Қарға ұшып жүргенде жерде жорғалап бара жатқан құртты көріп, тұмсығымен тістеп алып ұшып кетті. Құрт байғұс істің жаманға айналғанын біліп:

— Әй, қарға батыр, әке-шешеңді де көріп едім, асқан.....

Ең бай адамның туған күнi болыпты. Дастарханға қойылған қасық, шанышқылар алтын екен. Туған күнге өзбек пен қазақ келiптi. Ешкiмге бiлдiртпей өзбек iшкi қойын қалтасына алтын қасықты.....

Үнді жұртының бір адамы бір жақтан үйіне қайтып келсе, үйдің қасындағы ағаштың басына кептіруге іліп қойған еті жоқ. Ағаштың айналасын әбден жүріп, қарап болған соң, орамға шығып жолай дауыстап сұрайды:
- Аласа бойлы, қолында қыскантақ мылтығы бар, соңында тарақ-құйрық кішкентай.....

Алтын Орда дәуiрiнде (13 — 15 ғ.) Қыпшақ даласындағы түркi халықтарының әдебиетi мен мәдениетi мүлдем жаңа сапалық дәрежеге көтерiлдi. Бұл кезде мемлекет астанасы болған Сарайшық қаласына Батыс пен Шығыстың аса көрнектi ғалымдары, сәулетшiлерi, ақындары, өнер қайраткерлерi, т.б. жиналған едi.
Алтын Орда дәуiрi.....

Дүниеқор - дүниенің құлы.

Абзал арын ойлайды,
Надан дүниеге тоймайды.

Өзі тоймастың көзі тоймас.

Өзі тоймағанның сарқытын ішпе.

Ішіп тоймаған жалап тоймас.

Дүние есігін аштым нағыз ауылда,
Қақаған қыс,қарлы боран дауылда.
Ес білгенше ортасында тербелдім,
Жүректері жыр деп соққан қауымда
Нұртуғанды жаттап өсіктік бар бала,
Нарттай жырын тыңдаушы едік таңдана
Зейнолланың отты жырын оқысақ,
Демін тартып қалушы......

Әзірет Әлиден бір жұт келіп сұрады дейді:
- Толық байлық қайтсең табылады?
Әли айтты:
- Қанағат ете білсең. Қанша мал көп те болса қанағаты жоқ кісі байлыққа жеттім....

Сонау «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» кезеңінен бастау алар қазақ халқының тарихы тереңге жайылған. Егеулі найза қолға алып, атқа қонған батыр бабаларымыз «Ақ найзаның ұшымен, Ақ білектің күшімен» осы бір ұлтарақтай жер үшін қан майданда қан кешіп, қасық қаны қалғанша тәуелсіздік жолында құрбан болды. ХVI-XVII ғасырларда жоңғар қыспағынан қашып, көршілес жатқан Ресей мемлекетінен пана іздей барған аңғал да аңқау, еңбекқор қазақ елін орыс басшылары біржола қол астына алуды көздеп, сол мақсатына жетеді. Сол кезеңнен бастап қазақ халқы ІІ ғасырға......