Өлең: Жамбыл Жабаев (Біздің Киров)
Қырым, оның бейнесін
Жырла, сұлу санадан,
Күрес пенен жеңістің,
Тұлғасы еді ол жемістің,
Оны халық ұмытар ма!
Сұрашы өскен даладан,
Тіл қатты, әне, кең дала:
Оны — адамның гүлі деп,
Ерді ұмытпай айтты ел:
Батыр Киров тірі деп?
Сұңқары еді дауылдың
Қанатын күш кернеген,
Қарлы Кавказ тауы да,
Еділ—Жайық маңы да
Ұмытқан жоқ оны; жауына
Қылышын өткір сермеген,
Қап тауынан ол атса,
Жайықта жауға жеткізіп,
Жайықта тұрып оқ атса,
Құрылықтағы дұшпанның
Өңменінен өткізіп,
Жауға ырық бермеген,
Лениннен алған күшімен,
Сталиндік ісімен,
Большевиктік қайратпен,
Қаһарлы күшті айбатпен
Жауын жеңіп жерлеген,
Қайралған оның шындығы
Майрылып тіпті көрмеген
Оның жылы мінезі
Жалынды адам жүрегін
Жырдай сұлу тербеген.
Оның сөзі мұхиттың
Толқынындай өрлеген;
Ол — биік тау басына
Жаққан оттай сөнбеген.
Оның шырын сөзінен
Күй шыққандай болушы ед
Он екі қабат пернеден.
Оған арнап сондықтан
Жыр төгемін тоғытып,
Түйдек-түйдек термеден.
Киініп сұр шинелін
Келіп керді ол көзімен
Қазақстан даласын,
Аспанменен таласқан
Алатаудың аясын;
Алтын атқан Алтайдың
Көрді көркем саласын,
Риддер менен Балқаштың
Кен кернеген арнасын.
Жылы жүзбен сөйлесті
Көріп іні, ағасын,
Заманынан хандықтың
Құтылған және құлдықтың,
Қауымын көріп, халықтың
Шарықтатты санасын.
Ертісте тұрып ойлады ол,
Жарқын жүзбен сөйледі ол,
Алтын Қазақстанның
Өзінін туған ұлындай
Көрген құшып анасын.
Ырысты көріп шаттанды
Толтырған көз шарасын;
Маңдайынан сипады
Бақытты елдің баласын;
Құттықтады халқымның
Сталиндік саясын,
Мекен еткен ерім ед.
Ұлы Ленин қаласын,
Ондағы ұлы майданда
Дұшпанын жеңіп ойрандап,
Сөккен жаудың жағасын.
Қанды қол жау қапыста
Ер Кировқа оқ атты,
Қайран құрыш сұңқарды
Оққа ұшырып құлатты...
Ол өлген жоқ, шынында,
Өлер ме оққа большевик,
Денесі құрыш қуатты
Ұлы Сталин қыранның
Кремльден сұңқары
Алуан-алуан алып боп
Қағып ұшты қанатты!
Дұшпаннан алып кегіңді,
Басқарып тұрған еліңді
Қыран ағаң Сталин
Жапырып жауды қиратты
Сталиннің ұрпағы
Жаудың шебін қырады,
Ісін халқым ұнатты,
Біздің қызыләскердің
Сұңқарлары қияқты,
Тұлпарлары тұяқты!
Құрыштайын шыңдалған
Сталиннің ұрпағы,
Қарап көзің жетпейді
Күміс қанат сұңқары,
Тізгінін сүзе шапқандай
Тау тарпиды тұлпары,
Біздің ерлер жетілген,
Болаттайын беркінгең
Елімнің осы іңкәрі!
Сталин көсем тұрғанда
Ел белі қайтып бүгілмек,
Осы күшті көргенде,
Делебем қозып менің де,
Жырға басам күлімдеп!
***
Кекілік ұшып дүр етті,
Ғали шошып дір етті.
Атқаны бір сауысқан,
Оқтың бәрін тауысқан...
Ұялғанын байқаймын
Бәсең шыққан дауыстан
Жырла, сұлу санадан,
Күрес пенен жеңістің,
Тұлғасы еді ол жемістің,
Оны халық ұмытар ма!
Сұрашы өскен даладан,
Тіл қатты, әне, кең дала:
Оны — адамның гүлі деп,
Ерді ұмытпай айтты ел:
Батыр Киров тірі деп?
Сұңқары еді дауылдың
Қанатын күш кернеген,
Қарлы Кавказ тауы да,
Еділ—Жайық маңы да
Ұмытқан жоқ оны; жауына
Қылышын өткір сермеген,
Қап тауынан ол атса,
Жайықта жауға жеткізіп,
Жайықта тұрып оқ атса,
Құрылықтағы дұшпанның
Өңменінен өткізіп,
Жауға ырық бермеген,
Лениннен алған күшімен,
Сталиндік ісімен,
Большевиктік қайратпен,
Қаһарлы күшті айбатпен
Жауын жеңіп жерлеген,
Қайралған оның шындығы
Майрылып тіпті көрмеген
Оның жылы мінезі
Жалынды адам жүрегін
Жырдай сұлу тербеген.
Оның сөзі мұхиттың
Толқынындай өрлеген;
Ол — биік тау басына
Жаққан оттай сөнбеген.
Оның шырын сөзінен
Күй шыққандай болушы ед
Он екі қабат пернеден.
Оған арнап сондықтан
Жыр төгемін тоғытып,
Түйдек-түйдек термеден.
Киініп сұр шинелін
Келіп керді ол көзімен
Қазақстан даласын,
Аспанменен таласқан
Алатаудың аясын;
Алтын атқан Алтайдың
Көрді көркем саласын,
Риддер менен Балқаштың
Кен кернеген арнасын.
Жылы жүзбен сөйлесті
Көріп іні, ағасын,
Заманынан хандықтың
Құтылған және құлдықтың,
Қауымын көріп, халықтың
Шарықтатты санасын.
Ертісте тұрып ойлады ол,
Жарқын жүзбен сөйледі ол,
Алтын Қазақстанның
Өзінін туған ұлындай
Көрген құшып анасын.
Ырысты көріп шаттанды
Толтырған көз шарасын;
Маңдайынан сипады
Бақытты елдің баласын;
Құттықтады халқымның
Сталиндік саясын,
Мекен еткен ерім ед.
Ұлы Ленин қаласын,
Ондағы ұлы майданда
Дұшпанын жеңіп ойрандап,
Сөккен жаудың жағасын.
Қанды қол жау қапыста
Ер Кировқа оқ атты,
Қайран құрыш сұңқарды
Оққа ұшырып құлатты...
Ол өлген жоқ, шынында,
Өлер ме оққа большевик,
Денесі құрыш қуатты
Ұлы Сталин қыранның
Кремльден сұңқары
Алуан-алуан алып боп
Қағып ұшты қанатты!
Дұшпаннан алып кегіңді,
Басқарып тұрған еліңді
Қыран ағаң Сталин
Жапырып жауды қиратты
Сталиннің ұрпағы
Жаудың шебін қырады,
Ісін халқым ұнатты,
Біздің қызыләскердің
Сұңқарлары қияқты,
Тұлпарлары тұяқты!
Құрыштайын шыңдалған
Сталиннің ұрпағы,
Қарап көзің жетпейді
Күміс қанат сұңқары,
Тізгінін сүзе шапқандай
Тау тарпиды тұлпары,
Біздің ерлер жетілген,
Болаттайын беркінгең
Елімнің осы іңкәрі!
Сталин көсем тұрғанда
Ел белі қайтып бүгілмек,
Осы күшті көргенде,
Делебем қозып менің де,
Жырға басам күлімдеп!
***
Кекілік ұшып дүр етті,
Ғали шошып дір етті.
Атқаны бір сауысқан,
Оқтың бәрін тауысқан...
Ұялғанын байқаймын
Бәсең шыққан дауыстан
Мақала ұнаса, бөлісіңіз:
Іздеп көріңіз: