Кіріспе
Нарықтық экономика және оған өтпелі кезеңдердегі кәсіпорын жұмысының нәтижелілігін анықтайтын экономикалық механизмдердің бірі - еңбекті мөлшерлеу және оның ролін жоғарылату объективті қажеттілік болып табылады. Жұмыс берушілердің кәсіпорынның негізгі қызметінен алынған табысы мен жалданбалы жұмысшылардың жалақысы
шығарылған өнімінің өтіміне, оның бағасына және өзіндік
құнына байланысты, былайша айтқанда, рынок тауарларының
көбеюіне, сұрыпталымының ұлғаюына, тұтынушылардың сұранысына және олардың сапасы мен бағалылығына байланысты. Оған еңбекті мөлшерлеу механизмдерін дұрыс басқару жэне оны дұрыс қолдану арқылы жетуге болады. Сонымен еңбекті мөлшерлеудің басты міндеті өнімнің өлшем бірлігінің нақты жұмысты орындауға кететін уақыт шығынын нормативті негіздеу.
Тәжірибе көрсеткендей, еңбек шығындары ресурстардың шығынын төмендетуге, унемді пайдалануға әсер етеді. Өнімнің өлшем бірдігінің шығынын төмеңдету кәсіпорынның қосымша табыс табуың жоғарылатады. Кәсіпорындардың қызметтерінщ жалпы экономикалық нәтижесі мен еңбекті қолдану нәтижелілігінің өзара байланысы еңбек шығыңдарының төмендеуін қажет етеді де, кәсіпорындардағы еңбекті мөлшерлеумен айналысатын кызметтердің ролін жоғарылатады.
Еңбекті мөлшерлеу - жабдықтау жүйесін және еңбек жөніндегі шараларды орнықтыру әдістерін зерделейтін эономикалық, инженерлік, әлеуметтік ғылым. Еңбекті мөлшерлеудің негізгі жабдықтары - орталықтандырылып өңделіген, нормативті материалдар, өлшем құралдары, еңбек процестерін талдау, компьютерлік техника болып есептеледі.....

Введение
Паскаль  замечательный язык программирования, который относительно прост в изучении, довольно ясен и логичен и, будучи первым изучаемым языком программирования, приучает к хорошему стилю. Паскаль воспитывает дисциплину структурного программирования и программирования вообще лучше, чем другие языки программирования, такие, как, например Бейсик.
Пакет Turbo Pascal 7.0 обладает ограниченными возможностями и позволяет работать только в обычном режиме MS DOS. Начинающему программисту, по-видимому, целесообразно начать изучение языка и среды именно с этого пакета.
Язык характеризуется расширенными возможностями по сравнению со стандартом, хорошо развитой библиотекой модулей, позволяющих использовать возможности операционной системы, создавать оверлейные структуры, организовывать ввод-вывод, формировать графическое изображение и т.д.
В данной работе будут описаны основные возможности языка, работа в интегрированной среде, набор стандартных модулей.
Паскаль – гибкий и развитый в отношении типов данных язык. Привлекательны его рекурсивные возможности, а также поддержка технологии объектно-ориентрованного программирования.
Данная курсовая носит название «Автоматизация работы отдела кадров». Состоит из двух крупных частей:
1. Основные возможности и характеристики языка TURBO PASCAL
2. Проектная часть, в которой непосредственно представлена сама программа.
В первой части описываются основные составляющие языка TURBO PASCAL: типы данных, массивы, процедуры, функции, записи и файлы. Приводятся примеры применения всех этих типов.
Во второй, проектной части представлена сама программа: раскрывается постановка задачи и программный код, инструкция и обьяснение работы программы составленный с целью проверки правильности алгоритма и программы. Алгоритм решения задачи представляется последовательностью действий над исходными данными. Каждый шаг описывается словесно или в виде формулы.
Тема является актуальной, поскольку сейчас с недостатком времени возникает необходимость в автоматизации работы не только крупных предприятий, но и небольших рабочих мест, с целью экономии времени и денег......

Қолыңдағы сақина қалайы ма,
Жаман жүрмес жақсының маңайына.

Ақ саусақ, қыпша бел,
Солқылдар соқса жел.

Сөзіңе сөз орнымен келгеніңде,
Сөйлеместен өзіңе қалайын ба?

Ақ саусақ, қыпша бел,
Солқылдар соқса жел.....

Тамырын тереңге жайған тарихыма көз жіберер болсам, сананы талай ой тұңғиығына батырып, көкейге талай сұрақтың келетіні рас. Мысалы, «Біз кімбіз?», «Жұмыр жер бетінде қашан пайда болдық?”, «Қай жерді мекен еттік?», «Тіліміз, мәдениетіміздің деңгейі қандай?».
Біз өр Алтай мен Атыраудың арасын мекен еткен сақтан қалған сарқыты, ғұнның қалған жұрнағы, үйсіннің жүріп өткен ізіміз. Біз қазақпыз! Он бес отауды біріктірген қара шаңырағымыз 1991 жылы ыдырады. Шығыстан алтын күн нұрын төгіп, еркіндіктің самалы есті. Көңіл көк аспандағы қасірет бұлты сейіліп, әнші бұлбұл шаттықтың әнін шырқады.
О, өмірге жаңа сәби келді. Ол енді тәуелсіз елдің урпағы. Өлгеніміз тіріліп, өшкеніміз жанғанда, осы дүние есігін ашқан күнәсіз пенде. Асқақ арманға қол созып бүгінгі бейбіт уақытты көре алмай кеткен асылдар қаншама?! Ағы мен қарасы, жақсы мен жаманы, жасығы мен жасампазы егіз ұғым болған жаңа ғасырда сап алтындай баға жетпес байлығымыз ұлт құндылығы берік сақтауымыз керек.
1991 жылдың 16 желтоқсанында қабылданған Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Конституциялық заң Еуразия құрлығының жүрек тұсындағы ежелден ұлы дала атанған ұлан-ғайыр өледе жаңа мемлекеттік дүниеге келгенін паш етті. Санаулы сағаттардан кейін әлемнің әр тарапындағы алуан мемлекеттерден келіп түскен ежелден азаттықты аңсаған қаһарман халықтың тәуелсәздігін таныған қуанышты хабарлар әлемдік ақпарат құралдары арқылы дүниенің төрт бұрышына түгел тарап жатты. Қазақтар өзінің бостандығы мен тәуелсіздігі жолындағы тек патша отаршылдары мен кеңестік жүйенің озбырлыгына қарсы 200-ден астам ұлт азатық көтерілістерге шыққан екен. Сонын ең соңғысы таталитарлық жүйенің темір құрсауын талқандауға арналған қазақ жастарының желтоқсан қозғалысы. Тәуелсіздік жолындағы мұндай ұмтылыстардың бәрі ел тарихының ең қастерлі парақтары ретінде әрқашан жадымызда сақталатын болды.
Тәуелсіздік-біздің халқымыздың сан ғасырлық қаһармандық тарихының ажырамас бөлігі. Біз тәуелсіздігіміздің 25 жылдығына қадам бастық. Бұдан жұртты бүгінгідей күнге жеткізген бұл жолда біз биік белестерді бағындырдық......

ВВЕДЕНИЕ.
Банки составляют неотъемлемую черту современного денежного хозяйства. Находясь в центре экономической жизни, обслуживая интересы производителей, банки опосредствуют связи между производителем и потребителем.
Коммерческие банки существуют не первый год и достаточно проявили себя. Если изначально основная деятельность коммерческих банков сводилась к принятию депозитов и предоставлению коммерческих кредитов, то сегодня большинство коммерческих банков отошло от теории коммерческого кредитования и занимается, по сути, предпринимательством на финансовом рынке, т.е. предлагают своим клиентам широкий спектр самых разнообразных финансовых услуг, оставаясь при этом депозитным учреждением.
Характер операций современных банков увязан не с коммерческими нуждами клиентов, исходящими из необходимости обслуживания производственного цикла, а с разрабатыванием, распространением, доведением до потребителя, маркетингом и продажей разнообразных финансовых услуг как продукта деятельности самого банка.
В своей работе коммерческие банки руководствуются рядом обязательных нормативов, не позволяющих ему произвольно снижать ликвидность баланса и достаточность капитала.
В условиях рынка неизбежно банки выдвигаются в число основополагающих, ключевых элементов экономического регулирования. В этом плане особую роль играют кредиты, превращаясь, по существу, в единственный источник, питающий народное хозяйство дополнительными денежными ресурсами.
Основным внутренним противоречием кредитных отношений является противоречие между кредитором и заемщиком. Эти противоречия определяются размером высвободившихся средств у кредитора и размером потребности заемщика, а также противоречием между продолжительностью высвобождения средств у кредитора и продолжительностью существования потребности в дополнительных средствах у заемщика.
Естественной формой движения денежно-кредитных отношений является возникновение более сложной формы отношений - кредитных отношений с участием посредника......

В данной работе вам предлагается рассмотреть такие темы как: влияние СМИ на духовное развитие, на самовоспитание и воспитание человека; какими качествами должен обладать диктор радио; репортаж и жизнь; информационно-публицистические жанры радиожурналистики.
Важную роль в формировании активности играют средства массовой информации и пропаганды. Они «при¬званы глубоко анализировать события и предлагать пу¬ти их решения, убеждать своей содержательностью, опе-ративностью, информационной насыщенностью». О всевозрастающей роли печати, радио, телевидения в духовной жизни общества свидетельствует их бурный рост, распространенность и доступность массовой инфор¬мации: печатное и устное слово, телевизионное изобра¬жение способны в кратчайший срок достигать самых от¬даленных районов, проникать в любую социальную среду.
Широкие возможности средств массовой информации (СМИ) вызывают необходимость изучать механизмы их функционирования и развития, эффективность влияния на аудиторию.
В сложившихся как внутренних, так и международ¬ных условиях помощь науки средствам массовой инфор¬мации крайне необходима. За последние десять лет со¬циологами, психологами, журналистами и представите¬лями других наук проведена большая исследовательская работа по изучению средств массовой информации и по¬вышению их эффективности. Ученые все более активно исследуют сущность, условия, факторы и показатели эффективности средств массовой информации. .....

Екінші деңгейдегі коммерциялық банктер Қазақстан Республикасының Қаржы нарығы және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау Агентігінен банкті ашу туралы рұқсат пен банктік операцияларды жүгізуге лицензия алған жағдайда ғана қызмет ете алады. Несиелеу келесідей заңдарға негізделіп жүргізіледі: «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы», «Қазақстан Республикасында бантер және банктік қызмет туралы».
Банктер, несиелеу процесі кезінде, нарықтық қатынастардың орнығуына, қоғамдық өндіріс тиімділігінің артуына, еліміздің экономикасы мен қаржысының тұрақталуына, айналымдағы ақша массасының артылып кетуіне жол бермеуге, инфляциялық процесті тежеуге сонымен қатар, ұлттық валютаның тұрақталуына үлес қосулары керек.
Банктік қарыздар өндіріс тиімділігін, яғни оның ғылыми-техникалық деңгейін арттыруға, өнімнің жаңа жоғарғы сапалы түрлерін шығаруға, халыққа түрлі қызметтерді көрсетуге, халыққа және экспортқа қажетті тауарлы-материалдық құндылықтарды шығаруға байланысты қызметтерді несиелеу үшін берулері қажет. Осыған қоса, банктер нарықтық инфрақұрылымның орнатылуын, сауда қарым-қатынастарының кеңейуін қолдап отыруы керек. Қарызды жоспарлауға, алуға, өтеуге байланысты сұрақтарға жауапты қарыз алушы өзі қызмет етіліп жатқан банктен таба алады. Яғни несиені бермес бұрын банк қарыз алушымен келісім-шарт жасасады. Бұл келісім-шартта несие процесі жайлы ақпарат толық әрі түсінікті берілуі қажет. Несиенің мерзімі, пайызы, сомасы сияқты мәліметтер келтіріледі.
Несиелеу мерзімділік, қайтарымдылық, төлемділік және қарыздың мақсатты жұмсалу шарттары негізінде беріледі. Банктер қарызды өздерінде бар ресурстар шегінде ұсынулары қажет.
Қысқа мерзімді несиелеудің қызмет етіп жатқан механизмі келесі элементтерді қарастырады:
- несиелеу объектілері;
- несиенің жоспарланған көлемі және оның мақсатты бағыттылығы;
- қарызды беру және өтеу шарттары, олардың қарыз алушы қызметінің жақсаруына үлесі;
- қарыз бойынша пайыздық мөлшерлемелер, олардың төмендеуі немесе ұлғаюы;
- қарыз алушының несие өтелмей қалған жағдайда ұсынатын кепілдігі (кепіл, кепіл зат, өкілділік және т.б.);
- несиелеуге қажетті есептері мен мәліметтер тізімі, оларды қарыз алушыға ұсыну мерзімі және басқа да шарттары ....

Введение
Актуальностью данной темы является то, что в рыночных условиях хозяйствования основной формой кредита является банковский кредит, т. е. кредит, предоставляемый коммерческими банками разных типов и видов. Как известно, субъекты в кредитной сделке всегда выступают как кредитор и заёмщик. Кредиторы – юридические и физические лица, обладающие временно свободными денежными средствами и предоставляющие их в распоряжение заёмщика на определённый срок. Заёмщик, как другая сторона кредитных отношений, получает эти средства во временное пользование.
Разумеется, что кредитор, предоставляя свои денежные средства в пользование другому лицу, идёт на риск. Риск не возврата существует всегда. Даже у самого первоклассного заёмщика может сложиться такая финансовая ситуация, когда он будет не в силах обеспечить надлежащее исполнение своих обязательств по полученному кредиту. Поэтому у кредитора возникает естественное желание обезопасить себя от риска потерь. Существующие формы обеспечения возврата кредита (обеспечения выполнения заёмщиком своих обязательств перед кредитором) призваны не только обезопасить кредитора, но и оказывать стимулирующее воздействие на заёмщика, побуждая его к рациональному и разумному использованию заёмных средств.
Как известно, основу кредитования составляют принципы кредитования, строгое соблюдение которых является объективной необходимостью в условиях рыночной экономики. Они представляют собой главный элемент системы кредитования, отражают сущность и содержание кредита, а также требования рыночных законов, в том числе и в области кредитных отношений.
Возвратность кредитов – один из принципов, невыполнение которого ведёт к тому, что кредит просто теряет свой смысл.
Под формой обеспечения возвратности кредита следует понимать конкретный источник погашения имеющегося долга, юридическое оформление права кредитора на его использование, организацию контроля банка за достаточностью и приемлемостью данного источника......

ВВЕДЕНИЕ
Доход – это денежные или материальные ресурсы, поступающие государству, предприятию, учреждению или отдельному лицу в результате перераспределения национального дохода. Доход, как экономическая категория, созданный прибавочным трудом, образует прибыль или чистый доход.
Величина дохода является главным показателем в определении благосостояния общества, предприятия, отдельной семьи, государства. Одним из важнейших показателей, характеризующим уровень благосостояния народа, развития производительных сил государства, его место среди стран мирового сообщества является такой глобальный, обобщающий показатель, как валовой национальный продукт (ВНП).
Порядок формирования дохода и его распределение в условиях рыночной экономики является наиболее острой для большинства стран мира, в том числе и суверенного Казахстана. В связи с тем, что изжила себя система распределения доходов исходя из социалистических принципов, провозглашающих методы «уравниловки» в оплате труда, возросла распределительная функция государства. Следует ли распределять доход и материальные блага в соответствии с принципом равенства? Дебаты по поводу равенства обнаружили широкий спектр мнений и позиций. Сторонники одной позиции доказывают нам, что большее равенство является основной предпосылкой выживания экономической системы. Приверженцы противоположной точки зрения предупреждают нас о том, что «стремление к равенству» подорвет систему и приведет ее к гибели. Тем не менее, эти дебаты лишний раз свидетельствуют о роли и важности значения дохода и его распределения в условиях рыночной экономики.
Цель данной работы – раскрыть понятия «доход» и «уровень жизни» и на основе теоретических данных исследовать состояние казахстанской экономики с точки зрения данных категорий......

Елена Шушлебина – Зеленов аудандық ауруханасының учаскелік медбикесі

Ақтөбе қаласының 35 жасар тұрғыны Роза Тасқала ауданында туысқандарының үйіне қонаққа келген болатын. Жүктілігіне байланысты таңертең оны туыстары облыстық перинаталдық орталығына жеткізу мақсатында жолға шығады. Алайда жолда жүкті әйелдің толғағы басталғанын байқайды. Шұғыл Переметное ауылынан жедел жәрдем шақырады.

19 шілде күні сағат 11:20 Зеленов аудандық ауруханасына Орал-Тасқала тас жолынан қоңырау түседі. Еңбек демалысына шығуына байланысты дәрігер, акушер-гинеколог қызмет орынында жоқ болған. Алайда бригадамен учаскелік медбике Елена Шушлебина шұғыл жолға аттанады. ....