Күз келді алақай!
Жапырақтар сарғайды.
Өсіп тәтті жемістер,
Құстар аспанда ұшады.

КІРІСПЕ
Қазіргі қазақ тілі ішінде тарам – тарам салаларға бөлінетін өзіндік сыры мен қыры көп күрделі және бай тіл.
Қазақ тіл біліміндегі мәселелердің барлығы дерлік тарлай – талай тарихи даму сатыларынан өтті. Қандай құбылыстың болмасын өткен тарихи даму жолдарын жете меңгермей оның қазіргі жай – күйін зерттеп білу мүмкін емес.
Қазан төңкерісіне дейін қазақ тілінің ғылыми грамматикасының зерттелуі орыс ғалымдарының есімдерімен байланысты болды. Сол кезеде қазақ тілінің зерттелуі мынандай төрт бағытта болды.
Біріншіден, қазақ тілінің кейбір мәселелерін ғана сөз еткен Қазан төңкерісіне дейінгі қазақтың төл ғалымдарының еңбектері: Ы.Алтынсарин, Ш.Уәлихонов, Б.Бақтыгереев, М.Бекимов. Б.Рахимжанов, Қ.Серғали, И.Малдыбаев есімдерімен байланысты
Екіншіден, орыс ғалымдарынан қазақ – қырғыз тілінің грамматикасын зерттеген авторлар:Н.Н.Ильминский, Н.Ф.Катанов, Н.Лаптаев, В.В.Радлов, П.И.Мелиоранский, Н.Сазонтов, Н.Терентьев т.б.
Үшіншіден, Қазан төңкерісі және одан кейінгі қазақ зерттеушілері : А.Байтұрсынов, Қ.Жұбанов, Т.Шонанұлы, Е.Омаров, Ж.Бархиев, Н.Досмағамбетов т.б.
Төртіншіден, XXғасырдың 50–жылдарынан бері қарай Н.Сауранбаев, Н.Кеңесбаев, М.Балақаев,С.Аманжолов, Ғ.Мұсабаев, А.Ысқақав, Т:Қордабаев, С.Жиенбаев, Ш.Сарыбаев,Ә.Ермекбаев т.б.
Осылардың ішінен мен профессор Қ.Қ.Жұбанов туралы әңгіме қозғаймын. Зерттемпаз ғалым проф. Қ.Қ.Жұбановтың лингвистика тарихынан алатын орны ерекше. Қ.Қ.Жұбанов – әмбебап ғалым. Оның зерттеулері тіл білімінің әр түрлі салаларын қамтиды.
Ғалым Қ.Қ.Жұбановтың ғылыми мұрасына назар аудару оны зерттеу, XX ғасырдың 90–шы жылдарының басы мен ортасында белең алды. Оның есімі мен еңбектеріне деген сілтемелер ғылыми баспасөз беттерінде осы тұста жарияланып, белгілі бір аспектілері қазақ тіл білімін зерттеуші қауымның назарына ілігіп жатты.
Тақырыптың өзектілігі. Қазақ тіл білімінің негізін салушылардың бірі – профессор Қ.Қ.Жұбановтың ғылыми еңбегі сөз болғанда, әдетте фонетика, сөзжасам, әдеби тіл, терминология, орфография, этимология жайындағы ойларына мән беріліп жүр де, ал ғалымның синтаксис саласына қатысты тұжырымдары зерттеу нысанына ілікпей жүргені хақ.
Тіл білімінің даму тұрғысынан Қ.Қ.Жұбановтың лингвистикалық, дәлірек айтсақ, синтаксистік көз қарастарын, ұстанымын айқындау қажет. Себебі ғалымның синтаксис ілімін қалыптастыруда өзіндік ерекшелігі болды. Жан–жақты біліммен қаруланған ғалым өзінің еңбектерінде синтаксистің бірқатар теориялық мәселелерін қозғап, соны тұжырымдар да айтады. Тілді зерттеу практикасында ғалымның кейбір идеялары , тұжырымдары қолданыс тапса, кейбірінің тасада қалып, қолданаыс таппай жүргендері де бар. Қазақстандағы 20-30–жылдардағы лингвистикалық дәстүрдің қалыптасуын бағдарлайтын болсақ, онда Қ.ҚЖұбановтың жалпы тіл білімінде, оның ішінде синтаксис бойынша қалдырған іліміне соқпай кетпейміз.
Жұмыстың мақсаты мен міндеті. Профессор Қ.Қ.Жұбановтың шығармаларынан синтаксистік объектілерді айқындап, оның осы сала бойынша қалдырған пікірлерін, ой–тұжырымдарын сұрыптап, жұйелеп, қорытынды жасау. Аталған мақсатқа жету үшін диплом жұмысмыздың алдына мынандай нақтылы міндеттер қойылады:
– Профессор Қ.Қ.Жұбановтың синтаксистік объектілерге байланысты ғылыми еңбектерін зерделеп, оның мәні мен маңызын жан–жақты қарастыру;
– Ғалымның лингвистикалық(синтаксистік) концепциясының ерекшелігін айқындау, яғни оның сөз тіркесі, сөйлем мүшелері, сөйлем туралы ойларын сипаттап, өзгешеліктерін анықтау;
– Тіл білімінде, оның ішінде синтаксистің даму тарихындағы ерен еңбегі мен қосқан үлесін бағалау;
– Қ.Қ.Жұбанов ұсынған мәселелерді осы күнгі ғылым тұрғысынан қайта қарастыру;....

Асқардың жырлаған тақырыбы, жанрлық ерекшеліктері, көркемдік стилі жағынан әр алуан. Оның бер жағында Асқар творчествосы, оның өзіндік ерекшеліктері, көркемдігі мен идеясы жайлы жазылған зерттеу сын мақалалары аз емес. Ақын туралы сын мақалаларға көз жіберер болсақ, оның әр кезде жазған жеке-жеке шығармаларындағы сәтті, сәтсіз жайлар кезінде көрсетілді, жазылды. С.Мұқановтың, Ә.Тәжібаевтың әдебиеттің дамуына байланысты Асқар творчествосы жөнінде айтқан пікірлері мен сындарынан басқа, оның поэзиясына айрықша тоқталып, талдау жасап, түйінді пікірлер айтқан талантты жазушы С.Ерубаев болды. Ақын шығармалары туралы І.Жансүгіров, Қ.Бекқожин, Т.Нұртазин, Е.Исмайылов, С.Төлешев, Ә.Тәжібаев, Т.Әлімқұлов, С.Қирабаев, Ғ.Мүсірепов, С.Мұқанов, Р.Бердібаев және М.Бәйділдаев тағы басқа да ақын-жазушылар ақын Асқар творчествосына пікір айтудан шет қалған жоқ.
Асқар творчествосы туралы ең алғаш жазылған сындардың ішіндегі көлемді де мазмұндысы С.Ерубаевтың сыны болғандықтан, соның төңірегінде сөз қозғасақ, С.Ерубаев ақын поэзиясының күделікті өмір тынысымен тығыз байланысып жататынын жоғары бағалады ....

Кіріспе
Қазіргі таңда ешбір өндірісті өндірістік механизмсіз елестете
алмайсың. Көптеген заманауи жұмыс машиналарын
және өндірістік
механизмдерді, транспорттарды, ауыл шаруашылығында, тұрмыстық
шаруашылықта, технологиялық процестерді қазіргі басқаратын автоматтанған
электржетек түріне дейін ұзақ даму процесін басынан өткізді. Заманауи
элетржетектің қуат қолданылуына байланысты шектері – бір қозғалтқыштағы
он мыңдаған кВ-тан жарты ваттқа дейін. Заманауи автоматтандырылған
электржетегі - жұмыс машинасының бөлігін қозғалтуға және оның
технологиялық процесстерін басқаруға арналған күрделі электромеханикалық
жүйе. Ол 3 бөліктен тұрады. Электромеханикалық энергияны түрлендіретін
электрлік қозғалтқыш технологиялық процестерді басқаруға арналған басқару
жүйесі болып табылады.
Техниканың кез келген саласында автоматтанған электржетегінің
көмегінсіз қозғалған ешбір заманауи
өндірісті
айта алмаймыз.
Электржетегінде электр энергиясын механикалық энергияға электр
қозғалтқыш түрлендіреді. Электр қозғалтқыш түрлендіргіш және басқарушы
құрылғы арқылы механизмдердің өндірістік талаптарына сай электржетектің
статикалық және динамикалық сипаттамаларының қалыптасуына байланысты
басқарушысы
болып табылады. Өндірістік процестің күрделігі жұмыс
машинасының қозғалу сипаттамалары мен түрлеріне тәуелді.
Қозғалудың түріне байланысты бір бағытты айналмалы қозғалыс және
ревестивті айналмалы
болып қозғалыстарды қамтамассыз етеді.
Қозғалтқыштың сипаттамасы мен басқарушы жүйенің мүмкіндіктері
механизмнің мүмкіндіктерімен технологиялық операциялардың
орындалуының дәлділігін анықтайды. Электромеханикалық жүйенің қасиеті
жұмыс машинасының маңызды көрсеткіштеріне, технологиялық
процестерінің экономикалық эффективтілігі мен сапасын анықтауға маңызды
әсер етеді. Автоматтанған электржетектерінің дамуы машина
конструкциясының жетілуіне, технологиялық процестердің түбегейлі
өзгеруіне, халық шаруашылығының барлық салаларында үлкен прогреске
алып келеді. Сондықтан электржетек теориясы – электромеханикалық жүйе
жалпы қасиеттерін зерттейтін, қозғалыстың басқару заңдарын, берілген
көрсеткіштерге байланысты жүйелердің синтездеу қабілеті бар техникалық ғылым.
Жетілген электржетегін құрастыру электромеханикалық
құрылғының типін таңдау және оның технологиялық процесіне байланысты
басқару жүйесі осы процесте жұмыс атқаратын бөлек механизмдеріне
байланысты критерилерді қанағаттыру кезінде құрастырылады. Оның
ерекшелігі халық шаруашылығының әртүрлі салаларына байланыстылығымен
түсіндіріледі.....

Мақсаты: 1. Балалардың әр түрлі мамандықтар туралы білімдерін толықтыру
Міндеттері:
1. балаларды әр түрлі мамандықтар иесімен таныстыру.
2. Сурет бойынша қойылған сұрақтарға толық жауап беруге дағдыландыру арқылы зейіндерін дамыту.
3. Мамандық таңдауға қызығушылықтарын тудыру.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: триз әдісі
Көрнекілігі: Мамандықтар түрлерінің суреті, сандық.

Сабақтың ұйымдастыру бөлімі.
Тәрбиеші: Балалар сәлеметсіңдер ме! Бүгін бізге қонақтар келіпті, қане қарайықшы. Олай болса бүгінгі тіл дамыту сабағымызды бастайық.
(есік қағып қоян кіреді)
- Қоян сізге не болды? .....

Жоғары сатыдағы жануарлар организмінің миллиардтаған клеткалардан тұратыны белгілі және олар бәрі 6ip-6ipiмeн тығыз байланысқан. Осыншама көп клеткалар өзара үйлесімді әрекет жасайды, сондықтан да ол тipi организм денесі біртұтас болып табылады. Клеткалардың үйлесімді әрекетін нерв жүйесінде және эндокрин бездерінде жасалатын заттар реттеп отырады. Нерв жүйесі нейрондардан, нерв клеткаларынан турады, оларда нейромедиатор заты түзіледі, нерв жүйесінде қоздыру, хабар беру осылар арқылы іске асады. Нерв жүйесі арқылы хабар беру өте тез — миллисекунд ішінде беріледі. Нерв клеткалары бірімен-6ipi өзара тікелей байланысқан. ....

• Біздің ана тіліміз – қазақ тілінің келешегі балалардың сөйлеу мәдениетінің деңгейімен байланысты. Осы тұрғыда әр баланың тілін жетілдіру, олардың сөйлеу мәдениеті қоғамдық қажеттілік болып табылады. Қарым - қатынас ережелерімен қаншалықты ерте таныстыруды бастасақ, сөйлеу құралдары соншалықты саналы және табиғи қалыптасады да, баланың сөйлеу мәдениетін жетілдіреді.

КІРІСПЕ
«Тіл – жұрттың жаны. Өз тілін өзі білмеген ел болмайды. Тілінен айырылған жұрт - жойылған жұрт.
... баланың тілі дұрыс болса, елдің тілін көркейтіп, байытып гүлдендіреді...»
Х. Досмұхамедұлы

Қазіргі таңда еліміздегі білім беру жүйесінің барлық саласы адамның жеке тұлғасын дамытуды көздейді. Жеке тұлғаны тәрбиелеуде ана тілін жетік меңгертудің маңызы зор.
Қазіргі заман талабына сай үш тілді білу – әркімнің дербес табыстылығының міндетті шарты. Ал үш тілді білудің алғышарты ана тілінің ережелері мен нормаларын меңгеру негізімен тікелей байланысты......

Кімнің болса да жүрек түкпірінде туған жерге, Отанға, отбасына да деген қимастық сезімі болады. Осылардың ең биігі елжандылық, отансүйгіштік қасиет. Бұл қастерлі ұғым арқылы қоғамның негізі қаланады. Отан отбасынан басталады, демек өзіңнің ата-анаңды қалай қастерлесең, Отаныңды да сондай қасиеттей біл. Ер жігіт елі үшін туады деген ғой. Отан қорғау саласында еңбек етуімнің өзі елжанды болуымнан деп ойлаймын.

1. ҚИЫН БАЛАЛАРМЕН ЖҰМЫС.
Қиын балалардың отбасындағы беріктігі және өнегелі отбасында өнегелі ұрпақ тәрбиеленетіні сөзсіз. Қиындықты шешудің негізгі жолы-отбасында қарым-қатынастарды орнату.
В.Сухомлинский тәрбиені отбасы жағдайын зерттеуден бастайды. Ол баланың сабақ үлгерімінің жақсаруымен қоса денсаулығының мықты болуына, ой-өрісінің кеңеюіне көңіл бөлді және балалардың 3-4 сыныптарға дейін бірқалыпты дәртіпті болып келіп, 4-сыныптан кейін бастайтындығын түсіндірді. Ересек кезең - бала тәрбиелеудегі ең қиын кезең екендігін айта келіп, ата-аналарды балалармен сырласуға шақырады.
Отбасының қоғам мен мемлекет, тіпті күллі адамзат алдындағы атқаратын қажеті сан қырлы. «Отан отбасынан басталады» десек, адам тәрбиесі. Отанды сүю, өмірге құштарлық, сұлулықты тану бала кезден жанұяда басталатыны баршаға аян.
А.С.Макаренко: «Тәрбие -баламен сөйлесумен, оған ақыл-кеңес берумен ғана шектелмейді. Тәрбие-тұрмысты дұрыс ұйымдастыра білуде, балаға әркімнің өз жеке басы арқылы үлгі - өнеге көрсетуінде», - деген ғой. Баланы жас кезінен бастап сыйлап, қадір-қасиетін, ар-намысын бағалап, дұрыс сөйлеп, дұрыс қарым-қатынас жасаған абзал.
Баланың айхайын деген өтінішін, ақылдасқысы келген мәселесін ата-анасы тыңдап, ақыл-кеңес беруі керек. ....

Пән: Сауат ашу.
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: «Саяхат»
Сабақ тақырыбы: Саяхат туралы жазылым Саяхаттау арманым.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: (оқу бағдарламасына сілтемеу) 1.3.4.1 Берілген тақырыпқа мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құрастырып жазады .
1.3.12.1 Мұғалімнің көмегімен сөйлем ішінде және соңында қойылатын тыныс белгілерін ажыратады.
1.3.8.1 Өзінің жазған сөйлемдерін мұғалімнің көмегімен жетілдіреді, үлгі бойынша түзетеді.
Сабақ мақсаттары: Берілген тақырыпқа мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құрастырып жазады
Мұғалімнің көмегімен сөйлем ішінде және соңында қойылатын тыныс белгілерін ажыратады
Өзінің жазған сөйлемдерін мұғалімнің көмегімен жетілдіреді, үлгі бойынша түзетеді......

Пән: Қазақ әдебиеті
Бөлім атауы: Көркем әдебиет және эпикалық сарын
Сабақтың тақырыбы: Шәкәрім Құдайбердіұлы «Жастарға» өлеңі 7-сабақ
Оқу мақсаты: Б/С2. Шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру.
Сабақ мақсаты:
Оқушылар:
Шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырады,
жаңашылдығына баға береді.....