Қазақша өлең: Фариза Оңғарсынова (Күздің соңғы күндері)

Ерке өзендер жатпайды тасып ағып,
таулар да тұр жамылып басына бұлт,
ақ қайыңдар жылайды жапырағын
байқаусыз шашып алып.
Аспан да жас төгеді ашынғаннан,
жасыл көркін жаздағы жасырған маң.
Бозаң дала жатады томсырайып
баладай ашуланған.
Бау-бақшаны тұратын жеміс тұнып,
жинап қойды адамдар келістіріп.
Тарсылдатып үйлердің терезесін
жүреді жел ысқырып.
Көк аспан да жойыпты от тынысын,
қоңыр бұлттар жөңкілген соқтығысып,
балалар жүр кірбіңсіз көңілменен
шапқылап доп қуысып.

Дарқан дала. Көлбеңдеп сағым қырдан,
жанарында от ойнап жалын нұрдан,
перзенттері жүреді дала десе,
еткісі кеп бойдағы барын құрбан.
Әйтеуір, бір мінез бар бұл далада
алды-артыңды ойлатпай табындырған.
Жігіттерін көрсең-ау –
арғымақ ат астында алшаңдаған,
тәуекелден алдына жан салмаған.
Адал ниет жандардың намысы үшін
бұйым емес от-жалын салсаң да оған.
Адамсынған жандарға асқақтығы –
“Құдай” өзі келсе де қарсы алмаған.
Шыбын құрлы оларға
дұшпанының ататын тас кесегі,
жауласса, оның хақ екен бас кесері!
Бір сенімін ақтасаң,
ғұмыр бойы
балап өтеді айнымас досқа сені.
Ел басына күн туса,
тоқтатпайды
оны жардың жас құшақ,
жас төсегі.
Отырмайды өлсе де,
жасқаншақтап жаныңның күйін бағып,
қарамайды жалтаңдап жиі ұрланып:
құшақтаса – табынып ару біткен
е демейді, кетсе де қиырға алып.
Бұл даланың от мінез жігіттері
сүйеді ылғи осылай күйіп-жанып!

Қартаяды ақындар да.
Тағдыр – тезге көнбейтін хақың бар ма!
Самайын қырау шалып,
бұрқанғанда бойында бұлаң шабыт,
сезімімен жиырманың жыр-ән салып,
белестерден зымырап құланша ағып,
отырады балаша басын иіп
арлы мен батылдарға.
әмденер шырайға тұнған рең
(қартаймас тек пенделер мұңдары кем,
ойлы жандар малынбас нұрға кілең),
құлшынып, аласұрып,
әділетті қорғайды дара шығып,
оймен матап жүректі таң асырып,
ақындар қартаяды,
нұрлы жүзден ақиқат әр таяры...
Мәңгі жас боп қалар тек жырларымен.

Арман деген елесті қуып келем
алып-ұшқан жастықтың тұлпарымен.
Бірде ысиды, біресе суып денем
алған сайын әр белес, қырқаны мен.
Ей, жастығым, маужырап қалғымағын,
бала қаздай қияға түлет мені.
Көктеменің мүлгіген таңғы бағын
менің жаным жүрген жоқ тілеп тегі.
Болсын мейлі асқар тау, алдым ағын,
мүмкін емес жасытып жүдетпегі.
Сенетінім - құс қанат арғымағым,
сонсоң алау жалыным жүректегі.
Мен осылай арманды қуып келем,
алып-ұшқан жастықтың тұлпарымен.
Тоқтамайтын шығармын жуықта мен –
алыс самғау-қашанғы іңкәрім ең!

Менде бір толғаныс бар
(кейде өзім де түсінбеймін)
дауыл күнгі дарияның күшіндей бір.
Сонау біздің қырдағы тұяқ тілген
бәйге алаңы секілді дүсірлеймін.
өзім сонда тұтас бір ғасырдаймын:
жүргендеймін жарқылдап қасында айдың.
Мынау бей-жай дүниені сілкіндіріп
бір таң қылмай мен, сірә, басылмаймын.
Бұйығы өмір тілемен ғасырдан мен.
Мейлі, жұртым тентек дер, асыл жан дер.
Бұл тірлікте жарқ еткен жақсылықтың
барлығын да құшамын ғашық жанмен.
Қыңыр кетсем, кешір деп өтінбеймін.
Шақыр, өмір, әділет сотын мейлің!
Мен әйтеуір жалтаңдап, жалбарынып
өзім қылған ісіме өкінбеймін.
Менде бір тебіреніс бар
(кейде өзім де түсінбеймін)
дәл сендегі құштарлық күшіндей бір.
Сондықтан ба – қыз ғұмыр бұл өмірді
қуаныш-қайғысымен ішіп жеймін.
Осы сезім алаулап бойда тұрса
асылы кішірмеймін.