Введение
В Казахстане развита система рыночных отношений и банк становится если не главной, то одной из важнейших структур. Если раньше банковское дело в Казахстане находилось на довольно низком уровне, как развития, так и по уделяемому вниманию в учебных заведениях, то сейчас это одна из наук, развивающихся наиболее быстрыми темпами.
Понятие «система» широко используется современной наукой. Термином «система» охотно оперируют не только ученые, философы, но и деятели культуры и искусства, организаторы производства и работы банков.
В одном из лучших немецких учебников «Банковское дело» под редакцией проф. Х.Е. Бюшгена отмечается, что банковская система состоит из универсальных и специализированных банков, эмиссионного банка. Центральный банк играет ведущую роль – роль банка банков.
В Казахстане собственная банковская система появилась после получения суверенитета, в декабре 1990 г. Уже в январе 1991г. был принят Закон " О банках и банковской деятельности в Казах¬ской ССР", что было по существу началом банковской реформы в стране. Республиканский Государственный банк был преобразован в Национальный банк Республики Казахстан с областными управ¬лениями и отделениями. В 1993 г. акционерно-коммерческие банки были преобразованы в акционерные банки, а Сбербанк переименован в Народный банк Республики Казахстан.
После, Республика Казахстан согласно статье 3 Указа Президента РК “О банках и банковской деятельности” имеет двухуровневую банковскую систему. Национальный банк является центральным банком государства и представляет собой верхний уровень банковской системы. Задачи, принципы деятельности, правовой статус и полномочия Национального банка определяются Указом Президента РК, имеющим силу закона, “О Национальном банке Республики Казахстан”. Все иные банки представляют собой нижний уровень банковской системы......

Банктік жүйе – нарықтық экономиканың маңызды құрылымдарының бірі. Банктер қаржылық делдалдар ретінде шаруашылық органдардың капиталдарын, халықтың жинақтауларын және басқа бос ақша құралдарын тартады, және оларды қарыз алушыларға уақытша пайдалануға береді, ақшалық есептесулерді жүргізеді және басқа да алуан түрлі қызметтерді көрсетеді. Оcының нәтижесінде өндірістің тиімділігіне және қоғамдық өнімнің айналасына ықпал етеді.
Соңғы жылдары ақша нарығы мен капитал нарығының қалыптасуының қарқынды үрдісі жүріп жатыр. Капитал нарығының дамуы жинақтауларды мобилизациялау мен ақша құралдарын инвестициялаудың өзара байланысты үрдісін жетілдірусіз мүмкін емес. Жинақтаулар табыстар мен тұтыну арасындағы айырма болып табылады.
Инвестициялар – табыс алу мақсатымен ақша қаражаттарының салымдары.
Өзінің қызметінің үрдісінде банк аудиториялардың әртүрлі типтерімен байланысқа түседі: бәсекелестермен, клиенттермен, мемлекетпен және тағы басқалармен. Бұлармен банк пайдасын оңтайландыру мақсатымен байланысқа түседі.
Банктер банктік қызметтер нарығында қызмет ете келе қаржылық ресурстардың өтімділігі мен табыстылығын оңтайлы ұштастыруды, банктердің атағын қалыптастыру мен қолдауды қамтамасыз етуге ұмтылады. Өз кезегінде, банктің жақсы атағы, әйгілі болуы осы банкке келетін клиенттердің санына ықпал етеді.
Банктің клиенттермен қарым – қатынастары банктік өнімдерді сатып алу – сату үрдісінде қалыптасады. Олар мыналарды қамтиды: несиелерді беру, депозиттік шоттарды ашу, бағалы қағаздарды шығару, сатып алу немесе сату бойынша операциялар, валюталық қарым – қатынастар, есептесу операциялары, сондай-ақ траст қызметтері және тағы басқалар.
Қазақстанның жетекші коммерциялық банктері өздерінің табыстылығын кеңейту үшін, өтімділік пен бәсеке қабілеттілігін жоғарлату үшін өздерінің клиенттеріне көрсететін қызметтері мен операцияларының көлемін кеңейтуге тырысады. Банктік қызметтер клиенттер үшін қолайлы бағамен, ал банк үшін минималды шығындармен ұсынылуы керек.
Өзгермелі экономиканың қалыптасатын қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін банктік қызметтер жүйесі тиімді және икемді болуы керек.
Сонымен қатар банктік қызметтер нарығындағы бәсекелестік қызмет көрсетудің сандық және сапалық сипаттамаларына әсер етеді.
Қарқынды дамушы ақпараттық технологиялар ғасырында барлық банктер жаңа қызметтерді ендіруге және дәстүрлі қызметтерді жетілдіруге тырысады.[sup][/sup] ....

Қазақстан Республикасының банк жүйесінің даму мәселелерін қарастыру себебі, бұл халқымыздың өсіп өркендеуіне, экономикасының дамуына тигізетін пайдасы зор. Біз осы саланың келешек мамандары ретінде банк жүйесінің қазіргі кездегі даму прблемалары мен тенденциялары арқылы оның тиімділігін көрсетуді мақсат еттік.
Курстық жұмыстың негізгі мақсаты банк жүйесінің қалыптасу және даму мәсәлесін ғылымитеориялық негіздеу және банктердің халықаралық стандарттарға сай болуын тұжырымдау. Отандық экономиканы реформалаудың қазіргі уақытындағы сатысында тиімді, нәтижелі және перспективалы бағыттардың бірі банк жүйесінің дамуы болып табылады.
Бұл саланың маңыздылығы әлемдік және отандық экономиканың тәжірибесі көрсетіп отырғандай, нарықтық экономикаға өту жағдайында банк жүйесіне көмек көрсету тұрақтандырылған экономикалық өсуге жетуге елеулі нәтижелер береді. Банк жүйесінің дамуы елдегі қаржы нарығының өркендеуіне және Ұлттық бнактің өз саясатын тұрақты қалыпта жүзеге асыруына мүмкіндік береді.
Соңғы бірнеше жылда, әсіресе 2000 жылдан бастап банк жүйесінің динамикалық дамуы жүруде. Қазақстан банк секторының жанадануы және конденсациялық процестер жалғасуда.
Дегенмен, банк жүйесін мемлекеттік қолдау әлі де жеткіліксіз дәрежеде болып отыр. Бұл саланың өзіндік проблемалары шешілмей қалуда. Мұндай кемшіліктерді жою үшін банк жүйесінде жаңа бағдарламалар, реформалар жүзеге асуы тиіс.....

Егеменді Қазақстан Республикасы басынан шиленістер мен аңғалдықтарды аз кешірген жоқ. Ендігі таңда еліміз тұрақталып, шаруашылық белсенділікке түсуде. әрбір мемлекеттің деңгейі мен негізін анықтауда экономика негізіде қажетті рөл атқарады. Оның әрбір саласын сәйкестілікпен жұмылдыру маңызды іс болып табылады.
Тәуелсіздікті алғаннан бері Қазақстан Республикасында қаржы делдалдар функцияларын орындайтын қаржы институттары қалыптасты. Әрбір елдегі нарықтық қатынастардың маңызды бөлігін қаржы институттары құрайды, яғни банк тараптары басты рөл атқарады.
Кеңес үкіметі тұсында Қазақстанның өзінің банктік жүйесі болған жоқ, себебі оның аумағында КСРО несиелік жүйесінің филиалдары мен бөлімдері жұмыс жасады. Жетпіс жыл бойы республикадағы несиелік - банктік қызметте қатаң орталықтандыру және шоғырландыру, әкімшілдік ұсақ регламенттік әдістері орын алып, бір деңгейлі банктік жүйе қызмет етті. Банктер нарықтық экононмикада делдал болып табылады және қоғамның барлық капиталын иеленетін монополистерге айналды.
Банктердің нарықтық экнонмикадығы рөлі мемлекеттік меншікті реформалаудағы, инфляцияны төмендетудегі және тағы басқа байланысты экономиканы басқару орган ретінде көрінеді.
Қазақстанда банктік реформаны жүргізу нәтижесінде екі деңгейлі банктік жүйе құрылды. Ұлттық банк (жоғары деңгей) және коммерциялық банктер (төменгі деңгей).
Несиелік жүйенің төменгі буыны халық шаруашылығына тікелей қызмет көрсететін және коммерциялық негізінде кең көлемді қаржылық қызмет жасайтын дербес банктік мекемелер тарабынан тұрады. Бұлар коммерциялық, кооперативтік және жеке банктер, банктік заңдылықтарда коммерциялық банктер деген жалпы атпен біріктіріледі.
Қоғамның барлық даму деңгейінде оның белсенділігі коммерциялық банктердің іс-әрекетімен сабақтасып, байланысып отырады. Көптеген несиелеу, жинақтау, ақша қаражатын шоғырландырып, есеп жұмыстарын жүргізетін бірден-бір орын - бұл коммерциялық банк.
Қазіргі кезде коммерциялық банк – заңды тұлға, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес депозиттік, кассалық, аударымдық, есептік, ссудалық және басқа да операциялар орындайтын коммерциялық ұйым.
Менің курстық жұмыста қарастырып, зерттеп отырған тақырыбым – Қазақстан Республикасының коммерциялық банктері, олардың қызметтері мен операциялары. Бұл жұмыста менің негізгі көздеген мақсатым - коммерциялық банктердің түпкілікті мәнін, типтерін қарастырып, оның ұйымдастырылу құрылымының ерекшеліктерін, қызметтері мен операцияларына талдау жүргізіп, еліміздегі банктердің даму белгілерін зерттеу. ....

Коммерциялық банктердің қызметтері мен операциялары атты кустық жұмысымның өзіндік ерекшелігі - коммерциялық банктердің қызметін ұйымдастыру, олардың негізгі атқаратын операциялары жөнінде және де олардың нарықтық экономикаға өтудегі рөлі мен қызметтері жайлы нақты әрі толығырақ мәліметтер сипаттплады.
Жалпы мақсаты – коммерциялық банктердің операцияларын теориялық бағытта қарастыра отырып, мазмұнын, мәнін толығымен ұғыну.
Субъектісі - осы операцияларды жүзеге асыратын заңды тұлғаны айтуға болады.
Ал негізгі зерттеу объектісі – коммерциялық банктердің қызметтері мен оперциялары болып табылады. Осы объектіге сүйене отырып, келесідей міндеттер туады:
- жалпы коммерциялық банктердің қызметін ұйымдастыру джөніндегі түсінікті кеңейту;
- пассивтік операциялар дегеніміз не, оның қалай қалыптасатынын түсіну;
- активтік операциялардың ұғымы мен пайда болу көздері жөнінде;
- басқа да есеп айырысу-кассалық және комиссионды делдалдық операцияларына көңіл бөлу.
Ал енді менің курстық жұмысым екі бөлімнен тұрады.
I-бөлімде 3 сұрақ қарастырылады. 1-сұрақта жалпы банк ұғымы, қалыптасу тарихы, коммерциялық банктер жөніндегі ұғым, банкті ашу кезеңі, қызметі мен операциялар түсінігі, ұйымдастыру процессі қарастырылады.
2-сұрақта коммерциялық банктердің қызметіндегі рөлі жоғары пассивтік операциялардың маңыздылығы, ресурстардың жинақталуы, формалары, құрылу көзі, меншікті және тартылған қаражаттар ұғымы, қаражаттарды жинақтау тәсілі жайлы ....

Современный бухгалтерский учет - это преимущественно количественное отражение и качественная характеристика всех хозяйственных операций, с целью контроля и воздействия на них в процессе производства.
Работая в сфере бизнеса и предпринимательства необходимо наладить процесс организации работы и учета, заниматься банковскими и кассовыми операциями по платежам, приему и выдаче валютных денежных средств, вопросами расчета и выплаты заработной платы, получения финансовых результатов работы, своевременного перечисления в бюджет налогов и многими другими.
Для эффективной организации учетной работы необходима компьютерная программа;1С-Бухгалтерия, Галактика, БИС и другие. В процессах производства объектами производства могут быть средства производства и затраты, связанные с ней.
В процессе реализации объектами бухучета становятся товары и готовая продукция, полученная выручка за реализованные товары, выполненные работы и услуги.
Оборотные средства предприятия делятся на следующие группы;
-средства производства
-средства обращения – это денежные средства на расчетных счетах в банке, на валютном счете в банке. ....

Халықаралық шаруашылық байланыстардың дамуы шамасына байланысты валюталық жүйе құрылды. Экономикалық тұрғыдан қарағанда – бұл шаруашылық байланыстарды интернационалдандыру негізінде тарихи түрде қалыптасқан валюталық-экономикалық қатынастар жиынтығы; ұйымдық-заңдық тұрғысынан қарағанда – белгілі бір қоғамдық-экономи-калық формация шегіндегі валюталық қатынастарды ұйымдастырудың мемлекеттік-құқықтық формасы.
Валюталық жүйелердің дамуы өз кезегінде валюта нарықтарының дамуына септігін тигізді. Валюта нарығы – FOREX (Foreign Exchange Operations – шетелдік айырбас операциялары) деп аталады.
Қазіргі уақытта валюта нарығы ең үлкен қаржы нарығы. Қазақстан Республикасына бүгінгі таңда валюта нарғына маманданған көптеген дилингтік компаниялар келіп жатыр.
Халықаралық валюталық қатынастар материалдық өндіріс саласына, сондай-ақ бөлу, айырбас және тұтыну салаларына қатысты халықаралық экономикалық қатынастарға делдал болады.
Валюталық қатынастар жағдайы ұлттық және дүниежүзілік экономиканың дамуына, саяси жағдайға, елдер арасындағы күштердің арақатынасына тәуелді.
Қазақстан Республикасында КASE қор нарығында тек акция, облигациялармен ғана емес, сонымен қатар валюталармен де операциялар жасалады. Ұлттық валютамыз – теңге 1999 жылдан бастап еркін жүзу бағамымен келе жатыр, яғни оның бағамы сұраныс пен ұсыныс арқылы анықталатын болды. Еркін жүзу бағамы – ел экономикасының жаңа дәрежеге көтерілгенінің белгісі.
Валюта нарығы ел экономикасын қан жүйесі секілді. Валюта нарығын реттеу – бүкіл ел экономикасын реттеудің алғы шарты. ....

Кiрiспе
Осы курстық жүмыстың тақырыбы «банктiк несие және оның экономиканың дамуында алатын ролi» өзектi тақырыбтардың бiрi болып табылады. Өйткенi, қазiргi нарықтық экономика жағдайында түрғындар өз қажеттiлiктерiн қанағаттандыру үшiн несие алуға ұмтылады, ал коммерциялық банктер өз қызметiн пайда табу мақсатында несиелеу процесi арқылы жүзеге асырып отыр.
Республикамызда нарықтық қатынастар қалыптасқалы берi, көптеген экономикалық-әлеуметтiк өзгерiстер болды. Банктер жекелендiрiлiп, әр түрлi меншiк нысанындағы кәсiпорындар дами бастады. Сәйкесiнше, уақытша босаған ресурстарға деген қажеттiлiк одан сайын өсiп, банктердiң несиелiк әрекетi жаңа мазмұнға ие болды. Кәсiпорындардың қарқынды дамуы экономикамызға оң ықпалын тигiзерi сөзсiз. Банктер уақытша босаған ресурстарды жеке және заңды түлғаларға мерзiмдiлiк, төлемдiлiк, қайтарымдылық негiзде уақытша пайдалануға беру арқылы кәсiпорындардың, яғни экономикамыздың қозғаушы күшiне айналды. ....

1 ТАРАУ. БАНКТІК ӨТІМДІЛІКТІ БАСҚАРУ ПРОЦЕСІ
1.1 Банктік өтімділікті басқарудың теориялық негіздері
Көптеген ЕДБ үшін өтімділікті басқару міндеті маңызды болып табылады. Өтімділік бойынша туындайтын мәселелер жоғары пайда түсіретін банктерде де болуы мүмкін.
Банк ұжымының тіршілігі үшін ең маңыздысы тімділік немесе активтер көбеюін қаржылыландыру мүмкіндігі және мерзімі келуі бойынша міндетін орындау болып табылады. Сондықтан, өтімділікті басқару – банкте жасалатын ең маңызды жұмыстың бірі.[1]
Өтімділік – бұл өте күрделі және ең негізгі факторлардың бірі. Ол банктердің сенімділігін және қаржылық жағдайын анықтайды, сонымен қатар банктердің өз міндеттемелерін қажетті мерзімде, өз уақытында жабуды қамтамасыз ете алатын қабілетін анықтайды.
Өтімділік термині – жеңіл өтімділік, сату, материалдық құндылықтың ақшалай құндылыққа айналуы және Коммерциялық банктің «Тіршілігі»- нің негізі ең алдымен оның өтімділігінде. Өтімділік нарықта нарық бағасымен қанша мөлшерде актив сатылатынын көрсетеді. Өтімділік нарығы - нарыққа қатысушылар нарық бағасына еш айтарлықтай ықпалсыз қыруар көп және тез арада жұмыс бекіте алатын нарық. [2]
Осылайша, екінші деңгейлі банктің өтімділігінің негізі ретінде банктің аздап кешігіп, өзінің қаржылық қажеттіліктерін өз уақытында қамтамасыз ету қабілеті барын түсіну керек.....

Ел Президентінің Қазақстан халқына "Қазақстан - 2030 барлық қазақстандықтардың өсіп - өркендеуі, қауіпсіздігі және әл - ауқатының артуы" Жолдауында: «20-ғасырдың 90-жылдары республика экономикасында орын алған дағдарыстың себептері ашылып, оны жеңудің жолдары айтылған. Радикалдық саяси және экономикалық әлемдік шаруашылық қатынас жүйесіне енуі дағдарыстың болуына, өндіріс көлемі мен өнімдердің, жұмыс, қызметтің бәсекеге қабілеттілігін күрт төмендетуге объективті жағдайлар тудырды. Бұл дәстүрлі нарықтың ығысуына, төлемге қабілетсіздік тудыруға, шектен тыс инфляцияға және көптеген шаруашылық жүргізуші субъектілер қызметінің тоқтауына әкеп соқтырды. Қалыптасқан жағдайды ескеру арқылы ұзақ мерзімді жеті артықшылықтың бірі ретінде жоғары шетелдік инвестиция мен ішкі жинақ ақша деңгейіндегі ашық нарықтық экономикаға негізделген экономикалық өсу анықталды. Экономикалық өсу қаржы тұрақтылығына, өндірісті әртараптандыруды қамтамасыз етуге, аса маңызды салаларға инвесторларды тартуға, шешуші бизнес салаларының іскерлігін арттыруға, белсенді өндіріс саясатын енгізуге және акценттерді шаруашылық жүргізудің макродан микро деңгейіне жылжытуға септігін тигізеді» деп еліміздің дамуы болашағында алға қойған шаралардың ауқымдылығын айта кетті . ....