Өлең: Күләш Ахметова (Жұлдызым Жібек жолы бойындағы)
Тақ Тараз. Жалқы Тараз жаһандағы,
Түп қазық, туған үйім Отандағы.
Ықылым замандардың шаңы жұққан
Шаһарлы шежіремнің қаһарманы!
Тегім — сен, кітабым сен — парағы алтын.
Сен — дәлел, дамыса егер, дала халқы.
Милед пе, миллениум бе, саған да тән —
Дәуірге сәлем бердің дана қалпың.
Маңдайы, мақтанышы түркілердің!
Түлесін рухыңмен ұлтым енді!
Жамбы атып, жарысса — озған, нұр тілеулі
Еркесі ем еркіндікке ынтық елдің.
2
Көшеңе жұлдыз аулы көшіп келіп,
Жаңа үйлер жатыр екен қосып көрік.
Баяғы төртқақпалы қамал емес,
Бұ күнде қала — тыныш, есікте — кілт.
Қағазға қауырсын боп қадалатын
Ақынға жақсы болар самала түн.
Маңдайға біте бермес бірсыдырғы
Халқына, қаласына адал әкім.
Абсенттей жүйріктерің жүлдеңді ілген.
Қашан да қасиетіңді білгенмін мен.
Қалады ел жадында, тарихында —
Тұлғалар туған жерін гүлдендірген.
3
Ақбақайдың алтыны, Шудың мысы,
Қаратаудың байлығы — бұл күнгісі.
Алынбақшы алауы — келешегі.
Тоғайында тотысы, бұлбұл құсы.
Тасып аққан Таластың шағын көргем.
Төскейіңнен мыңғырып малың да өрген.
Алақанға ал да сал,
нәсіпті елім,
Алла саған нығметін, дәнін берген.
Келешегін ойлаған Біртуары,
Керегедей қабысқан ынтымағы,
Емізігі кеппеген бесікті елдің
Ақ жарылқап алдынан Күн туады!!
4
Берілген ұлылардан бағасы — шың.
Тарихтың салихалы саласысың.
Киелі, Әулиелі, көне Тараз
Сүюдің, сұлулықтың қаласысың!
Сүюдің Айша бибі бопты Арындай.
Далада қызға ескерткіш жоқ та мұндай.
Кезінде Шах Жаханның Мұмтазға арнап,
Өлмейтін Тәжмахалды соққанындай.
Малыңды есте шығар жұт алғаны.
Дарақты отын етіп бұтарладық.
Көрінген күндік жерден күмбездерді,
Дариға-ай, Тәжмахалдай күте алмадық...
5
Білемін өтелмеген борышымды.
Керекте бере алмадым қол ұшымды.
Бар еді таудай-таудай армандарым,
Жеткізбей қаңбақ қылып жел ұшырды.
Достарға соға алмадым мені күткен.
Күтеді сонда да олар зор үмітпен.
"Таласқа" түскендей-ақ алтын елдің
Қайтамын махаббатына шомылып мен,
Қадайды желегіме жеңгем де үкі,
Жабады иығыма белдер күпі.
Пейіштің төріндейсің, төркін қала,
Жүрегім — қай уақта да сендердікі!
6
Құлың боп кетсем деген құлыныңмын.
Жұпары бұрқырайды бұрымымның.
Екі мың жасқа келген бабам менің,
Шыңы сен — елдік асыл ұғымымның.
Құлагер шығатын-ды ерек құлын.
Бөлектеу болып еді бөбек күнім.
Жасыңды жамағаттың тойлағаны —
Басымды июіме себеп бүгін.
Ізіңді сұрыптадым зейініммен,
Көзімді сусындаттың мейіріммен.
Сен қанша ғасырларға барсаң дағы,
Барасың осы ғажап пейіліңмен.
7
Әуелгі көрген түсім, көрген өңім,
Әуеңде ақ құс болып тербелемін.
Алғашқы жүрегімнен жыр ұшқан жер,
Күтіңдер, кешіксем де мен келемін.
Ақынын сағынады... күтеді олар.
Қабағын қарлығашқа шыта ма олар?
Сендердің көздеріңде — бала қалпым,
Баяғы бәтес көйлек, шыт орамал.
Әуелгі басқан жерім, сүйген жерім,
Әуелгі қуанғаным, именгенім,
Әлемді шарлап қайтып, саған ұшып,
Бір өмір — сағынғанда бір көргенім.
8
Ел жаққа барып қайттым сәуірде мен.
Ауылды тербетеді дәуір — кеме.
Кеменің кемерінен күлкісі аспай,
Аспанға жаутаңдайды қауым неге?
Бақ пен сор елдің екі қанатындай.
Көз жасы тілсіз құмға таматындай.
Тағаты таусылмаған сабыры үшін
Осы еддің отын Алла жағатындай.
Асулар ұстағандай күнге бағыт.
Шыдамды ел, жігеріңді шыңда да, күт.
Күн жақта — сенің соңғы ұлы үмітің.
Құйылар Құдай берсе, құмға да құт.
9
Құбылған жел айдаған көш қаншама?
Құп еді — ойланса әке, ескерсе — ана.
Жат ықпал қара сел боп қаптағанда
Халқыма ең керегі Ес пен Сана.
Ес — көмек, ештемені ұмытпауға,
Сана — сеп бір Алланы ұлықтауға.
Баласы ек біз Адамның азат туған,
Айналды құлындарды құрықтауға.
Басқаның құлағына құйғаны — нәр.
Бас қамын білетіндер "миға" құмар.
Сүйіңдер туған елді, тұлғалылар,
Отанын сүйгендердің иманы бар!
10
Жан Тараз, жақұт таққан тәжім менің!
Жанымнан кетпей қойған сазым менің.
Жанары кең даланың жабылмаған,
Жарқырай түсіпсің-ау қазір керім!
Көркемім, шырағы бар маңдайында,
Жарыған жасыл гүлзар, тал-қайыңға.
Қандай боп, не күн кешер екенсің сен
Жаһандық ғаламдасу жағдайында?!
Тілекшің — түн ұйқысын қиған ақын,
Ырзасың перзенттік сәл сыйға да тым.
Алдымен Алла, сосын халқым үшін —
Таңдағы мінәжатым, ғибадатым.
11
Жұлдызым Жібек жолы бойындағы,
Өреңді өркениет мойындады.
Боз бие шалып, күтіп тұрған той бұл —
Борт үзіп, бостандыққа бой ұрғалы.
Сәулеттің шаһардағы мәні күшті.
Баһарға бар табиғат бағынышты,
Бәдіздің бәйшешегі мың жылдан соң
Көзімнің бір тамшысын қанып ішті.
Алдыңда — мың жылдықтар өлшенбеген.
Сол кезде — көзім болсаң — сен сөнбеген —
Бабамның алған дінін балам ұстап,
Бал тілде сөйлер халқым мен сөйлеген!..
12
Ақ қала. Алтын қала. Абат қала.
Кім ашар тарихыңды қабат-қабат?
Халыққа тиген үлес әділ емес,
Тарихтан тиген соққы сабақ та — ағат.
Түсірмес асылыңды шаңдақ құмға,
Туса да ақылды қыз, ардақты ұлдар,
Торғыным, тозып кете жаздап едің...
Ұлы елге ұлы Азаттық келді уақытында!
Егемен Елдің бала жігіт кезі.
Еменнің шырыны аққан шыбық кезі.
Торсықтай шекемізде той үстінде
Жанып тұр күн көзіндей үміт көзі!
Түп қазық, туған үйім Отандағы.
Ықылым замандардың шаңы жұққан
Шаһарлы шежіремнің қаһарманы!
Тегім — сен, кітабым сен — парағы алтын.
Сен — дәлел, дамыса егер, дала халқы.
Милед пе, миллениум бе, саған да тән —
Дәуірге сәлем бердің дана қалпың.
Маңдайы, мақтанышы түркілердің!
Түлесін рухыңмен ұлтым енді!
Жамбы атып, жарысса — озған, нұр тілеулі
Еркесі ем еркіндікке ынтық елдің.
2
Көшеңе жұлдыз аулы көшіп келіп,
Жаңа үйлер жатыр екен қосып көрік.
Баяғы төртқақпалы қамал емес,
Бұ күнде қала — тыныш, есікте — кілт.
Қағазға қауырсын боп қадалатын
Ақынға жақсы болар самала түн.
Маңдайға біте бермес бірсыдырғы
Халқына, қаласына адал әкім.
Абсенттей жүйріктерің жүлдеңді ілген.
Қашан да қасиетіңді білгенмін мен.
Қалады ел жадында, тарихында —
Тұлғалар туған жерін гүлдендірген.
3
Ақбақайдың алтыны, Шудың мысы,
Қаратаудың байлығы — бұл күнгісі.
Алынбақшы алауы — келешегі.
Тоғайында тотысы, бұлбұл құсы.
Тасып аққан Таластың шағын көргем.
Төскейіңнен мыңғырып малың да өрген.
Алақанға ал да сал,
нәсіпті елім,
Алла саған нығметін, дәнін берген.
Келешегін ойлаған Біртуары,
Керегедей қабысқан ынтымағы,
Емізігі кеппеген бесікті елдің
Ақ жарылқап алдынан Күн туады!!
4
Берілген ұлылардан бағасы — шың.
Тарихтың салихалы саласысың.
Киелі, Әулиелі, көне Тараз
Сүюдің, сұлулықтың қаласысың!
Сүюдің Айша бибі бопты Арындай.
Далада қызға ескерткіш жоқ та мұндай.
Кезінде Шах Жаханның Мұмтазға арнап,
Өлмейтін Тәжмахалды соққанындай.
Малыңды есте шығар жұт алғаны.
Дарақты отын етіп бұтарладық.
Көрінген күндік жерден күмбездерді,
Дариға-ай, Тәжмахалдай күте алмадық...
5
Білемін өтелмеген борышымды.
Керекте бере алмадым қол ұшымды.
Бар еді таудай-таудай армандарым,
Жеткізбей қаңбақ қылып жел ұшырды.
Достарға соға алмадым мені күткен.
Күтеді сонда да олар зор үмітпен.
"Таласқа" түскендей-ақ алтын елдің
Қайтамын махаббатына шомылып мен,
Қадайды желегіме жеңгем де үкі,
Жабады иығыма белдер күпі.
Пейіштің төріндейсің, төркін қала,
Жүрегім — қай уақта да сендердікі!
6
Құлың боп кетсем деген құлыныңмын.
Жұпары бұрқырайды бұрымымның.
Екі мың жасқа келген бабам менің,
Шыңы сен — елдік асыл ұғымымның.
Құлагер шығатын-ды ерек құлын.
Бөлектеу болып еді бөбек күнім.
Жасыңды жамағаттың тойлағаны —
Басымды июіме себеп бүгін.
Ізіңді сұрыптадым зейініммен,
Көзімді сусындаттың мейіріммен.
Сен қанша ғасырларға барсаң дағы,
Барасың осы ғажап пейіліңмен.
7
Әуелгі көрген түсім, көрген өңім,
Әуеңде ақ құс болып тербелемін.
Алғашқы жүрегімнен жыр ұшқан жер,
Күтіңдер, кешіксем де мен келемін.
Ақынын сағынады... күтеді олар.
Қабағын қарлығашқа шыта ма олар?
Сендердің көздеріңде — бала қалпым,
Баяғы бәтес көйлек, шыт орамал.
Әуелгі басқан жерім, сүйген жерім,
Әуелгі қуанғаным, именгенім,
Әлемді шарлап қайтып, саған ұшып,
Бір өмір — сағынғанда бір көргенім.
8
Ел жаққа барып қайттым сәуірде мен.
Ауылды тербетеді дәуір — кеме.
Кеменің кемерінен күлкісі аспай,
Аспанға жаутаңдайды қауым неге?
Бақ пен сор елдің екі қанатындай.
Көз жасы тілсіз құмға таматындай.
Тағаты таусылмаған сабыры үшін
Осы еддің отын Алла жағатындай.
Асулар ұстағандай күнге бағыт.
Шыдамды ел, жігеріңді шыңда да, күт.
Күн жақта — сенің соңғы ұлы үмітің.
Құйылар Құдай берсе, құмға да құт.
9
Құбылған жел айдаған көш қаншама?
Құп еді — ойланса әке, ескерсе — ана.
Жат ықпал қара сел боп қаптағанда
Халқыма ең керегі Ес пен Сана.
Ес — көмек, ештемені ұмытпауға,
Сана — сеп бір Алланы ұлықтауға.
Баласы ек біз Адамның азат туған,
Айналды құлындарды құрықтауға.
Басқаның құлағына құйғаны — нәр.
Бас қамын білетіндер "миға" құмар.
Сүйіңдер туған елді, тұлғалылар,
Отанын сүйгендердің иманы бар!
10
Жан Тараз, жақұт таққан тәжім менің!
Жанымнан кетпей қойған сазым менің.
Жанары кең даланың жабылмаған,
Жарқырай түсіпсің-ау қазір керім!
Көркемім, шырағы бар маңдайында,
Жарыған жасыл гүлзар, тал-қайыңға.
Қандай боп, не күн кешер екенсің сен
Жаһандық ғаламдасу жағдайында?!
Тілекшің — түн ұйқысын қиған ақын,
Ырзасың перзенттік сәл сыйға да тым.
Алдымен Алла, сосын халқым үшін —
Таңдағы мінәжатым, ғибадатым.
11
Жұлдызым Жібек жолы бойындағы,
Өреңді өркениет мойындады.
Боз бие шалып, күтіп тұрған той бұл —
Борт үзіп, бостандыққа бой ұрғалы.
Сәулеттің шаһардағы мәні күшті.
Баһарға бар табиғат бағынышты,
Бәдіздің бәйшешегі мың жылдан соң
Көзімнің бір тамшысын қанып ішті.
Алдыңда — мың жылдықтар өлшенбеген.
Сол кезде — көзім болсаң — сен сөнбеген —
Бабамның алған дінін балам ұстап,
Бал тілде сөйлер халқым мен сөйлеген!..
12
Ақ қала. Алтын қала. Абат қала.
Кім ашар тарихыңды қабат-қабат?
Халыққа тиген үлес әділ емес,
Тарихтан тиген соққы сабақ та — ағат.
Түсірмес асылыңды шаңдақ құмға,
Туса да ақылды қыз, ардақты ұлдар,
Торғыным, тозып кете жаздап едің...
Ұлы елге ұлы Азаттық келді уақытында!
Егемен Елдің бала жігіт кезі.
Еменнің шырыны аққан шыбық кезі.
Торсықтай шекемізде той үстінде
Жанып тұр күн көзіндей үміт көзі!
Мақала ұнаса, бөлісіңіз:
Іздеп көріңіз: