✅ Бала тәрбиесі сан мыңдаған кезеңнен тұрады. Соның ең маңызды төрт кезеңін назарларыңызға ұсынамыз.

✅ Бірінші кезең – бес жасқа дейінгі кезең. Бес жасқа дейін белсенділік, танымдық және өмірге қызығушылық секілді қасиеттер орнығады. Тыйым салып жазғырудан гөрі бұл кезеңде баланы алдаусырату керек. Балаға жаза берудің бірден-бір себебі – олардың есесін қайтара алмауында. Егер сәбиіңіз қауіпті бір нәрсе жасар болса, қорыққан кейіп жасап, қорыққан дауыс шығарыңыз. Бала ол тілді өте жақсы түсінеді. Баланы бес жасқа дейін басып тастар болсақ, онда біз баланың белсенділігін, өмірге деген қызығушылығын, интелллектісін және иммунитетін де басып аламыз. Балаңызды уайымсыз бойұсынуға үйретіңіз.

✅ Екінші кезең – бес жас пен он жас аралығы. Бұл – бағыну мен өмір заңдарын үйрену кезеңі. Бұл кезеңде баланың ақыл-парасаты мен логикасы белсенді түрде дамиды. Бала айналасындағы адамдардың жасаған істеріне қалай қарайтынын саралайтын кезеңде және ол да жағымсыз көзқарасты мейлінше байқамауы керек. Бұл кезде баланы білім алу, тапсырма беру және осыларды талап етуден қорықпаңыз. Егер бес жастан кейін де баланы еркелете берер болсаңыз, балаңыз ұшқалақ, жұмысқа қабілетсіз әрі рухани жұтаң болып өседі. ......

Сіздерді келе жатқан 16 желтоқсан – Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігі күні мерекесімен шын жүректен құттықтаймын! Халқымызға ғасырлар бойғы арман болған тәуелсіздік, егемендік ұстанымдарын биікке көтеретін бұл күн – біздің Отанымыздың әрбір азаматы үшін қастерлі мереке. Азаттық аңсаған елдің түпкі мақсатының орындалып, бүгінгі Қазақстан Республикасы өз мемлекеттілігін бұдан 12 жыл бұрын жариялаған болатын. Бұл мереке күнтізбеде «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Конституциялық Заңының 1991 жылы 16 желтоқсанда қабылдануына байланысты тұрақты түрде аталып өтіледі.
Бізді бұл күнге дейін жеткізген ұмытылмас оқиғалар – ел қорғау соғыстары, ұлт-азаттық көтерілістері, қандай ауыртпалықты да көтере білген, жасымайтын асқақ жігерлі рухы, қайтпайтын табандылығы – өшпес өнеге, өлмес мұра ретінде сақталуға тиіс. Бұл еркіндік сүйгіш, патриоттық дәстүр 16-желтоқсан оқиғаларына дейін жалғасты. Осылайша бұл тәуелсіздік күнінің оңайлықпен келмегенін білеміз. Елбасымыз өткен дәуірдегі қаһармандық оқиғалардың тізбегін таяудағы Махамбет Өтемісұлының 200 жылдығына арнаған сөзінде: «Ұлы далада бірінен соң бірі толас таппай жүріп жатқан 200-ге тарта көтерілістер эстафетасы, біздің бүгінгі тәуелсіздігіміздің бастау көздері» деп бағалаған болатын. Елдің біртұтастығы мен тыныштығын сақтауға бар өмірін сарп еткен хан-сұлтандары мен батырларын тарихқа өлшеусіз үлес қосқан ірі тұлғалар ретінде ардақтап, олардың өлмес рухын ұлт мақтанышы ретінде күні бүгінге дейін жеткізді. Бұл қасиетті шежіре – бүгінгі буын арқылы келер ұрпақтың бойына жастайынан сіңірілетін баға жетпес игілік. Осы өнегені, елжандылық, отансүйгіштік дәстүрді жастардың бойына дарыту, патриоттық рухта тәрбиелеу – бүгінгі таңда әрбір қазақстандықтың қасиетті борышы болып табылады.
Тәуелсіздігімізді жариялағаннан бергі мезгіл ішінде көптеген елеулі табыстарға қол жеткіздік. Бұл Президентіміздің жүргізіп отырған парасатты көреген саясатының нәтижесі – Еліміздің тыныштығы мен қауіпсіздігінің, көп ұлтты Қазақстан халқының жарастығы мен ынтымақтастығының арқасында болып отыр. Еліміздің тәуелсіздігі мен мемлекеттілігінің орныға түсуі, ұлттық қауіпсіздігі, экономикамыздың жедел қарқынмен дами беруі, Қазақстан халықтарының өз болашақтарына деген берік сенімі, қазіргі замандағы өркениетті қауымдастық ортасында іргелі елге айналуы – стратегиялық негізгі бағыттарды құрайды. ....

В.А.Сухомлинский былай деген екен «Тек қана ата-аналармен бірге жалпы күш – жігерді біріктіру арқасында мұғалімдер балаларға үлкен адамдық бағыт беруі мүмкін»

Мектеп өмірінде өнегелі істер мен сыпайылық қарым-қатынасқа тәрбиеленген қыздар, ертең еңбек еткенде жақсы жақтарымен көпшіліктің құрметіне бөленуі сөзсіз. Қыздардың бірі жаңадан буырқанған бұлақтың бастауы болса, екіншісі ағысы қатты өзен сияқты, енді бірі момын да жуас, ал енді бірі өткір де өжет.

Бастауыш сыныптағы қыз бала ұқыптылыққа, тазалыққа, үлкенді және достарын сыйлауға, мектепте өзін-өзі ұстауға тәрбиеленсе, 5-8 сыныптар аралығындағы қыз балалар алғашқы кезеңдегі тәрбиені жалғастырады. Қыздардың мінез тұрақтылығын қалыптастыра отырып, инабаттылыққа, әдептілікке, ізет пен мәдениеттілікке тәрбиелеу қажеттілігі тууда. 9-11 сыныптар арасындағы қыз баланы қоғамның белсенді мүшесі екенін ұғынуға, адал достықты, таза махаббатты түсінуге тәрбиелеу. Өнерге, мәдениетке, өткен тарихқа, отаншылдыққа деген өз көзқарастарын тәрбиелей отырып, отбасының алтын арқауы, негізі болуға үйрету. Мейірімділік пен қамқорлық қасиеттерін, яғни ізгіліктерін қалыптастыру. Қыз бала алдында қоғамның, елдің, ұлттың тыныс-тіршілігі барысындағы үлкен жауапкершіліктің тұрғаны олардың санасына жасынан құйып, әдеп пен сыпайылық, тазалық пен адамгершілік нәрімен сусындатып, білікті, білімді, жан-жақты жетілген қыз баланы тәрбиелеуіміз керек.

Адамзат ес білгелі өз ұрпағын тәрбиелеумен келеді, себебі ұрпақ тәрбиесі – ұлттың тәрбиесі. Әркім өз баласын тәртіпті, кішіпейіл, білімді де, еңбекқор болашақта үлгілі әке мен шеше, яки бақытты ата мен әже ретінде көргісі келеді. Сол себепті әрбір ана қыз баласын елге сыйлы, өнегелі болатындай жақсы жағынан көрсем деп өзінің бойындағы өмірден алған тәлім-тәрбиесін үйретумен келеді. Міне, ана есіміне кір келтірмейтін, мақтанышы болам деген қыз баланың ойында анаға деген сүйіспеншілік болуы қажет.

Қыз баланың ұстанар ережесі: .....

КІРІСПЕ
Қазіргі, тәуелсіздік таңы атып, еліміздің экономикасы, халықтың әлеуметтік ахуалы көтеріліп келе жатқан таңда, азаматтық – құқықтық қатынастарды оқып – үйреніп, оны зерттеп, түпкір – түпкірін түсініп, Республикамыздың заңнамасын жоғары дәрежеге көтеру бірінші қатардағы мәселелердің бірі болып отыр.
Ел Президентінің 2005 жылғы Қазақстан халқына жолдауында ел экономикасының дамушы елдер қатарындағы үздігі екенін баяндады. Банктік жүйе жетілгендігін айтып, несие беру жүйесін, әсіресе жастарға, бюджет қарамағындағы мекемелер қызметкерлеріне несие беруді жетілдіру қажет екендігін айтып өтті. Осыдан орай міндеттеме бұл салалардың бөлінбес бөлшегі болғандықтан, менің дипломдық жұмысымның өзектілігі күмәнсіздігіне көз жетіп отыр деймін.
Осы жұмысты жазу барысында мен міндеттемелік құқықты егжей – тегжейлі қарап, оның түрлерін, пайда болу, тоқтатылу негіздерін түрлі әдебиеттерден ізденіп оқыдым.
Әдетте, екі немесе одан көп тараптар жасаған міндеттеме алдында жасалған шарттар бойынша орындалады. Бірақ, өмірде әр түрлі себептерге байланысты міндеттемелер сол келісілген күйінде орындама алмайтын жағдай тууы мүмкін. Осы жағдайда тараптардың өзара келісім арқылы міндеттемені өзгертуге жол беріледі.
Міндеттеменің негізгі субъектілері болады. Олар кімдер? Деген сүрақ туады. Бұл сұраққа жауап қарастыратын болсақ, Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодекстің III бөлімінде, міндеттемелік құқық бөлімінде дәлірек негізделіп жазылған.......

Пән: Қазақ тілі
Бөлім атауы: Көлік эәне жол белгәілері
Сабақтың тақырыбы: Менің күнде көретін жол белгілерім
Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары: ӘТН4.3. Сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін тану, сын есімді зат есім орнына қолдана білу.
Сабақтың мақсаттары:
Барлық оқушылар:
Сын есімнің шырай түрлерін айтылымда, жазылым жұмысында қолданады.
Жол қауіпсіздігіне қатысты белгілерді сын есім шырайларымен сипаттайды.
Көптеген оқушылар:
Сын есімнің шырай түрлерін таба алады.
Жол қауіпсіздігіне қатысты карта жасайды.
Кейбір оқушылар:
Сын есімнің шырай түрлерін бір-бірінен ажыратады.
Жол қауіпсіздігіне қатысты мысалды өмірмен байланыстырады......

Қазақстан Республикасының Елбасы Н. Назарбаев «Қазақстан жолы-2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Жолдауында: «Орта білім жүйесінде жалпы білім беретін мектептерді Назарбаев Зияткерлік мектептеріндегі оқыту деңгейіне жеткізу керек; мектеп түлектері қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білуге тиіс, оларды оқыту нәтижесі сындарлы ойлау, өзіндік ізденіс пен ақпаратты терең талдау машығын игеру болуға тиіс», - деген болатын.

Осы міндеттерді орындауда Қазақстан Республикасында болып жатқан әлеуметтік-экономикалық және мәдени жаңартулар мектептік пән ретінде ағылшын тілінің пайдалану өрісін біршама кеңейтуде. Ағылшын тілін тереңдетіп, жан-жақты оқытуды қоғам, уақыт қажет етіп отыр. Қазақстан Республикасының тәуелсіз елге айналып, әлемдік өркениеттің даму жолына түсуі ағылшын тілін жетік меңгеруді талап етеді. Сондықтан бұл өзгерістер халыққа білім беру жүйесінің барлық буындарына білім беру ісін жаңа сатыға көтеруді талап етеді. Сол үшін жаңа кезеңдегі озық педагогикалық тәжірбиелерді заман талабына сай қолдану ерекше маңызға ие.

«Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ «Педагогикалық шеберлік орталығы» базасында «Орта білім мазмұнын жаңарту» шеңберінде ағылшын тілі бағдарламалары бойынша біліктілікті арттыру курстары өтуде. Курс бойынша облысымыздың әр аймағынан келген 32 мектеп мұғалімдері біліктіліктерін арттыруда. .....

Әлеуметтік проблема – бұл әрекет субъектісінің, яғни жеке тұлға немесе әлеуметтік топтың әрекеттері мен оның нәтижелері арасындағы сәйкессіздікке байланысты туындаған әлеуметтік қайшылықтар. Мақсаттарға қол жеткізу үшін қажетті құралдардың жоқтығы немесе жетіспеушілігіне байланысты туындаған бұл сәйкессіздіктер субъектінің әрекетіндегі әлеуметтік сұраныстардың қанағаттанбауына әкеп соғады.
Әлеуметтік проблемалар, олардың пайда болуы, жиілігі қоғамның даму кезеңінде орын алған нақтылы - тарихи жағдайларға байланысты болады. Оларға: қоғамдық қатынастардың гуманизациялану дәрежесі мен халықтың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталуы мүмкін қордың ауқымы; қажеттіліктердің әртүрлі түрлерінің даму дәрежесі мен оны халықтың түсіну деңгейі, қажеттіліктерді тепе – теңдікте ұстау шаралары және оларды қанағаттандыру; еліміздегі тұрғындардың санаттары мен әртүрлі топтарының өмірлік жағдайын жіктеу жатады. Жаңа жағдайларға бейімделуге мүмкіндігін анықтайтын халықтың тұрмысындағы жедел өзгерістер; халықтың әлеуметтік және аймақтық жұмылдырудағы қарқындылығы; осы қоғамда қабылданған әлеуметтік проблемаларды шешудің тәсілдері; адамдардың тұрмыс жағдайына қанағаттылық дәрежесіне әсер ететін объективтік және субъективтік факторларының ара қатынасы; ұлттық – мәдени дәстүрлер сияқты жағдайларда қазіргі кезде көкейкесті болып отыр.
Осыдан – ақ, қоғамдағы кез – келген әлеуметтік проблемаларды талдағанда олардың нақты – тарихи жағдайын қаншалықты ескеру керектігі көрініп тұр. Қоғамның дамуындағы саяси және экононмикалық аспектілеріндегі кез – келген қайта бағдарлау әлеуметтік проблемалардың пайда болуы мен қалыптасуымен тығыз байланыста болады.
Қазақстандық қоғамның жоспарлы экономикадан нарықтыққа көшуі, тоталитарлық жүйеден жариялыққа көшуі жаңа әлеуметтік проблемалардың пайда болып, ескілерінің өрши түсуіне әкеп соқты. Олардың көбі объективтік сипатта болғанымен, субъективтік факторларға барынша әсер етеді. Еліміздің экономикалық, саяси, әскери, ғылыми және шығармашылық элиталарының өкілдеріне сауалнамалар жүргізу нәтижесінде, олардың ойынша, қазақстандық қоғамды 2010 жылға дейін мынадай проблемалар толғандырады екен: жұмыссыздық, сыбайлас жемқорлық, нашақорлық, жезөкшелік сияқты проблемалар.....

АРАЛ ТЕҢІЗІ - Өзбекстан мен Қазақстан (Қызылорда және Ақтөбе обл.) жерінде, Тұран ойпатының шөлді белдемінде, Үстірттің шығыс шетінде орналасқан тұйық көл. Алабындағы қарқынды антропогендік әрекеттерге дейін (1960 - 70 ж.) дүн. жүз. теңіз деңгейінен 53,0 м биіктікте жатқан (кестені қ.). Осы деңгейдегі айдынының ауд. 66,1 мың км2 (аралдарымен қоса), суының көл. 1064 км3, орташа тереңд. 16,1 м (ең терең жері 67 м), ұз. 428 км, ені 235 км, су жинау алабының ауд. 69000 км2 болған. Алабындағы шарлашылық мақсаттарға үздік өңдеу алу барысында 1998 ж. теңіз деңгейі 18 м-ге төмендеді (1997). Нәтижесінде теңіз 2 суқоймаға - Үлкен Арал және Кіші Аралға бөлініп қалды (қ. Арал апаты). А. т. көне замандардан белгілі. Ежел гректер мен римдіктер теңізді Каспийдің "сақ шығанағы" есептесе, А. Македонский кезінде , Окс теңізі (Окс — Сырдарияның грекше аТЫ) деп атаған. Кейін Птолемей оның геогр. орнын анықтаған. А. т-нің Хорезм т., Жент ті Кердері т. сияқты аттарында бар. Араб саяхатшылары Әбу Әли Ахмед ибн Русте (10 ғ.), Әбу Исхак әл-Истахри (10 ғ.), ӘбуАбдал-лаһ Мүхаммед әл-Идриси (12 ғ.), Әбу-л-Фида (14 г.), сондай-ақ Әбілғазы жазбаларында А. т. туралы деректер кездеседі. Теңіз табиғатын жан-жақты зерттеу Ресей империясының шығысты отарлау саясатын жүргізу кезінде іске асырыла бастады. 1848 - 49 ж. әскери теңізші әрі зерттеуші А.И. Бутаковтың экспедициясы А. т-нің су айдынын алғаш рет толық зерттеді, нәтижесінде 1850 ж. Аралдың алғашқы толық картасы жасалды. Теңіздің морфометриялық сипаттамаларын тұңғыш рет (1874, 1889) И.А. Стрельбицкий анықтады. ....

Соққы болды, сотпардан оқтар ұшты'
Оқтар келіп жүрегімді тіліп кетті.
Сізімімді аямай қорлап кетті,
Маxаббатқа құрғыр-ай қол қойылды.!

Қатты батты
Жүрегіме бір сезім шарпылатты,
Аяқ астты шаң етті....

Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Ежелгі түріктер дәуірі немесе ежелгі түріктер заманы деген ұғым тарихи әдебиеттерде екі түрлі мағынада қолданылады. Саяси даму үрдісін білдіргенде VI-VIII ғасырларды қамтиды, яғни ежелгі түрік мемлекеттері заманын көрсетеді (тар мағынасында). Ал енді тарихи – этномәдени даму үрдісін білдіру үшін кең мағынада қолданылғанда V-X ғасырлар арасындағы мезгілді көрсетеді. Тарихи – хронологиялық жағынан алғанда бұл кезең ұлан байтақ территорияны мекендеген әр түрлі тайпалардың бәріне түсінікті ортақ тілдің, өзара жақын әдет-ғұрыптың, қоғамдық қарым-қатынастың қалыптасуымен сипатталады. Біздің зерттеу нысанымыз VI-VIII ғасырларда өмір сүрген ежелгі түріктердің тарихының зерттелу деңгейі болып табылады.
Батыс пен Шығыс арасын жалғастырушы дәнекер рөлін атқара жүріп ежелгі түріктер тамыры терең, айшықты дәстүр салты бар өзгеше дала мәдениетінің негізін салып, қоғамдық - әлеуметтік институттардың күрделі түрлерін, еншілік жүйесін, соғыс өнерін, елшілік үрдісін игере білді. Сол сияқты олардың көрші елдердің идеологиясына қарсы қоятын мұқият әзірленген дүниетанымы да болды. Бұл жөнінде зерттеушілер арасында бір-біріне қарама-қарсы пікірлер, түрлі көзқарастар, болжамдар аз емес. Еуроцентристік көзқарасты жақтаған еуропалық, патшалық Ресей тұсындағы ғалымдар ежелгі түріктер ерекше діндар болмады, саудаға да бейім емес еді, сондықтан төл жазуының әліпбиін шығаруға құлықсыз болды. Қатаң даланың жыл мезгілдерінің ығына жығылып, көшіп-қонып жүріп табиғатқа тәуелділікке түскен көшпелілердің қоғамы – тарихы жоқ қоғам дейді......