Өлең: Қожа Ахмет Ясcауи (2-хикмет)
Иә, достар, құлағың сал осы кепке,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Меғражда хақ Мұстафа рухымды көрді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Хақ Мұстафа Жебірейілге қылды сауал,
Бұл неткен рух тәнге кірмей тапқан жамал?
Көзі жас, халыққа бас, жаны адал,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Жебірейіл айтты: үмбет ісі сізге бір хақ,
Көкке шығып періштеден алар сабақ.
Жылаушыға сыйға берер жеті табақ,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Перзентім деп хақ Мұстафа қылды кәләм,
Одан соңыра барша аруақ берді сәлем.
Рахметіне дария толып жетті хабар,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Төрт жүз жылдан кейін шығып үмбет болғай,
Неше жылдар жүріп халыққа жол көрсеткей.
Он төрт мың мүжтаһиттер[7] қызмет қылғай,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Рахымменен пида болды, хабар жетті,
"Зікір айт", - деді, жан дүнием балқып кетті.
"Перзентім", - деп, хақ Мұстафа үлес берді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Тоғыз ай, тоғыз күнде жерге түстім,
Тоғыз сағат тұра алмадым, көкке ұштым.
Ғаршы-күрсі[8] баспалдағын барып құштым,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Ғарыш үстінде намаз оқып, тізе бүктім,
Разы болып хаққа қарап жасым төктім.
Жалған ғашық, сопы көрдім оны сөктім,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Жаннан кешпей "үһ-үһ"[9] деген бәрі жалған,
Жалталақтардан сөз сұрама жолда қалған.
Хақты тапқан: өзі бостан, сөзі шаттан,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Бір жасымда аруақ маған үлес берді,
Екі жаста пайғамбарлар келіп көрді.
Үш жасымда шілтен келіп, халім білді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Төрт жасымда хақ Мұстафа берді құрма,
Жол көрсеттім, адасқанды салдым жолға.
Қайда барсам, Қызыр бабам бірге, жолда,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Бес жасымда шариғатқа белім будым,
Дін жолында ораза ұстап әдет қылдым.
Күндіз-түні зікір айтып, тәубә қылдым,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Алты жаста тұра қаштым халайықтан,
Көкке шығып, дәріс үйрендім мәләйіктан[10].
Киім киіп, ынтық болдым шын көңілден,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Жеті жаста Арыстан Бабам іздеп тапты,
Әр сырымды көрген сайы бүркеп жапты.
"Бихамдиллаһи көрдім", - деп, ізімді өпті.
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Әзірейіл кеп, Арыстан Бабам жанын алды,
Хорлар келіп, торғын тоннан кебін қылды.
Жетпіс мың періштелер жиылып келді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Жаназасын оқып, жерден алып, көтерді,
Бір мезетте ұжмақ ішіне жеткізді.
Рухын алып, аспанға ұшып жөнелді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Алла-Алла жер астынан мекен қылды,
Мүңкір-Нәңкір "Раббың кім?" – деп сұрақ қылды.
Арыстан Бабам Ислам дінін баян қылды,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Ақылың болса, жарандарға қызмет қылғыл,
Әмір Мағруф[11] тұтқындарға ізет қылғыл.
Нәһи мүнкәр[12] ұстағанға құрмет қылғыл,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Сегізімде сегіз жақтан жол ашылды,
"Хикмет айт", - деп басыма нұр шашылды.
Бихамдиллаһи Пірмұған шарап ішкізді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Пірмұған хақ Мұстафа шәксіз білгін,
Қайда барсаң сипатын айтып тағзым қылғын.
Жалбарынып Мұстафаға үмбет болғын,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Тоғызымда толғанбадым тура жолға,
Тәбәрік деп алып жүрді қолдан қолға.
Қуанбадым бұл сөздерге, шөлге қаштым,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Он жасыңда ұлан болдың, Құл Қожа Ахмет,
Қожалыққа негіз қойып, қылмай тағат.
Қожамын деп жолда қалсаң, міне қасірет,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
1-6 хикметтер қазақ тіліне аударған М. Жармұхамедұлы
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Меғражда хақ Мұстафа рухымды көрді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Хақ Мұстафа Жебірейілге қылды сауал,
Бұл неткен рух тәнге кірмей тапқан жамал?
Көзі жас, халыққа бас, жаны адал,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Жебірейіл айтты: үмбет ісі сізге бір хақ,
Көкке шығып періштеден алар сабақ.
Жылаушыға сыйға берер жеті табақ,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Перзентім деп хақ Мұстафа қылды кәләм,
Одан соңыра барша аруақ берді сәлем.
Рахметіне дария толып жетті хабар,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Төрт жүз жылдан кейін шығып үмбет болғай,
Неше жылдар жүріп халыққа жол көрсеткей.
Он төрт мың мүжтаһиттер[7] қызмет қылғай,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Рахымменен пида болды, хабар жетті,
"Зікір айт", - деді, жан дүнием балқып кетті.
"Перзентім", - деп, хақ Мұстафа үлес берді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Тоғыз ай, тоғыз күнде жерге түстім,
Тоғыз сағат тұра алмадым, көкке ұштым.
Ғаршы-күрсі[8] баспалдағын барып құштым,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Ғарыш үстінде намаз оқып, тізе бүктім,
Разы болып хаққа қарап жасым төктім.
Жалған ғашық, сопы көрдім оны сөктім,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Жаннан кешпей "үһ-үһ"[9] деген бәрі жалған,
Жалталақтардан сөз сұрама жолда қалған.
Хақты тапқан: өзі бостан, сөзі шаттан,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Бір жасымда аруақ маған үлес берді,
Екі жаста пайғамбарлар келіп көрді.
Үш жасымда шілтен келіп, халім білді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Төрт жасымда хақ Мұстафа берді құрма,
Жол көрсеттім, адасқанды салдым жолға.
Қайда барсам, Қызыр бабам бірге, жолда,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Бес жасымда шариғатқа белім будым,
Дін жолында ораза ұстап әдет қылдым.
Күндіз-түні зікір айтып, тәубә қылдым,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Алты жаста тұра қаштым халайықтан,
Көкке шығып, дәріс үйрендім мәләйіктан[10].
Киім киіп, ынтық болдым шын көңілден,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Жеті жаста Арыстан Бабам іздеп тапты,
Әр сырымды көрген сайы бүркеп жапты.
"Бихамдиллаһи көрдім", - деп, ізімді өпті.
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Әзірейіл кеп, Арыстан Бабам жанын алды,
Хорлар келіп, торғын тоннан кебін қылды.
Жетпіс мың періштелер жиылып келді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Жаназасын оқып, жерден алып, көтерді,
Бір мезетте ұжмақ ішіне жеткізді.
Рухын алып, аспанға ұшып жөнелді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Алла-Алла жер астынан мекен қылды,
Мүңкір-Нәңкір "Раббың кім?" – деп сұрақ қылды.
Арыстан Бабам Ислам дінін баян қылды,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Ақылың болса, жарандарға қызмет қылғыл,
Әмір Мағруф[11] тұтқындарға ізет қылғыл.
Нәһи мүнкәр[12] ұстағанға құрмет қылғыл,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Сегізімде сегіз жақтан жол ашылды,
"Хикмет айт", - деп басыма нұр шашылды.
Бихамдиллаһи Пірмұған шарап ішкізді,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Пірмұған хақ Мұстафа шәксіз білгін,
Қайда барсаң сипатын айтып тағзым қылғын.
Жалбарынып Мұстафаға үмбет болғын,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Тоғызымда толғанбадым тура жолға,
Тәбәрік деп алып жүрді қолдан қолға.
Қуанбадым бұл сөздерге, шөлге қаштым,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
Он жасыңда ұлан болдың, Құл Қожа Ахмет,
Қожалыққа негіз қойып, қылмай тағат.
Қожамын деп жолда қалсаң, міне қасірет,
Сол себептен алпыс үште кірдім жерге.
1-6 хикметтер қазақ тіліне аударған М. Жармұхамедұлы
[7] Мүжтаһид (ар.) – ыждағат, ынта, ықылас.
[8] Ғаршы-күрсі (ар.) – Ислам фәлсафасындағы Алланың әміріне бой ұсынылатын ғалам.
[9] Үһ-үһ, дұрысы һү-һү (ар.) – "Ол, ол!" деп сопылардың Аллатағаланы меңзеп айтқан зікірі.
[10] Мәләйік (ар.) – Періште.
[11] Әмір Мағруф (ар.) – Ислам дініндегі қырық парыз, немесе орындалуға тиісті Аллатағаланың әмірлері.
[12] Нәһи мүнкәр (ар.) – Тиым салынған қырық парыз.
Мақала ұнаса, бөлісіңіз:
Іздеп көріңіз: