Қазақша өлең: Тыныштықбек Әбдікәкімұлы (Түсжорыған)
Төл науқаны ұлғайтар іс көлемін.
Төбемізде – түйе-бұлт, кішкене Күн.
Күні бойы қой бағып, түні бойы
қозы иісіндей қоңырқай түс көремін.
Табиғаты түсімнің – ірі сұрақ,
Өлөң деймін сәл ұйып тұрысын-ақ!
...Тау көрдім мен... Шыңғыстау
деп ойлаймын,
бара жатыр, әйтеуір, жылы ұшырап!..
Жүрегімнің құлағы, сірә, түрік,
жата берсем, кетер бір мұң атылып.
Ғайып болып әлгі түс...
қаздың үні
ғана қалды соңында шұбатылып!
Тұрмайтыны секілді қолға сағым,
түсініксіз нала-мұң – далбаса мұң.
Қаздың үні арқылы мен қайтадан
ғайып болған елеспен жалғасамын:
– Шеше деймін, Шыңғыстау екен деймін,
жұмыр-жұмыр бүйрегін мекендеймін.
Бір аң менің қасымнан кетер емес!..
– Арқар шығар?
– Ол емес, бөкен деймін!..
– Сен алдымен түймеңді түймелеші,
салақ болып барасың, күйгелешім.
Шыңғыстауың – елің ғой,
сол еліңнің
бір «ақбөкен» қызына үйленесің!
– Шеше деймін, тосады келін деймін,
ұшам деумен таусылды әлім деймін!
Балағымнан тістелеп жібермейді...
– Ол не тағы?
– Кәдімгі мәлін деймін!
– Көлеңкеге ызғарды қуып тығып,
шуақ күлсе – көктемнің жуықтығы.
Саған, тегі, «мәлін» боп көрінген ғой
машақатты түндердің суықтығы.
– Шеше деймін, мұндай түс кім көріпті,
арасында жүр екем кіл керіктің!
Олар маған қарасып, Мен оларға
қарай-қарай... оянып үлгеріппін.
– Құлыным-ау, болмайды түс кемдігі.
Түс секілді өмір де бізге ендігі...
Ортасында жүре бер «керіктердің»,
ол – сендегі мерейдің үстемдігі!
– Шеше деймін, тыңдашы, Шеше деймін,
бұл бүгінгі түс емес, кеше деймін:
... бір ашқарақ қой маған көп маңырап,
түсіп кетті қолымнан кесе деймін!..
– Қайдағыны, қарағым, ойға аласың,
қар мен жаңбыр жатыр ғой найзаласып...
«Ашқарақ қой» – сендегі алаң көңіл,
«сынған кесе» – кешегі ай жаңасы... –
Көкірегі-көңілі – Дала-мекен,
Дала-мекен – Шешем-ай, балаңа кең!..
Қызыл-жасыл Ойлардың хикметі
құбылмалы маусымнан ғана ма екен?
Қайдағыны жоқ менде қайғы санау,
қайратыма, ісіме алғыс алам.
... көрген түсті көктемге жорысаң да,
көп күрсіне бердің-ау, байғұс Анам?!.
Төбемізде – түйе-бұлт, кішкене Күн.
Күні бойы қой бағып, түні бойы
қозы иісіндей қоңырқай түс көремін.
Табиғаты түсімнің – ірі сұрақ,
Өлөң деймін сәл ұйып тұрысын-ақ!
...Тау көрдім мен... Шыңғыстау
деп ойлаймын,
бара жатыр, әйтеуір, жылы ұшырап!..
Жүрегімнің құлағы, сірә, түрік,
жата берсем, кетер бір мұң атылып.
Ғайып болып әлгі түс...
қаздың үні
ғана қалды соңында шұбатылып!
Тұрмайтыны секілді қолға сағым,
түсініксіз нала-мұң – далбаса мұң.
Қаздың үні арқылы мен қайтадан
ғайып болған елеспен жалғасамын:
– Шеше деймін, Шыңғыстау екен деймін,
жұмыр-жұмыр бүйрегін мекендеймін.
Бір аң менің қасымнан кетер емес!..
– Арқар шығар?
– Ол емес, бөкен деймін!..
– Сен алдымен түймеңді түймелеші,
салақ болып барасың, күйгелешім.
Шыңғыстауың – елің ғой,
сол еліңнің
бір «ақбөкен» қызына үйленесің!
– Шеше деймін, тосады келін деймін,
ұшам деумен таусылды әлім деймін!
Балағымнан тістелеп жібермейді...
– Ол не тағы?
– Кәдімгі мәлін деймін!
– Көлеңкеге ызғарды қуып тығып,
шуақ күлсе – көктемнің жуықтығы.
Саған, тегі, «мәлін» боп көрінген ғой
машақатты түндердің суықтығы.
– Шеше деймін, мұндай түс кім көріпті,
арасында жүр екем кіл керіктің!
Олар маған қарасып, Мен оларға
қарай-қарай... оянып үлгеріппін.
– Құлыным-ау, болмайды түс кемдігі.
Түс секілді өмір де бізге ендігі...
Ортасында жүре бер «керіктердің»,
ол – сендегі мерейдің үстемдігі!
– Шеше деймін, тыңдашы, Шеше деймін,
бұл бүгінгі түс емес, кеше деймін:
... бір ашқарақ қой маған көп маңырап,
түсіп кетті қолымнан кесе деймін!..
– Қайдағыны, қарағым, ойға аласың,
қар мен жаңбыр жатыр ғой найзаласып...
«Ашқарақ қой» – сендегі алаң көңіл,
«сынған кесе» – кешегі ай жаңасы... –
Көкірегі-көңілі – Дала-мекен,
Дала-мекен – Шешем-ай, балаңа кең!..
Қызыл-жасыл Ойлардың хикметі
құбылмалы маусымнан ғана ма екен?
Қайдағыны жоқ менде қайғы санау,
қайратыма, ісіме алғыс алам.
... көрген түсті көктемге жорысаң да,
көп күрсіне бердің-ау, байғұс Анам?!.
Мақала ұнаса, бөлісіңіз:
Ұқсас мақалалар:
» Өлең: Қадыр Мырза Али (Пәлсәпадан шаршай ма ми дегенің)
» Қазақша өлең: Фариза Оңғарсынова (Жүрсем деймін көңіл шат, гүлді алаңдай)
» Қазақша өлең: Танакөз Толқынқызы (Мына әлемге керек ауа, керек күз)
» Өлең: Еркем-ай /2-нұсқа/ (Қазақ ауыз әдебиеті)
» Қазақша өлең: Мұқағали Мақатаев (Бәрін де қойшы...)
» Өлең: Қадыр Мырза Али (Пәлсәпадан шаршай ма ми дегенің)
» Қазақша өлең: Фариза Оңғарсынова (Жүрсем деймін көңіл шат, гүлді алаңдай)
» Қазақша өлең: Танакөз Толқынқызы (Мына әлемге керек ауа, керек күз)
» Өлең: Еркем-ай /2-нұсқа/ (Қазақ ауыз әдебиеті)
» Қазақша өлең: Мұқағали Мақатаев (Бәрін де қойшы...)
Іздеп көріңіз: