Рухани жаңғыру – адам баласының оның ішкі әлемінің жаңаруы, сана-сезімі, жаңа өзгерісті қабылдай білуі. Рухани жаңғыруда өркениеттің өрге жүзуімен байланыстырамыз. Тарих сахнасына көз жүгіртсек, өскен ұлттың өрби түсуіне осы «рухани жаңғыру дәлел». Көне замандағы көрікті қалаларымыз, сән салтанатты таласқан озық ескерткіштеріміз, мәдени мұраларымыз бұртартпас айғақ болып табылады. Елбасымыз рухани жаңғырудың бірнеше принциптерін ұсынды: Бәсекелестік....
Экологиялық фактор – тірі ағзаға әсер ететін ортаның элементтері, ағза бейімделушілік реакциялар, не адаптациялар арқылы жауап беретін қоршаған ортаның кез келген элементі немесе жағдайы. Кез келген ағзаға қоршаған ортада көптеген экологиялық факторлар әсер етеді. Дәстүрлі жіктеу бойынша оларды абиотикалық, биотикалық, антропогендік деп бөледі. Соның ішінде біздің айтайын деп отырғанымыз антропогендік фактор. Антропогендік фактор – адам қызметінің қоршаған ортаға тигіззетін әсерінің жиынтығы (зиянды заттарды атмосфераға шығарылуы, топырақ қабатының бұзылуы, табиғи ландшафттардың бұзылуы және т.б.), адамның шаруашылық қызметін қарекетінен тікелей ненсе жанама түрде туындайтын фактор. Жанама әсер – биосфераның басқа компоненттерде экологиялық тепе – теңдіктің бұзылу салдарынан атмосфераның жағдайына әсердің тиюі. Бұған ормандар, жойылған алқаптар, жыртылған егістік жерлер, ұйымдастырылған үлкен су қоймалары, өзгертілген өзен ағыстары, мелиоративтік жұмыстар, пайдалы кен қазбаларын ашық әдіспен жаппай алынуы жатады. Ал тікелей әсерге мысал ретінде өндірістен шығатын тастанды заттектерді: күлді, металл оксидтері мен тұздары, күкірттің газды қосылыстарын, аммиакты, көмір сутектерін, радиоактивті газдарды, шаңдарды, озонды, сутекті қосылыстарды және тозаңды келтіруге болады. Адамның шаруашылық іс - әрекеті салдарынан қоршаған ортаның кейбір жерлерінің өзгергені соншалық, табиғи құрауыштарының байланысы басқа болып, бұрынғы кешендерімен салыстырғанда жаңа кешендер қалыптасады. Дүние жүзіндегі шөлдердің шығу тегі негізінде антропогендік болып саналады. Қазіргі уақытта шөл аумағы 10 млн. Шаршы км – ге жетті, бұл бүкіл құрлық аумағының 7 % - на жуық. Көптеген жер көлемінің өзгеруі шаруашылықтың, мыс, егіс алқаптарының тым үлкен болуы, олардың дұрыс күтілмеуі, қорғаныш орман- тоғай белдеулері мен ықтырма белдеулердің болмауы, құрылыс салу, пайдалы қазбалар өндіру кезінде үстінгі қабаттың жалаңаштануы, малдың тым көп жайылуы тағы да басқа жұмыстардың дұрыс жүргізілмеуі салдарынан орын алды ....
Танымдық үдерістің бұл ерекше формалары тіл мен ойлау, сөйлеу секілді адамдық табиғаттың ең жоғарғы көрсеткіштерін құрауымен қоса, күнделікті өмірде туатын қажеттіліктерді де өтеуге бағытталады. Адамның танымдық әрекеті саналы, ғылыми дәйектелген шарттар қатарында өздігінен жүзеге асатын, адам болмысы итермелейтін рефлексті амалдардан да топталады. В.И.Писаренконың «Когнитивтік лингвистика мен «когнитивтік» терминінің семантикасы туралы» атты мақаласындағы «Когнитивтік лингвистиканың пайда болуына әсер еткен когнитивтік ғылымның өзі де уақыт өте келе, әр түрлі мектептер мен ғылыми бағыттарға жіктелу негізінде дамып отыр, мысалы: когнитивтік психология, нейроғылым, антропология және т.б., сондықтан бір ғылым саласына қатыстылығынан туындаған когнитивтік терминнің ұғымдық ерекшеліктерін әр түрлі дәрежеде түсіндіруге болады» деген пікірге назар аударсақ, таным категориясының негізгі белгілері когнитивтік ғылымның мақсатына сай толықтырылып дамып отырады да, оның жалпы ұғымдық сипаттамасы жекеленген танымдық ғылыми бағыттардан, олардың бірліктері мен заңдылықтарынан сұрыпталады. Жаңа пәлсапалық энциклопедияда когнитивтік ғылымға «теоретика-информациялық модельдерді қолдану негізінде сана мен жоғары ойлау процестерін зерттейтін жүйе» деп анықтама берілген [22; 264-б.]. Когнитивтік терминдердің қысқаша сөздігінде ол адамның ақыл-ойымен шұғылданатын әрі оның ментальды жағдайымен тығыз байланыста қарастырылатын, негізгі нысана ретінде когниция мен оның құрылым-үрдістерін қамтитын, ең бастысы, хабар мен оны өңдеу амалдарын зерделейтін ғылым саласы ретінде танылып отыр. Осыған орай, танымдық ғылымның негізі «әрі білім, әрі таным, әрі хабар, әрі адамзат ақыл-ойы мен санасы, әрі оларға сәйкес анықталатын және барлығының биологиялық негізін құрайтын адамзат миы» тұрғысынан айқындалып, күрделі танымдық процестердің тоғысын құрайтын ғылыми жүйе ретінде зерттеліп келеді. Қазіргі ғылымның негізгі екі ерекшелігін өзектей отырып, ғалымдар антропологиялық және пәнаралық даму нәтижесінде жалпы танымдық ғылымға тән негізгі белгілер қатарында төмендегідей мәселелерге көңіл бөлуде: ....
Абай Құнанбаев – қазақ халқының ұлы классик ақыны, ағартушы демократы, ұлтымыздың рухани мақтанышы. Абай өз ауылында арабша хат танығаннан кейін, он жасында Семей қаласындағы Ахмет Ризаның медресесінде 3 жыл оқиды. Оқуға зерек, ұғымтал Абай діни сабақтармен қоса өз бетінше араб, парсы тілдерін үйреніп, шығыс классиктері: Низами, Сағди, Хафиз, Науан, Физули еңбектерімен танысып, тағылым алады. .....
Дүниежүзiн қайта бөлiске салу жолында “Үштiк одақ” (Австро-Венгрия, Германия, Италия) пен Англия, Франция, Ресей коалициясы арасындағы саяси-экономикалық қайшылықтардан түындаған соғыс. ХIХ ғасырдың аяғына таман бұл мемлекеттер арасында өз ықпал аймағын кеңейту үшiн бәсеке күшейе түстi. 1879 жылы Германия Австро-Венгриямен соғыс одағын жасасты, бұған 1882 жылы Италия қосылып, “Үштiк одақ” құрды. Алайда, 1914 жылдан бейтарап саясат ұстанған Италия кейiн өзiнiң бұрынғы одақтастарына қарсы соғысты. “Үштiк одаққа” Осман империясы мен Болгария қосылды. Оған қарсы 1907 жылы Англия, Франция және Ресейдiң соғыс коалициясы – Антанта құрылды. Бiрiншi дүниежүзiлiк соғыс кезiнде Сербия, Бельгия, Жапония, Италия, Румыния, Португалия, АҚШ, Грекия, Қытай және Латын Америкасының бiрқатар елдерi Антанта елдерiмен одақтасты. Соғыстың басталуына 1914 жылдың 28 маусымында Сараевода Босния мен Герцеговинадағы австро-венгр әскерлерiнiң жаттығуларына келген австрия тағының мұрагерi эрцгерцог Франц-Фердинандтың өлтiрiлуi сылтау болды......
Пән: Сауат ашу. Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: «Менің отбасым және достарым» Сабақ тақырыбы: Достық туралы оқиға жазу Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасы на сілтемеу)1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу Сабақ мақсаттары: Тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу. ....
Пән: Қазақ тілі Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Дені саудың – жаны сау Сабақтың тақырыбы: Спорт жарысына қатысамын/жарысты тамашалаймын. Жұрнақ пен жалғау Оқу мақсаты: 1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну 3.4 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу Сабақтың мақсаттары: 2.1.1.1 тыңдаған материал бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу, мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру 2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша тірек сөздерді пайдалана отырып, қысқа жазба/мазмұндама жазу......
Пән: Қазақ тілі Бөлім атауы: Қазақстандағы көрікті жерлер Сабақтың тақырыбы: Қазақстандағы көрікті жерлер Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары: 6.1.4.1-мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау. Сабақтың мақсаттары: Тыңдалым материалының құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар бойынша негізгі ойды анықтау ....
ҒАРЫШҚА САЯХАТ» Мақсаты: білімділік: Көктем туралы білімдерін толықтыра түсу,көктем ерекшеліктерін мерекелерді естеріне түсіре отырып әңгімелету.Ғарыш,ғарышкер туралы түсініктерін қалыптастыру және мағлұмат беру.Сөздік қорларын байыту. Дамытушылық: Есте сақтау қабілеттерін,ой-өрістерін,зейіндерін,көріп тану қабілеттерін дамыту дүниетанымдарын кеңейтіп,қиялдарын шарықтату. Тәрбиелік: Табиғат сұлулығын сезінуге,оны қорғауға,батылдыққа,адамгершілікке,ұжыммен бірлесіп әрекет жасауға тәрбиелеу. Әдіс-тәсілдері: Әңгімелеу,сұрақ-жауап,ой қозғау, көңіл-күйді көтеру,сурет бойынша әңгіме,ойша саяхат,ойын. Пәнаралық байланыс: Тіл дамыту,құрастыру Көрнекіліктері: Көктемгі табиғат құбылыстарының атрибуттары,геометриялық пішіндер, суреттер және интерактивті тақта Сөздік қоры: Ғарыш,ғарышкер,ғалам. Алдын-ала жүргізілген жұмыс: Балаларға ғарышкерлер мерекесіне орай тақпақтар жаттату. .....
Жасушаның атомдық және молекулалық құрылымы. Д, И. Менделеев жасаған химиялық элементтердің периодтық жүйесіндегі кездесетін 110 элементтің 80-ге жуығы тірі жасушаның құрамында болатындығы дәлелденді. Олар жасушадағы мөлшеріне қарай үш топқа белінеді. Бірінші топқа: оттек, сутек, көміртек және азот сияқты органикалық және бейорганикалық заттардың молекулаларының негізін құрайтын элементтер жатады. Бұлардың жасушадағы мөлшері 98%-ға жуық болғандықтан, олар макроэлементтер деп аталады. Сонымен қатар бұл топқа нәруыз (белок) бен нуклеин қышқылдарының құрамына кіретін күкірт пен фосфор да кіреді. Бұларды биоэлементтер деп атайды. ....
