Шығарма: Қазақтың жұлдызы жанған күн
Наурызбай Нұрай
8 сынып, Н.Тілендиев атындағы Кіші өнер академиясы, Атырау қаласы
Жетекшісі: Темірғалиева Ақтоты Болатқызы
8 сынып, Н.Тілендиев атындағы Кіші өнер академиясы, Атырау қаласы
Жетекшісі: Темірғалиева Ақтоты Болатқызы
Алтын ұяң – отан қымбат,
Құт береке- атаң қымбат,
Туып өскен-елің қымбат,
Кіндік кескен жерің қымбат.
Иә, отан әр адамның жүрегінде бөлек орын алады, себебі біз туған жерімізде дүниеге келіп , алғашқы қадамдар жасаған едік. Бірақ отан үшін , жері үшін қазіргі кезде ешкім тұрарлық іс қылмаған.Бірақ, 1941 жылы ағаапаларымыз елін қорғау үшін майданға аттанған болатын.Апаларымыз шаштарын қырқып, ерлермен қатар майданда жүруінде тура келді.Ал ағаларымыз жасына қарамай , кейбір ағаларымыз отбасысымен біразға қоштасуына тура келген. Бұл соғыс 1941 жылы неміс әскері КСРО жеріне, сонымен қатар Қазақтан жеріне. II Дүние жүзілік соғыс бұл қазақ халқы үшін қайғылы кездер болатын. Ұлы Отан соғысы ұғымы 1941 жылы пайда болды, яки 1941 жылы 3 шілде күні Иосиф Сталиннің радио арқылы халықтыққа айтқан сөзнен соң пайда болды.
Соғыс кезінде КСРО қолбасшысы Иосиф Сталин , Нацистік Алманияны Адолф Һитлер басқарды.Немістер 1939 жылы КСРО халқымен жасаған келісімді бұзған болатын.Және де 1941 жылы 22 маусым күні біздің жерімізде басып кірді. Соғыстың басында-ақ қазақ әскелері майдан жерінің барлығында шайқасты.Тек КСРО халқы емес бұл соғыста көптеген одақтастар болды. Неміс әсері сол уақытта Европаның көптеген бөлгін басып алған болатын, сонда да Кеңес одағының бірлігінің арқасында жеңіс біздің қолымызда болды.Қазақстан жерінен екі млн ға жуық адам даярланған. Сол екі млн ішінде менің атам Төлеген Қаратекеұлы болды. 1904 жылы Атырау облысының Курилькино жерінде дүниеге келді.Соғыс басталған жылдары жасы қырыққа келседе денсаулығы мықты, жүрегінде ұл-қыздарына келу тура шарт беріп өзі майданға аттанды. Сол аттанғаннан 1944 жылы ауыр жарақатпен босату туралы келісіммен үйінен қайта оралды. Ол келісім шартта Төлеген Қаратекеұлы туралы, оның аяғының ауыр жарақатының себебінен майдан алаңынан босатылтыны анық жазылған.
Бұл хат Қаратекеевтер әулетінің яғни біздің әулеттің қолында. Атамыз ерлігі мен қайраты үшін 2 медальмен марапатталды.Бірі Кеңес Одағының батыры, екіншісі батылдығы үшін.Майданға аттану , оралу және де басқада соғысқа байланысты қол хаттар сақталған. Соғыс аяқталған соң Төлеген Қаратекеевке Сталин атынан алғысхат жіберілген.Бұл хатта Ұлы отан соғысына белсенді қатысқаны үшін алғыс жазылған. Көптеген алғыс хаттар өзінің алғашқы келбетін сақтамасада , бәрі анық бейнеленген. Төлеген Қаратекеұлы 1973 жылы жол апатынан дүниеден озды. Жол апаты болмаса мықты денсаулығымен жүз жасқа келермеді.
Кім білсін... Төлеген Қаратекеевке қарағанда көптеген жастарды күштеп әкетіп жатты.Олар оқуынан бастартып қанды майданға аттанып жатты.Аман сау келген адамдар көп болсада, қыршынан қиылған өмірлер аз болмады. Елін қорғау үшін тіпті нәзік жандылар аттанды, олар өзінің әліне қарамай ерлермен қатар майданда соғысты.Әр отбасыдан бір адамды алып , сол адамды қанды майданға жірберген .Кейбір отбасылардағы жалғыз балаларына дейін соғысқа жіберген. Сол секілді майданда ерлігімен танылған Мәншүк Мәметова отбасындағы жалғыз бала болған, соған қарамастан шайқасқа аттанған ол өзінің майданға жіберген өтінішінде былай деген : “Отбасымда менен басқа бала жоқ ағам да, апада. Сондықтан мені жіберуді өтінем.,,. Қанша дегенмен сол соғыстың себепшісі Гитлер болды. Ол тек қана КСРО халқын қауіп төндіріп қоймай , өз әскері мен халқын қинап тынды. 1945 жылы халқының үмітін ақтамаған.Осылайша көптеген адамдардың өліміне себепші болды.
Қалай айтсамда сол сұрапыл кездер аяқталды. Еліміз , жеріміз тәуелсіздігін алды. Бүгінгі күнде соғыс деген атымен жоқ. Сонда да, елін қорғаған қарттарды сыйламайды. 9 мамырда қонақжайлық танытып ертеңгісі қуығындаған дұрыс емес. Заман деп айтамыз мүмкін бұл адам шығар, заман болмастан –ақ біз солай болған шығармыз.Сол себептен үлкендерді әсіресе ата-әжелерімізге құрмет көрсетейік.
Құт береке- атаң қымбат,
Туып өскен-елің қымбат,
Кіндік кескен жерің қымбат.
Иә, отан әр адамның жүрегінде бөлек орын алады, себебі біз туған жерімізде дүниеге келіп , алғашқы қадамдар жасаған едік. Бірақ отан үшін , жері үшін қазіргі кезде ешкім тұрарлық іс қылмаған.Бірақ, 1941 жылы ағаапаларымыз елін қорғау үшін майданға аттанған болатын.Апаларымыз шаштарын қырқып, ерлермен қатар майданда жүруінде тура келді.Ал ағаларымыз жасына қарамай , кейбір ағаларымыз отбасысымен біразға қоштасуына тура келген. Бұл соғыс 1941 жылы неміс әскері КСРО жеріне, сонымен қатар Қазақтан жеріне. II Дүние жүзілік соғыс бұл қазақ халқы үшін қайғылы кездер болатын. Ұлы Отан соғысы ұғымы 1941 жылы пайда болды, яки 1941 жылы 3 шілде күні Иосиф Сталиннің радио арқылы халықтыққа айтқан сөзнен соң пайда болды.
Соғыс кезінде КСРО қолбасшысы Иосиф Сталин , Нацистік Алманияны Адолф Һитлер басқарды.Немістер 1939 жылы КСРО халқымен жасаған келісімді бұзған болатын.Және де 1941 жылы 22 маусым күні біздің жерімізде басып кірді. Соғыстың басында-ақ қазақ әскелері майдан жерінің барлығында шайқасты.Тек КСРО халқы емес бұл соғыста көптеген одақтастар болды. Неміс әсері сол уақытта Европаның көптеген бөлгін басып алған болатын, сонда да Кеңес одағының бірлігінің арқасында жеңіс біздің қолымызда болды.Қазақстан жерінен екі млн ға жуық адам даярланған. Сол екі млн ішінде менің атам Төлеген Қаратекеұлы болды. 1904 жылы Атырау облысының Курилькино жерінде дүниеге келді.Соғыс басталған жылдары жасы қырыққа келседе денсаулығы мықты, жүрегінде ұл-қыздарына келу тура шарт беріп өзі майданға аттанды. Сол аттанғаннан 1944 жылы ауыр жарақатпен босату туралы келісіммен үйінен қайта оралды. Ол келісім шартта Төлеген Қаратекеұлы туралы, оның аяғының ауыр жарақатының себебінен майдан алаңынан босатылтыны анық жазылған.
Бұл хат Қаратекеевтер әулетінің яғни біздің әулеттің қолында. Атамыз ерлігі мен қайраты үшін 2 медальмен марапатталды.Бірі Кеңес Одағының батыры, екіншісі батылдығы үшін.Майданға аттану , оралу және де басқада соғысқа байланысты қол хаттар сақталған. Соғыс аяқталған соң Төлеген Қаратекеевке Сталин атынан алғысхат жіберілген.Бұл хатта Ұлы отан соғысына белсенді қатысқаны үшін алғыс жазылған. Көптеген алғыс хаттар өзінің алғашқы келбетін сақтамасада , бәрі анық бейнеленген. Төлеген Қаратекеұлы 1973 жылы жол апатынан дүниеден озды. Жол апаты болмаса мықты денсаулығымен жүз жасқа келермеді.
Кім білсін... Төлеген Қаратекеевке қарағанда көптеген жастарды күштеп әкетіп жатты.Олар оқуынан бастартып қанды майданға аттанып жатты.Аман сау келген адамдар көп болсада, қыршынан қиылған өмірлер аз болмады. Елін қорғау үшін тіпті нәзік жандылар аттанды, олар өзінің әліне қарамай ерлермен қатар майданда соғысты.Әр отбасыдан бір адамды алып , сол адамды қанды майданға жірберген .Кейбір отбасылардағы жалғыз балаларына дейін соғысқа жіберген. Сол секілді майданда ерлігімен танылған Мәншүк Мәметова отбасындағы жалғыз бала болған, соған қарамастан шайқасқа аттанған ол өзінің майданға жіберген өтінішінде былай деген : “Отбасымда менен басқа бала жоқ ағам да, апада. Сондықтан мені жіберуді өтінем.,,. Қанша дегенмен сол соғыстың себепшісі Гитлер болды. Ол тек қана КСРО халқын қауіп төндіріп қоймай , өз әскері мен халқын қинап тынды. 1945 жылы халқының үмітін ақтамаған.Осылайша көптеген адамдардың өліміне себепші болды.
Қалай айтсамда сол сұрапыл кездер аяқталды. Еліміз , жеріміз тәуелсіздігін алды. Бүгінгі күнде соғыс деген атымен жоқ. Сонда да, елін қорғаған қарттарды сыйламайды. 9 мамырда қонақжайлық танытып ертеңгісі қуығындаған дұрыс емес. Заман деп айтамыз мүмкін бұл адам шығар, заман болмастан –ақ біз солай болған шығармыз.Сол себептен үлкендерді әсіресе ата-әжелерімізге құрмет көрсетейік.
Мақала ұнаса, бөлісіңіз:
Іздеп көріңіз: