Пән: Физика Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Жарық құбылыстары Сабақтың тақырыбы: Шыны блоктар арқылы өткен жарықты зерттеу. Жарықтыӊ сыну заӊы. 1-сабақ Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 8.5.1.6 – жазық параллель пластинада сәуленің жолын салу; Сабақтың мақсаттары: Оқушылар: - жазықпараллель шыны пластинада сынған жарық сәулесініӊ жүрісін сыза білу; - үшбұрышты шыны призма арқылы өткен жарықтыӊ жүрісін сыза білу; - жарықтыӊ сыну заӊын қолданып есеп шығару; - жарықтыӊ сыну заӊын қолданатын мысалдар келтіру......
Пән:Информатика Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Компьютер және желінің техникалық сипаттары Сабақ тақырыбы: Компьютерлік желілер 2-сабақ Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 8.1.3.1 – желінің өткізу қабілетін анықтайды Сабақ мақсаты: желінің өткізу қабілетін анықтай алады өткізу қабілетін анықтауға есептер шығарады.......
Пән:Алгебра Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Функция, оның қасиеттері және графигі. Сабақ тақырыбы: Функцияның қасиеттері 1-сабақ Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 10.4.1.4 График бойынша функцияның қасиеттерін сипаттайды: 1) функцияның анықталу облысы; 2) функцияның мәндер жиыны; 3) функция нөлдері; 4) функция периодтылығы; 5) функцияның монотонды аралықтары; 6) функцияның таңба тұрақтылық аралықтары; 7) функцияның ең үлкен және ең кіші мәндері; 8) функцияның жұп, тақтылығы; 9) функцияның шектілігі; 10) функцияның үзіліссіздігі; 11) функция экстремумдары. Сабақ мақсаттары: Функцияның симметриялы жиын, жұп, тақ, периодты, шектелген, үзіліссіз, функция монотондылығы, экстремумдары ұғымдарымен және олардың графиктерінің қасиеттерімен таныстыру......
Балдәурен – балалық шақтағы бір бейне әлі есімде. Ол ауылдағы Тасқынбай атаның келбеті еді. Қадірменді қария тарих туралы, өткен бабалар өмірі туралы керемет әңгімелер айтатын. Соның бірі төмендегідей толғаныс-тын.
“Батырлардың ішіндегі хас батыр ғана өлімнен қорықпаған, келер күн, ұрпақтың ертеңі деп найзасын көкке шаншып, шарқ ұрған солардың бірі ғана емес-ау, бірегейі Бердіқожа батыр еді ғой. Ол тек шанышқылының ғана емес, алты Алаштың, тұтас қазақтың қайсар, ер мінезді ұлы болатын. Әттең ... Осы күнге дейін бабамыздың жерленген жерін біле алмай жүргеніміз өкінішті-ақ!” – дейтін қария. Содан кейін ол кісі бізге мейірлене көз тастап: “Ал, сендер, балаларым, алда-жалда батыр бабаларың туралы естіген-білгендерің болса – ұрпаққа естелік қалдырыңдар, зиратын тапсаңдар, басына барып дұға оқып, кіндік қаны тамған жердің бір уыс топырағын біздің атымыздан салыңдар. Сонда бабаларыңның аруағы бір аунап түсері хақ!”, деп аталық аманатын айтушы еді. Бұл сөзді кейінірек Қаратай Тұрысов, Мекембай Омаров ағаларымыз да еске алып, қостап-қолдап, қуаттап жүретін.
Одан бері де көп уақыт өтті. Талай су ағып, бірталай дүние өзгерді. Ұрпақтың алмасуы, қоғамның ауысуы болды. Қайда жүрсем де ауыл ақсақалы аманат еткен сол бір сөз құлағымнан кетпей қойды. “Шанышқылы Бердіқожа батыр! Ол кім? Қандай батыр, несімен батыр болған? Неге шанышқылы деп тұтас рудың атын батырға қосарлап айтады? Қазақ еліне қандай еңбегі сіңген? Тарихта бар болса, жерін жаудан қорғаса, ерлік көрсетсе – неге есімі Қарасай, Қабанбай, Бөгенбай, Наурызбай және тағы сол секілді батырлардың қатарында аталмайды? Зираты қайда? Ұрпақтары неге үнсіз?” деген сауалдар жан-жағымнан үздіксіз қаумалап, үнемі мазалап жүретін. Әсіресе соңғы кездері: “Неден бастау керек? Кімге бару қажет?” – деп жиі ойланатынмын. Мұның жауабы бір күні табылды.
2005 жылдың 22 шілдесі болатын. Қызметтен келіп, әдеттегідей “Егемен Қазақстан” газетін оқи бастадым. Онда филология ғылымдарының докторы, профессор Ақселеу Сейдімбектің “Байғозы батыр” атты көлемді дүниесі жарық көріпті. Оқып отырып төбем көкке бір елі жетпей қалды. Таптым! Табылды!
Мақалада шанышқылы Бердіқожа батыр туралы ғалым – қаламгер ағамыз бір рет емес, үш жерде ерекше атап көрсетіпті. Төмендегі жолдарды жүрегім толқып, сірә, он-жиырма рет оқыған шығармын. “Байғозы батыр өз кезегінде ... керей Жарылғап, әлтеке Жидебай, шанышқылы Бердіқожа, шапырашты Наурызбай, уақ Баян, албан Райымбек сияқты батырлармен жорықтас жолдас, төс тигізген дос-құрдас болады. Осы орайда Мәшһүр Жүсіп Көпеевтің сөзі еске түседі, – деп жалғастырады ғалым. — “Абылай ханның заманындағы қазақ жұртынан шыққан батырлар қаракерей Қабанбай, қанжығалы Бөгенбай, қаз дауысты Қазыбек, Шақшақұлы Жәнібек, көкжарлы көкжал Барақ... шанышқылы Бердіқожа, сырым Малайсары... балтакерей Тұрсынбай, тарақты Байғозы, он сан Орта жүзге ұран болған Олжабай, Малай жәдігерден Жауғаш, Биғаш, бөрі тонды бөрте атты, бөрі бас Орманшы, ақсары Шотана, қозған Биікше мерген, қарауылшысы әлтеке Жидебай, уақ Баян. Бұл айтылған батырлардың бәрі де Ербекейше бұзау жарып батыр атанған емес, жалғыз жүріп қалмақтың қамалын бұзған батырлар...
Алтын қақпалы қорғанды бұзатұғын жолда сырым Малайсары да бар еді, шанышқылы Бердіқожа да бар еді, – депті Мәшһүр Жүсіп”.....
Материалды ағым түсінігі логистикада негізгі болып табылады.Материалды ағымдар шикізаттың алғашқы көзінен бастап соңғы тұтынушыға дейін шикізаттарды, жартылай фабрикаттарды және дайын бұйымдарды тасымалдау, қоймалау және олармен басқа да материалды операциялар жүргізу нәтижесінде пайда болады. Материалды ағымдар түрлі кәсіпорындар арасында немесе бір кәсіпорынның ішінде жүруі мүмкін. Материалды ағымдар дегеніміз – логистикалық операцияларды жүргізу барысында қарастырылатын және мерзімдік интервалға жатқызылатын жүктер, бөлшектер, тауарлы материалды құндылықтар.....
Демім ішіме сыймай, жүгіріп, табалдырықтан аттаған бойы үйдің тыныштығына көзім жетті. Сықырлап басқан әрбір қадамым күнде көретін, қабырғада ілініп тұрған, көздерінде терең мағына жатқан, әкемнің көздерінен аумайтын суретке бүгін де көзім түсіп, қасына еріксіз жақындадым. Атам болатын. Мойнына асылып, иіскеп-иіскеп сүйіп, арқасына жүгіріп барып құшақтап, дауысын өз аузынан естімесем де, оны қатты жақсы көретінмін. Бір-ақ сурет. Мауқымды басатын. Әкем мен анамнан естіген ең әдемі, керемет сөз - «атаңа ұқсайсың» деген сөз. Әкеме келіп: «Атам қайда? Неге ол бізбен бірге емес? Неге мен атамды көрген емеспін?» деген мыңдаған сұрақтарыма естіген жауабым «Ол да сені жақсы көреді. Атаң өте алыста» деген бір ауыз сөз болатын. Мүмкін мені аузынан сүті кетпеген сәби көрді ме, әлде кішкентай кеудемдегі үп-үлкен жүрегімді жаралағысы келген жоқ па, әйтеуір сөздері ащы емес еді. Бірақ сөздері алдаса да, көз алдамайды ғой. Сұрақтарыма жауап тым кеш, қолыма жырым-жырым, беттері санаулы ғана, сарғайып, тозып кеткен, құдды бір отқа кіріп шыққандай дәптер мен бір уыс хаттарды ұстаған кезде айтылды. Жасым отыздың жартысына келгенде ғана әкем менімен ересек адамдарша сөйлесе бастады. Жүрегім қас айырылғандай болды. Дәптерді құшақтаған күйі бөлмеме жүгіріп келіп, үстелдің астына кіріп, беттерді сабырсыздана ақтара бастадым. Атамның иісі. Бауырыма басып, қатты-қатты құшақтап алдым......
Пән: Қазақстан тарихы Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 7.1B XVIII ғасырдағы Қазақ хандығы Сабақ тақырыбы: Жоңғар басқыншылығына қарсы Отан соғысының басталуы 1-сабақ Сабақтың мақсаты: • Қазақ хандығының ішкі саясатына талдау жасау • «Елім-ай» халық әніне тарихи дереккөз ретінде талдау жасау.
Пән:Биология Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Көбею Сабақтың тақырыбы: Өсімдіктегі жыныссыз және жынысты көбеюін сипаттау Осы сабақ мүмкін ететін оқыту мақсаты: • Өсімдіктегі жыныссыз және жынысты көбеюін сипаттау (жаңа тақырыпты меңгеру) Сабақ мақсаты:• Жынысты және жыныссыз көбею формаларын ажырата алу • Әр түрлі өсімдіктер мысалында өсімдіктердің көбею түрлерін зерттеу.....
Пән:Биология Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Адам әрекетінің қоршаған ортаға әсері Сабақ тақырыбы: Адам әрекеттерінің экожүйеге жағымсыз әсері Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 7.3.2.2 экожүйеге жағымсыз әсер ететін адамның шаруашылық салаларынан мысалдар келтіру Сабақ мақсаттары: Адамның шаруашылықтағы іс-әрекетінен экожүйеде туындайтын проблемаларды анықтатып, оларды шешу жолдарын ұсынуға үйрету. ....
Пән:Биология Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Молекулалық биология Сабақ тақырыбы: Көмірсулар Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 10.4.1.2 көмірсуларды құрылымы, құрамы мен қызметтері бойынша жіктеу Сабақ мақсаттары: Көмірсуларды құрылымы мен қасиеті бойынша жіктей алады; Көмірсулардың полимеризация реакциясының ерекшеліктерін атайды.........
