Қазақша өлең: Ақылбек Шаяхмет (Дүния кезек)
Өркендеп, өсіп жатыр өз еліміз,
Ел десе өртенеді өзегіміз.
Әуежай, темір жолда, кеденде де
Тезірек келсе дейміз кезегіміз.
Жүрсек те ажырамай салтымыздан,
Фәнидің уақыт өте нарқы қызған.
Інілер ер жетуге асығулы,
Өкшелеп келе жатыр артымыздан.
Бәріміз кезек күткен орындамыз,
Алдағы ағалардың соңындамыз.
Адамдар алда тұрған түгел кетсе,
Білеміз мағынасын оның да біз.
Қазы жеп, ішсек-тағы таза қымыз,
Беймәлім – келер қайдан ажалымыз?!
Бағасын бұл жалғанның білген шығар
«Дүния кезек» деген қазағымыз.
Алдына алып ішкен де адал асын,
Ұстаған да бұлжытпай оразасын,
Зекет беріп, қажыға барғандар да,
Қайырым қып, мың алғыс алғандар да,
Бес намазын жүрген де қаза қылмай,
Пенделер же жүретін тазарылмай,
Жеңілейіп қалады ауыр жүктен,
Шығаранда молдадар жаназасын.
Таусылғанда дәм-тұзы арманы өшіп,
Жиған мүлкі басқа бір қолға көшіп,
Ғазиз тәні қараңғы көрге кіріп,
Көйлек болар кебіні қойған пішіп.
Артта қалып жасаған күнә барлық,
Тарс жабылар ашылып тұрған есік.
«Жақсы ма?» – деп әуелі сұрап алып,
Сауал қояр: «Қарызы бар ма?» – десіп.
Барған болсаң бұл сөздің байыбына,
Қалдырса да мал-мүлкін бай ұлына,
Дұғадан басқа ештеңе қажеті жоқ,
Енгеннен соң қара жер қойынына.
Мүңкір, Нәңкір келгенде асып-сасып,
Жауап берер жасаған айыбына.
Марқұм болған кісінің бар қарызын
Алады екен ұрпағы мойынына.
Портрет те емеспін алған сатып,
Ескерткіш те емеспін қалған қатып.
Тамырымда қан ойнап, соғар жүрек,
Алдаусырап тұрғанда жалған уақыт.
Құлақ естіп, тұрғанда көзім көріп,
Ауызымнан шығатын сөзім берік.
Кешір, Алла, жастықтың желігімен,
Кеткен болсам кей сәтте сезімге еріп.
Жақсылығы аспаған қара бастан,
Кезім болды жаңылған, жаза басқан.
Шайтан мінез маған да жұққан шығар,
Шайтан болса достарым араласқан.
Көп нәрсені сыйғызған уысына,
Жақпай жүрдім жолдас пен туысыма.
Кешір, Алла!
Жалғанда маған берген
Рахмет несібе мен ырысыңа.
Қалар бәрі – салған үй, жиған бұйым,
Қуат берер бойға да иман – білім.
Нұрландырар жолымды қияметте
Раббым Алла!
Санаға құйған нұрың.
10 + 10 +10 = 30
Бір мұсылман жөн сұрады иманнан,
«Кезім болды ораза ұстап, қиналған.
Басы, ортасы, аяғында бұл айдың,
Бірнеше күн оразаға шыдаймын.
Отыз күнді түгелдемей, алайда,
Дәл осылай ниет етсем, жарай ма?!»
Иман айтты: «Онда он күн, расында,
Ауыз бекіт оразаның басында.
Оразаның көрген кезде ортасын,
Орта жолдан қайтуға да қорқасың.
Қалжырасаң, түнде сәл-пәл ал тыным,
Он күн тағы ораза ұста, жарқыным!
Соңғы он күннің Қадір түнін тосатын,
Киесі бар шөліңді де басатын.
Ай соңында тағы да он күн шыдайсың,
Сонда ғана Жаратқанға ұнайсың».
Бас та емес, тек биіктен көретін,
Аяқ та емес, төменшіктеп жүретін.
Қабырғадан жаратыпты әйелді,
Жүрегіңнің дүрсілін де білетін.
Әйелдерді ардақ тұтып сондықтан,
Қасиетті сезіміне болдық таң.
Алла оларды қабырғадан жаратқан,
Еркектерді сүйеу үшін қолтықтан.
Ел десе өртенеді өзегіміз.
Әуежай, темір жолда, кеденде де
Тезірек келсе дейміз кезегіміз.
Жүрсек те ажырамай салтымыздан,
Фәнидің уақыт өте нарқы қызған.
Інілер ер жетуге асығулы,
Өкшелеп келе жатыр артымыздан.
Бәріміз кезек күткен орындамыз,
Алдағы ағалардың соңындамыз.
Адамдар алда тұрған түгел кетсе,
Білеміз мағынасын оның да біз.
Қазы жеп, ішсек-тағы таза қымыз,
Беймәлім – келер қайдан ажалымыз?!
Бағасын бұл жалғанның білген шығар
«Дүния кезек» деген қазағымыз.
* * *
Алдына алып ішкен де адал асын,
Ұстаған да бұлжытпай оразасын,
Зекет беріп, қажыға барғандар да,
Қайырым қып, мың алғыс алғандар да,
Бес намазын жүрген де қаза қылмай,
Пенделер же жүретін тазарылмай,
Жеңілейіп қалады ауыр жүктен,
Шығаранда молдадар жаназасын.
Таусылғанда дәм-тұзы арманы өшіп,
Жиған мүлкі басқа бір қолға көшіп,
Ғазиз тәні қараңғы көрге кіріп,
Көйлек болар кебіні қойған пішіп.
Артта қалып жасаған күнә барлық,
Тарс жабылар ашылып тұрған есік.
«Жақсы ма?» – деп әуелі сұрап алып,
Сауал қояр: «Қарызы бар ма?» – десіп.
Барған болсаң бұл сөздің байыбына,
Қалдырса да мал-мүлкін бай ұлына,
Дұғадан басқа ештеңе қажеті жоқ,
Енгеннен соң қара жер қойынына.
Мүңкір, Нәңкір келгенде асып-сасып,
Жауап берер жасаған айыбына.
Марқұм болған кісінің бар қарызын
Алады екен ұрпағы мойынына.
* * *
Портрет те емеспін алған сатып,
Ескерткіш те емеспін қалған қатып.
Тамырымда қан ойнап, соғар жүрек,
Алдаусырап тұрғанда жалған уақыт.
Құлақ естіп, тұрғанда көзім көріп,
Ауызымнан шығатын сөзім берік.
Кешір, Алла, жастықтың желігімен,
Кеткен болсам кей сәтте сезімге еріп.
Жақсылығы аспаған қара бастан,
Кезім болды жаңылған, жаза басқан.
Шайтан мінез маған да жұққан шығар,
Шайтан болса достарым араласқан.
Көп нәрсені сыйғызған уысына,
Жақпай жүрдім жолдас пен туысыма.
Кешір, Алла!
Жалғанда маған берген
Рахмет несібе мен ырысыңа.
Қалар бәрі – салған үй, жиған бұйым,
Қуат берер бойға да иман – білім.
Нұрландырар жолымды қияметте
Раббым Алла!
Санаға құйған нұрың.
10 + 10 +10 = 30
Бір мұсылман жөн сұрады иманнан,
«Кезім болды ораза ұстап, қиналған.
Басы, ортасы, аяғында бұл айдың,
Бірнеше күн оразаға шыдаймын.
Отыз күнді түгелдемей, алайда,
Дәл осылай ниет етсем, жарай ма?!»
Иман айтты: «Онда он күн, расында,
Ауыз бекіт оразаның басында.
Оразаның көрген кезде ортасын,
Орта жолдан қайтуға да қорқасың.
Қалжырасаң, түнде сәл-пәл ал тыным,
Он күн тағы ораза ұста, жарқыным!
Соңғы он күннің Қадір түнін тосатын,
Киесі бар шөліңді де басатын.
Ай соңында тағы да он күн шыдайсың,
Сонда ғана Жаратқанға ұнайсың».
* * *
Бас та емес, тек биіктен көретін,
Аяқ та емес, төменшіктеп жүретін.
Қабырғадан жаратыпты әйелді,
Жүрегіңнің дүрсілін де білетін.
Әйелдерді ардақ тұтып сондықтан,
Қасиетті сезіміне болдық таң.
Алла оларды қабырғадан жаратқан,
Еркектерді сүйеу үшін қолтықтан.
Мақала ұнаса, бөлісіңіз:
Іздеп көріңіз: