Бата-тілек: Әсеттің батасы

Ал, батамды берейін,
Арта берсін мерейің.
Қойға толып өрісің,
Алшы түссін кенейің.
Құлын - тайың шұрқырап,
Тассын бағың, мерейің!
Басыңа бұлт қонбасын,
Өмір гүлің солмасын!
Төбеңе күн үялап,
Тірлігіңді оңдасын!
Қиындыққа қайыспа,
Арың болсын жолдасың!
Ел бастасаң батыр боп,
Ер Жәнібек қолдасын!
Дұшпандарың жер шұқып,
Сағы сынып сорласын!
Судай тасып дәулетің,
Еш жамандық болмасын!....
Баталар
Толық
0 0

Бата-тілек: Амангелді батырға Досай шешеннің берген батасы

Уа, барша әлеумет,
Сардарға бата берейік.
Біріміз қалмай, бәріміз,
Батырға түгел ерейік.
Кәріміз бен жасымыз,
Патшаға қарсы аттанып,
Ер қаруы бес қару,
Бойымызға ілейік.
Бостандық үшін ту ұстап,
Батырға өміртілейік.
Қаһарман қол - сарбаздар,
Көк тілгендей жарқылдап,
Найзағайдай төнейік.
Қарсы келген дүшпанды,
Жермен - жексен көмейік.
Батыр киген ақсауыт,
Оқ дарысын демейік.....
Баталар
Толық
0 0

Сабақ жоспары (ұмж): Азот және оның құрылысы. Аммиак, аммоний тұздары. Ортофосфор қышқылы және фосфаттар. Азот және фосфор тыңайтқыштарының қолданылуы. Азот оксидтері, нитраттар және фосфатардың қоршаған ортаға әсері. (Химия, 10 сынып, IV тоқсан)

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Маңызды p-элементтер және олардың қосылыстары
Сабақтың тақырыбы: Азот және оның құрылысы. Аммиак, аммоний тұздары. Ортофосфор қышқылы және фосфаттар. Азот және фосфор тыңайтқыштарының қолданылуы. Азот оксидтері нитраттар және фосфатардың қоршаған ортаға әсері.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.2.1.36 молекула құрылысы негізінде азоттың төмен химиялық белсенділігін түсіндіру;
10.4.1.8 азот оксидтерінің атмосфераға, нитраттардың топырақ және су ресурстарына әсерін анализдеу;
10.4.1.9 азот және фосфор қосылыстарының қоршаған ортаға әсерін азайтудың мәселелерін шешу жолдарын ұсыну;
10.2.1.37 газтәрізді аммиактың және оның сулы ерітіндісінің химиялық қасиеттерін және алынуын сипаттайтын реакция теңдеулерін құрастыру;
10.2.1.38 ортофосфор қышқылының және фосфаттардың физикалық, химиялық қасиеттерін оқып білу;
Сабақ мақсаттары: Азот, фосфор және оның қосылыстарының қасиеттері мен қолданылуымен танысу......
Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар (ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ)
Толық
0 0

Дипломная работа: РАСЧЁТ МАКСИМАЛЬНЫХ РАСХОДОВ ВОДЫ ГОРНЫХ РЕК СЕВЕРНОГО СКЛОНА ЖЕТЫСУСКОГО АЛАТАУ

Горные реки северного склона Жетысуского Алатау всё более активно вовлекаются в сферу хозяйственной деятельности человека. В этих условиях в настоящее время уделяется повышенный интерес к изучению гидрологического режима горных рек и в частности к максимальному стоку половодья. Вычисление максимальных расходов воды является одной из наиболее ответственных задач при проектировании гидротехнических сооружений, с их расчетной величиной связана эффективность этих сооружений. Так, завышение величины расчетного максимума вызовет неоправданно большие финансовые расходы, а преуменьшение – приводит к разрушению сооружений, к затоплению населенных пунктов, а зачастую и к человеческим жертвам. Выявление факторов, влияющих на формирование максимальных расходов половодья, и разработка методов расчёта элементов половодья представляет актуальную проблему народнохозяйственного значения. Основные трудности в её разрешении связаны с недостатком фактической информации и её качеством.
Цель работы состоит в выявлении основных факторов и закономерностей формирования максимального стока половодья в горах, расчёт его основных характеристик при наличии материалов наблюдений, а также проверка применимости методики расчёта максимальных расходов воды /1,2/ при отсутствии фактических данных для рек рассматриваемого района и её уточнение с использованием материалов за последние годы. Для достижения поставленной цели были решены следующие задачи:
- проанализированы условия и факторы формирования максимального стока рек Северного склона Жетысуского Алатау;
- собраны сведения об изученности максимального стока рек в исследуемом регионе;
- произведен сбор материалов по среднемесячным, среднегодовым и максимальным расходам;
- восстановлены пропуски в рядах наблюдений различными методами;
- проверены ряды на однородность;
- рассчитаны основные характеристики максимального стока при наличии материалов наблюдений и сопоставлены с данными, приведенными в «Ресурсах поверхностных вод»;
- построены кривые обеспеченности, по которым определены максимальные расходы воды различной обеспеченности;
- проведен анализ существующих методов расчёта максимальных расходов воды при отсутствии и недостаточности материалов наблюдений;
- рассчитаны максимальные расходы воды рек в рассматриваемых створах по методике /1,2/ при отсутствии материалов наблюдений, сопоставлены с характеристиками максимального стока, полученными по фактическим данным, и с данными, опубликованными в /1/ .
Методологической основой исследований является использование методики расчёта максимальных расходов воды весенне-летнего половодья для горных рек с питанием смешанного типа, учитывающей зависимость слоя стока половодья от средневзвешенной высоты, а также редукцию максимального модуля стока с возрастанием площади водосбора.
Научная новизна работы состоит в определении характеристик максимального стока горных рек Жетысуского Алатау и проверке применимости расчётной методики /1,2/ c использованием данных наблюдений за последние годы.....
Сборник дипломных работ [бесплатно]
Толық
0 0

Шығарма: Нағашы атамның естелігі

Ата мен әжемнің ойлы әңгімелерін ұйып тыңдап, санаға тоқығанға не жетсін?! Нағашы атам Қазиев Оржанның да кеудесі сыр сандыққа толы.Ол үнемі бізді әңгімеге тартады.Солардың бірін паш етейін.
Ұлы Отан соғысы басталғанда мен бес жастағы бала едім.Бір күні біздің ауылдың ортасына көп атты кісілер жиналды.Ауылдың бар адамы жиналып шулап, жылап жатыр. Тіпті, үлкен шалдарға дейін кемсеңдеп,әлдебір ағалармен қимастықпен қоштасып, «қарақтарым,жортқанда жолдарың болсын, Қыдыр баба қолдап жүрсін» деп бата қылып шығарып салып жатыр екен.Мезгіл желтоқсан айының іші болса керек.Жерде қар бар. Көк атты жортып,ауылдан ұзай берді.Бір кезде менің ағам Қазиев Серғазы астында өзіміздің жүйрік жирен бие,қайырылып шауып келіп мені ат үстіне көтеріп алып, сүйіп-сүйіп: «аман бол,әлі ертең сен жігіт боласың»деп маңдайымнан иіскеп,қайта жерге түсіріп манағылардың артынан шауып кетті.Ауыл адамдары кетіп бара жатқандарды көз ұшына шығарып салмай,үйлеріне қайтар емес.Мен де тосын жайға таңырқап, есік алдындағы күлдің үстіне жалаңаяқ шығып тұрғанмын.Соны байқаған ағайым мені қимай, аяп оралған беті екен.Әлі есімде.«Мына ит тоңып қалды ғой» деді.Бұл мен көрген бір көрініс.Ол кезде біздің ауыл №17ауыл совет деп аталады.Үш кішкентай Социнал, Коммуна, Чапай атты колхоздардың басын құрайды.Орталығы біздің ауыл-Коммуна колхозы.Ол кезде біздің ауыл Мақат ауданына қарайды.Әскери комиссариат Доссорда. Жаңағы кеткендер сол жерден аттарын қайтарып өздері майданға аттанбақ. Кейін есейгенде естігенімдей бұл кеткендер шамасы 25 адам болса керек......
Шығармалар
Толық
0 0

Шығарма: Аты – аңызға, сөзі – нақылға айналған ата

Ұлы Отан соғысы... Бұл сол кездегі кеңес халқының ержүректілігі мен төзімділіктерін паш ететін, тарихта мәңгі орын алатын күн. Бұл - біздің елімізге төнген үлкен қауіп әрі сын еді! Отанымызды қорғауға еңбектеген жас та, еңкейген кәрі де аттанды. Соның бірі – Бауыржан Момышұлы. Қазақ халқының «Ақын – елдің еркесі, Батыр - елдің серкесі» деп ақын мен батырды айрықша қастерлейтін дәстүрі бар. Бауыржан атамызда осы екі ұлы қасиеттің екеуі де бар.
Ұлы Отан соғысында қазақ халқының ұлттық батырына айналған Бауыржан Момышұлы бұлтта ойнаған жасындай Мәскеу түбіндегі шешуші шайқаста қапияда ой тапқан, қараңғыда жол тапқан, ерен ерлігі мен даңқы әлемге жайылып, аты аңызға айналған бірегей қолбасшы ретінде танылды. «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілесің» демекші, Бауыржан дүниеге келгенде:
- О, Момыш баланың бауы берік болсын»
- Ақменттей бабасындай батыр болсын!
- Бәйдібек батырдың аруағы қолдасын!
- Домалақ анамыз жар болсын! десіпті ел – жұрт. Арты шілдехана тойға ұласыпты. Той соңында Имаш ата былай деп бата берген екен:
Алатаудың қыраны мол еді
- Қырағы болсын, құлыным.
Қойнауы суға мол еді......
Шығармалар
Толық
0 0

Сабақ жоспары (ұмж): Қазақ даласы не себепті «Дешті Қыпшақ» деп аталды? 2-сабақ (Қазақстан тарихы, 7 сынып, ІІ тоқсан)

Пән: Қазақстан тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 7.2A Х – XІІІ ғғ. Қазақстан территориясындағы мемлекеттер
Сабақ тақырыбы: Қазақ даласы не себепті «Дешті Қыпшақ» деп аталды? 2-сабақ
Сабақ мақсаттары: Қыпшақтардың Еуразия тарихындағы орнын анықтап, көрші елдермен қарым-қатынасын талдау, қыпшақтардың қазақ халқының ата-тегі екендігін дәлелдеу.
Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар (ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ)
Толық
0 0

Реферат: Тарих | Қазақтың ата заңдары және оның бастаулары

Олар көбіне-көп тарих қойнауының шырғалаң шатқалдарында шырмалып, цивилизация дамуының сарабдал жолдарының түрлі себептермен тыс қалып қойды. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұранында жазылғандай:
«Жаралған намыстан қаһарман халықпыз
Азаттық жолында жалындап жаныппыз.
Тағдырдың тезінен, тозақтың өзінен
Аман-сау қалыппыз, аман-сау қалыппыз».
Ол мыңжылдық тарихымен ерекшелігі және өміршеңдігімен, адам еркіндігін жақтаған сипаттарымен әлем назарына ілінді. Ұлы Далада, көшпелі цивилизацияның негізін құраған, қыпшақтар даңқының үстемдігінің ерте құлдырауы, тиісінше Қазақтың құқықтық мәдениетінің беделі мен ролінің құлдырамауына соқтырмағандығы таң қаларлық жағдай. Бұл қайшылықты Қазақ ата заңының аумағы кең даланың «еркіндік» қабілетінің сақталуымен «оқшау» орналасуымен түсіндіруге болады. Дегенмен де, ортағасырлық қазақ даласындағы мәдени-шаруашылық тоқыраудың белең алуы, өркендеп өскен басқа елдерден көш-құрым артта қалуы қоғам дамуына да әсерін тигізбей қоймады. Ұланбайтақ Орталық-Азия аумағы тарих сахнасының соңғы шебіне ысырылып тасталды да, ұзақ ұақыт бойына ұмыт қалды. Жат елдердің көшпелілер даласына отарлау саясатының іске асуымен байланысты қазақ қоғамы тарих бетіне қайта ене бастады. Бұл өзгерістер қазақ құқығының кейінгі тағдырында да және оған баға беруден де көрініс тапты.
Ол жоқтан бар етіп, біреулердің ойдан шығара салған қиялы болған жоқ. Сондықтан да халық арасында: «Ханда қырық кісінің ақылы бар, биде қырық кісінің ары, білімі бар» деген түсінік қалыптасқан.....
Рефераттар
Толық
0 0

Сабақ жоспары (ұмж): Кеңістіктегі вектордың координаталары 4-сабақ (Геометрия, 10 сынып, IV тоқсан)

Пән: Геометрия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Кеңістіктегі векторлар
Сабақ тақырыбы: Кеңістіктегі вектордың координаталары 4-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.4.5 - кеңістіктегі вектордың координаталарын және ұзындығын таба білу;
Сабақ мақсаттары: Оқушылар:
- кеңістіктегі векторлардың координаталарын анықтайды;
- векторлардың ұзындықтарын есептейді;
- векторлардың координаталары арқылы амалдар орындайды;.....
Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар (ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ)
Толық
0 0

Бата-тілек: Сақтық бата

Дұшпанның табасынан сақта,
Достың наласынан сақта.
Өмір бойы жазылмайтын,
Жүректің жарасынан сақта.
Шарасыз шерменде болғаннан сақта,
Мезгілсіз солғаннан сақта.
Ағайынға көзтүрткі болып,
Сүмірейтіп қорлаудан сақта.
Сенгенің сатып кеткеннен сақта,
Дұшпан алдында шөккеннен сақта.
Қарғап - сілеп тамам жұрт,
Қаһарын төккеннен сақта.
Үгіліп жылағаннан сақта,
Араша сұрағаннан сақта.
Амалың құрып есеңгіреп,
Қайтып тұрмастай құлағаннан сақта.
Кесапаттың зәрінен сақта,
Патшаның кәрінен сақта.....
Баталар
Толық
1 0