Шығарма: Әлия Отанына болған мақтан
Диярова Сәуле
10- сынып, А.Құсайынов атындағы ОЖББ мектеп-балабақшасы,
Бөкей ордасы ауданы БҚО
Жетекшісі: Амиргалиева Нурсулу Сабитовна
10- сынып, А.Құсайынов атындағы ОЖББ мектеп-балабақшасы,
Бөкей ордасы ауданы БҚО
Жетекшісі: Амиргалиева Нурсулу Сабитовна
Молдағұлова Әлия (шын есімі Ілия) Нұрмұхамедқызы Ақтөбе облысының Қобда ауданы Бұлақ аулында туған. Қаһарман қазақ қызы, Кеңес Одағының Батыры.Анасы Маржан қайтыс болғаннан кейін нағашысы Әубәкір Молдағұловтың қолында тәрбиеленіп, Санкт-Петербургтегі № 9 мектепте оқыған. Ресейдің Рыбинск авиатехникумын бітірген. 1942 жылы өз еркімен Қызыл Әскер қатарына алынып, 1943 жылы мергендердің Орталық әйелдер мектебін үздік бітіріп шықты. 1943 жылдың тамыз айынан 2- Прибалтика майданында 26- атқыштар дивизиясының құрамында ұрысқа қатысып, мергендігімен көзге түсті. Новосокольники теміржол станциясы маңында болған ұрыста Молдағұлова жауынгерлерді шешуші шайқасқа бастап, қаһармандықпен қаза тапты. Санкт- Петербург және Мәскеу қалаларындағы және көптеген облыстардағы ондаған мектептер, көшелер Молдағұлова есімімен аталады. Новосокольники, Алматы, Шымкент, Қызылорда, Ақтөбе қалаларында және туған аулында ескерткіш орнатылған. Ақтөбе қаласында Молдағұлованың мемориалдық мұражайы жұмыс істейді. Мәскеудің № 891 орта мектебі жанында Әлияға арналған мұражай бар. Оның өмірі мен ерлігі жайында ақындар Я.Хелемский «Әлияның жүрегі», С.Жиенбаев «Әлия» дастандарын, жазушылар Ж.Жұмақанов «Әлия Молдағұлқызы», Ә.Нұрмаханова «Шығыс шынары» повестерін жазды. Молдағұлова туралы «Мергендер» атты фильм түсіріліп, балет шығарылып, «Әлия» әні туды. «Әлия» әні ән көгінде кәрі-жас ұйып тыңдайтындай ән маржанына айналды. Бұл мәңгі жас Әлияға арналған әнмен қойылған ескерткіш еді. Мәншүк, Әлия бүгінгі күні жас ұрпақтың табынары, ерлік пен елдіктің, сұлулықтың символы.
Ақын жырлағандай:
«...Қыз тусаң, қыз тудым деп қазақ шаттан,
Әлия отанына болған мақтан.
Бежаница маңында мүсіні тұр
Дегендей ерлікке аттан, еңбекке аттан..»
Ұлы отан соғысының дүниежүзі үшін маңызы зор болды. 1945 жылы 8 мамырда Берлинде фашистік Германия жеңілгенін мойындап қол қойды. 1945 жылдың 9 мамырында бұрын-соңды болмаған мың зеңбіректен 30 дүркін салют атылды. Міне, Жеңіс күні осылай келген еді. Дүниежүзі халқы бостандық алды. Халық Отан ұғымын терең сезіне түсті.Қаһарман ерлік пен еңбек жеңіп шықты.Зұлымдық, басқыншылық тізе бүкті. Бірлік, ерлік, халықтар достығы нығая түсті. Қорыта келгенде, шығармамды Бауыржан Момышұлының сөзімен түйіндесек, соғыс деген- бұл: - талай ұрпақтардың қайғысы, әрбір үйдің қасіреті; - бақытсыздыққа ұшыраған балалық шақ; - жесірлер мен аналардың көз жасы; - миллиондаған ерлер мен әйелдерді, қарттар мен балаларды аяусыз қыру; - аштық пен қайыршылық; - 1710 қала мен 70 мың деревняны жойып жіберу; - ұлттық байлықты құрту; - мәдени құндылықтарды жою; - 1418 күн мен түн...
Патриотизм- әлеуметтік тарихи қалыптасқан сезім. Ал Отанға деген сүйіспеншілік сезім Отанға қызмет көрсетуден басталады. Халқымыздың Отаншыл ұлы Бауыржан Момышұлы: «Біздің тарихымыз- батырға бай тарих, халқымыз батырлықты биік дәріптеп, азамат пен кісіліктің символы санаған. Батырлық, ерлік ұрпақтан-ұрпаққа ата дәстүр болып қала бермек, өткенін білмеген, тәлім-тәрбие, ғибрат алмаған халықтың ұрпағы тұл, келешегі тұрлаусыз». Біздің қазақ халқы батыр халық.
Еліміздің болашақ жастарын Отансүйгіштікке, ұлтжандылыққа тәрбиелейміз десек, ең алдымен, қазақ мәдениеті мен өнеріне, тарихына, мемлекеттік тілімізге мән бергеніміз жөн. Біздің халқымызда Отаншылдыққа тәрбиелеудің тамыры тереңде, халық ауыз әдебиетінде-мақал- мәтелдер мен қанатты сөздерінде, ертегілер мен батырлар жырында, терме мен халық әндерінде жатқаны ақиқат. Қазақта «Кісі елінде сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол», «Ер бір өледі, ез мың өледі» деп, жас ұрпақты елін сүюге, намысты таптатпауға тәрбиелеген. Ендігі мақсат осындай ұлағатты да дана сөздерімізді жас ұрпақ бойына сіңіре отырып, елімізді мекен етіп отырған барлық ұлттарға жеткізу, олардың да Отанға деген сүйіспеншілігін арттыру болмақ.
Ақын жырлағандай:
«...Қыз тусаң, қыз тудым деп қазақ шаттан,
Әлия отанына болған мақтан.
Бежаница маңында мүсіні тұр
Дегендей ерлікке аттан, еңбекке аттан..»
Ұлы отан соғысының дүниежүзі үшін маңызы зор болды. 1945 жылы 8 мамырда Берлинде фашистік Германия жеңілгенін мойындап қол қойды. 1945 жылдың 9 мамырында бұрын-соңды болмаған мың зеңбіректен 30 дүркін салют атылды. Міне, Жеңіс күні осылай келген еді. Дүниежүзі халқы бостандық алды. Халық Отан ұғымын терең сезіне түсті.Қаһарман ерлік пен еңбек жеңіп шықты.Зұлымдық, басқыншылық тізе бүкті. Бірлік, ерлік, халықтар достығы нығая түсті. Қорыта келгенде, шығармамды Бауыржан Момышұлының сөзімен түйіндесек, соғыс деген- бұл: - талай ұрпақтардың қайғысы, әрбір үйдің қасіреті; - бақытсыздыққа ұшыраған балалық шақ; - жесірлер мен аналардың көз жасы; - миллиондаған ерлер мен әйелдерді, қарттар мен балаларды аяусыз қыру; - аштық пен қайыршылық; - 1710 қала мен 70 мың деревняны жойып жіберу; - ұлттық байлықты құрту; - мәдени құндылықтарды жою; - 1418 күн мен түн...
Патриотизм- әлеуметтік тарихи қалыптасқан сезім. Ал Отанға деген сүйіспеншілік сезім Отанға қызмет көрсетуден басталады. Халқымыздың Отаншыл ұлы Бауыржан Момышұлы: «Біздің тарихымыз- батырға бай тарих, халқымыз батырлықты биік дәріптеп, азамат пен кісіліктің символы санаған. Батырлық, ерлік ұрпақтан-ұрпаққа ата дәстүр болып қала бермек, өткенін білмеген, тәлім-тәрбие, ғибрат алмаған халықтың ұрпағы тұл, келешегі тұрлаусыз». Біздің қазақ халқы батыр халық.
Еліміздің болашақ жастарын Отансүйгіштікке, ұлтжандылыққа тәрбиелейміз десек, ең алдымен, қазақ мәдениеті мен өнеріне, тарихына, мемлекеттік тілімізге мән бергеніміз жөн. Біздің халқымызда Отаншылдыққа тәрбиелеудің тамыры тереңде, халық ауыз әдебиетінде-мақал- мәтелдер мен қанатты сөздерінде, ертегілер мен батырлар жырында, терме мен халық әндерінде жатқаны ақиқат. Қазақта «Кісі елінде сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол», «Ер бір өледі, ез мың өледі» деп, жас ұрпақты елін сүюге, намысты таптатпауға тәрбиелеген. Ендігі мақсат осындай ұлағатты да дана сөздерімізді жас ұрпақ бойына сіңіре отырып, елімізді мекен етіп отырған барлық ұлттарға жеткізу, олардың да Отанға деген сүйіспеншілігін арттыру болмақ.
Мақала ұнаса, бөлісіңіз:
Іздеп көріңіз: