Шың басына шығыпты...

Шың басы — шыңылтыр аяз. Қар беті — қабыршақ мұз. Көк пен жердің арасы — кілкіген кілегей мұнар. Сол мұнар дүниеде таутекедей сексиіп жалғыз өзі қалыпты. Сол мұнар әлемде кеменің желкенсіз жалаңаш мачтасындай жетім шың жүзіп келеді.

Көлкіген мұнар ішінде, шаншылған шынар ұшында қарақшыдай қалқиып тұрған мұны мұң иеледі. Іле үрей биледі. Бойын суық тер басты. Ұлы биікте ауа жетпей, қос өкпесі қысылды.

Бұғалық түскен жылқыдай бөбежігі буындырып, жанары жарылардай шатынай бере оқыстан оянып кетті.

Қараңғы бөлмеде қара терге түсіп жатыр екен. Демін тереңнен тартып, көз үйретіп ұзақ жатты. Әлгінде ғана шың басын торлаған шаңыт әлем сансыраған санасынан жалқаулана сейілді.

Таң қараңғысы селкеу тартып, балкон жақтан бозғыл сәуле білінеді. Барыстай жымып балконға шықты. Көктемнің таңғы ызғары тәнін қарып, сергіп сала берді. Ол әлден уақта ас үйден апыл-құпыл ауқаттанып, тысқа шықты. Алматы ояныпты. Бір сәтке көк мұнар ішінде кемедей жүзген мұзарт шың мен шың басында жетімсіреген жұмбақ күйін есіне алды. “Бұл қай шың? Неге жалғыз? Түске де түрлі жайлар кіреді-ау!” деп автотұраққа қарай асыға адымдады.

Көктем туғалы, көңіліне жеңілтек қыздай жел кірген-ді. Алғашында жаз шықпай алаңдағанына жол болсын деп, өз-өзін тыйып тастауға тырысса да, алаң кірген сезімі асаусып, бастықпай-ақ қойған. Мамыр туып, жер жылысымен қарғын судай лықсып, алып-қашпа алапат сезімге ұласты. Бүгінде жар төсегін суынтқан таңғы сезім кешікпей байырқалы ойға бекіді. Өзін таудың шақырғанын түйсінді. Түйсінді де тіксінді...

Тап қазір құз кесіп, шыңға шырға салар мезгіл емес. Мазаң мамыр. Жылдың бұл айында күн қақтаған Африканың Килиманджаро төбесіне де адам атаулы аяқ баспайтын. Ал мұның асық көңілі қайда тартып тұр? Жер ананың төсіндегі Монблан мен Эверест тектес қос анарына да, ақ жал мен қара жал түсті жылқының шоқтығындай Аляска мен Кавказдың жалама жондарына да табаны тиген еді. Перғауынның пирамидасы іспетті Алатаудың Хантәңірісі мен боз бөрінің иесі текті Алтайдың Ақтауына да қонышы қажалған. Ендігісіне не жорық? .....

"Қымбатты менің мектеп бітіруші құрбы-құрдастарым!
Мінеки, біз үшін қоңыраудың сиқырлы да сазды әуені соңғы рет ән салмақ. Және ол ән барлығымызды сонымен бірге өмір деп аталатын алып күрежолдың төскейіне шығарып салар. Бізді қаншама жыл оқытып, білім берген, тәрбие берген аяулы ана мектебіміз бен құрметті ұстаздарымыз іштей тілектестік білдіріп, сәт сапар тілеп қалар..."

Бұл - Қожабақы ауылындағы №25 мектептің бір кездегі 48-түлектерінің ауыл сахнасындағы өздерінің соңғы қоңырау салтанатында ұстаздары мен мектеп бітіруші құрбы-құрдастарына арнап сөйлеген сөзі еді. Сонан соң олар соңғы қоңырау жайлы өлең оқыды:

Ұғынды ма арлылығын, тәтті өмірдің нар жүгін,
Ақ бантикпен қоштасады қыз бала да дәл бүгін.
Бүр жарды ма кеудесінде асау сезім елім деп,
Адуындау ерке ұлдың да мұрты қапты тебіндеп... .....

Білімділік: балаларды ойын арқылы сабақтастыра отырып түстерді ажыратуға, пішіндерді ажыратып орналастыра білу шапшаңдылыққа үйрету, жоғары - төмен, көп - аз ұғымдарын қалыптастыру.
Дамытушылық: Уақыт мезгілін үйрету, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: математикалық ұғымдарды қалыптастыруға тәрбиелеу.
Қолданылатын көрнекі құралдар мен жабдықтар: демонстрациялық материалдар, уақыт мезгілінің суреттері.
Сөздік жұмыс: тәулік, сан
Қостілдік: күз - осень, таңертең - утро, күндіз - день, кеш - вечер, түн - ночь.

Мотивациялық - қозғаушылық
Шаттық шеңбері:
- Тәрбиеші, жыл мезгілдері, ерекшеліктері жайында сұрайды.
- Қазір қай мезгіл?
- Күздің қандай ерекшелігі бар?

Ұйымдастырушылық - ізденістік
- Балалар, орманшы атай бізге себет беріп жіберіпті, себеттің ішінде не жатқаны жұмбақты шешу арқылы біле аламыз.
1. тиіскенді түйреген,
Киімі бар инеден.
2. Қалқиып ұзын құлағы,
Елеңдеп қорқып тұрады.

Тосын сәт: Кірпі мен қоян шығып балалармен амандасады.
- Балалар, олардың қарындары аш екен, сүйікті асын сыйлайық.
- Кірпі нені жақсы көреді, ал қоян ше?
- Олай болса кірпіге алма, қоянға сәбіз сыйлайық.
- Балалар кірпіде неше алма? (2)
- Қоянда неше сәбіз? (1)
- Ненің асы көп?.....

Аспан мен Жер арасын
өрт қаптады жалыны жаландаған,
көңірсіді құйқадай адал далам.
Бір-бірінің қанынан ұрттамаса,
тыншымастай сұстанды адамға адам.
Түндер келді жарыңның құшағында
рахаттың орнына алаңдаған.
Жас орнына мөлдіреп жанарда қан
тамайын деп тамбаған, тама алмаған.
Алмасты ілез күрсіну, күңіренумен
жүректерден шарықтап таралған ән.
Түнде соғар дүлейін жасырғандай,
күліп атып қылымсып таң алдаған. ....

Ақсақалдан бата алып ұлыңыз,
алдыңыздан жарқырады күніңіз.
Өзіміздің, тіпті бүкіл қазақтың
мақтанышы деп....

Томск - центр Томской области - расположен на юго-востоке Западно-Сибирской равнины, на правом берегу р. Томь, в 60 км от еe впадения в Обь, на берегах р. Ушайка. Расстояние до Москвы - 3500 км. Климат континентальный. Средние температуры января -20 С, июля +18 С. Осадков - 500 мм в год. Ж.-д. станция на.....

Қаңлы мемлекетінің пайда болуы, мәдениеті
1. Қаңлы мемлекеті, мәдениеті.
2. Қаңлы мемлекеті, шаруашылығы мен кәсібі
Біздің заманымыздан бұрынғы III ғасырдан бастап Қазақстан жерін мекендеген ірі тайпалардың бірі - қаңлылар. Олар Қытай жазба деректерінде кангюйлар деп аталса, иран діни жинағы «Авеста» және үнді діни кітабы «Махабхара-тада» кангха болып кездеседі. .....

Орысбай Әбділдаұлы (11.3. 1939 жылы туылған, Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Жамбыл ауылы) — жазушы, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі. Жамбыл атындағы халықаралық сыйлықтың лауреаты.[1] 1962 ж. Ж.Жабаев атындағы № 23 ауыл шаруашылығы механикаландыру училищесін, 1968 ж. ҚазМУ-ді бітірді. "Балдырған" журналында, "Лениншіл жас" газетінде[2], 1980-94 ж. "Жалын" баспасында, 1994-97 ж. "Жеті жарғы" баспасында жұмыс істеді. 1997 жылдан "Жетісу" газетінің бөлім меңтерушісі. "Сымбат" (1969), .....

КІРІСПЕ
Мемлекеттік өз жұмысын заң негізінде іске асыратын ұйым ретіндегі ойлар адам баласының өркениетті дамуындағы алғашқы кезеңдерінде пайда бола бастаған. Жетілген және қоғам өмірінің адал нысандарын іздеу құқықтық мемлекет идеяларымен жалғанған. Ертедегі ғалымдар (Сократ, Демокрит, Платон, Аристотель, Полибий, Цицерон) құқық пен мемлекеттік билік арасындағы қарым-қатынасты көрсетуге талаптанғандағы мақсаттары – сол дәуірдегі қоғамды қамтамасыз ететін қатынастарды болжау болатын.
Ертедегі ғалымдардың ойынша құқықты мойындайтын, сонымен қатар құқықпен тежелген мемлекеттік билік адал мемлекеттік болып саналған. «Заңның күші жоқ жерде, - деп жазды Аристотель,- мемлекеттік құрылымның қандай болмасын нысаны жоқ» . Цицеронның айтуынша мемлекет – «халықтың ісі», құқықтық араласу және «жалпы құқықтық тәртіп»......