«Бес дұшпан» - Абай айқындап берген адамгершілікке жат этикалық-әдеп нормалары. Абай «Бес асыл ісінде» нағыз адам болу үшін бес нәрсеге асық болу керектігін айтса, «Бес дұшпанда»: «Адам болам десеңіз, Оған қайғы жесеңіз. Өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, бекер мал шашпақ - Бес дұшпаның, білсеңіз...» -деп адамның бойындағы жағымсыз қасиеттерді сынға алады. Ақынның түсіндіргеніндей адамгершілікке жат жаман қылықтар - арамдық, әдепсіздік, әділетсіздік....

«Тәрбие тал бесіктен басталады» дейді халқымыз. Расында, баланың тәрбиесіне дер кезінде көңіл бөлмесек, есейіп, ер жеткенде тым кеш болуы мүмкін. Сондықтан бала тәрбиесінде келесі маңызды....

Сабағы әлсіз сары гүл
Жартаста жалғыз тұр өсіп.
Жауын ба, жел ме – бәрі бір,
Өзінше ол да....

Білім керек маған
Адамзат болсам егер де.
Аташым айтар ақылын,
Ақылыма ақыл қосармын.
Әжем мейірімге.....

Асам деп Алатауымнан
Қап-қара бұлттар келеді.
Демінен соғып қар, боран
Қанатын жая......