Қазақ әдебиетінен сабақ жоспары: Мұқағали Мақатаев «Аққулар ұйықтағанда» поэмасы 2-сабақ (8 сынып, III тоқсан )

Пән: Қазақ әдебиеті
Бөлім атауы: Махаббат және абырой
Сабақтың тақырыбы: Мұқағали Мақатаев «Аққулар ұйықтағанда» поэмасы 2-сабақ
Сабақта жүзеге асырылатын мақсаттары: (Оқу бағдарламасына сілтеме) 8 А/И1. Әдеби шығарманың композициясы.
Сабақ мақсаты: Композицияны тұтастан бөлшеккке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау.
Сабақ барысы:
Ой қозғау
Оқушылар сілтемеде ұсынылған Н.Тілендиевтің «Аққу» күйін тыңдайды. Сұрақтарға жауап беріп, ой қозғайды.
Орындалған музыкалық шығарма кімдікі деп ойлайсыз?
Шығарма қай жанрға жатады?
Бұрын осы шығарманы қайдан естідіңіз? Әлде...
Музыкалық шығармадан қандай әсер алдыңыз?
Көз алдыңызға ненің бейнесін елестете алдыңыз? т.с.с.
Сабақ тақырыбы мен мақсатын болжап айтады, бағалау критерийлерін бірлесіп құрастырады.
1-тапсырма. Тұжырымдар талқысы
1-топ
 Поэманың І бөлімінен алған әсерлерімен бөліседі;
 Туған жер, Жетімкөлдің сұлулығы,аққудың үні, қасиеті, айнала қоршаған ортамен үндестігі, ақынның сезімі;
 Сызат, алау сөздерінің мағынасын түсіндіреді.
2- топ
 Ақынның ананың психологиялық жай-күйін жеткізуі;
 Ананы қасиетті аққуға оқ атуға итермелеген күш;
 Баласының ана отыр күйін бағып –деген өлең жолындағы «күй» сөзінің мағынасын түсіндіреді.
3-топ
 Осы бөлімдегі жылқышы мен ананың диалогін екі оқушы кезекпен мәнерлеп оқиды;
 Білмеймін сор аттың ба,бақ аттың ба ?
Аққуға кезенерде ырым жасап,
Тым құрыса саусағыңды қанаттың ба?-деген жылқышы қарттың сөзінің мағынасын түсіндіреді;
 Қасиет, қасірет сөздерінің мағынасын түсіндіреді.
2-тапсырма. «Талдап білу» әдісі
Оқушыларға «Аққулар ұйықтағанда» поэмасының мәтіні таратылады.
Оқушылар топ ішінде өзара атқаратын қызметтерін бөліп алады. «Аққулар ұйықтағанда» поэмасының экспозициясын бірінен соң бірі оқиды.
Талқылаушы - «Аққулар ұйықтағанда» поэмасының тақырыбын, сюжетін талдайды.
Белгілеуші - Оқиғаның басталуы бойынша сұрақ дайындайды. (Жетімкөл туралы аңыздар.Көл еркесі – сұлу аққулар.)
Байланыстырушы - поэмадан алынған үзіндідегі мәселені өмірмен байланыстырады.(Ауру бала, тәуіп айтқан ем.)
Топ шешені - шығарма оқиғасының шиеленісуіне байланысты сөйлейді, ана махаббаты туралы мақал-мәтел айтады (Аққуды атқан ана. Астан – кестен көл беті.)
Қорытындылаушы- оқиғаның шарықтау шегі мен шешіміне қорытынды айтып, баға береді. (Аққудың киесі. Жалғыз ұлдың өлімі. Кие қасіретін тартқан ана.)
3-тапсырма. ПОПС формуласы
«Аққулар ұйықтағанда» поэмасындағы тағдырына мойынсынған ана : Аққулар,кешіріңдер,жазықтымын!
Қараймын керуеніңе қажып бүгін.
Адасып кетті-ау бірге сендерменен,
Алапат күшім менен нәзіктігім,- деп өз қателігін түсініп, табиғат Ананың алдында бас иді деген тұжырымға пікір білдіріп, қорытынды жазыңыз.
 Менің ойымша, ...
 Себебі, мен оны былай түсіндіремін ...
 Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын...
 Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім .
Өздік бағалау.
Бағалау критерийі Дескриптор
Шығарма құрылымын тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдайды. шығармадан алған әсерлерімен бөліседі
шығарма сюжетіндегі белгілі оқиғаға түсіндіреді
топта сөздердің мағынасын ашып түсіндіреді
поэманың тақырыбы мен сюжетіне талдау жасайды
оқиғаның басталуы бойынша сұрақ дайындайды
үзіндідегі мәселені өмірмен байланыстырады
оқиғасының шиеленісуіне байланысты сөйлейді
оқиғаның шарықтау шегі мен шешіміне қорытынды айтып, баға береді
ПОПС формуласы бойынша тұжырымға қорытынды жазады......