательства.
Малые и средние предприятия – это база экономики, в перспективе это самая устойчивая ее часть. Только с развитием малого и среднего бизнеса возможно построение стабильно функционирующей рыночной экономики. Неоспоримой истиной считается, что малый бизнес формирует дух и среду предпринимательства, без которых рыночная экономика невозможна.
Развитие малого и среднего бизнеса должно быть основой развития государства, его экономики. ....
Сборник дипломных работ [бесплатно]
Толық
0 0

Өмірбаян: Дербісәлі Шейх Әбсаттар қажы Бағысбайұлы (1947 жылы 15 қыркүйек)

Дербісәлі Шейх Әбсаттар қажы Бағысбайұлы (15 қыркүйек 1947 жылы туған, Түркістан облысы Түлкібас ауданы) – шығыстанушы, дінтанушы, әдебиет зерттеуші, жазушы, сыншы, филология ғылымдарының докторы (1998).

М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің филология факультетін үздік бітірген (1969).

1970 - 75 ж. КСРО Ғылым Академиясы Шығыстану институтының аспирантурасын оқыды.
1975 - 1976 ж. Марокко корольдігі, 1985-86 ж. Тунис Араб республикасы университеттерінде араб тілі мен әдебиеті бойынша біліктілік арттырудан өтті.
1976 - 77 ж. ҚР Ғылым Академиясының М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының ғылыми қызметкері.
1977 ж. әл-Фараби атындағы Қазақ Мемлекеттік Ұлттық университетінде ассистент, аға оқытушы, доцент, филология факультеті деканының орынбасары, Шығыс филология кафедрасының меңгерушісі.
1986 - 1988 ж. КСРО Ғылым Академиясы Шығыстану институтының докторанты.
1989 ж. Шығыстану факультетінің деканы.
1991 - 97 ж. Тілдер және Халықаралық байланыстар жөніндегі проректор.
1997-2000 ж. Қазақстан Республикасының Сауд Арабиясы Корольдігіндегі елшілігінің кеңесшісі, 1-сыныпты кеңесші дипломатиялық лауазым иесі.
2000 және 2005 ж. Қазақстан мұсылмандарының III және IV Кұрылтай жиынында Қазақстан мұсылмандары Діни басқармасының төрағасы, Бас мүфти, 2007 ж. Орта Азия мүфтилер кеңесінде бірауыздан осы кеңестің төрағасы,
2000 жылдың тамызында Босния мен Герцеговинаның астанасы Сараевода және 2002 ж. сәуірде Кипрде өткен Еуразия Ислам Шурасының IV - V халықаралық конференцияларында осы ұйым төрағасының бірінші орынбасары болып екі рет сайланды.
1977 ж. «Арабтілді Марокко әдебиетінің даму дәуірлері» деген тақырыпта (ғылыми жетекшісі - профессор Ю.Н. Завадовский) кандидаттық, 1998 ж. «VIII - XX ғасырдағы арабтілді Марокко сөз өнерінің әволюциясы» атты тақырыпта докторлық диссертация қорғаған. Қазақстан ғылымының өкілі ретінде Бағдад (Ирак), Сана (Солт. Иемен), Аден (Оңт. Йемен), Мекнес (Марокко), Токио (Жапония), Кашмир (Үндістан), Пешавар (Пәкістан), Мадрид (Испания), Колумбия (Нью-Иорк) университеттерінде дәріс оқыды. Бірқатар халықаралық ғылыми-теориялық конференциялар мен симпозиумдарға (Душанбе - 1985, Москва - 1989, 2000, 2004, Александрия - 1992, Сеул - 1995, Мадрид 1996, Дели, Кашмир - 1999, Берлин - 2002, Каир - 2003, Афины - 2004), ЮНЕСКО-ның діни-мәдени конгрестеріне (Ташкент - 2000, Доха - 2001) қатысып, баяндамалар жасаған.....
Өмірбаян / Биография
Толық
0 0

Шығарма: Тәуелсіздіктің бақытты балалары

Дүниеде тәуелсіз Қазақ елі бар. Әлемде егемен Қазақстан бар. Оның көп ұлтты, тату, ынтымақшыл халық бар. Қуатты экономикасы, сенімді саяси жүйесі бар. Ең бастысы – бүгіннен нұрлы, бүгіннен кемел болашағы бар. Сол күнге берік сенім бар! Нұрсұлтан Назарбаев Халықтың тілеуі бабалар арманы орындалған, Тәуелсіздігіміздің 25 жылы құтты болсын»,-деген құрбымның хаты мені ерекше жылулық нұрымен өзіне тарта түсті.Әрбір Ұлы Даланың перзенттері бұл мерекені жүрегімен сезіне және мақтана білу керек... Одан әрі досым ойын жалғастыра түсіп:
- Бәйтерек –Астананың сондай-ақ менің мәңгілік мақтанышым. Мұнда өзге ұлт өкілдерінің балаларымен бірге сабақ оқимыз және ойнаймыз. Бір шаңырақтың астында тату-тәтті тұрамыз. Біздің өзгелерден ерекшелігіміз осында,- депті. Хатты оқып шығып, мен де бір сәт ой құшағына бөлендім: - Мен Тәуелсіз еліміздің бақытты ұрпағымын. Халқымызда «Бақ берерде елге ырыс қонады, ұстанған жолы дұрыс болады» деген даналық сөз бар. Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Біздің жас мемлекетіміз өсіп-жетіліп, кемелденеді, біздің балаларымыз бен немерелеріміз онымен бірге ер жетеді» деген Елбасы сөзі менің келешегімнің жарқын болатынына сенім ұялатады,- дедім құрбыма жазған хатымның алғашқы сөйлемінде.
Естеміс, Бумын, Ер Түрік,
Сөз сөйле содан келтіріп.
Білге қаған, Елтеріс, Жеңіске жеткен жең түріп
Күлтегін, Тоныкөк тегіміз, Ежелгі түрік еліміз.
Алтайдан Альпыға дейін
Созылып жатқан жеріміз.
- Құрбым, қарашы біздің Тәуелсіз жеріміз қандай кең, бабаларымыз «Мәңгілік Ұлы даланың» тарихын атының тұяғымен жазған дегені осы емес пе?. Көк айдынды Каспийден – кенді Алтайға, қарт Оралдан – ақ басты Алатауға дейінгі аралықты алып жатқан кең байтақ қазақ жеріне - тұтас алғанда: 40 Израиль, 10 Швейцария, 2 франция, 6 Албания, 5 Белгия, қос Германия сыйып кетеді екен. Қазақтың осы ұланғайыр маң даласын Қоңыраттан шыққан Алпамыс батыр, Қарақыпшақ Қобыланды, Қамбар батыр мен Ер Тарғын, Қабанбай мен Бөгенбай, Бұқарбай мен Ағыбай, үш жүздің басын қосқан Абылай, Кенесары мен Наурызбай, Жалаңтөс пен Жанқожа батырлар қоғап келді, қорған болды. Иә, бұл – Үлы Даланың тарихы.. Енді, міне, сол Тәуелсіздігімізге 25 жыл. Көне тарих халықтары өзінің ерік-жігерін, ақыл-парасатын, қажыры мен қайратын биік мұрат жолындағы жасампаздық істерге жұмылдырған кезеңдерде небір қиындықтарды еңсеріп, дамудың ғажайып асқар биігіне көтерілгенін көрсететін жарқын мысалдары көп. .....
Шығармалар
Толық
0 0

Эссе: Аманат

Дүние есігін ашқалы бері біз тәуелсіз елдің ауасымен тыныс алып келеміз. Кіндік қанымыз тамған жердің қандай ыстық, әрі жақын екенін өсе келе көз жеткіздік. Отан амандығы-ел тәуелсіздігінің таңы бір дәлелі.

Көптеген адамдар тәуелсіздіктің қасіретпен келгендігін біле бермейді. Яғни, қазақ елінде болған жағдайы сезіне алмай, ұмытып жатады. Ал ата-бабамыздың сан жылдардан бері армандарын мақсатқа айналдырып жан аямай күрескен батырларымызды қалай ұмытпақшымыз? Олардың болашаққа деген сенімінің арқасында мәңгі ұмытылмас бақытты жеңіп берді. Біз үшін құрбан болғандардың ерлігі естен шығармау керек деп қорытынды шығаруға болады.

Ал енді біз жаңа заман келбетінің әдемілігін өз көзімізбен көре аламыз. Жарқыраған күнді, көк аспанды,көз тартардай керемет табиғатты, көңілді адамдарды күн өткен сайын көру қандай бақыт. Ата-бабамыздың берген бақытын жәй ала қоймай оны аманат ретінде қарастырып, қайтадан жоғалтудан аулақ болу міндетіміз деп санаймын. Осылайша біз тарихымызға көз жүгіртіп өз аманатымыз бар екенін еске түсіріп отырсақ міндетті түрде әлем картасынан ойып тұрып орын алатынай дәрежеге жетіміз. Қазіргі заманда айнала қарасақ, бақытты аманатқа ие миллиондаған адмадар жүреді, және әрқайсынын бір-біріне ұқсамайтын елге тигізер үлестері көп-ақ. Әрюбір өз елін көркейтуге байланысты міндетін атқарып жүр деген сеніммен, тәуелсіз елімізді мәңгілік дәрежеге көтереміз. Ел дамуына барша халыққа жәрдемші тұңғыш президентіміз Н.Ә.Назарбаевтың сөзіне қосылмасқа болмайды. Шыныменде "қазыр бой жарыстарын емес ой жарыстыратын заман". Мысалы осы күнге дейін әлі де аты өшпеген ұлы- ақын жазушаларымыздың өмірбаянын оқысақ олардың қолдарынан ешқашанда кітап түспеген, ерте кезден сауаттарын ашып, оқудан жалықпаған деп жазылады.......
Эсселер
Толық
0 0

Реферат: Құқық | Конституциялық реформалар

Конституциялық реформалардың алғышарттарын қоғамдық дамудың бүкіл объективтік барысы әзірлейді. Олардың уақтылы ескерілмей қалуы да мүмкін, мұндай жағдайда қажетті конституциялық реформалар кешеуілдеп жүргізіледі немесе мүлде жүргізілмей қалады. Мұның қоғамдық қозғалыстың жүрісін тежері даусыз.
Егер конституциялық реформалар қажетті себептерсіз, алғышарттарсыз жүргізілсе, тіпті қоғамдық даму кезеңдерінен ілгерілеп кетсе, онда мұның өзі оның шын болмыстан алшақтауына, сондай - ақ қоғамға теріс ықпал жасауына әкеліп соғары сөзсіз, өйткені шешімі әлі пісіп - жетілмеген міндеттерді алға тартуы ықтимал. Конституциялық реформа жүргізудің алғышарттары мен сәттерін анықтаудағы қателіктердің екі жағдайда да ұзақ мерзімдік зардаптары болады, өйткені Конституция мен оның нормалары ұзақ бойы қолданылады, ал кей кездерде Конституцияның қате ережесін бірден түзетудің мүмкіндігі бола бермейді. Сол себепті конституциялық реформалар туралы, оны жүргізудің алғышарттары туралы мәселе барынша байыпты ғылыми тұрғыдан келуді қажетсінген еді, Назарбаевтың абыройына қарай, конституциялық реформалардың, Конституцияның өзінің негізгі идеяларының авторы ретінде оның бұл міндетті терең ғылыми негізде барынша нәтижелі орындап шыққанын айту керек.
Бұл міндеттерді шешу барысында ол конституциялық құрылыстың, елімізде жинақталған тәжірибесімен және басқа мемлекеттердің орасан мол тәжірибесімен егжей - тегжейлі танысты. Оның " Ғасырлар тоғысында " кітабында мынадай бір айғақ бар: конституциялық реформаларға әзірленген кезде жинақтаған мол білімі өз алдына, ол конституция жөніндегі референдумның алдына (тіпті демалыста жүріп) әлемнің он екі елінің конституцияларын зерделген екен.
1993 жылғы Конституция қабылданғаннан кейін де өмір бір орынында тұрып қалған жоқ. Назарбаев өмірдің өзі - ақ оның кемшіліктерін, әлеуметтік - экономикалық және саяси процестердің шын ахуалынан аулақ жатқандығын көрсеткенін жазады. Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізу объективтік тұрғыдан қажеттіліке айналды. Осындай жағдайда ол, егкр халық қолдайтын болса, онда конституциялық реформаларды ары қарай жүргізе беру жөнінде тоқтамаға келеді. Конституцияны өзгерту және толықтыру қажеттігін немесе жаңа Конституция қабылдау қажеттігін негіздегенде, ал Ата Заңның ұзақ мерзімнің ішінде тұрақты болуға тиіс екеніне, әрі қазіргі уақытта қанша сапалы болғанына қарамастан, Конституцияның, әсіресе, өтпелі кезеңде өзгермей тұрмасын да ескерусіз қалдыра алмады.
Президент былай дейді: "... қоғамның бір орында тұрмайтынын, жаңа сан қилы саплық деңгейлерге котерілетінін, кез келген мемлекеттік шешімдер мен құжаттардың ерте ме, кеш пе, бәрібір уақыт талабынан қалып қоятындығын ойладым. Ондай көптеген қоғам мен мемлекет өмірінде болып жатқан шын өзгерістерді бейнелеуге тиісті Конституцияның да қашып құтыла алмайтындығы даусыз. Сондықтан кез келген елдегі конституциялық процесс Конституцияның қабылдануымен тоқтап қалмайды. Әлеуметтік - экономикалық және саяси процестердің құықтық кепілдемесі қоғамдағы өзгерістер қарқынына ілесіп қана қоймай, алға озып отыруға тиісті"....
Рефераттар
Толық
0 0