Қазақ әдебиетінен сабақ жоспары: Мұрат Мөңкеұлы «Сарыарқа» өлеңі 9-сабақ (8 сынып, II тоқсан )

Пән: Қазақ әдебиеті
Бөлім атауы: Көркем әдебиет және эпикалық сарын
Сабақтың тақырыбы: Мұрат Мөңкеұлы «Сарыарқа» өлеңі 9-сабақ
Сабақта жүзеге асырылатын мақсаттары: (Оқу бағдарламасына сілтеме) Б/С4.Әдеби сын
Сабақ мақсаты: Шығарма бойынша жазылған әдеби сын –пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазу.
Сабақ барысы:
Қызығушылықты ояту
«5 қадам» ойыны
 Әр топтан өз қалауымен бір оқушы шығады;
 Мұрат Мөңкеұлының «Сарыарқа» өлеңі бойынша қойылған сұраққа жылдам 5 рет қадам жасап, 5 түрлі жауап айтады.
Сұрақтар:
1. Неліктен зерттеуші ғалымдар М.Мөңкеұлын «Зар заман» ақындарының қатарына жатқызған?
2. Ақынның «Сарыарқа» өлеңінен «Зар заман» сипатын көруге бола ма?
3. Өлеңде аты аталатын тарихи тұлғаларға ақын қандай баға береді?
4. Ақын күйінішінің себебі неде?
Сабақтың тақырыбы мен мақсаты талқыланады, таныстырылады.
1-тапсырма. «Зерделеу» әдісі
1. Оқушылар Атырау мемлекеттік университетінің доценті, п.ғ.к., ҚР білім беру ісінің Құрметті қызметкері Ш.Нағимовтың «Мұрат шығармалары - қазақ тарихының айнасы» тақырыбындағы зерттеу мақаласымен топта танысады.
2. Мақала авторының М.Мөңкеұлының шығармашылық қарымының зерттелу дәрежесін бағалауы бойынша жасаған тұжырымдарын саралайды.
3. Оқушылар мұғаліммен бірлесіп, теориялық ұғымды қайталап, әдеби-сын жазудың бағыт-бағдарын айқындайды.
Әдеби сын дегеніміз — көркем əдебиет, оның ғылымы мен журналистиканың тоғысқан түйінінде пайда болып, күнделікті əдеби процесті зерттейтін, оның жетістіктері мен кемшіліктерін саралап баға беретін, оқырманның дұрыс түсінуіне көмектесетін, рухани əлем аясында қызмет атқаратын əдеби, ғылыми, публицистикалық, əлеуметтік сипатты шығармашылық түрі; қоғамдық сананың бір саласы; көркем əдебиет жайлы дəуір үні. Əдеби сынның басты мақсаты — əдеби процесте болып жатқан жаңалықтарды дер кезінде бағалап оқырмандарға түсіндіріп отыру.
Д.Ысқақұлы
2-тапсырма. «Еркін жазу» әдісі
1. Оқушылар сыни пікір жазу үшін сұрақтар тізбегін жасайды.
 Мұрат Мөңкеұлы және «Ата қоныс» ұғымы;
 Қазақ елінің Ресейге қосылуы;
 Қазақ халқының басына түскен бақытсыздық деп торығуға бой алдыруы;
 Қазақтың бұрынғы өмірін дәріптеуі т.б.
2. Оқушылар өздері құрастырған сұрақтар тізбегін басшылыққа ала отырып, М.Мөңкеұлының «Сарыарқа» өлеңіндегі тарихи сипат пен идеялық мазмұнға негіздеп сыни пікір жазады.
Өздік бағалау.
Бағалау критерийі Дескриптор
М.Мөңкеұлының шығармашылығы бойынша жазылған зерттеулерге сүйеніп өзіндік сыни пікір жазады. сұраққа 5 түрлі жауап береді
ғалымның зерттеу мақаласымен танысады
зерттеу мақаласында жасалған тұжырымдарды саралайды
жазылу ерекшелігі мен стиліне назар аударады
теориялық ұғымды еске түсіріп, әдеби-сын жазудың бағыт-бағдарын айқындайды
сыни пікір жазу үшін сұрақтар тізбегін жасайды
тарихи сипат пен идеялық мазмұнға негіздеп сыни пікір жазады.....