Жұмбақтар жауабымен: Құстар

Тал басында түндіксіз отау.

Ұя

Құрықсыз тұлпар ұстадым,
Кеште құр-құрлап.

Кеште тауықты ұясына қамау

Қырық қылыш, найзалы қай жануар,
Асынған және он екі қанжары бар.
Көңіл жер мен көктің арасында,
Жігіттер, мұны байқап аңғарыңдар.
Болады бұған әуес көп адамзат,
Шежіре көкірегі жазылған хат.
Қолына шынжыр арқан ұстап жүріп,
Астына мініп отыр алтыннан тақ.
Басында құрулы тұр алтын шатыр,
Ғайыптан қызығы бар бұл бір батыр.
Барғанын тіпті аман жібермейді,
Адамзатсыз болмайды әуел ақыр.

Бүркіт, қырық қылыш-жиырмадан екі қанаты, он екі қанжар-он екі тал ұзын құйрығы, сегіз найза- тұяқтары, шынжыр арқан-аяқ бауы, алтыннан тақ-тұғыры, алтын шатыр-томағасы

Талдың басында,
Жемi бар қасында.
Там тұр саялы,
Достарға аялы.

Құс ұясы

Қулығын асыратын,
Жұмыртқасын өзi баспай,
Басқа ұяға жасыратын,
Өзiн-өзi әйгiлейтiн,
Қандай құс,
Оңайға бас ұратын?

Көкек

Жем көрсе,
Шықылықтап қалтандайды,
Сескенсе,
Жыпылықтап жалтаңдайды.

Сауысқан

Қызыл бұжыр айдары бар,
Қоқиланған айбары бар.
Ауық-ауық азан салып,
Өңеш керген айқайы бар.

Қораз

Шашы жоқ,
Тарағы бар.
Егiнi жоқ,
Орағы бар.

Қораз

Күн шықпай сап аттанды,
Қуырады апшыны.
Шырт ұйқыда жатқанды,
Оятады ащы үнi.

Қораз

Өзi кiлем түрiндей,
Құдды қырдың гүлiндей.
Гүлге қонса кетедi,
Айырмасы бiлiнбей.

Көбелек

Айдары шағын,
Қаракүрең сауыры
Аппақ қардай бауыры.

Қызғыш

Ұшқанда өте ұшқыр,
Алдына жан салмайды.
Алға да,
Артқа да самғайды.
Гүлдердiң сорып сөлiн,
Басады шөлiн.
Жылы жақта мекенi,
Бұл не екен?

Колибра

Бес грамм салмағы,
Тұмсығы қармақ.
Қыраннан қалмайды,
Биiкке ұшса самғап.

Королек

Маңдайы ақ қасқа,
Ақ жерi жоқ басқа.

Қасқалдақ

Сарғыш бояу жалатқан,
Тұмсығы бар қалақтан.
Қауырсыны бiр уыс,
Қара сирақ iрi құс.

Жалбағай

Жалаңаш болған соң,
Күн бойы бұғады.
Өзегi талған соң
Түнде ұшып шығады.

Жарқанат

Қалқан құлақ,
Қанаты бар шатырдай.
Жардан жырақ,
Түнде ұшады батырдай.

Жарқанат

Түнде жортады,
Жарықта қорқады.

Жарқанат

Жұдырықтай шұбар құс,
Мекенi қыр,
Жұпар дүз.
Дыбыс шықса тыпырлап,
Ұшады тез бытырап.

Шiл

Тақылдатып,
Мазаны ап,
Ағаштарды тазалап,
Ормандарды емдейдi,
Зиянкестi жазалап.

Тоқылдақ

Ағашта болса егер мең,
Хабар берiп морземен,
Тұмсығымен емдейдi,
Сосын көңiл демдейдi.

Тоқылдақ

Шуға бөлеп жағаны,
Қанаттарын қағады,
Айдын судың түлегi,
Шабақ iлiп жүредi.

Шағала

Ұзақ тектес құс,
Шiркей жеп.
Ауыл маңынан
Ұзап кетпес құс.

Қараторғай

Қалқып тұрып аспанда,
Үн шығарып сан қилы,
Өнерiне басқанда,
Тұла бойың балқиды.

Бозторғай

Әуеде бiр ноқат
Тапжылмай қалқып тұр,
Әдемi бiр ырғақ
Аспаннан шалқып тұр.

Бозторғай

Екi айыр құйрығы,
Қияқ мұрт қанаты,
Ұшқырлардың жүйрiгi.

Қарлығаш

Бұдыр-бұдыр балшықты,
Жинады да талшықты.
Ұқсатып қамытқа,
Үй салды жабыққа.

Қарлығаш

Ботаға ұқсас саны бар,
Шөл даланың құмайы.
Шәлкем мiнез жануар,
Ашу қысқан ұдайы.

Түйеқұс

Сирағы ұқсас қамысқа,
Мойыны бар сорайған,
Денесi бар,
Алыстан
Қарақшыдай қарайған.

Көкқұтан

Сирағы ұзын,
Тырнағы ұзын.
Балықты сүзбей,
Ұстайтын шоқып,
Тұмсығы бiздей.

Тырна

Имек тұмсық алғыр құс.

Қаршыға