Өлеңдер

Ей, бала құс, ей, жас түлек!
Құрыш дене, болат білек!
Сен заманда ерке бұлан,

Өмір әсем күнше күлет.
Сен ақ үрпек балапансың,
Жас буынсың, балғын тәнсің,......

I
Біздер жаттық шеру тартып
Украинаның даласында,
Кременнойдың ағашында,
Ұлы Донец жағасында.
Мұнда жатқан партизандар*
Ақжүректер, ұлы жандар,
Адамдығын сақтағандар,
Ана сүтін ақтағандар.
Мен де бірге болдым сонда,
Бәрі кәзір көз алдымда,
Міне Яша отряды,
Бізге серік ұзақ жолда!
Әне! Изотов, Патеряйло,
Өз қолымен олар жатыр,
Әне олардың оң жағында,
Агафонов құрған «шатыр».
Одан әрі екі отряд
Жақын қонған бізге қарай,.....

Бос қопаның құрағы-ай,
Жанып тұрған шырағы-ай.
Елден алыс барамыз-ай,
Қай жер мекен тұрағы-ай.

Шөбі шүйгін марқаның,
Әуселеңді байқармын.
Исі жұпар аңқиды-ай,
Камзол киген қалқаның.

Қара мекен туған жер,
Күнде думан болған ел.
Туған жерден дәм айдап,.....

Биссимилла деп бастайын,
Әуеллі Алла әліптен.
Қисапсыз сөз жазылған,
Жиырма сегіз әріптен.
Бізді асырап, адам қып,
Жұртқа жөнін танытқан.
Сол атам хабар алғайсыз!
Біздей мұңлы ғарыптан.
Жетпіс үшке келгенде,
Жол тартты дүние—жарықтан.
Алтындай менің жүрегім,
Қайғы отына шалыққан.
Ақылды бізге кім айтар,
Сол атам құсап анықтан.
Өлгенде жерін айтайын,
Құсемшектің жағасы-ай.
Иманды болғыр ата-енем,
Жел жағымның панасы-ай.....

Ай, Орағым, Орағым!
Жалғыз қалдың, қарағым!
Мамайжан еді ырысың,
Бір құрсақтан дүреген
Екеу еді туысың.
Екеуің жауға барғанда,
Қалмақты жеңді ұрысың.
Серіксіз қалдың, Орағым,
Дүние, шіркін, құрысын!
Қарағым, Орақ, ай, Орақ!
Ай балтасы қанды Орақ,
Алаштап ұран шақырса,
Құрбысының алды, Орақ.
Мамай кетіп алдыңда
Туғансыз жалғыз калды Орақ!
Атыңды дұшпан атаса,
Мамай еді серігің,
Оркөз еді көлігің,
Артында жалғыз сен қалдың,
Мамайдың көрдім өлігін.
Мамайжан бойға біткенде,
Арыстан, бөрі етін жеп,
Қанып еді жерігім,
Мамай еді қуатым
Екі жыл шөлге қамады,
Қалмақтың бермей суатын.....

Қарағым, айналайын, мінезіңнен-әй, Абайкөк!
Келмесең шақырғанда, кінә өзіңнен,
Әй, бір көрсем сені, арманым жоқ!

Толғатып тоқсан әйел ұл тапса да, Абайкөк.
Садақа соның бәрі бір өзіңнен,
Әй, бір көрсем сені, арман жоқ!....

Су сылдырап аққан кез еді,
Кешке арықтың бойында.
Жастар күліп жатқан кез еді,
Әуестеніп ойынға.
Достым, сонда біз екеуміз,
Бақшада гүл жамылып,
Жаттық ұзақ, ағаш төнді,
Алдына алқа тағынып.
Талай сырлар, талай жырлар,
Ағытылды, жырланды.
Талай күйлі, сұлу сөздер,
Ақтарылды сырланды.
Сонда сенің жүрегіңде,
Арман бар еді, сыр бар еді.
Сол сырыңды айтқаныңда,
Менен басқа кім бар еді?........

— Алло - алло!
Құлағыма,
Күй келеді, үн келеді.
— Алло - алло!!
Кремльден
Мәскеу маған үн береді.
— Алло - алло!!
Асау жел де
Баяу тыныс алады.
— Алло - алло!!
Алтай, Орал
Үнге құлақ салады.
Көк теңіздей аспанында
Ай да ақырын жүзеді.
Асып иек асқарында
Жұлдыз көзін сүзеді.......

Базарда, базар бір базар
Қызықсың - ау, балалық!
Бедерін. гауһар, сап алтын
Жүзіксің - ау, балалық!
Аспанға күндей жарқылдап
Шығыпсың - ау, балалық!
Өмірде күміс шабықтай
Жүзіпсің - ау, балалық!
— Ей, балалық, балалық,
Тоғайдан келші тал алып.
Томпаңдап мен де ойнайын
Торала құнан саналып.
Қашағанды құр-құрлап
Ортамызға қамалық.......

(Жаралы партизан кезімде үйіне жасырып, ажалдан құтқарған Украина қызы)
Бірінші жыр

Сені ойласам тербеледі жүрегім,
Сені ойласам келер көзден ыстық жас,
Сені өмірімнің тәңірісі деп білемін,
Саған мәңгі борыштымын, қарындас.
Тар кезеңде қара түнді жамылып
Әлсіз ғана соққан кезде жүрегім,
Іздеген қан жауды тырнақ сабылып
Сан панаңда сақтағансың...білемін.
Ажал жетіп көз жұмылар күн болса,
Суық көрге сен деп қане енермін.
Жүрегімді жарып шығар жыр болса,
Сені көктің жұлдызына теңермін......