Мен Астанадан алыста жатқан ауыл мектебінің 8-ші сынып оқушысымын. Тәуелсіздіктен кейін өмірге келдім. Әйтсе де менің келешегіме үлкен жол ашқан тәуелсіздіктің жөні бөлек. Біздің ата-бабаларымыз «Егемен болмай ел болмас, етектен кесіп жең болмас» деген екен. Осы тәуелсіздікке дейін қазақ жерінде еркіндікті аңсаған 300-ге таяу ұлт-азаттық көтерілістері болыпты.

Мен тарихи кітаптарды көп оқимын. Сол кезде.....

Беліме жіп буындым , белбеусізден,
Жігіттер , қатын алма көргенсізден.
Жігіттер , қатын алсан көргенсізден,
Ғазыз басың қор.....

Баяғыда Зерделі дейтін шешен, білгір адам болыпты. Бір күні Зерделі бір топ жолдастарымен жиһан кезіп келе жатып, бір қарияға кездесіпті. Сәлемдесіп, жөн біліскеннен кейін қария Зерделіге:
- Әкең Қазақбайды білуші едім. Үш түрлі бала туады: бір бала әкесінен өте туады, бір бала әкесіне жете туады, енді бір бала бар, ол кері кете туады. Сен соның қайсысы боласың? - деп сұрапты.
- Ата, өте туған бала боларымды алдағы өмірім білер, кері кете тудым ғой деп білем, - депті. Қария тағы бір сұрақ беріпті.
- Балам, өтірік пен шындықтың арасын өлшедің бе? - депті.
- Өлшедім өтірік пен шынның арасы төрт-ақ елі, - деп, бала оң қолының төрт саусағымен көз бен кұлақтың аралығын басыпты.
Қария:
- Балам, ақыл кімнен шығады, асыл неден шығады, қанат неден шығады....

Аласарып Ай батқан,
Ай батқанда, аймаққа,
Жұлдыз шоғын жайнатқан.
Аумайды бір құс жолы,
Ақтарылған қаймақтан.
Көкжиекте....

Екі шекпен күмбірлеп,
Көңіл сазын сапырады,
Тұлпар шабыс дүмбірлеп,
Желпіндіріп отырады.

Күйші

Отан үшін жан беріп,
Жоғалтқанмен ол атын.
Жүрегі бар мәңгілік,
Халықпен бірге соғатын.

Белгісіз солдат

Құрып қойып өрмегін,
Ұршықтарын ойнатып.
Сәнді мата өрнегін,
Жасайтын кім жайнатып?

Тоқымашы

Ағыбай батыр Қоңырбайұлы, Шұбыртпалы Ағыбай (1802–1885) – Кенесары Қасымовтың Ресей отаршылығына қарсы көтеріліс басшыларының бірі, қолбасшы. Ағыбай батыр Ұлытау тауының етегіндегі ауылда дүниеге келген. Орта жүз құрамындағы қаракесек-шұбыртпалы арғын руынан шыққан. Әкесінен ерте айрылған. Шешесі Абылай ханның сенімді батырларының бірі Наймантайұлы Байғозының қызы. Жазушы І. Есенберлиннің.......