Өлең: Ағаны жоқтау (Қазақ ауыз әдебиеті)

Есік алды жапырақ,
Жапырақ тұр жалтырап.
Иманды болғыр, жан аға,
Басыңа жансын шам-шырақ.
Кішкене ұршық қорғасын,
Осындай болам деп пе едім?!
Еркелеткен ағекем,
Маңдайыма көп пе едің?!
Ағекем едің алдымда,
Айрылып сізден қалдым ба?
Балаларың жас қалып,
Сары уайым салдың ба?
Көлдей болып көз жасым,
Жылаумен бардым үйіңе.
Орның тұр, өзің жоқ,
Осылай ма еді дүние?!
Күмістей ерден қас кетті,
Ауылымнан бас кетті.
Жыламай қайтып шыдайын,
Қырық тоғыз жас кетті.
Құдірет ісін қарашы,
Адамның бар ма шарасы?
Жетім-жесір атанып,
Қалды ғой он баласы.
Ауыр болды қазаңыз,
Артық еді бағаңыз.
Қайғыланды артыңда,
Сыңар қалып ағаңыз.
Күрсінді туған еліңіз,
Біздің кетті сынымыз.
Таяқ ұстап иілді
Артыңда қалған ініңіз.
Мінгенде атым сұр жорға,
Еңсемді алам тік зорға.
Топты жас бала қалды ғой,
Маңдайдағы қу сорға.
Түнергендей туған жер,
Суалғандай шалқар көл.
Қабырғам кетті-ау иіліп,
Құлағандай асқар бел.
Сағынып сізді шөлдедім,
Дидарыңды көрмедім.
Мен жыламай кім жылар,
Топырақ болды көргенім?!
Ойпыр-ай, Алла, жалған-ай!
Жалғаннан көңілім қалғаны-ай.
Көре алмай қалып ағамды,
Өмірім өтті арманда-ай!
Қара бір аттың шабысы-ай,
Аяғының шалысы-ай.
Көре алмай қалдым дидарын,
Аралық жердің алысы-ай.
* * *
Ағекем, арыс, асқар бел,
Ағыздым жылап көзден сел.
Жастай кетіп арадан,
Байладың бізге қайғы шер.
Айналайын, боздағым,
Жайқала өскен орманым.
Оңалғанда заманың,
Енді бір он жыл болмадың.
Айта берсең, арман көп,
Бір балаңды іске қоймадың.
Таяқ ұстап артыңда,
Айрылып сенен боздадым.
Айналайын, Құдайым!
Бір өзіңе жылайын.
Қаралы күнді жамылып,
Басыма түсті уайым.
Қолқа, жүрек, бауырым!
Ойламай қайтып шыдайын.
Қысылғанда тыныс ең,
Ақылды кімнен сұрайын?
Кеудемді керіп қайғы дерт,
Пешпетіме сыймаймын.
Айналайын, ел-жұртым,
Есімді қайтып жинаймын?!
Өртенгенде өзегім,
Көзімнің жасын тыймаймын.
Өксігімді баса алмай,
Шыбын жанды қинаймын.
Құдірет ісі таңдандым,
Ақыл таппай сандалдым.
Қолымнан келер шара жоқ,
Бір Құдайға жалбардым.
Қапыра алды сұм ажал,
Естімей сөзін құр қалдым.
Қаралы хабар алғанда,
Жын ұрғандай ырғалдым.
Түнек басты бір күнде,
Деп жүргенде жырғалым.
Көрініп келсе сұм ажал,
Болар ем сенің құрбаның.
Артықша туған асылым,
Маңдайыма сыймадың.
Алдымдағы құрағым,
Ойламай қайтып тұрамын.
Көңілімнің көлі едің,
Сарқылмайтын бұлағым.
Иман беріп Құдайым,
Ұжымақта болсын тұрағың.
Көңілімнің күні едің,
Өмірдегі шырағым.
Болмасқа амал жоқ екен,
Шарасыздан шыдадым.
Тату едік өмірде,
Ынтымағы келіскен.
Қанат қаққан кезіңде,
Шықты желің терістен.
Жылаумен қайғы басайын,
Шығып кетсін шер іштен.
Алдыңнан Құдай оңғарып,
Орның болсын бейіштен.
Енді сабыр қылайын,
Пайда жоқ қайғы, кейістен.
Қайғылы болды жылымыз,
Бұны жұртым біліңіз.
Іші-бауырым езіліп,
Жылаумен өтті күніміз.
Бала-шаға жас қалып,
Ауырлады жүгіміз.
Жақсы ағадан айрылып,
Кетті-ау біздің сынымыз.
Жеңдірмесек қайратқа,
Жақсы болмас түбіміз.
Қара жер мәңгі тоймайды,
Әркім-ай соны ойлайды.
Көп жасаған шешен аз,
Жақсыны Құдай қоймайды.
Мінезі жарқын жібегім,
Сен кеткен соң жүдедім.
Бір қанаттан айрылып,
Шарықтамай жүрермін.
Қасіретке буылып,
Тұншықты ғой жүрегім.
Әйелің сырқат, бала жас,
Не болар, қайдан білемін?
Қағазда қалды хатыңыз,
Ел аузында атыңыз.
Қолдан келер шара жоқ,
Жақсы болсын артыңыз.