Реферат: Информатика | Қазақстан Республикасының компьютерлендіру және ақпараттандыру деңгейі
Қазақстан Республикасының компьютерлендіру және ақпараттандыру деңгейі.
1.1.Ақпараттық мәліметтерді ұйымдастыру.
Мәліметтер мен ақпараттар бірдей түсініктер емесбмәліметтер пайдаланушы үшін аз мағына беретін сандар мен фактілерден алынады. Мысалы, ұйымның әр қызметкерінің жұмыс істеген сағаттарының саны мәлумет бола алады. Егер осы санды әр сағаттағы үлеске көбейтсе, онда жалпы табыс шығады. Ал егер жалпы табысты барлық қызметкерлерге бөлсе, онда алынған сомма фирманың төлем ведомосы бойынша жалпы қортындыға әсер етеду. Осы қортынды ұйым басшысы үшін ақпарат болады.
Ақпарат дегеніміз – қайта өңделген мәліметтер немесу мән – мағынасы бар мәліметтер.
Ежелгі дәуір саудагерлерінің айтуынша: « біреуге қалдық болған нәрсе – басқаға байлық ». Осы ойдан біз: « біреуге мәлімет – басқаға ақпарат » деп айта аламыз. Келтірілген мысалдағы қызметлерлердін жалпы табысы осыған мысал бола алады: жеке сандар – әр қызметкерге өзінің қанша ақша тапқанын білгендіктен ақпарат, ал басшы үшін бұл сандар – мәліметтер. Мәліметтерді ақпаратқа айналдыру тұжырымдамалы жүйенің негізгі элементінің бірі – ақпараттық процесс арқылы жүйеге атқарылады. Ол компьютерлік элементтерін немесе олардың комбинациясын іске қоса алады.
Ақпараттандыру – өркениеттің дамуындағы объективтілік заңдылық. Қазіргі заман қоғамның дамуына, экономиканы қарқындандыруға, өндірістік және қоғамның өзара байланысының дамуына әсер жасайтын маңызды фактор.
Ақпараттандыру қоғамның барлық саласында жаңа ақпараттық технологияларды тиімді қолдану. өндірістің индустриясын құру және ақпаратты өңдеу арқылы сипатталады.
Компьютерлендіру – техникалық жабдықтау және онда жұмыс жасай білу, яғни дұрыс қолдана білу.
Компьютерлендірудің түрлері:
• Жартылай (орташа) – 50% - ке дейін.
• Толық – 85% - ке дейін.
• Жалпы – 100% - ке дейін.
Ақпараттындыру жалпы компьютерлендіру негізінде бірыңғай ақпараттық кеңістік құру. Дамыған елдердің барлығы, олардың өркениеттілігі қоғамның ақпараттандыруына байланысты өлшенеді. Қазіргі уақытта ақпараттандыру қоғамның негізгі өндірістік күші болып табылады.
Ақпарттық мәліметтерді ұйымдастыру – арнайы орталықтандырылған ақпараттық басқару астындағы және анықталған бір қолдану саласына қатысты бір – бірімен байланысқан және белгілі бір құрылымға келтірілген мәліметтер жиынтығы.
2.Ақпараттық құралдар және әдістемелер.
2.1.Фирма ұғымы.
Ақпараттық құралдар және әдістемелер – ақпаратты басқару және өңдеу ұйымдарының, құралдарының, жабдықтарының және әдістерінің бірігуі. Яғни, ақпаратты жинау, сақтау, жаңарту, өңдеу және шығарып беру жүйесі.
Фирма – жеке тұлғалар мен ұйымдар тәрізді элементтерден тұрады. Ресурстар фирмамен осы элементтер арасында қозғалып отырады. Анықталған стратегияның ізімен жүре отырып фирманы басқару қоршаған ортаға біршама әсерін тигізеді. Нарықтан жетістіктерге жіту жолында менеджерлер фирма клиенттерімен бәсекелестердің әсерінен көңіл бөледі. Олар ақпараттық ағымдарды басқара отырып бәсекелесте жетістікке жету үшін тырысады.
Фирма ортасы негізінен сегіз элементтен тұрады. Олар ұйымдар немесе жеке тұлғалар, еңбек бірлестіктері акционерлер немесе жеке меншік иелері. Фирманың алғашқы қадамдарының бірі клиенттермен компьютер арқылы байланысады және бәсекелестік басымдылықта жетістікке жету үшін ақпаратты пайдаланады. Фирманың технологиялық базасы электронды мәліметтер мен айырбасты қамтамасыз етеді, олар халықаралық ұйымдасқан жүйені қалыптастыруға көмектеседі. Мәліметтерді электронды өңдеу – клиенттермен, жабдықтаушымен, үкіметпен, қаржылық қоғаммен электронды қарым – қатынасты дамытады.
Ақпарат көздерінің негізгі түрі фирманы қоршаған элементтермен және фирма арасындағы байланыста туындайды. Ағымдар фирма операцияларына тікелей және жанама әсер етеді. Фирма белгілі бір деңгейге дейін бақылау жасай алады.
2.2Фирманың тұжырымдамалық жүйесі.
Фирма – тұжырымдамалық жүйемен басқара алатын физикалық жүйе. Ол физикалық және тұжырымдамалы ресурстардан тұрады.
Фирманың физикалық жүйесі – тұйық жүйе. Бірақ фирма қоршаған ортамен тығыз байланыста болады және одан ресурс алып, оны өнім етіп өндіріп қызмет көрсетіп, ортаға қайтарып беретіндіктен ол ашық жүйе болады. Фирманың өмір сүруіне сыртқы ортаның маңызы зор. Фирманың иелері, ортаның спецификалық қажеттілігін қанағаттандыра отырып ортаны қызмет көрсетумен және өніммен бірге қамтамасыз етіледі, және фирма осы әрекеттерді орындай алатындай етіп ақша салып отырады.
3. Жүйелік қарастырулар:
3.1.Жүйе ұғымы, жүйенің жіктелуі.
Жүйелік қарастырулар – маңызды проблемаларды шешу процедурасын қадам - қадаммен қолданады. әрбір қадам өзіне бір немесе бірнеше проблемаларды енгізеді, ал ақпарат әр қайсысына керек.
Жүйе – бір - бірімен қатынаста және байланыста болып, анықталған бүтіндей бірлікті құрайтын элементтердің жиынтығы.
Жүйе туралы ұғым қашанда элемент, тұтастық, құрылым, байланыс, қатынас, ішкі жүйе сияқты түсініктермен байланыстырылады. Білімнің әр түрлі саласында бұл түсініктемелер әр түрлі мағынаны білдіреді. Дегенмен жалпы білімнің барлық салаларында жүйені элементтердің бірігуінен тұратын тұтас объекті деп қарастыруға болады.
Жүйенің жіктелуі :
• Қарапайым
• Күрделі
• әлеуметтік автоматтандырылған және т.б.
Олар нақты мақсаттарға сәйкес әртүрлі белгілер бойынша жіктелінеді. Ал жалпы көлемде, барлық әр алуан жүйелерді материялдық және абстрактілік жүйелерге бөлуге болады.
Материалдық жүйе – өз кезегіне қарай органикалық емес табиғат жүйелерінен, қарапайым биологиялық объектілер сияқты тірі жүйелерден және күрделі жүйелерден тұрады.
Абстрактілік жүйе – адам ойының жемісі, яғни болжамдар, теориялар, ғылыми білімдер және басқалар.
3.2.Опрерациялық жүйелер және олардың түрлері.
Операциялық жүйе(ОЖ) – компьютерді, оның ресурстарын басқарады, программаларды іске қосады. ОЖ пайдаланушыға компьютердің құрылғыларымен жұмыс істеуге ыңғайлы жағдай жасайды. Кез - келген компьютер ОЖ - сыз жұмыс істемейді, яғни пернелерді басуды өңдеу, дискідегі мағлұматты оқу немесе дискіге мағлұматты жазу сияқты және тағы басқада негізгі функцияларды орындай алмайды.
ОЖ компьютерді электр жүйесіне қосқан кезде оның оперативтік есіне жұмысқа қажетті барлық программаларды тиейді де, солар жұмыс бастаған кезде, басқаруды өздеріне береді.
ОЖ пайдаланушыға керек емес кұрделі әрекеттерді көрсетпей істеп, оған жұмыс істеуге қолайлы интерфейс ұсынады.
Операциялық жүйенің түрлері :
• Microsoft windows NT server 4.0 – күшті 32 битті көп есепті сенімді серверлерді ож құпиялық, масштабталатын мббж - ны қолдау.
• Microsoft windows NT wordstation 4.0 MS office xp – дербес ЭЕМ үшін күшті 32 битті көп есепті сенімді серверлерді ож, ЛЕЖ қолдау, құпиялығы.
• Microsoft windows 2000 – дербес ЛЕЖ үшін күшті 32 битті ож, ЭЕМ қолдау.
MS – DOS ож - сі 1981ж. IBM дербес компьютерінде жұмыс істеуге арналған жүйе. Бұл ож компьютерлердің үздіксіз жұмыс істеуін ұйымдастыратын программалар жиыны.
Операциялық жүйелердің атқаратын қызметіне қарай мынандай түрлері бар:
• Мәліметтерді енгізу, шығарудың барлық түрін ұйымдастыру.
• Компьютердің сыртқы ортамен қатынасын ұйымдастыру.
• Мәліметтерді сақтау мен өңдеу жұмыстарын ұйымдастыру.
3.3.Өнім өндірушімен тұтынушы арасындағы экономикалық қарым – қатынасты талдау.
Өнім – адам еңбегінің нәтижесі, яғни қоғамды ақпаратпен жабдықтау және оның тұтынушылығын қанағаттандыруға арналған ақпарат технологияларының қуатты индустриясын туындататын ақпарат өнімі.
Ақпарат өнімі – бұл әдеттегідей жолмен немесе электронды техника көмегімен алынған өндірістік шаруашылық әрекеттер, өнер туындысы және көңіл көтерумен ақпараттың басқа да түрлері туралы әртүрлі мәліметтер, мәлімдемелер, білім жайлары.
Ақпарат өнімін өндіру мен тұтыну кезеідерін тауарлы ақшалай қатынастар саласына қосу, ақпараттық тауар нарығы, құны, бағасы сияқты және басқа ұғымдарды пайдалануды ұсынады. Ақпарат өнімін сату барысында нақты мағынадағы оны тұтынушы қатарына әрі өндірушілер де, әрі иемденушілер де жатады. Себебі, ақпарат өнімінің тұтынушылық бағасы оның қандай да бір материалдық тасығыш ретінде емем, қайта оның мазмұнына байланысты болады. Сондықтан ақпарат өнімінің бір ғана түрі бір уақытта саны шексіз тұтынушыларға сатылып, ал олар оны өз кезегінде бірнеше рет пайдалануы мүмкін. Мұндай жағдайда ақпарат өнімінің жалпы саны анықтау брлып табылады. ....
1.1.Ақпараттық мәліметтерді ұйымдастыру.
Мәліметтер мен ақпараттар бірдей түсініктер емесбмәліметтер пайдаланушы үшін аз мағына беретін сандар мен фактілерден алынады. Мысалы, ұйымның әр қызметкерінің жұмыс істеген сағаттарының саны мәлумет бола алады. Егер осы санды әр сағаттағы үлеске көбейтсе, онда жалпы табыс шығады. Ал егер жалпы табысты барлық қызметкерлерге бөлсе, онда алынған сомма фирманың төлем ведомосы бойынша жалпы қортындыға әсер етеду. Осы қортынды ұйым басшысы үшін ақпарат болады.
Ақпарат дегеніміз – қайта өңделген мәліметтер немесу мән – мағынасы бар мәліметтер.
Ежелгі дәуір саудагерлерінің айтуынша: « біреуге қалдық болған нәрсе – басқаға байлық ». Осы ойдан біз: « біреуге мәлімет – басқаға ақпарат » деп айта аламыз. Келтірілген мысалдағы қызметлерлердін жалпы табысы осыған мысал бола алады: жеке сандар – әр қызметкерге өзінің қанша ақша тапқанын білгендіктен ақпарат, ал басшы үшін бұл сандар – мәліметтер. Мәліметтерді ақпаратқа айналдыру тұжырымдамалы жүйенің негізгі элементінің бірі – ақпараттық процесс арқылы жүйеге атқарылады. Ол компьютерлік элементтерін немесе олардың комбинациясын іске қоса алады.
Ақпараттандыру – өркениеттің дамуындағы объективтілік заңдылық. Қазіргі заман қоғамның дамуына, экономиканы қарқындандыруға, өндірістік және қоғамның өзара байланысының дамуына әсер жасайтын маңызды фактор.
Ақпараттандыру қоғамның барлық саласында жаңа ақпараттық технологияларды тиімді қолдану. өндірістің индустриясын құру және ақпаратты өңдеу арқылы сипатталады.
Компьютерлендіру – техникалық жабдықтау және онда жұмыс жасай білу, яғни дұрыс қолдана білу.
Компьютерлендірудің түрлері:
• Жартылай (орташа) – 50% - ке дейін.
• Толық – 85% - ке дейін.
• Жалпы – 100% - ке дейін.
Ақпараттындыру жалпы компьютерлендіру негізінде бірыңғай ақпараттық кеңістік құру. Дамыған елдердің барлығы, олардың өркениеттілігі қоғамның ақпараттандыруына байланысты өлшенеді. Қазіргі уақытта ақпараттандыру қоғамның негізгі өндірістік күші болып табылады.
Ақпарттық мәліметтерді ұйымдастыру – арнайы орталықтандырылған ақпараттық басқару астындағы және анықталған бір қолдану саласына қатысты бір – бірімен байланысқан және белгілі бір құрылымға келтірілген мәліметтер жиынтығы.
2.Ақпараттық құралдар және әдістемелер.
2.1.Фирма ұғымы.
Ақпараттық құралдар және әдістемелер – ақпаратты басқару және өңдеу ұйымдарының, құралдарының, жабдықтарының және әдістерінің бірігуі. Яғни, ақпаратты жинау, сақтау, жаңарту, өңдеу және шығарып беру жүйесі.
Фирма – жеке тұлғалар мен ұйымдар тәрізді элементтерден тұрады. Ресурстар фирмамен осы элементтер арасында қозғалып отырады. Анықталған стратегияның ізімен жүре отырып фирманы басқару қоршаған ортаға біршама әсерін тигізеді. Нарықтан жетістіктерге жіту жолында менеджерлер фирма клиенттерімен бәсекелестердің әсерінен көңіл бөледі. Олар ақпараттық ағымдарды басқара отырып бәсекелесте жетістікке жету үшін тырысады.
Фирма ортасы негізінен сегіз элементтен тұрады. Олар ұйымдар немесе жеке тұлғалар, еңбек бірлестіктері акционерлер немесе жеке меншік иелері. Фирманың алғашқы қадамдарының бірі клиенттермен компьютер арқылы байланысады және бәсекелестік басымдылықта жетістікке жету үшін ақпаратты пайдаланады. Фирманың технологиялық базасы электронды мәліметтер мен айырбасты қамтамасыз етеді, олар халықаралық ұйымдасқан жүйені қалыптастыруға көмектеседі. Мәліметтерді электронды өңдеу – клиенттермен, жабдықтаушымен, үкіметпен, қаржылық қоғаммен электронды қарым – қатынасты дамытады.
Ақпарат көздерінің негізгі түрі фирманы қоршаған элементтермен және фирма арасындағы байланыста туындайды. Ағымдар фирма операцияларына тікелей және жанама әсер етеді. Фирма белгілі бір деңгейге дейін бақылау жасай алады.
2.2Фирманың тұжырымдамалық жүйесі.
Фирма – тұжырымдамалық жүйемен басқара алатын физикалық жүйе. Ол физикалық және тұжырымдамалы ресурстардан тұрады.
Фирманың физикалық жүйесі – тұйық жүйе. Бірақ фирма қоршаған ортамен тығыз байланыста болады және одан ресурс алып, оны өнім етіп өндіріп қызмет көрсетіп, ортаға қайтарып беретіндіктен ол ашық жүйе болады. Фирманың өмір сүруіне сыртқы ортаның маңызы зор. Фирманың иелері, ортаның спецификалық қажеттілігін қанағаттандыра отырып ортаны қызмет көрсетумен және өніммен бірге қамтамасыз етіледі, және фирма осы әрекеттерді орындай алатындай етіп ақша салып отырады.
3. Жүйелік қарастырулар:
3.1.Жүйе ұғымы, жүйенің жіктелуі.
Жүйелік қарастырулар – маңызды проблемаларды шешу процедурасын қадам - қадаммен қолданады. әрбір қадам өзіне бір немесе бірнеше проблемаларды енгізеді, ал ақпарат әр қайсысына керек.
Жүйе – бір - бірімен қатынаста және байланыста болып, анықталған бүтіндей бірлікті құрайтын элементтердің жиынтығы.
Жүйе туралы ұғым қашанда элемент, тұтастық, құрылым, байланыс, қатынас, ішкі жүйе сияқты түсініктермен байланыстырылады. Білімнің әр түрлі саласында бұл түсініктемелер әр түрлі мағынаны білдіреді. Дегенмен жалпы білімнің барлық салаларында жүйені элементтердің бірігуінен тұратын тұтас объекті деп қарастыруға болады.
Жүйенің жіктелуі :
• Қарапайым
• Күрделі
• әлеуметтік автоматтандырылған және т.б.
Олар нақты мақсаттарға сәйкес әртүрлі белгілер бойынша жіктелінеді. Ал жалпы көлемде, барлық әр алуан жүйелерді материялдық және абстрактілік жүйелерге бөлуге болады.
Материалдық жүйе – өз кезегіне қарай органикалық емес табиғат жүйелерінен, қарапайым биологиялық объектілер сияқты тірі жүйелерден және күрделі жүйелерден тұрады.
Абстрактілік жүйе – адам ойының жемісі, яғни болжамдар, теориялар, ғылыми білімдер және басқалар.
3.2.Опрерациялық жүйелер және олардың түрлері.
Операциялық жүйе(ОЖ) – компьютерді, оның ресурстарын басқарады, программаларды іске қосады. ОЖ пайдаланушыға компьютердің құрылғыларымен жұмыс істеуге ыңғайлы жағдай жасайды. Кез - келген компьютер ОЖ - сыз жұмыс істемейді, яғни пернелерді басуды өңдеу, дискідегі мағлұматты оқу немесе дискіге мағлұматты жазу сияқты және тағы басқада негізгі функцияларды орындай алмайды.
ОЖ компьютерді электр жүйесіне қосқан кезде оның оперативтік есіне жұмысқа қажетті барлық программаларды тиейді де, солар жұмыс бастаған кезде, басқаруды өздеріне береді.
ОЖ пайдаланушыға керек емес кұрделі әрекеттерді көрсетпей істеп, оған жұмыс істеуге қолайлы интерфейс ұсынады.
Операциялық жүйенің түрлері :
• Microsoft windows NT server 4.0 – күшті 32 битті көп есепті сенімді серверлерді ож құпиялық, масштабталатын мббж - ны қолдау.
• Microsoft windows NT wordstation 4.0 MS office xp – дербес ЭЕМ үшін күшті 32 битті көп есепті сенімді серверлерді ож, ЛЕЖ қолдау, құпиялығы.
• Microsoft windows 2000 – дербес ЛЕЖ үшін күшті 32 битті ож, ЭЕМ қолдау.
MS – DOS ож - сі 1981ж. IBM дербес компьютерінде жұмыс істеуге арналған жүйе. Бұл ож компьютерлердің үздіксіз жұмыс істеуін ұйымдастыратын программалар жиыны.
Операциялық жүйелердің атқаратын қызметіне қарай мынандай түрлері бар:
• Мәліметтерді енгізу, шығарудың барлық түрін ұйымдастыру.
• Компьютердің сыртқы ортамен қатынасын ұйымдастыру.
• Мәліметтерді сақтау мен өңдеу жұмыстарын ұйымдастыру.
3.3.Өнім өндірушімен тұтынушы арасындағы экономикалық қарым – қатынасты талдау.
Өнім – адам еңбегінің нәтижесі, яғни қоғамды ақпаратпен жабдықтау және оның тұтынушылығын қанағаттандыруға арналған ақпарат технологияларының қуатты индустриясын туындататын ақпарат өнімі.
Ақпарат өнімі – бұл әдеттегідей жолмен немесе электронды техника көмегімен алынған өндірістік шаруашылық әрекеттер, өнер туындысы және көңіл көтерумен ақпараттың басқа да түрлері туралы әртүрлі мәліметтер, мәлімдемелер, білім жайлары.
Ақпарат өнімін өндіру мен тұтыну кезеідерін тауарлы ақшалай қатынастар саласына қосу, ақпараттық тауар нарығы, құны, бағасы сияқты және басқа ұғымдарды пайдалануды ұсынады. Ақпарат өнімін сату барысында нақты мағынадағы оны тұтынушы қатарына әрі өндірушілер де, әрі иемденушілер де жатады. Себебі, ақпарат өнімінің тұтынушылық бағасы оның қандай да бір материалдық тасығыш ретінде емем, қайта оның мазмұнына байланысты болады. Сондықтан ақпарат өнімінің бір ғана түрі бір уақытта саны шексіз тұтынушыларға сатылып, ал олар оны өз кезегінде бірнеше рет пайдалануы мүмкін. Мұндай жағдайда ақпарат өнімінің жалпы саны анықтау брлып табылады. ....
Мақала ұнаса, бөлісіңіз:
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Іздеп көріңіз: