Сабақ жоспары (ұмж): Атомда электрондардың таралуы 1-сабақ (Химия, 8 сынып, I тоқсан)

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Атомда электрондардың қозғалысы
Сабақ тақырыбы: Атомда электрондардың таралуы 1-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: - атомда электрондар ядродан арақашықтығы артқан сайын біртіндеп энергетикалық деңгейлер бойынша таралатынын түсіну;
Сабақ мақсаттары: - атом құрылысын және субатомдық бөлшектерді сипаттай алу;
- электрон қабатының санын анықтайалу;
- энергетикалық дейгейлерудегі электрон сиымдылығын анықтай алу;
- атомдарды электрондық қабаттар диаграммалары түрінде таныстырады;
- атомда электрондар ядродан арақашықтықтың өсуі ретімен электрон қабаты бойынша біртіндеп орналасуын түсіну.

Амандасу.
Оқушыларды түгелдеп, үй жұмысынтексеру.
Сабақтың мақсаты, бағалау критерийлерімен таныстыру.
Сабаққа қойылатын талаптарды анықтап алу.
Сабаққа позитивті бастама, сәттілік тілеу.
Сабақтың терминологиясымен танысу.
Атом Атом Аtom
Электрон Электрон Еlectron
Электронная оболочка Электрондық қабат Electron shell
Энергетический уровень Энергетикалық деңгей Еnergy level
Орбиталь Орбиталь orbital
Ядро ядро Nucleus
Группа топ Group
Внешний уровень Сыртқы деңгей Outer shell
Внутренний уровень Ішкі деңгей inner shell
Алдымен атом құрылысын қайталау ұсынылады. Ол үшін оқушыларға белгілі бір элементтер таратылады (1-20 элементтер), сосын оқуушылар оларға сипаттама береді.
Реттік номері –
Протон саны –
Нейтрон саны –
Электрон саны –
Соның нәтижесінде оқушылардың электрондық қабаттың – атомның айналасында электрондардың орналасуы екендігіне алып келуге болады.
7-сыныпта өткен атом құрылысын еске түсіру үшін келесі тапсырмаларды орындап шығу (топпен ауызша талқылау):
Әр атомда орналасқан, мына төрт элементтің протон, нейтрон және электрон санын атаңыз: N, F, Na, Ar.
«Кім шапшаң» тапсырмасы
1.Мен-де 7 электрон бар, мен кіммін? (азот)
2.Менің таңбам Si – мен кіммін? (кремний)
3.Менің құрбым №16 пәтерде тұрады, оның аты? (күкірт)
4.Менде 20 нейтрон және 20 электрон бар, менің есімім? (кальций)
5. Мен – фосформын, менде қанша электрон бар? (15)
Жұппен жұмыс (жұптарына жұмбақ жасырып, бірін -бірі бағалау):
Алғашқы 20 элементтің ішінен екеуіне қатысты протон, электрон, нейтрон сандарын немесе таңбасын қолдану арқылы жұмбақ құрастыр. Мысалы: «Менде … электрон – мен қай элементпін?», «Менің символым … - мен кіммін?», және т.б.

Литийде электрондардың орналасу ретін (p=3 e=3 n=4) суреті арқылы түсіндіріп, көміртекте электрондардың орналасу ( p=6 e=6 n=6) суретін салдыру керек.
Жұпта талқылау:
• Электрондар электрондық қабатта қалай орналасады?
• Периодтық жүйеде реттік номер артқан сайын электрон саны қалай өзгереді?
• Сутегіде қанша электрондық қабат болуы мүмкін?
• Гелийде ше?
• Қанша электрондық қабат болуы мүмкін?
• Электрондар энергияға ие ме?
• Энергетикалық деңгейді қалай түсінесіз?
• Бір қабатта қанша электрон орналаса алады?
Осы кезде атомдағы барлық электрондар бірдей емес – олар түрлі энергияға ие және нақты қабаттарға энергияларына сәйкес таралатындықтарын түсіндіру керек......