Сабақ жоспары (ұмж): Адам қызметінің қоршаған ортаға әсері (Биология, 7 сынып, I тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Тірі ағзаларды жүйелеу Адам қызметінің қоршаған ортаға әсері
Сабақ тақырыбы: Адам қызметінің қоршаған ортаға әсері
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 7.3.2.2 адам тіршілігінің экожүйеге кері әсерін тигізетін салаларының мысалдарын келтіру
Сабақ мақсаттары: «экожүйе» ұғымын қайталау арқылы мысалдар келтіру;
адам да экожүйенің бөлігі болатынын түсіндіру;
адамың экожүйеге «оң» және «теріс» әсер ететіндігін талдау;
адам тіршілігінің экожүйеге кері әсерін тигізетін салаларының мысалдарын келтіру.

«Ыстық орындық» әдісі арқылы «экожүйе» ұғымын қайталау.
Ол үшін бір оқушы келіп «Ыстық орындықа» отырады, басқа оқушылар тақырып бойынша сұрақтар қояды, отырған оқушы жылдам жауап беруі керек. Оқушы жауап бере алмаған жағдайда, басқа оқушы орын ауыстырады.
Қалыптастырушы бағалау
Осы тапсырма арқылы оқушылардың «экожүйе» ұғымы туралы білімін бағалауға болады.
«Миға шабуыл»
Оқушыларға сұрақтар қою арқылы сабақтың тақырыбын ашу.
Сұрақтар мысалы:
• Адам да экожүйенің бөлігі бола алама?
• Мысал келтіру арқылы дәлелдей аласыз ба?
• Адам мен экожүйе арасында қандай қатынас болуы мүмкін т.с.с
Оқушыларға тақырыпты хабарлағаннан кейін оқушыларға етістіктер тізімін беру:
Мысалы: (білу,анықтау, түсіну,дәлелдеу, жинақтау, жүйелеу,салыстыру,баға беру, істей алу..).
Оқушылар бірлесе отырып сабақтың мақсатын анықтайды.
Оқушыларды 3 топқа бөлу.
Ол үшін сынып бөлмесінің қабырғаларына адамның ауа, топырақ, сумен әрекеттерінің суреттерін ілу (суреттер тек адамың кері әсері емес жағымды әсерін білдіруі және саны оқушыларды тең 3-ке бөлуге сай болуы шарт). Оқушылар суреттерді алады, мазмұны бойынша бірігеді.
Тапсырма: «Адам және экожүйе» постер құрастыру.(таңдап алған суреттерін қолданып коллаж жасауға болады).
Оқушылармен бірлесе отырып, постер немесе коллажға қойылатын талаптарды құрастыру және осы критерийлер арқылы бірін бірі бағалайтынын ескерту.
Әр топ өз постерін қоғайды.
Қалыптастырушы бағалау
Оқушылар критерий бойынша бірін-бірі бағалайды.
Тапсырма: «Адам әрекетін бағала»
Оқушылар адамның күнделікті тіршілігінде экожүйемен қатынасына баға бере отырып, оның «оң» және «теріс» болуы мүмкін екенін ажыратады.
«Келісемін, келіспеймін» әдісі арқылы бірін-бірі бағалайды.

Оқушыларға «Қышқылдық жауын» туралы бейне фильмді көрестіп, түсіндіру.
Слайд № 6-8
Қышқылдық жауын ауаның ластануынан болатынын түсіндіре отырып, «Ауаның ластану көрсеткіші» тапсырмасын орындату.
Оқушыларға ауаның тазалығының көрсеткіші болып табылатын қына өсімдігінің түрлері туралы ақпарат беру.
Слайд №9
Жеке жұмыс.
Оқушыларға деректері бар парақ тарату.(қосымша №1)
Тапсырма:
• Деректерді пайдаланып қаланың (ауылдың) ортасын белгілеп сызба сызыңыз.
• Әр қашықтықта кезігетін қыналардың санын анықтаңыз, оны сызбада белгілеңіз.(қынаның әр түрі үшін шартты белгі қолдануға болады)
• Деректерді графикке түсіріңіз. (Х –осіне қашықтықты, У осіне қыналар санын белгілеңіз)
• Қорытынды жасаңыз.
Оқушыларға қышқыл жауын тудыратын күкірт диоксидінің мөлшері берілген парақты тарату (қосымша №2)
• Деректерді графикке түсіріңіз(Х –осіне қашықтықты, У осіне күкірт диоксидінің мөлшерін белгілеңіз)
• Қашықтыққа сай қыналардың санын белгілеңіз
• Деректерді пайдаланып, қаланың орталығынан қашықтаған сайын кезігетін қыналар туралы қорытынды жасаңыз.
• Қыналардың қай түрі күкірт диоксидінің мөлшеріне сезімтал екені туралы қорытынды жасаңыз.
Осы тапсырмалар оқушылардың анализ, синтез сияқты жоғары деңгей дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді.
Әр оқушының жұмысын мұғалім бағалайды.........