Сабақ жоспары (ұмж): Көшпелі мал шаруашылығы неліктен шаруашылықтың негізгі түріне айналды? (Қазақстан тарихы, 5 сынып, ІІ тоқсан)

Пән: Қазақстан тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 5.2А Ежелгі көшпелілер өмірі (8 сағат)
Сабақтың тақырыбы: Көшпелі мал шаруашылығы неліктен шаруашылықтың негізгі түріне айналды?
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары: 5.4.1.2 – көшпелі мал шаруашылығы мен егіншіліктің қалыптасуын түсіндіру
5.2.2.6 – көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін білу
Сабақтың мақсаттары: Көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін білу.
Б Амандасу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушыларды 4 топқа түстерді таңдату арқылы бөлу. Яғни, түрлі – түсті қағаздар тарату арқылы,
1 топ – сары түс - күзеу,
2 топ – ақ түс - қыстау,
3 топ – көк түс - көктеу,
4 топ – жасыл түс - жайлау.
Топтарға «Тарихи диктант» жаздыру арқылы өткен сабақтарда игерген білімдерін тексеру.
1 топ:
Адамзат баласы тарихының _______ үшке бөлінеді; тас ғасыры, қола дәуірі, темір дәуірі. Тас құралдарының пайдаланылған кезеңі – _________, қола құралдары ________ енген кезең – қола дәуірі. Адам баласы темірді ойлап тауып, одан _________ жасаған. кезеңді темір дәуірі деп атаймыз. Біздің еліміздің тарихында ____________б.з.б. 8 ғасырдан б.з-дың 5ғасырына дейінгі аралықты қамтиды.
2 топ:
Темір дәуірінде Қазақстан жерін _____ , ______ қаңлы, ғұн, сармат сияқты тайпалық одақтар мекендеген. Қазақстан аумағын мекендеген адамдардың өндірісте____________ пайдалануына және көшпелі мал шаруашылығының. дамуына байланысты б.з.б. 8 ғасыр көптеген тайпалар үшін темірді ашу және _______ кезеңі болды. Сонымен қатар, сыртқы жаудан қорғану үшін де темір ____________ жасауда да қолданысқа ие болды. Ерте темір дәуірінде қазақ жерін мекендеген тайпалар мыңдаған ____________ескерткіштер қалдырды.
3 топ:
Темірден жасалған құралдар тас және қоладан жасалған құралдарға қарағанда әлдеқайда __________, төзімді болып келеді. Темірді ертеде «Аспан тасы» не «Жұлдыз тасы» деп атаған. Темір дәуірі 2 кезеңге бөлінеді: _________ темір дәуірі – б.з.б. VIII-III ғасырлар, __________ темір дәуірі – б.з.б. III - б.з V ғасыры . Темір ________жердің бетінде өте сирек кездеседі. Тек метеориттен пайда болған пайда болған темір ғана _________ күйінде ұшырасады.
4 топ:
Ертеде темір қарапайым тәсілмен, ___________ өндірілетін. Ол үшін тастан не шикі ___________ пеш салады. Темірді пеш-көрікпен -1530о температурада өндірген. Темір дәуірінде түсті металл қорыту, ____________ ісі жақсы дамыды. Шеберлер металл құюдың техникалық әдіс – тәсілдері арқылы бұйымдарға түрлі пішіндер бере алды. Адамдар _________ илеу мен дәнекерлеу әдісін меңгеріп, қолаға құйылған алтын ___________ пайда болды.
Тапсырма
Оқушыларға бір сөз жасырынған анаграмма беріледі. Оқушылар анаграммада берілген әріптердің бір-бірімен орындарын ауыстыру арқылы көлденең жасырынған сөздерді тауып, оларға анықтама береді.
1. Әшекей (шәйеке)
2. Сармат (рамтас)
3. Метеорит (ретотиме)
4. дәнекерлеу (кәдернелеу) .......